|
2010
|
|
|
Herri horretako kontzientzia euskaldun galdua berreskuratzen ahalegindu zen, eta hauteskundeetan bozka asko bildu omen zituen Irujorentzat. Aizpuruk errepublikazale, federalista eta foruzale sentitzen
|
zuen
bere burua. 1936ko gerla amaitzean, Andoainera aldatu zen.
|
|
|
Ez
|
zuen
bere burua ezagutu. Ispiluan gizon arrunt bat ikusi zuen, aurpegi maiztukoa eta bizar zuria, ez gizena eta ez argala, bera baino zaharragoa itxuraz.
|
|
|
Bere bizitza gogoratu zitzaion orduan don Pedrori: eta Winnipegen ikusi
|
zuen
bere burua Jolinshua cheff indiarrarekin kafea hartzen; Alice Armen ikusi zuen meatoki barru barruan sartuta eta ruglar silver deitzen zitzaion zilar gorriaren zain zabala aztertzen; Prince Ruperten ikusi zuen egun oso batez elurretan galduta ibili ondoren. Eta erabaki zuen:
|
|
|
" Estebanek ere ez zekien igeri. Nik ikasteko esaten nion, ez zela zuhurra itsasoan ibiltzea igeri jakin gabe, baina bera lehengoetakoa zen alde batera, ez
|
zuen
bere burua piszinako ikastaroetan ikusten. Eta gero, barku batek jo zuen bera zihoana, Bretainiako kostalde horretan arrantzan ari zirela.
|
|
|
Dena barkatzen zuenak ez zuen bere dizipuluaren traizioa barkatu. Eta dizipuluak urkatu egin
|
zuen
bere burua. Nik, berriz, horren ordez, erredimitu egin nahi nuen, barkapena lortu ekintza eredugarri baten bitartez.
|
|
|
Itsaso koitadua! Ez
|
zuen
bere burua nahasi nahi ume arrotzen artean eta seguruenik Bilboko gelakideak zituen gogoan. Mar herrian balego, baina Madrilen zegoen abuelita ikusten.
|
|
|
Non aurkituko zuen bere azken urteak emateko leku bat? Horretarako hobe
|
zuen
bere burua itsasora botatzea eta bertan amaitzea; hori bekatu larria izango zen ordea, zer esango zukeen Erasmo Rotterdamekoak jakinez gero?
|
|
|
...oitza; era berean, itsasoz harainditik zetozen erantzunek" Simeon maitea" eta" Simeon bihotzekoa" bezalako esamoldeak txitean pitean erabili arren, eskribau txolinduak Otto irakurtzen zuen, berekiko, Simeon behar zuen aldi bakoitzean; eta, horrenbestez, gaztaroa traktatu filosofiko eta summa teologikoen artean xahutu zuen agure kaskasoil hark gazte galai eta xarmant irudikatzen
|
zuen
bere burua, txiribitaz beteriko soropil batean maitearentzako lore bila egun osoan.
|
|
|
Hala ere, euskaldun subalterno librearen laudorioa egin eta filantropia lezioak eman arren, Juan Antonio Moguel ez zen boteretik aparte bizi. Esate baterako, Koldo Mitxelenak aipatzen duenez, kaltegarriak iruditzen zitzaizkion liburuen kontrako salaketak aurkeztu zituen Logroñoko Inkisiziora, eta Revisor de Libros edo zentsore ofiziala izateko ere presentatu
|
zuen
bere burua.
|
|
|
Sasoi hartan, 1354 jendearen gogoa erreinutik eta gobernuaren espazio eta denboretatik apartatzen hasi zen. 200 pertsonaren batzarrean edo pertsonaren arteko harremanean, jendeak pentsatzen zuena azaltzean, historiako subjektutzat hartzen
|
zuen
bere burua. Gertaera, emozio eta ideiak eztabaidagai ziren.
|
|
|
Gortesia diplomatikoa baino ez zen beharbada, entzulearen belarria eztitzeko. Gerla Zibilagatik Mexikon exiliatu zen Fabian Vidal granadar kazetariak esaten zuenez, 742 Abdelkrimek euskaldun jatorrikotzat
|
zuen
bere burua.
|
|
|
Horacio Echevarrietari ere ez dirudi herri txikien libre izateko eskubidea asko ardura zitzaionik bere traiektoria enpresariala kontuan hartuz gero.532 Belaontzian eta kabrioletetan, Wilhelm Canarisekin533 erakusten
|
zuen
bere burua, orduko aberats nabarmenen moduan.
|
|
|
Kolpe militarraren atzetik Alfonso XIII ari zen isil gordean. Kolpearen egunean Donostiako Miramar Jauregian erakutsi
|
zuen
bere burua, Club Nautico ko balandro norgehiagokako irabazleei trofeoak ematen, disimulu nabarmenean.542 Kolpeak, monarkiaz gain, aldeko ugari jaso zuen: militarrak, oligarkia, Eliza, alderdi kontserbadorea, alderdi liberala, 543 Lliga Regionalista katalana, Jose Ortega Gasset.
|
|
|
Euskal Herria ez zen joera honetatik apartean egon, euskaldun guda-mutil ugari joan zen Melilla aldera, Arrifeko moroen kontra. Egun haietan Luis Mazzantini elgoibartar toreroak ere Melillara joateko eskaini
|
zuen
bere burua. Eta soldadu legez eramaten ez bazuten, zauritutako militarren alde debalde toreatzeko prest zegoela adierazi zuen.
|
|
|
Waterlooko batailan argitu zen 1815eko udan poloniarren ametsak ez zirela gauzatuko. Jan Potockik urte hartako abenduan hil
|
zuen
bere burua pistola tiro batez, zilarrezko balaz, azukre ontzi zati bat limaz moldatua.
|
|
|
Mikhail Bakunin ere aberria sakratutzat hartzeko prest zegoen edozein nazionalitate mehatxatua eta bortxatua zenean. Aberria printzipio sakratua bihurtzen zen orduan, eta hagatik
|
zuen
bere burua aberri zapaldu guzien abertzaletzat.
|
|
|
Dortokak gora begira bortxatzen
|
zuen
bere burua, oskol ertzeraino sabela urez betetzen zitzaion artean.
|
|
|
Karkum ek bere gamelu ile gorrixka haizakatu zuen, trostatxo batez heldu zen Sylla eta Abu ren aitzinera; gamelua eseri eta, buruzagitxoak hareazko zoru gainera aurtiki
|
zuen
bere burua; eskuak trurbant gainean jarririk, honela erran zuen:
|
|
|
Sultan Abdulatifek Sainduaren borondadea irabazi behar zuela deliberatu zuen, eta zoru gainera jaurti
|
zuen
bere burua:
|
|
2011
|
|
|
Orduan, Lavigerie kardinala, hain justu Kanbora egonaldi baterako etorria, saiatu egin zen Arnaut Abadia apezpikuaren laguntzaile izendatzen, hainbat apaiz eminenteen zirikaldiak tarteko. Kontua da indiskrezioren batek proiektua jakinarazi ziola Fleury Hottot apezpikuari, eta Arnaut Abadiak harengana joan behar izan
|
zuen
bere burua zuritu eta desenkusak aurkeztera. Nolanahi, oso laster hil zen, 1889an, eta Jauffret errepublikazalea izendatu zuten apezpiku.
|
|
|
Nire jarreraren ikuspuntutik askoz siniestroagoa izan zen CIAk egin zidan bisita. Fakultateko koktel batean irakasle batekin hasi nintzen hizketan euskal politikari buruz, eta orduan CIAk gure campusean zuen ordezkari gisa aurkeztu
|
zuen
bere burua. Agentziak, nonbait, bazuen bere ordezkaria Estatu Batuetako unibertsitate gehienetan gure baliabide eta aukeren zer suman ibiltzeko.
|
|
|
Ze berak, gure gizartean pauso bat aurrera ematera ausartzen den ia orok bezala, bazuen joera heroikorik. Injustiziaz gaindi zegoen mundu bateko aintzindari iraultzaile irudikatu
|
zuen
bere burua lehenbizi. Gero, askatasunari eta edertasunari baino men egingo ez zion zerbitzari.
|
|
|
Zer esan nahi duzu?, itaundu zion partisano zaharrak ezpain artean zigarrokin bat ahitzen ari zitzaiola. Ba, berriro hitz egin zuen Lolok, nik dakidala behintzat Feltrinellik ez
|
zuen
bere buruaz beste egin. hori badakit nik ere!, oihukatu zuen Giovannik zigarrokina itzaliz. Baina ez dute erail ere, bukatu zuen dendariak.
|
|
|
" Gure irakaslea, irakaslesa, moztaka eta nor nori itxurakoa". Eta irakasleak berak honela aurkeztu
|
zuen
bere burua:
|
|
|
Isabella zirrara berezi batek jota atera zen liburutegiko eraikinetik, halabehar hutsez irakurritako albiste hura burutik apartatu ezinik. Etxerako bidean, hirigunetik ez oso urruneko auzo batean bizi baitzen, ohiko bidetik ateratzeko bat bateko oldarra sentitu zuen, eta handik minutu gutxira plaza txiki bateko txoko batean aurkitu
|
zuen
bere burua, aurrean zuen zurezko galeriadun eraikin zaharreko goiko solairuari begira. Berehala bere begiek besteak ez bezalako sabai maldaduneko etxebizitza batekin topo egin zuten:
|
|
|
Nassim Perez Habibek irrikaz xurgatu, eta hauts partikulak argi leherketa isilean irauli zituen ke adar luze bat bota zuen. Lanegun bizi asko eta gero, beste eleberri bat amaitu berria zuen, eta ezin
|
zuen
bere burutik baztertu jainko sentitzeko tentazioa. Pertsonaia bat sortu, izena jarri, bizitza bat eman eta bere agindupean izatea.
|
|
|
Nassimek idazle gaztetzat jotzen
|
zuen
bere burua oraindik, nahiz eta urte askotako eskarmentua izan. Familia misto baten semea zen:
|
|
2012
|
|
|
Emaztea ondo? —galdetu
|
zuen
bere buruaren bigarren zatiak. Baina gutuna, orduantxe konturatu zen, ireki gabe zegoen.
|
|
|
Ezagutzen
|
zuen
bere burua. Poema bat bukatzeko gai zenean, gai zen halaber erdi bukatuta zeuzkan beste hogei burutzeko.
|
|
|
Zakur gezurti bat", esango zion kapitainak, edo antzeko zerbait, eta, irri batez, Gobernu Egoitzako gelak txukuntzera bidaliko zuen ezer gertatu ez balitz bezala. Baina handik astebetera, edo hilabetera, edo gehiagora, berak baietz jakingo zuen, zerbait gertatu zela, eta oihanean ikusiko
|
zuen
bere burua kapitainaren aginduz, errebeldez betetako Lomani ibaiaren inguruetan, eta hantxe galduko zuen bizia astiro astiro, zeren errebeldeek ez baitzuten presarik izaten heriotza emateko orduan, eta erre egiten baitzituzten presoak, larrutu, edozein gauza.
|
|
|
Bere heriotza gogoan, Donatienek zintzurraren taupadak sentitu zituen bihotza haraino igo balitzaio bezala, eta bere buruari errepikatu zion Lalande Biranek ez zuela halakorik egingo, sei urte zirela elkarrekin, sei urte laguntzaile leial bezala. Baina ez
|
zuen
bere burua lasaitzea lortu. Berak bazekien zer izaera zuen kapitainak, halakoxea baitzen bere beste anaia bat, zaharrena.
|
|
|
ezkutuan egon behar zuen, hondartzako Ama Birjinak Yangambin sortutako zalapartan parterik hartu gabe. Jo zezatela tutuek, jo zezatela kornetek; ez
|
zuen
berak bururik azalduko. Biltegian geratuko zen, babeslekuan, eskolan.
|
|
|
Aurreneko aldiz urte askotan, ez zuela erronda egingo erabaki zuen, bere alkoban geldituko zela kautxu biltzaileen lana ikuskatzera joan gabe. Ordubete geroago, Martell koñakak odola berotu zionean, eman begiratu luze bat argazkiari, itxi begiak, eta Pont Vieux kale hartan Christinerekin topo egiten irudikatu
|
zuen
bere burua. Agian ez zen konkista zaila izango.
|
|
|
Eguberri aurreko egunetan Van Thiegelek asko edan zuen, eta ez
|
zuen
bere burua, ohi bezala, bi edo lau zatitan banatua sentitu, baizik eta askoz gehiagotan, batzuetan zortzitan eta beste batzuetan hamaseitan, bata bestearekin nahasten zitzaizkiola bere amaren irudia, Christinerena, Lalande Biranena, Chrysostomerena, Donatienena, Livorena eta beste hainbat ezagunena, eta haiekin batera pentsamendu asko, hala bere egoera ekonomikoari buruzkoak nola bere bizitza sen...
|
|
|
Livo Club Royal aldera joaten ikusi zuen, hiru ihizko saski makila batetik zintzilik zeramatzala, baina, tentazioa izan zuen arren, ez zion deitu. Gaixo zegoela zirudien, eta ez
|
zuen
bere burua kutsatu nahi.
|
|
|
Richardsonek zutik jarraitzen zuen, eta Van Thiegelek esertzeko eskaera berritu zion— Orain, kontatu dena hasieratik —esan zuen, beteranoak obeditu zionean. Aspaldiko partez, ondo sentitzen
|
zuen
bere burua. Ez zirudien zatitu behar zuenik.
|
|
|
Donatienek taupada bortitz bat sentitu zuen zintzurrean, eta norbaitek han kolpe bat emanda bezala geratu zen, arnasarik gabe. Ohera bota
|
zuen
bere burua; baina poltsikoan zeraman nakarrezko kutxatilaren ertz zorrotzak min egin zion izterrean, eta zutitu egin zen segituan.
|
|
|
Sugeak aurpegian jo zuenean, beteranoak lurrera bota
|
zuen
bere burua eta piririka egin zituen hainbat metro. Van Thiegel algaraka hasi zen haren erreakzioa ikustean.
|
|
|
" Francoren hileta". Eta nork kolpatu zuen jakin baino lehen kartzela barruan aurkitu
|
zuen
bere burua.
|
|
|
Bere teatro lanek ukitu handia izan dute Kafka, Beckett eta lonescoren lanekin, bere obretan(" Urtebetetzeko festa"," Atezaina"," Etxerako itzulera"," Aspaldiko garaiak") ageri zaigu gizakiaren egoerari buruzko kezka eta hausnarketa sakona beti ere oso lotuta egon dena, nola ez, berak munduarekiko izan duen ikuspegiarekin. Bere gazte denboran antimilitarista sutsua izan zen (garai haietan!), kontzientzia objektoretzat aurkeztu
|
zuen
bere burua eta uko egin zion soldadutza egitera joateari. Mendebaldeko potentziek Afganistan eta Kosovo bonbardatu zutenean oso kritiko azaldu zen, eta erabat sumindu zen Irakeko inbasioa burutu zutenean.
|
|
2013
|
|
|
Joe Monfortek kinka batean ikusi
|
zuen
bere burua. Ross Brymerrek eskatzen ziona betetzen bazuen, Ringo eta bere roulottea Mustang Ranch etik botaz, Mamy mindu egingo zen, eta hori oso negatiboa izan zitekeen berarentzat, ez baitzegoen Mamy bezalako burdel kudeatzailerik Amerika osoan.
|
|
|
Esan zuen epaiketan, eta epaileak onartu egin zion, ez zuela inor hiltzeko asmorik izan, arrantxoaren burdin sareak desbideratu zuela bala Ringoren bihotzerantz. Ezin izan
|
zuen
bere buruaren defentsa alegatu, zeren, zer defentsa behar da pistolatxoa bota barruan daraman pertsona baten aurrean. Hilabete batzuetako kartzela eman zioten, eta ez erabateko askatasuna, abokatuek eskatu bezala.
|
|
|
Ilea, aurreraka orraztua, kopetaren erdiraino jaisten zitzaion, 60etako beatle estiloan. Bere izena Dennis zela esanez aurkeztu
|
zuen
bere burua.
|
|
|
Pazifikoaren Ipar mendebalde guztiaren gaineko eskubideak eta larru merkataritzarekin lotutako interes komertzialak zeuden jokoan. Espainiak Pazifikoaren jaun eta jabetzat hartzen
|
zuen
bere burua, hara iristen lehena izateak eta jabetze zeremoniek garaiko ohituren arabera emandako eskubideengatik. Britainiarrentzat, ordea, handik nabigatzea nazio guztien eskubidea zen, eta lurraldearen benetako okupaziorik gabe ez zegoen haren jabegoa erreklamatzerik.
|
|
|
Ondorioz, Mexikoko presidenteak, Guadalupe Victoriak, Sarria atxilotzeko eta Mexikora deportatzeko agindua eman zuen. Horren ordez, Sarriak Sandwich uharteetara joan eta han misio bat altxatzeko eskaini
|
zuen
bere burua. Azkenean ez zen bete deportazio agindua, ziur aski beldur zirelako prefektua Kaliforniatik botatzen bazuten, haren iritzi bereko beste fraideek ere, hots, gehienek, haren atzetik alde egingo zutela.
|
|
|
1774an, bien seme euskaldun kreolea Europatik itzuli berria zen, beste bost ofizialekin, Cadizko Academia de Guardiamarinas en ikasketak eginda. Hogeita hamar urte eskas zituen, eta, nahiz Ayalaren graduazio berekoa izan, goletan bigarrenaren postuan joateko eskaini
|
zuen
bere burua. Klase aurreiritziak zirela eta, espainiarra ez izatea bere karreran gora egiteko oztopo izan zuen beti.
|
|
|
1772an, bada, jadanik San Diego eta Monterrey okupatuta, Juan Bautista Anza II.ak berriro eskaini
|
zuen
bere burua bi hiri horietara lurrez joateko, Juan Bautista Anza II.aren sinadura. Courtesy, of US National Park Service.
|
|
|
Arricivitaren liburu honetatik hartua da Juan Saroberi buruzko kontakizuna. nean, egun huraxe aproposa iruditu zitzaion indioen bila joan eta bizia barkatuko zitzaiela hitzemateko, eta ezin gogotsuago eskaini
|
zuen
bere burua horretarako. Eskoltatzat zeukan ofizialak eginahal guztiak egin zituen Aitari asmo hura burutik kentzeko, barbaroek ez dutela ongia estimatzen gogoraraziz, are gutxiago fraideen izaera, eta bi hilabete lehenago ere fraide bat hila zutela; baina Aitak erantzun zion saiatu egin behar zuela, ea hainbeste arima Infernutik libratzen zituen, hara joango baitziren erremediorik gabe muino hartan hiltzen baziren, zeren eta apostatak izateaz gain sakrilegio, hilketa eta lapurretarik handienak eginak baitzituzten; eta bera hiltzen bazuten, Jainkoagatik hilko zela.
|
|
|
Geroxeago, ezin izan
|
zuen
bere burua erreprimitu eta, haren gainean, auskalo nongo belar izpi batzuk jarri zituen, inurritegiko galeria ia itxi batetik ekarritako lur gorrixkaz zikindu eta, nabarmen geratu zenean sinbolismo eta irakurketa anitzeko eskultura bat egin zuela, hasperen egin zuen hunkituta. Ai, artea...!
|
|
|
Zizarez jantziko naiz, erabaki
|
zuen
bere burua errealistatzat hartuta. Asko jota, inurrikaragailu baten antza izatea lortu zuen.
|
|
|
Tzurdio, bere aldetik, oso pozik zegoen, atseginez enpo. Beste edozein bezalakotzat sumatu nahi
|
zuen
bere burua aspaldian. Izan ere, askotan entzuna zeukan etxean lanaren garrantzia:
|
|
|
baina Descartes aspaldian hil zen, bere aldarrikapen ozena hemen utzita joanik. Nik pentsatu egiten dut eta ondorioz banaiz deiadar egin
|
zuen
bere buruaz liluraturik eta bestetasuna alde batera utzita.
|
|
2014
|
|
|
Baina zuhaitzen hosto artetik ikusten zituen hiru edo lau izarrek ere ez zuten, antza, erantzunik. " Ea ba, Martin", akuilatu
|
zuen
bere burua. " Zer ari da gertatzen?".
|
|
|
Erantzun gisa, beragana oldartutako zentinelak sastakaiarekin ekin zion. Saldiasek saihestu, eta lurrera bota
|
zuen
bere burua.
|
|
|
Atena jainkosak Ajax nahastu, eta idi talde baten aurka borrokatzera bidali zuen. Ondoren, heroia bere ekintza barregarriaz ohartu zenean, zapuztuta ikusiz bere izena, bere irudia, beste egin
|
zuen
bere buruaz.
|
|
|
Aitak azken eguna arte ikusi
|
zuen
bere burua Francoren etsai gisa. Aita hil ondoren amak kontatu zidanez, bigarren aldiz kartzelatik atera bezain pronto, berak proposatu zion aitari Ameriketara joan behar zutela, ez zutelako sekula santan bakean utziko.
|
|
2015
|
|
|
" Purrua kuturtzen zion bezain pronto, neskari brama solegitzen zitzaion, eta koxinetan erortzen ziren, broska basatietan, kimiza narritagarrietan. Gerdamuak mirlakatzen zizkion bakoitzean, eskidantxa arrenkurati batean nahaspilatzen zen, eta sokorrari begira utsaltzen
|
zuen
bere burua, sentituz poliki poliki pataskak uzentatzen zitzaizkiola, moskiltzen, izkortzen zihoazela, kazkako kaukel batzuk erortzen utzi zaizkion ilari herosdun bezala etzanik gelditu arte. Eta hala ere, hasiera baizik ez zen, une jakin batean neskak uhatxuak damuztatzen zituelako, mutilak bere ohitzak hurbil ziezaizkion utziz.
|
|
|
Bere baitarik asmatu bide zuen dantza? Edo, ibilian zebilen koreografia batean parte hartuz doitu eta gaitu
|
zuen
bere burua gainerako dantzariek dantzari zela onar zezaten. Bruno Latour, Reassembling the Social., op.
|
|
|
ez zorrik ez kezkarik. Bizi osoan aurreztuta eta arretaz planifikatuta segurtatu
|
zuen
bere burua. Okerrenean, bost milioi dolarren erantzule izatea ekar zezakeen sinadura pertsonalak:
|
|
|
Hitz batean, ez. Nire bidalitako lana irakurtzean, ni poetikoarekiko identifikazioak ez zuen funtzionatzen; gaurko irakurle batek nekez identifikatuko
|
zuen
bere burua hilzorian zegoen karlista harekin. Urrunegia.
|
|
|
Nire kaiertxoan nituen azken galderak bilobaren eta aitonaren arteko harremanari buruzkoak ziren; hobe esanda, 1941ean berpiztu ondoren, gudari zaharraren eta munduaren arteko harremanei buruzkoak. Jakin nahi nuen gizon hark mundu ilun haren partaide izateko arrazoirik kausitu zuen edota, alderantziz, isolamendua aukeratzera bortxatua ikusi
|
zuen
bere burua. Baldin eta bilobari zerbait esana zioten horretaz.
|
|
|
Aktriz amerikar askorekin izan zuen Uzkudunek tratu intimoa, eta horien guztien artean bat nabarmentzen zen garbi, Clara Bow bihurri, kaxkarin eta pertxenta, zeinek mexikarraren erakargarritasun sexual guztiak izateaz gain gehitzen baitzion halako bizi erotasun grina eta, batik bat, etengabe halako edateko egarria non beste aktriz guztiengandik aise bereizten zen. Lupe Velezek gehiago zaintzen
|
zuen
bere burua. Clara Bowek, ia egunero izaten ziren festa zoro eta cocktail bitxi haietan, burua galtzen zuen erabat eta inguruko guztiak arrastaka eramaten zituen bera bezala galbideko zurrunbiloan murgiltzera.
|
|
|
Goiz hartan Uzkudun bere hotelera itzuli zen, Clara Bow errodaje platoaren sarreran utzi eta gero. Azkenaldian, Lupe Velezen eta Clara Bowren fabore sexualak simultaneatu behar zituenez, benetako trikimailuak erabiltzera behartua ikusten
|
zuen
bere burua bi aktriz haiekin aldez aurretik adostutako hitzorduak ez zitezen gurutzatu. Arratsalde hartan Luperekin geratua zen konpainia produktore hispano mexikar batek ematen zuen cocktail batean.
|
|
|
Bien arteko laido eta hitz txarren guztien gainetik, Errezilgoaren oraingo porrotak eta Ibarrakoaren garaipenak ez zuten giroa ezertxo ere baretu, alderantziz, askoz gehiago okertu eta txartu zen, hori oraindik posible bazen. Isidoro hazita zetorren, oso indartsu ikusten
|
zuen
bere burua, iruditzen zitzaion jada Espainiako txapelduna izan zitekeela, baina hori ofizialki posible izan zedin Paulinok eskaini egin behar zion bere kontra borrokatzeko aukera. Gonbidapen formala eskatzen zuten kasu horietan, lehia ofiziala izango bazen.
|
|
|
Estimulua atzemateko aste haietan, lanak; Schopenhauer-ek errana, sei egun miseria eta egun bat asperdura". Baina jazoerak jazoerari, eta Iruñean ainguratuko
|
zuen
bere burua betirako: ama galdu zuen 1954an, Migel Jabier familia handiaren buru gelditurik, eta ondoko urteko udaberrian Kontxita Otsoarekin hasi zen harremanetan.
|
|
|
Urmenetak ez
|
zuen
bere burua Ejertzitotik desbinkulatu nahi, eta Iruñeko aldi luzean, 1977an Instituziotik irten zuen arte, ez zion ekitaldi militarretara joateari utzi izan, Kontzeptzio Inmakulatuaren ohorezko urteko festara konparaziora, Infanteriako patroia bera, zeinera joaten baitzen uniformeaz eta irabaziriko galoiez, Estatubatuar Armadaren Estatu Nagusiak emaniko gaitasun enblema barne....
|
|
|
Plano domestikoagoan, Urmenetak berak erakutsi zuen bere obra piktorikoaren partea, 71 paisaia, igandetan eginak, familiaren ateraldietan Nafarroako herri eta bazterretara. Xumetasunez, M.J.U. siglen atzean ostendu
|
zuen
bere burua, eta hortik abiatu zuen bere kronika Arriba España egunkarian Maria Jesus Valenciak: " Gizona eta bere ezinportantzia".
|
|
|
Migel Jabier Urmenetak uko egin zion FNIko listetan lehen hautagaia izateari —Kongresuan zein Senatuan—, eta bosgarren postu diskretuan joan zen Senaturako. Azkenean ez
|
zuen
bere burua agertu ahal izan hauteskunde orokorretara, ordea. Otsailaren 8ko 1977/ 10 Errege Dekretu Legeak arautuak zituen Indar Armatuetako kideen jardun politiko eta sindikalak.
|
|
|
Enpresariek grebei egozten zieten orduko ekonomiaren moteltze erlatiboa. Urmenetak, aldiz, sindikalismo katolikoaren inguruan kokatu
|
zuen
bere burua, zeinak erlatibizatzen baitzuen egoera. Jauregiko jarleku pribilegiatuan egonagatik ere, Migel Jabier barneratzen ari zen industrializazioak ekarri aldaketa sozial eta politikoa.
|
|
|
Diputazioan egon zeno, Migel Jabier Urmeneta" diputatu eleduna" izan zen Vianako Printzea Erakundean, Amadeo Marko Ilintxeta eta Felix Uharte Goñirekin batera. Eginkizun honetan estuki kolaboratu zuen Jose Esteban Urangarekin, Vianako Printzea Erakundeko zuzendariarekin, ondare historiko artistikoaren berreskurapenean, eta bereziki inplikatu
|
zuen
bere burua zaharberritze batzuetan, izan Aralarko santutegia, izan Belateko abadia. Gaiak arranguraturik, begia beti erne ibilki zen:
|
|
|
Beste aldetik, Turismo, Liburutegi eta Herri Kultura Zuzendaritzatik, Jaime del Burgo Torres buru zela 1965ean eratu zenez geroztik, sustapen gaitza eman zitzaion turismoari, Nafarroak bere gain hartuak baitzituen eskuduntza elibatzuk, promozioaz eta ekintza bereziez, nahiz eta kudeaketa administratiboak Ministerioaren Delegaritzari zegozkion. Sailako diputatua Anbrosio Belasko zen, baina Urmenetak, bere eginkizunak zirela eta, bai Ogasunean, bai eta ViaManuel Fraga ministroarekin eta Amaia Kirol Klubeko zuzendari Joakin Retarekin, instalazioen inaugurazioan. nako Printzean ere, nabarmen inplikatu
|
zuen
bere burua proiektu zenbaitetan, hala nola Ultzamako golf zelaian edo Sorauren herriaren edertze kanpainan, honako hau" Mendialdeko enbaxada aitzinatua Iruñerriara buruz" bilakaturik. Hain zegoen pozik emaitzaz, ezen errana utzi baitzuen" Nafarroa Soraurendu" egin behar zela.
|
|
|
Francoren Erregimenaren oposizioak ETA onesten zuen. Bere aldetik, EAJk jarraitu
|
zuen
bere burua birdefinitzen exilioan, Jesus Maria Leizaola lehendakari zela, Juan Ajuriagerraren zuzendaritza politikopean. Alderdiaren eta ETAren oinarri berrien artean, leizea zabaltzenago joan zen.
|
|
|
Gutun honetatik abiaturik, gobernadore zibilak idatzi zuen" ohar informatiboa", zeina baliatu baitzitzaion Urmenetaren heterodoxia erakusteko Espainiako Ejertzitoaren aitzinean. Notiziaren berri ukan zalu, iruindarrak galdatu zion beste elkarrizketa bat, eta urtarrilaren 17an, eztabaida beroaren ondoren, Ruiz de Gordoak zuritu nahi izan
|
zuen
bere burua, akats soila izan zela erranez. Migel Jabierrek nahiago izan zituen gauzak idatzirik utzi, eta biharamunean bidali zion honako gutun hau:
|
|
|
Moisesi, alabaina, Irungo Institutuko dosier guztiak aurkezturik ere, ez zion balio izan. Hunbelinok, azkenik, Lapurdin iheslari, ez
|
zuen
bere burua defenditu ahal izan.
|
|
|
Ataulfo Urmenetak bere aldetik, artoski prestatu
|
zuen
bere buruaren defentsa. Militantzia politikoaren akusaziopean zeuden espedientatu guztien antzera, saiatu zen filiazio oro gordetzen, eta hura ezin zelarik, ahal bezainbat minimizatzen.
|
|
|
ELAren kasuan, barne aldaketek eragindako euforia gehitu zitzaion baikortasun orokorrari: ELAk gehiago erakusten
|
zuen
bere burua, koadroak indarberrituta ikusten ziren, dinamismoa zerion arestian geldotua zirudien erakundeari. " Udaberri sindikala ari gara bizitzen", esan zien idazkari nagusi berriak Donostian aspaldiko Maiatzaren Leheneko jendetsuenean bildu ziren militanteei.
|
|
|
Premia horren harira, zuzendaritza organoen bileretan ohikoa bihurtu zen abagunearen azterketa, eta azterketok jasotzen zituzten txostenak koadro eta militanteen bileretan erabiltzen hasi ziren. 1991ko 2000rako sindikalismoa eta 1992ko Euskadi aurrerapen eta askatasun bidetik txostenek erakusten digute nola aztertzen zuen ELAk biziki aldatzen ari zen egoera ekonomiko, sozial eta politiko eta, batez ere, nola kokatzen
|
zuen
bere burua etorkizunera begira, zer nolako helburuak eta lan moldeak jartzen zizkion bere eginbideari eta, azken batean, nolako sindikalismoa egin nahi zuen eraldaketa sozialerako tresna izan nahi zuen langile erakunde abertzaleak.
|
|
|
Aste pare bat lehenago, uztailaren azken asteburuan, beste batzar bat egin zen Leioako unibertsitatean, hau ere ELAren izenean.59 Leioako zismak eragin zuen nahasmenak are premiazkoago bihurtu zuen Eubakoa inolako atzerapenik gabe burutzea: argi geratu behar zuen non zegoen zilegitasun historikoa eta zein ezaugarrirekin —Leioakoenen oso bestelakoekin— aurkezten
|
zuen
bere burua ELA eraberrituak. Batzarra ororen gainetik burutu behar horrek segurtasuna obsesio bihurtu zuen, 60 bildutakoak atxilotuak izateko zuten arriskuagatik baino gehiago, poliziak Kongresua bertan behera uztera behartzen bazuen, proiektuak izango zituen zailtasunengatik:
|
|
|
Egia esateko, ELAk gero eta lekuz kanpoago ikusi
|
zuen
bere burua Lizarra Garaziren itzalean garatu zen prozesuan. Sindikatuak argi zuen prozesuaren ardura nagusia alderdiena zela, batik bat bake prozesuari zegokionean, alderdiekin hitzartu baitzuen ETAk mugarik gabeko su etena eta haien jokabidearen baitan jartzen baitzuen, gerora ere, su etenaren jarraipena; naziogintzaren ildoak eta marko juridiko politiko berria zehazterakoan ere, onartzen zuen alderdien protagonismoa, baina argi zuen, halaber, sindikalismoaren ikuspegia eta aldarriak aintzat hartuak izan behar zirela, bereziki sindikatuek bere bereak zituzten gaietan.
|
|
|
Nik uste dut balio duela fabula moduan, baina argumentuak nahasteko erabiltzen dela. Irlandan, hiztun komunitateak frakasatu zuen, ez
|
zuen
bere burua antolatzen jakin eta ez zuen asmatu. Gaelera, minorizatuta eta miseria larrienari lotuta heldu zen hogeigarren mendera:
|
|
|
Nafarroako futbol talde nagusia eta Iruñeko udal aurrezki kutxa zuzentzera iristeko, Ezkurrak derrigorrez izan behar zituen dohainak. " Pazientzia gizona naiz eta batez ere oso langilea." Halaxe definitzen
|
zuen
bere burua. Zuhurra ere bazen.
|
|
|
Baina Olcesek beti alde askotara jokatu du. Endesan, odol isuria zegoela antzemanda, E.ON talde alemaniarra tartean sartu zen, eta Endesaren salbatzaile gisa aurkeztu
|
zuen
bere burua. PPren inguruko sektoreek katalanekiko ezinikusiaren aurrean, begi onez ikusi zuten zaldi zuri alemaniar hura.
|
|
|
Mundu guztiak pentsatu
|
zuen
bere burua zuritu nahi izan zuela Barcenasek eta arreta desbideratu. Dena den, salaketa hura publiko egin zen, eta Delsok, haserre, tramarekin erlaziorik izatea ezeztatu zuen irmo:
|
|
|
Hala ere, bere burua errugabetzat deklaratzen jarraitzen zuen, eta jazarpen kanpaina bateko biktima gisa aurkezten
|
zuen
bere burua hamasei urte beranduago, El Mundo ri eskainitako elkarrizketa batean.12" Espetxean sartu nintzenean nire burua konbentziarazi nuen ordura arte lortutako ezer ez zela bertan behera geratuko. Ez nekien zergatik sartu ninduten, baina banekien aterako nintzela.
|
|
|
Luis Ñuñoren yola n joaten zen haitz apartsuetaraino, ontzitxoa harri handi batez geldiarazi, eta ur gardenean pulunpatzen
|
zuen
bere burua. Egin ere, ganibet kamuts eta herdoildu batekin, batek daki zein burdinatatik aterea.
|
|
2016
|
|
|
Edonola ere, nahiz ukitzeraino hurbildu itsasora, azkenean ez zen urarekin kontakturik egon. Aurrez, ametsaren aldaketa bat zela-eta, saguzarraren antzeko txori handi bat bezala ikusi
|
zuen
bere burua: hegaka zihoan uraren gainetik poliki baino polikiago, eta miretsi egiten zuen bere pizti begiek ematen zioten ahalmen berriarekin elurraren txuritasuna eta itsasoak une hartan zeukan lautada birjinaren irudia.
|
|
|
Esnatu berriaren nagitasunaz, Carlosen pentsamendua zomorroen soinu haren inguruan lodituz joan zen, eta berritu egin zitzaion hartara sarritan izaten zuen ideia bat, alegia erregulartasuna onuragarria zela bizitzeko, eta ez bakarrik bizitza fisikorako, urdailak edo hesteek ondo lan egin zezaten eta; baita bizitza animikorako ere. Ordu jakinetan gauza jakinak egiten zekienak, hilabeteak eta urteak ustekaberik gabe pasatzeko zoria zuenak, aise ibiltzeko moduko bidean jartzen
|
zuen
bere burua. Bai, huraxe zen sekretua, erregulartasuna.
|
|
|
—Begira nor dagoen hemen —esan
|
zuen
bere buruaz kanpora zegoen ahots batek, eta zakurrak, orain bai, bere indar guztiarekin hasi ziren zaunkaka.
|
|
|
—Arrazoi duzu, bai, ez ditugu segurtasun arauak gorde, eta okerrena da... maldizio batekin lagundu
|
zuen
bere burua... ume batek ikusi egin gintuela herenegun. Jon eta biok gaueko hamaikak aldera atera ginen hor beheko iturriraino, eta han freskatu eta bueltan gentozela ume horrek linterna batekin argitu gintuen. la disparatu nion, benetan, oso gutxi falta izan zitzaidan.
|
|
|
Esan niri galdetu zion Carlosek. Errainu bat ikusi zuen, ustez, Maria Teresaren aurpegian, eta pentsamendu batek gurutzatu
|
zuen
bere burua, harri koskor batek bezain azkar oraingoan; alegia ez zuela ondo jokatzen Maria Teresarekin, zapuztu egiten zituela bere ilusioak, oherako panpina bat bezala erabiltzen zuela.
|
|
|
Ez zuen hartuko kaferik, baizik eta esne epel katilu bat valium batekin. Esneak on egingo zion urdailari; pastillak sosegu pittin bat ekarriko
|
zuen
bere burura.
|
|
|
Baina hitzak, orain, grazia egiten zion. " Mutiko serio eta goapoak zarete", entzun zuen orduan, eta bere jaiotetxeko saloiaren ispilu aurrean ikusi
|
zuen
bere burua, eta bere ondoan bere anaia, eta biak eskolako erretratua ateratzera joateko prest traje eta gorbataz jantzita, eta izeba Miren beraien atzean hitz haiek esaten. Carlosek burua astindu zuen, erdi barrezka orain.
|
|
|
Halaz ere, Etxanizek ez
|
zuen
bere burua eleberrigintzarako aproposa ikusten, eta bai Ameriketan galduak Lur berri billa bildumakoaeta bai Izotz Kandelak eleberriei heldugabe zeritzen. Andima Ibinagabeitia lagunak ez zuen modu berean pentsatzen baina ekainaren 30eko eskutitz batetik:
|
|
|
Hantxe topatu zuen Altzola Gerediagak Mikelestorenaren liburuaren xerka zebilela. Aingeru Irigarairekin batera Iruritan gizondu, Norbert Tauerrekin posta truke oparoa mantendu, eta Orreagako bere gelatxoan euskal liburutegi ezin ederragoa bazuen ere, ez
|
zuen
bere burua idazletzat ematen, eta apezgai zeneko hitzaldia dugu euskaraz argitara eman zuen idazki bakarra, tamalez.
|
|
|
Alabaina ez genuen oso lan fidagarria Okzitaniako Tolosako irakasleak aurkeztu ziguna, eta horren zuzentzeko asmotan Arxu altzurukutarrak bi itzulpen proposatu zizkigun, bata 1858.ean, Gustave Brunetek Parisen argitara emaniko Notice sur les proverbes basques liburuan ageri zena, zinez oker, motz eta kamuts, berauk errefusatu egin zuena, eta bigarren bat 1872.ean, Baionako Impartial des Pyrenees et des Landes egunerokoan kaleratua, eta geroxeago ere, Vinsonen eskutik, 1878 eko Etudes de linguistique et d’ethnographie delakoan. Vinsonek berak ere, ez
|
zuen
bere burua bazterrean largatu nahi, eta ekarpen seriosa eskaini zigun Revue des etudes rebelaisiennes izenburukoan 1905.ean. Vinsonen aburuz, Rabelaisi lagundu ziona jaun handien menean zeuden euskaldunetarikoa zatekeen, xiberotarra edo baxenafarra.
|
|
|
Karlista eta nazionalisten arteko zubi izan nahi zuen, Irujorentzat aunitz boto lortuz lehen itsu itsuan karlista zen Elo bezalako herri batean, eskuineko blokearen atzean geratu zen bigarren alderdia izanik 1933 urtean. Errepublikanoa, foruzalea, federalista eta guztiz agnostikoa izateak ezin hobeki deskribatzen
|
zuen
bere burua.
|
|
|
Lehenbiziko liburua argitara eman baino lehen, jada Hernaniko eskolan erabilia izan zen metodo hura, esperientziaren lekukotasunarekin arrazoi erantzunezina aurkeztu ahal izateko Probintziari. Helburua zen Madrildik pasatu gabe beharreko baimenak eta babesak erdiestea; haatik, Iturriagak nahikoa ezkor agertzen
|
zuen
bere burua:
|
|
|
Gurasoek jesuitetara igorri zuten hamabi urterekin, eta han egon zen hemezortzi urte egin zituen arte. Ez
|
zuen
bere burua sotanarekin ikusten eta Ameriketarat artzain joatea deliberatu zuen orduan: maleta koxkor bat, mandolina eta klarinetea bizkarrean.
|
|
|
Ez da sekula ehizan ibili, baina emozio handiagoa sentitzen zuen kalean pertsona iraingarri bat ikusterakoan itsasoan hegaluze eder bat arrantzatzean baino. Gorputz osoz botatzen zituen irainak deskubritu baino lehen, irailaren zortzietan hachero ateratzen zenean sentitzen
|
zuen
bere burua gainerakoen gainetik, egun horietan baizik ez.
|
|
|
Hau da Alardean parte hartzeko izan dudan lehen eta azken aukera. Egun osoan alboan eraman zituen aita eta anaia zaharrena, hurrengo urtean troparen parte izango ziren, baina berak espaloira kondenatua ikusi
|
zuen
bere burua, gizon ugariak eta kantinera bakanak txalotzen.
|