|
2000
|
|
|
Ezer ez zegoen bezala beste toki guztietan, eta bazekiela alferrik ari zela, koño, eta zer!! Baina Txemak, irribarre umil bat eskainiz, baietz egin
|
zuen
buruarekin.
|
|
|
Kolpe ederra hartu
|
zuen
buruan, alabaina, hura bai handia!
|
|
|
Eta, ene tristeziaz jabetu balitz bezala, Arkimedesek ene zangoen artean sartu
|
zuen
burua eta mihia atera eta eskuak ferekatu zizkidan.
|
|
|
Amak begiak hertsi, eta ezker eskuin higitu
|
zuen
burua, keinu nagi batean, adierazteko ezen ez zela hura beharrezko.
|
|
|
Eta akabatu zuen, halako batean, koadroa, eseri zen aulkitxoan, beheratu
|
zuen
burua, bizkortu eta ozendu zitzaion hatsa mementu batean, zorabiatzerat balihoa bezala... eta, orduan, nihaur ere larritzen nintzela eta hurbildu egiten nintzaiola, eskua besagainean jarririk, galdetu nion:
|
|
|
Tanta bat bisaian beheiti lasterkatu zen, errekasto mehe bat eginez nire larruazalean zehar. Edurneren kotoiak harrapatu
|
zuen
burukora ailegatu baino lehen. Neskaren urrin gazi gazteaz birikak bete eta begiak ireki nituen.
|
|
|
Morroiak ezezka egin
|
zuen
buruari eraginez.
|
|
|
Pantailako laukiaren behe aldeak jo ninduen begietara. Ordenagailuan landutako azken dokumentuen izenak agertzen diren tokian," edu" delako batek egiten
|
zuen
buru. Hura, ordea, ez zegoen nire izena zeukaten dokumentuen arestiko zerrendan.
|
|
|
Kontsolamendu eman beharrez haren burua nire altzora ekartzea, zin egin dezaket bertze asmorik ez nuela. Bulegariak, ordea, gehiago goititu
|
zuen
burua. Frantziar lurrin ezagun bezain izengabeak inguratu ninduen.
|
|
|
Botikariak hazka egin
|
zuen
buru soilduaren gainean.
|
|
|
Neure kolkorako erran nuen, baina Unaik berarendako galdera balitz bezala hartu zuen: ahoa atzera ere sasi haragiz beterik, goiti eta beheiti inarrosi
|
zuen
burua.
|
|
2001
|
|
|
Liburu saltzaileak poltsari begiratu eta, ostiko batez, espaloi ertzean zegoen kontainer ondora bota zuen. Latinezko irakaslearen aurpegia ekarri
|
zuen
burura eta atzetik jotzen zuela imajinatu zuen. Gero," Carpe Diem" ozen bat oihukatuz, argirik gabe geratzen ari zen farolaren azpian zegoen neskari keinua itzuli zion.
|
|
|
Aittittek painelua lau korapilo eginda
|
zuen
buruan txapelaren ordez. ‘Ederto hazi da mutila! ’ Halaxe esan zion aittittek, gurdi gaineko belar metatik jaitsi gabe, heldu berria agurtu eta sangria edateko egin zen atseden unean
|
|
2002
|
|
|
Ezeren arrastorik ez aire hutsean! Pertseok jantzi
|
zuen
buru babesa bera ere desagertu egin zen, ikusezin bilakatuz.
|
|
|
Julenek berriro mugitu
|
zuen
burua lepo luzearen gainean. Aurpegia igurtzi zuen esku batez, bizkortzeko bezala edo.
|
|
|
–Nola ba zurekin? –Julenengana itzuli
|
zuen
burua. Ile nahasiak aurpegi erdia estaltzen zion, huntzak hartu duen etxe zaharraren modura.
|
|
|
Imanolen bekainek gora egin zuten. Apur bat okertu
|
zuen
burua," ziurrenik" esanez bezala. Berehala, ordea, esku ahurrak erakutsi zizkion lagunari, brausta zerbait atzeman izan balu bezala eta argipen antzera.
|
|
|
Beste aingeru ahaltsu bat ikusi nuen zerutik jaisten, hodeiz inguratua: ortzadarra
|
zuen
buru inguruan, aurpegia eguzkia bezain distiratsua eta zangoak suzko habeak bezalakoak. [...] Deiadar egin zuenean, zazpi trumoik jo zuten burrunba.
|
|
|
Hi ez hago ondo ganbaratik –bota zion besteak, Julenek, asaldaturik. Batera eta bestera mugitu
|
zuen
burua, berezkoa zeukan mugimendu bitxiarekin, eta" zora zora eginda hago" esanez bezala. Juleni Bronto esaten zioten lagunek, askotan, lepoa luzaturik eta zuzen zuzen ibiltzeko mania zuelako, eta Brontosauro bat ematen omen zuelako.
|
|
|
Eskuaren kanpoaldeaz fereka samur batzuk egin nizkion masailean, baina urrun zegoen Sara. Beste nonbait
|
zuen
burua. Alpujarretan, beharbada.
|
|
|
Ez zuen jasan. Eta ez
|
zuen
bururik jaso, urtebete baino lehen hil baitzen, bihotzekoak jota. Denbora hartan, alabaina, zeukan guztia eman zuen.
|
|
|
Sarak goitik behera mugitu
|
zuen
burua. Gero esan zuen:
|
|
2003
|
|
|
Alferreko lana da hori. Hori ere bost sei aldiz errepikatu
|
zuen
buruan. Onak transkribatuko zituen, besteak ez.
|
|
|
Berak ohearen bere zatia edredoi lodi batekin estali behar izaten zuen. Goizetan nagia zen Monika eta egin berri zituen ametsetan gatibu izan ohi
|
zuen
burua. Ni zutik gosaltzen duten horietakoa naiz.
|
|
|
Monikak gau osoa adiskide batzuekin iratzarririk igaroa zuen arren, erabat argi omen
|
zuen
burua. Beraz, nahikoa azkar ulertu omen zuen idazleak, Romain Garyk edo dena delakoak esandakoa baina gehiegizkoa iruditu omen zitzaion.
|
|
|
Maisuak goitik behera mugitu
|
zuen
burua, era mekaniko batean, baina. Maisua, izan ere, malenkoniatsu zegoen, eta atzera egin zuen bere jardunean:
|
|
|
Oskarrek bigarren aldiz biratu
|
zuen
burua baina oraingoan oso begirada zorrotza eskaini zion Rakeli.
|
|
|
Bere idoloen kontzertura doan nerabea bezala. Tronpetaren doinuen erritmora mugitzen
|
zuen
burua. Gorputza geldi.
|
|
|
Ez
|
zuen
burua biratu.
|
|
2004
|
|
|
–aldarrikatu nuen, nire laguna han ikusteaz harrituta. Baina Suhak ez
|
zuen
bururik jiratu. Erratu egin ote nintzen besteren batekin?
|
|
|
Handik denbora gutxira, Fede tabernatik irten eta, berriz ere jendearen brabo artean, Martinengana joan zen. Bizikletari goitik beherako begirada bat bota ostean, baietz egin
|
zuen
buruarekin, auskalo zer esan nahirik baina baietz. Gero kolpetxo bat jo zion Martini bizkarrean eta, azkenean, txanpon pare bat eman zizkion esker onez:
|
|
|
Tiro egin zuen eta zulo izugarri bat agertu zen lehen erreketearen kopetan. Haren txapel gorria hegan joan zen, lipar bat lehenago estaltzen
|
zuen
buruaren itxura berriak izututa bezala. Oskarrek ia ez zuen danbatekoa entzun:
|
|
|
Bitartean, beraiek ozeano amaigabe batean murgilduz joan ziren. Amaiak atzera bota
|
zuen
burua, urruma eginez.
|
|
|
Irribarrea galdu zuen. Hirugarren orrira iristean jaso
|
zuen
burua.
|
|
|
Zergatik zegoen hain urduri? Ezin
|
zuen
burutik kendu, une hartan, Mireiarena izan zitekeela erretako gorpua. Oraindik ez zekien.
|
|
|
Josebak ia lasterka egin zuen Mª Cristinaren ate ingururainoko bidea. Ezin
|
zuen
burutik kendu. Hilketa?
|
|
|
" Zer ordu da, hi?". Eta nik ez dakit non
|
zuen
burua une hartan, halaxe erantzun zuen, ezin serioago: " Nik uste dut puntutxoren bat aterako dugula, eta beno...".
|
|
|
–Agendan lekutxo bat baldin badut, joango naiz –erantzun omen zion R. jaunak, zalantzati hasieran; jarraian, baina, zalantzarik eskaintzen ez zuen keinu kementsua egiten zuela, bi aldiz mugitu omen
|
zuen
burua goitik behera–: Bai, etzi joango naiz.
|
|
2005
|
|
|
Baina, izebaren hitzak entzun bezain laster, ezker eskuin mugitu
|
zuen
burua Inesek:
|
|
|
Boni Bonek ezker eskuin mugitu
|
zuen
burua, betartean etsimenduzko irri bat marraztuz, baita amua saihestuz ere, itxura batean; baina ez, besapean zeramàn agenda eskuan hartu eta ireki egin baitzuen jarraian, honela mintzatzen zitzaiola:
|
|
|
goiz arratsaldez egiten zuen lan Emiliren jantzi dendan. Baina jantziak baino maizago izaten
|
zuen
buruan senar ohiarekin bizi izandako porrota, azken bolada hartan bai behintzat. Non geratu ziren Tomasekin maiteminduta bizi izandako egun haiek?
|
|
|
Albiste hura, bestalde, beste ikuspegi batetik begiratuta ere, primeran etorri zitzaion Inesi: honek, izan ere, gurasoen bereizketa besterik ez
|
zuen
buruan aspaldi hartan; neska ahalegindu zen, bai, gurasoak berriro adiskidetzen, baina alferrik, haien artean gertatuak gertatuta gero, alferrikakoak izan baitziren Tomasen lantuak eta alferrikakoa haren damua:
|
|
|
Ama, esate baterako, enpleguaniztasunak kezkatzen zuen, Ines jaio zèn garaian batez ere, lan bat egin beharrean birekin topatu zenean, bata kanpoan eta bestea etxean; aitak, berriz, futbola besterik ez
|
zuen
buruan, lanetik atera eta gero; eta amonak, finean, komunismoa zuen amets iturri.
|
|
|
Halako astakeriarik?! , esan
|
zuen
buru egiten zuenak.
|
|
|
Ezin esan zezakeen gustu onekoa zenik, baina bai ausarta, diskotekak ordaindua ez bazen. Ileorde –ze, ileordea behar
|
zuen
buruan zeukanak– hori luzearen gainean koloretako loreak, tirantedun pieza bakarreko soineko labur labur arrosa distiratsua, gerriko beltz bati lotuta zilarrezko esku poltsa ñimiñoa, farfail beltzetan amaitzen ziren sarezko galt zerdi beltzak, zetazkoa zirudien kulero arrosa –ez zen zaila hau ere ikustea, dantzatzerakoan soinekoaren gona behin eta berriro ipurdiaren gainetik altxatzen... Beltzak, takoi altu altuak, erdialdera estutzen zirenak oinarrian berriro zabaltzeko, eta muturrean ere zola lodi lodia, orkatila batetik bestera zeharkatzen zuen uhal moduko batekin.
|
|
|
Itziarrek behera begira
|
zuen
burua jaso eta ia entzun ere egin ez nuen agurra ahoskatu zuen. Sudur aldea eta begi bat tapatuta zituen benda zuri batekin.
|
|
|
–Ez ziren lapurrak –Itziarrek ezetz egin
|
zuen
buruarekin hirutan–, ez dakit nortzuk ziren edo zer nahi zuten, baina ez ziren lapurrak.
|
|
|
Baietz egin
|
zuen
buruarekin.
|
|
|
Baietz egin
|
zuen
buruarekin, baina aurpegian igartzen zitzaion ez zuela sinisten Kodak hiltzeagatik nengoenik bere etxeko atarian gaueko hamaikak eta hogeian.
|
|
|
Ezetz egin
|
zuen
buruarekin erantzun aurretik.
|
|
|
Begira nengoela konturatu zen eta barre egin zuen; gero, irribarretsu oraindik, ezetz egin
|
zuen
buruarekin eta trago batez hustu zuen zerbeza. Besoan kolpe bat eman eta nik ere garbi garbi utzi nuen edalontzia.
|
|
|
–galdetu nion, zerbitzariak, piercing en erreginak, arreta handirik gabe begiratzen zigun bitartean. Berak ezetz egin
|
zuen
buruarekin.
|
|
|
–Ez –ezetz egin
|
zuen
buruarekin, irribarre baten zantzua ezpainetan, eta ondoren baietz egin nuen nik buruarekin.
|
|
|
Arrebari begiratu nion, eta berak, emakumeak bukatu zuela ulertu bezain azkar, niregana jiratu
|
zuen
burua astiro.
|
|
|
Baietz egin
|
zuen
buruarekin, erantzun aurretik.
|
|
|
Atsoak indartsu mugitu
|
zuen
burua ezkerretik eskumara birritan, erantzun aurretik.
|
|
|
Baietz egin
|
zuen
buruarekin atsoak, ezpainak itxita edukitzeko indarra egiten ariko balitz bezala. Arrebak lehen baino indartsuago estutzen zidan eskua.
|
|
|
Poliziak baietz egin
|
zuen
buruarekin, ondoren zerbeza lata mahai gainean utzi eta libretaren orria igaro zuen. Pare bat orri gehiago igaro zituen, eta ondoren libreta itxi eta patrikan sartu zuen berriro.
|
|
|
Baietz egin
|
zuen
buruarekin.
|
|
|
–Badakik zertaz ari naizen, gauekoaz! –Mateok baietz egin
|
zuen
buruarekin astiro– Jakin nahi dudana hau duk: gure karterak nahi zituzten lapur arruntak ote ziren.
|
|
|
–Ume gaixoak! Txikiegiak dira zorionez, gertatzen ari denaz jabetzeko –une batez isildu egin zen ama eta aitak, burumakur oraindik, baietz eginez mugitzen
|
zuen
burua; ez zuen mahai gainetik burua altxatzen– Oihana txikiak bere aitarengatik galdetzen zuen eta, amak bidaia batera joan dela eta luzaroan ez dela etorriko esan zionean, negar batean hasi zen gaixoa.
|
|
|
–Burua galdu diat. Gelditu egin nahi nian eta besoek ez zidatean jaramonik egiten –burua jaitsi zuen, ezetz egin
|
zuen
buruarekin eta negarrez hasi zen, negar isila, eta ez zuen ezer egin matrailetatik behera erortzen zitzaizkion malkoak geldiarazteko– Agian hobe diat giltzapean egotea, hobe niretzat eta hobe mundu guztiarentzat.
|
|
|
Isilik egon ondoren, bertsio bera izatea komeni zitzaigula azaldu nion, hau da, borrokaren unean Ramonek pistola eskuan zeramala esaten bagenuen, aukera gehiago izango zituen kartzela saihesteko. Ez zuen ezer esan, baina baietz egin
|
zuen
buruarekin.
|
|
|
Zertxobait esan zion Mateori eta metro batzuk harantzago zegoen bikote gazte bat zerbitzatzera abiatu zen. Mateok niregana jiratu
|
zuen
burua. Bere ondoan eseri nintzen eta elkar agurtu genuen.
|
|
|
Baietz egin
|
zuen
buruarekin indartsu, eta begira gelditu zitzaidan. Ezer esaten ez nuenez, jarraitu egin zuen.
|
|
|
Mateok baietz egin
|
zuen
buruaz, eta bekokian zeukan izerdiak ere gora eta behera egin zuen, gora eta behera. Handik ihes egin nahi zuen, baina aititeren kontuak entzun ere bai.
|
|
|
Mateok ezetz esan zuen, ez zekiela, baina ez
|
zuen
burua asko mugitu, aspaldi konturatu baitzen mugimendu bakoitzeko apur bat jaisten zitzaiola argazki liburua arropa barruetan.
|
|
|
Armairu batean ezkutatu zen Ismael eta buruarekin gora egin zuen eta min hartu
|
zuen
buruan. Eta armairuaren atea zabaldu zuenean, ikusi genuen hiru iltze zeudela armairu barruan, goiko partean.
|
|
|
Eta Ismaelek buruarekin jo zuen baloia, eta niri arraroa iruditu zitzaidan, ze nire baloia inoiz ez da gorria izan. Eta baloia hartu nuen eskuetan, eta ikusi nuen odola zeukala alde guztietatik, eta Ismaeli esan nion, eta Ismaelek holan egin
|
zuen
buruan, eskuarekin, eta eskuari begiratu zion gero, eta ikusi zuen odola zeukala buruan eta ilean eta asko.
|
|
|
Eta partidu on batean izan nahi zuen berak marrazain, bizitzan behin baino ez bazen ere, horregatik deituko zuen Irlandara. Gurrek baietz egin
|
zuen
buruaz, gogoratzen zuela, inoiz kontatu ziola halako zerbait Simonek. Eta Simonek jarraitu zuen esaten Irlandako errugbi federaziora deituko zuela; Simonek uste zuen izango zutela han lagunarteko partiduren bat.
|
|
|
Baietz egin
|
zuen
buruaz, eta horrek nire laguntza onartzen zuela adierazten zidan, hori nahi nuen nik ulertu behintzat.
|
|
2006
|
|
|
Flana, intxaur saltsa, arroz esnea... Luisak errezetak idazten zituen bitartean kezka bakarra
|
zuen
buruan: Germanek arrantzaldi hartan ez zuela aurkituko zortea emango zion lorerik itsasoan.
|
|
|
Anek ezezkoa egin
|
zuen
buruaz.
|
|
|
Anek baiezko tristea egin
|
zuen
buruaz.
|
|
|
–Pentsatzen aritu naiz –polizia handiak eskuak elkartu zituen mahai gainean– Zure aitona adineko gizona zen. Eta, zantzu guztien arabera, ez
|
zuen
burua oso argi.
|
|
|
Aldatu egin nahi zuen. Gehiegi ezkutatua
|
zuen
burua lur azpian. Gainera, susmoa zuen ez zuela berriz ere adorerik bilduko Eguzkieneara itzultzeko.
|
|
|
Azkenean, zerua zurbiltzen hasi zenean, jaiki eta ur hotzetan murgildu
|
zuen
burua. Gero, kafea berotu bitartean, kanpora atera zen.
|
|
|
Malenferrek eskua pasatu
|
zuen
buru soiletik. Arrosa koloreko orbaina zuen eskumuturrean, Arotzaren zerrak lana amaitzeke utzi zuen tokian.
|
|
|
Katua besaulkiaren atzetik atera eta Aneren aztalen kontra marruskatu
|
zuen
buru iletsua.
|
|
|
Malenferrek baiezkoa egin
|
zuen
buruaz.
|
|
|
Anek eskuen artean estutu
|
zuen
burua. Nola ez ote zen ohartu morroi hura iruzurti hutsa zela?
|
|
|
Mmmm eta bai, bai eta I see erantzun nion. Laster igarri
|
zuen
burua beste nonbait neukala. Neska azkarra da eta itzultzailea, jakina.
|
|
|
Hau da, László edonon erabiltzeko moduko luma gauzatu nahian ari zen bitartean, George, Lászlóren anaia kimikaria, tinta berri baten bila murgildu zen, inprentetan erabiltzen diren lehortze azkarreko tintekin saiakuntzak eginez. Oliotan edo antzeko disolbatzaileren batean nahasitako pigmentoekin egindako tinta bat
|
zuen
buruan Lászlók.
|
|
|
Hemezortzi urte lehenago Antsatarrekiko negoziazioetan Joanes Labriten enbaxadore ari izana zen Leonel Garro. Amari entzunik, ederki itsatsia
|
zuen
buruan. Zapatagin ikastuna berandu zebilen.
|
|
|
Errana da: laborarien bonet beltza maite
|
zuen
buru gainean, janzkera harrigarria legegizon batengan. Burukoa eta horren azpiko ile usu gorri hori ez ziren aise ahanztekoak lehenago ikusi izatera.
|
|
|
Egokitu zitzaidanari Jaun Jakob erraten zioten gazteluan eta ez zuen inoren odola xurgatzeko itxurarik. Bonet txiki biribil bat
|
zuen
buru gainean, bizar zuri luzea bisaian eta halaber kaskoan ilea, kiribil xelebreetan bizkarrean beheiti egiten ziona. Baionakoa zen, inork galdetu gabe agertu zidanez.
|
|
|
Bere ezkerretara egin
|
zuen
buruarekin. Nire begiak alde berera bihurtu ziren.
|
|
|
Frantziskok ezezkoa egin
|
zuen
buruarekin.
|
|
|
Eta Nafarroan Erreformak bizirik behar gaitu. Bertzela uste baduzue, zoazte menditar astopito horiengana eta eskaini
|
zuen
burua.
|
|
|
Agerre gazteak laster erabaki zuen. Andre noblearen haurdunaldiak ez
|
zuen
burura behar. Jainkoaren barkamena hitz eman zion emaztekiari, berak halako ahala balu bezala.
|
|
|
Elizgizonaren ohiko inguruetan, aho azpiz eta bakan aipatzen zen laguna zen Albreteko etxearen ondorengoa. Deus guti zekien hartaz, eta apur hori barna barna sarturik
|
zuen
buru kaskoan. Konparaziorako, muga inguruan soldaduak nonahi ibiltzen baziren, delako Henrike hura zela erruduna.
|
|
|
1568ko neguan, Lüküzeren eta Nafarroa Behereko gainerako jaun papisten lehen altxamenduan, Antoniok egin
|
zuen
buru, Vianako printze Henrikerekin batean, erreboltariak borrokatzeko antolatu zen armadan. Beranduegi, jakina denez, Migel Mailu bizirik atxikitzeko:
|
|
|
–Gaur egun handia duk guretzat –esan zidan, eta, besoak zabalduz, gora jiratu
|
zuen
burua, adar tartetik zerua ikusi nahi izan balu bezala.
|
|
|
Kapa iluna jantzita zetorren, eta pauso luzeak entzun nizkion. Kapela
|
zuen
buruan eta ez nuen ezagutu.
|
|
|
Makurturik zegoen ohantze baten gainean, besotik tenk egiten zion gaixo bati berbetan. Gizonak hara eta hona mugitzen
|
zuen
burua, lerdotuta.
|
|
|
Jaxintok ezker eskuin mugitu
|
zuen
burua, ez zuela aita ezagutzen.
|
|
2007
|
|
|
Unamunok beti bat
|
zuen
buruan: Jainkoak izan behar zuela, nahi eta ez, berak, Migel de Unamunok, betiko bizia goza zezan.
|
|
|
Hari begiratzeko bakarrik altxatzen
|
zuen
burua. Egunero pasatzen zen clocharda bere etxe aurretik; goizean gorantz eta arrastirian beherantz, egurrezko eserlekuraino goizean eta Kroppkärrsjon lakuaren ertzean sortzen zen hareatza txikiraino ilunabarrean.
|
|
|
Egunero pasatzen zen clocharda bere etxe aurretik; goizean gorantz eta arrastirian beherantz, egurrezko eserlekuraino goizean eta Kroppkärrsjon lakuaren ertzean sortzen zen hareatza txikiraino ilunabarrean. Eta aitonak hari begiratzeko bakarrik altxatzen
|
zuen
burua gurutzegramatik, plastikozko poltsengatik, segur aski. Hamarretik gora plastikozko poltsa garraiatzen zituen egunero clochardak eserlekutik hareatzara eta hareatzatik eserlekura.
|
|
|
Hainbat urteren ondoren, ezinegonez altxatu
|
zuen
burua aitonak, baina ez clochardaren poltsen barruan zer zegoen asmatu ezinik zebilelako bakarrik: egun hartan gurutzegramako azken hitza ohi baino lan handiagoa ari zitzaion ematen.
|