|
2009
|
|
|
Azkenekoz, berriz, 1975eko maiatzaren 11n egin zuen ibilbidea. Etorkizunean aireportua zabaltzeko egingo ziren lanetan trenbideak enbarazu egiten zuela arrazoitu
|
zuen
diktadurak, gogoratu du Gorka Lopezek. Hainbat aireportuk du trenbidea pistapean.
|
|
|
Kalean eta autobusetan txanpon batzuen truke kantatzen duten musikarien omenaldia jaso zuen ostegun gauean. Bernardino Vasquez Txileko Kaleko Kantarien Sindikatuko (Sicuch) presidenteak gogoratu
|
zuen
diktaduraren gau luzean beraiek izan direla Victor Jararen oroimena bizirik mantendu dutenak.
|
|
2010
|
|
|
Gobernua segurtasun indarren laguntzaz aritu zen, eta jainkoaren balioak ezarri ziren, gizarteak galdua zuen ongia bilatzeko. Harribitxi horiek idatziak utzi ditu 1986ra arte iraun
|
zuen
diktadura abiarazi zuenak. Jada 30 urteko kondena betetzen ari da jainkoak eramandako bidean giza eskubideen kontra egindako krimenengatik, baina aurreko epaiketan ez bezala, oraingoan konstituzioaren kontrako atentatua eta hilketa politikoa egotzi dizkiote:
|
|
|
Maiatzeko Esparrua izeneko kausaren kereila jartzailea da Abel Madariaga. Kereila horretan, egitezko azken presidenteak, Reynaldo Bignone diktadoreak, onartu egin
|
zuen
diktadura garaian 8.000 pertsona desagerrarazi zituztela, eta, oraindik orain, 25 urteko kartzelaldia ezarri zioten zigor gisa; kartzela arrunt batean bete du kondena hori.
|
|
2015
|
|
|
Egun batzuk lehenago, antzoki haren inguruan biltzen ziren intelektualek Teatro abierto izeneko ziklo bat hasia zuten, diktaduraren kontrako erresistentziaren ikur gisa. Eraikina erre zen, baina 2012an inauguratu zen Picadero berria, eta Argentinako Kultur Idazkaritzak antzerki lehiaketa bat antolatu
|
zuen
diktadurako biktima hura omentzeko. El reportaje izan zen lehiaketaren irabazleetako bat, eta horrela izan dugu antzoki historiko haren berri.XX. mendeko gertakarien gaineko pasarte bat berreskuratzea gutxi balitz bezala, nor eta Federico Luppi handiak (Buenos Aires, 1936) hartu du atentatuaren egilearen rola.
|
|
2021
|
|
|
Komunismoa gaitz guztien sorburutzat jotzen
|
zuen
diktadura bat pairatu dugu denbora luzean; beraz, horrelako diskurtsoek jada ez gaituzte asaldatzen. Baina aitortuko dizut, eta hau nire iritzia da, batzuetan atsegina ere egiten zaidala hori.
|
|
|
Augusto Pinochet buru
|
zuen
diktadura militarra bukatu zenetik(), zentro ezkerreko edo eskuineko koalizioak egon dira gobernuan. Baina ematen du amaitzear dela hiru hamarkada iraun duen ziklo hori.
|
|
2022
|
|
|
Jakina den bezala, Polizia frankista erregimenaren zerbitzura egon zen eta zigorrik gabe jardun
|
zuen
diktadura defendatzerakoan, krimen larrien eta giza eskubideen urraketen erantzule izanik. Bestela esanda, frankismoaren errepresioaren beso betearazlea izan zen.
|
|
|
erraterako, erreketek pantanalaren %30 erraustu zuten. Bolsonarok berreskuratu
|
zuen
diktadura militarrek Amazoniaz zuten ikusmoldea, zeinaren arabera horren gaineko kudeaketak bakar bakarrik Brasilgo interes nazionalari erantzun behar dion. Interes hori Amazonia «zibilizatzea» eta «garatzea» omen da, hots, agronegoziorako belardiak hedatzea, jarduera estraktibistak bultzatzea eta «oztopo» diren herri indigenak sarraskitzea.
|
|
2023
|
|
|
Corcholata zergatik? PRI garaian, Vargas Llosaren hitzetan 70 urtez iraun
|
zuen
diktadura perfektu hartan, presidenteak erabakitzen zuen nork hartuko zion lekukoa, eta berak erabakiaren berri eman arte, balizko hautagai guztien izenak estalita gordetzen zituen. Tapados esaten zitzaien, presidenteak haietako bat estalgabetu eta haren izena agerian utzi arte.
|
|
|
Subjektibotasunez kontatzen ditu Mussoliniren ingurukoak. Baita Erromarako martxak beste herrialde batzuetan izandako eragin agerikoak ere; esaterako, 1926ko Lisboarako martxak Portugalen ekarri
|
zuen
diktadura. Deigarria da, halaber, faxista italiarren martxa hark nolako lilura eragin zuen AEBetako egunkarietan eta Europa erdialdeko beste herrialde batzuetan.
|
|
|
«Itxaropentsu zen». Irailaren 11n bertan, arratsaldean, bere buruaz beste egin zuen Allendek, eta 1990era arte Augusto Pinochet militarra buru izango
|
zuen
diktadura hasi zen. Datu ofizialean arabera, hamazazpi urte horietan 40.000 bat pertsona torturatu zituzten, eta 3.000 bat exekutatu; horien heren bat desagertuta daude oraindik.
|
|
|
Frankismoak bere herriari egindako erasoa salatu eta argi izpiak eskaini zituen garai ilun haietan. Poetak arbuiatzen
|
zuen
diktadurak monarkia ezarri zuen gero. Armengolek koroa laudatzeko erabili du testu ezaguna.
|
|
|
Horietako batean paratu zituen orduko diktadore hegoamerikarrak. Zehazkiago, Tacho Somozaz, Nikaraguan 42 urte, 1979a arte, iraun
|
zuen
diktaduraren sortzaileaz, honela mintzatu zen: «Bai, putakume bat da, baina gure putakumea da».
|