|
2000
|
|
|
Egun osoa eman
|
zuen
batetik bestera Bilbo berritu eta moderno hartan barrena, begiak zabal zabalik, bere garaiko eraikin zahar berraurkituei zein eraikin berri estonagarriei miraz begira. Politikaren inguruko kezkak ere ahaztu zituen, eta harridura etengabearen zorabioan murgiltzen utzi zion bere buruari.
|
|
2001
|
|
|
Noiz jinen haiz gure etxera mutil? –oihukatzen
|
zuen
baten batek, ahantzi gabe hauteskunde kanpaina betean hitz emak oro ez zirela derrigorrez eman hitzak.
|
|
2002
|
|
|
Nonahi entzun zitekeen Oriamendi. Tira ba, Lozano delako bat garbitu omen
|
zuen
baten batek. Madrilera deitu zuen Iruñeko Guardia Zibileko buruak, Rodriguez Medelek.
|
|
|
Ez al zuen Gorostizak berak esan onena zela esku ez hartzea? Nafarren eta arabarren askatasuna gustatuko zitzaiola aipatua
|
zuen
batek baino gehiagok. Galderrek hausnar egin zuen.
|
|
2004
|
|
|
Hasieran ez zitzaion gustatu. Country boytasunak erakarri
|
zuen
batez ere, baina gero, etxerantz abiatu eta sofan larrua jo ondoren hizketan hasi zirenean, bazekien zerbait ukitu ziola, jakin minaren soka esaten zaiona, amodio guztien korapiloa.
|
|
2005
|
|
|
haizearen xuxurla, uhintxoen klaska hegietan eta batelaren motor azantz elkorra. Bakarretan erreka azpatzen zuen harrizko horma itsuan footing egiten
|
zuen
baten bat segi zezakeen; haizea azkarregi zebilenean eta euria ezkel, lasterkaria uhinetara eroriko zela zirudion eta hatsa bahitzen zitzaion. Baina ez zen horrelakorik gertatzen, bide hertsian korrikalariaren oina segurra baitzen.
|
|
|
Ironia eroa erabili
|
zuen
batek, behatzen artekatik lohia kenduz.
|
|
|
Errioxako ardo zehargiz arradaz bete godaleta altxatzen
|
zuen
batek. Edmeak basoa ahoratzen zuen Iker itxuratuz eta ezin erranak udalatzen zion gogoeta saila isilduz:
|
|
|
Leihoko markoaren ingurua postalez eta txartel horituz josita ageri zen: igel bat marrazturik
|
zuen
bat zen denen artean deigarriena, hiru dardoz hormari josita zegoena. Ezagun zuen leiho ondoko aulki huraxe zuela lekurik gustukoena.
|
|
|
Gurasoei hogeita hamargarren ezkon urteurrenean oparitutako zilarrezko platerak eta azpilak janariz bete eta egongelara eraman zituzten. Bere anaiari ez zioten aulkirik jarri, jakina, eta Raymond Carverrek berak inguratu behar izan
|
zuen
bat gehiago, istripuaz geroztik bere anaiak hitz erdi bat esateari uko egiten baitzion. Gurasoek gaitzespen keinu batez begiratu zioten Carverri.
|
|
|
Liburutegia beheko solairuan dago, behar dituzun bolumen guztiak kontsulta ditzakezu bertan. Poeren belea aukeratu
|
zuen
batek, joan zen hilean. Animaliak ere zilegi dira.
|
|
|
Errenkadan jarrita. Aingira bezala, literatura irrist eginez bizi dela esan
|
zuen
batek. Hatz artean harrapa ezinezko piztia dela literatura.
|
|
|
Ibiliko ziren elkarrekin kontrabandoan, gauezko lanean, mendian gora eta behera, eta uda beroan, iratze lehorretan atsedentzera emanak, edo leize batean guardien zelatan, nabarituko
|
zuen
batak bestearen eskua azalean barrura. Nabarituko zuten ez zirela Elizondoko edo Arizkungo gainerako gizonen antzekoak.
|
|
|
Hotz hartan hobe zen oholak josten egotea eta ez lurra ebakitzen, baina horrek bazeukan bere elorria ere, geuk ekarri behar genituenez zerraldoetako biztanleak. Eta hesteen azaoa ongi lotua eduki behar
|
zuen
batek usteldegi hartan soldadu lepotuak, emakume lehertuak eta ume erreak jasotzen ez zorabiatzeko. Gorpu batzuk izoztuak egoten ziren, zarpatik helduta itsatsita bezala gelditzen zitzaizkigun.
|
|
|
Haize hura, konpresore erraldoia piztua
|
zuen
baten batek non edo non eta arropa guztietako hautsa kendu behar zuen. Buzoa itsaspean zen eskua pasarelako sokaren eske, hura utzi gabe egin zuen gangilerainokoa.
|
|
|
Ez genuen eztabaida luzatu nahi, hirurak aldera gaueroko ateratzeek iratzarriko gintuzten eta gero nekez hartzen
|
zuen
batek lo. Baimena ematen geniola interpretatu zuen Enbeitak.
|
|
2006
|
|
|
fuera!, gero kanbiorik gabe gelditu ginen eta bila joan nintzenian, Mixak pobreen artian bokatak banatu zituen, han esan ziguten biharamunian zornotzan kontzertu haundia zegoela, karnixeria batian haragiak erosi, hara gindoazela galdakao parian kontrola ikusi genuen urrutira eta mendiz mendiz in genuen krixton errebuelta, ez bait genuen aseguroaren paperik, hura ez genuen lotu, zornotzan zegoen siniestro total eta han ere lege problemarik ez genuen izandu eta han ere dena saldu genuen, ordiziara ere joan ginen eta han inon baino gutxiago saldu genuen eta gaizki pentsatzen hasi ginen, Mixak bere amantalarekin eta jantzi zuen lastozko sonbreroarekin iten zuen aurpegi luze bat, eta nik, redios, han ere munipekin gogor diskutitu nuen, eta azkenian jende gutxi zebilen tokian utzi ziguten eta jale ergelak goierriko haiek, hori zer da, zer du saltsa gorri horrek?, saltsa ona! ...n harritu iten ziren, hauek nondikan datoz?, eta Mixak hala iten zuen, euskaraz bere moduan eta gero numeroak erdaraz eta numeroak erdaraz esanda jendia pixka bat lasaitu iten zen, eta hura benetan gaizki nola atera zitzaigun handik nik tuterara nahi nuen, festa izugarriak izaten omen dira han, eta Mixak ezetz, hara etzuela nahi, lehenago han arizana zen eta han mobida izan zuen eta igual behar ez
|
zuen
batekin topo ingo zuela, zergatik Mixak, errusiatik etorri zenian, ekarri zutenekin eta etortzeko pasaportia eta lan baimenak in zizkiotenekin zorren bat bazuen, horregatik etzuen fotorik nahi eta horregatik ere etorri zen herriz herri nirekin, ezpaitzitzaion herrian udaletxiak pagatzen zionarekin ailegatzen eta zeuzkan diru pixarrak errusiara bidali zituen han bi alaba baitzituen eta horregatik ... saltsa ona!, esaten zuen Mixak, okela, okela ona!, esaten zuen, hitz hori bizkaian ikasi zuen, eta ordizian harritu iten ziren, hauek nondikan datoz?, eta Mixak hala iten zuen, euskaraz bere moduan eta gero numeroak erdaraz eta numeroak erdaraz esanda jendia pixka bat lasaitu iten zen, eta hura benetan gaizki nola atera zitzaigun handik nik tuterara nahi nuen, festa izugarriak izaten omen dira han, eta Mixak ezetz, hara etzuela nahi, lehenago han arizana zen eta han mobida izan zuen eta igual behar ez zuen batekin topo ingo zuela, zergatik Mixak, errusiatik etorri zenian, ekarri zutenekin eta etortzeko pasaportia eta lan baimenak in zizkiotenekin zorren bat bazuen, horregatik etzuen fotorik nahi eta horregatik ere etorri zen herriz herri nirekin, ezpaitzitzaion herrian udaletxiak pagatzen zionarekin ailegatzen eta zeuzkan diru pixarrak errusiara bidali zituen han bi alaba baitzituen eta horregatik etzuen ezta pentsioa pagatzeko ere, baionan in genituen bi gau, jarri ginen kale luze batian, han ziren saltzaile guztiak eta hainbestian, etorri zitzaigun magrebeko ume moko bat kollariak saltzen zebilena eta haragirik gabe eskatu zigun bokata bat, ezpaitzen haragiarekin fiatzen, txerria ote zen, eta Mixak in zion hari saltsarekin bokata, berrogeita hamar xentimo, eta gero sailian sailian hasi ziren etortzen magrebeko umiak, eta gero hango zaharrak ere bai, eta nik, nahikoa dek!, kontra in nien eta Mixari ere kontra ze bestela ere nahikoa lioa bagenuen, makina bat moxkorrekin peliatu nintzen, ezpainuen pitorik entenditzen eta haiek manera txarrekin etortzen, Mixak ere gutxi entenditzen zuen baina hura moldatu iten zen, moldatzeko zera hori zuen, abilidade hori, bera lasai zegoen, ni takartu nintzen, hirekin ruina zaukaat!, irribarre iten zuen, baionan bi lo in genituen, bigarren egunian, bertan, nik banku batian, zakuan, eta Mixa furgonetan manta batekin, halako batian esnatu naiz eta, arratoi bat zakuari oxka, salto in nuen, alde in zuen hark, eta ni in nintzen lurrera erori eta, lurrian nengoela begiak bildu eta atzera lo gelditu nintzen, nekia, Mixak berriz, hamabi ordu in zituen tirada batian, hark ere nekia, iten bazuen zutik ordu asko hankan mina jartzen zitzaion, zergatik behatz txikia moztuta zeukan, hori izan zen kropotkin, uste dut izena, hiri bat txetxeniatik honontza, zergatik kuarteletik lagun batekin eskapatu zenian, kamioi bat pillatu zuten eta heldu ziren hiri horretara, lagun haren etxera eta, berak botak erantzi gabe bazeraman lau hilabete, eta mina, eta mina, hanka dena haunditua eta han moztu zioten, gero handik pasa zen ukraniara, han mafia batekin tratua in edo hala etorri zen, ihes, beti ihes, esaten zidan, txikitan ere, amak minan lan iten zuen eta, mina itxi zutenian handik hanka in behar, orain, hau da nire etxia!, esaten zuen, bidia zela bere etxia, pena zuen familiagatik, umeekin askotan gogoratzen, handik, baionatik, berara goazela, furgoneta malda batian gelditu zitzaigun, hura izan zen aurreneko aldia, Mixak sartu zuen burua motorrian, jo zion ostiko pare bat, martxan jarri zen, berara ailegatu eta han jendiak irriak eta burlak iten zizkigun eta handik kontzejal batek edo eztakit zer zen bidali gintuen eta ni hitz inda nengoen hurrengo egunerako oiartzungo tipo batekin eta hark esan zigun halako ordutik aurrera jartzeko halako tokian, eta bueno, jarri ginen eta in genituen gelditu gabe hirulau ordu lanian, halako batian altxatu zen haize fuerte bat, amarratu genuen toldoa barandilla batian eta ezin, toldoa puxkatu eta noski sua itzali eta ezin aguantatu behintzat, gauzak azkar bildu eta martxa, hurrengo goizian, toldoa partxiatu genuen, garbitu garbitzekoak eta erostekoak erosi eta, berriz ere martxa, gasteizera joan ginen, han jarri ginen parte zaharrian, kantoi batian, hara etzen poliziarik sartzen eta han ondo saldu eta ondo egon ginen, bitartian diru balantziak in genituen eta etzen askore baina, zerbait ari ginen, Mixak orain errusiara joatiarekin iten zuen ametsa, eta nik ere nire ametsak baina nik garbi neukan gutxirekin biziko nintzela eta tailerrera pentsatu ere ez, han gasteizen haragia bagenuen oiartzundik sobratua eta hura eraman ekarriekin in zitzaigun lizundu, xerrak kutxilloarekin garbitu genituen, Mixak etzuen saldu nahi, eta nik, ba, lizun pixka bategatik, baina handik aurrera nazkatu ginen eta hasi ginen solomoa, piper saltsarekin, gasteiztik joan ginen leitzara zuzenian, han etzen guretzako tokirik baina albintiarekin diskutitu genuen eta hark zerga kobratu zigun eta utzi zigun toki bat, gero jeneradoriak etzigun arrankatzen eta presoen txosnan eskatu genuen entxufe bat, ondoan bagenituen ijito batzuk karrito batekin eta haiek ikusi zuten guk argia bagenuela eta guri eskatu ziguten, beltz bat ere etorri zitzaigun eske eta gero zilar saltzaileak ere, argentinako batzuk, gero hurruna, bagenekien zaila zela oso baina guk bilbora nahi genuen, bilbon astebete!
|
|
|
saltsa ona!, esaten zuen Mixak, okela, okela ona!, esaten zuen, hitz hori bizkaian ikasi zuen, eta ordizian harritu iten ziren, hauek nondikan datoz?, eta Mixak hala iten zuen, euskaraz bere moduan eta gero numeroak erdaraz eta numeroak erdaraz esanda jendia pixka bat lasaitu iten zen, eta hura benetan gaizki nola atera zitzaigun handik nik tuterara nahi nuen, festa izugarriak izaten omen dira han, eta Mixak ezetz, hara etzuela nahi, lehenago han arizana zen eta han mobida izan zuen eta igual behar ez zuen batekin topo ingo zuela, zergatik Mixak, errusiatik etorri zenian, ekarri zutenekin eta etortzeko pasaportia eta lan baimenak in zizkiotenekin zorren bat bazuen, horregatik etzuen fotorik nahi eta horregatik ere etorri zen herriz herri nirekin, ezpaitzitzaion herrian udaletxiak pagatzen zionarekin ailegatzen eta zeuzkan diru pixarrak errusiara bidali zituen han bi alaba baitzituen eta horregatik etzuen ezta pentsioa pagatzeko ere, baionan in genituen bi gau, jarri ginen kale luze batian, han ziren saltzaile guztiak eta hainbestian, etorri zitzaigun magrebeko ume moko bat kollariak saltzen zebilena eta haragirik gabe eskatu zigun bokata bat, ezpaitzen haragiarekin fiatzen, txerria ote zen, eta Mixak in zion hari saltsarekin bokata, berrogeita hamar xentimo, eta gero sailian sailian hasi ziren etortzen magrebeko umiak, eta gero hango zaharrak ere bai, eta nik, nahikoa dek!, kontra in nien eta Mixari ere kontra ze bestela ere nahikoa lioa bagenuen, makina bat moxkorrekin peliatu nintzen, ezpainuen pitorik entenditzen eta haiek manera txarrekin etortzen, Mixak ere gutxi entenditzen zuen baina hura moldatu iten zen, moldatzeko zera hori zuen, abilidade hori, bera lasai zegoen, ni takartu nintzen, hirekin ruina zaukaat!, irribarre iten zuen, baionan bi lo in genituen, bigarren egunian, bertan, nik banku batian, zakuan, eta Mixa furgonetan manta batekin, halako batian esnatu naiz eta, arratoi bat zakuari oxka, salto in nuen, alde in zuen hark, eta ni in nintzen lurrera erori eta, lurrian nengoela begiak bildu eta atzera lo gelditu nintzen, nekia, Mixak berriz, hamabi ordu in zituen tirada batian, hark ere nekia, iten bazuen zutik ordu asko hankan mina jartzen zitzaion, zergatik behatz txikia moztuta zeukan, hori izan zen kropotkin, uste dut izena, hiri bat txetxeniatik honontza, zergatik kuarteletik lagun batekin eskapatu zenian, kamioi bat pillatu zuten eta heldu ziren hiri horretara, lagun haren etxera eta, berak botak erantzi gabe bazeraman lau hilabete, eta mina, eta mina, hanka dena haunditua eta han moztu zioten, gero handik pasa zen ukraniara, han mafia batekin tratua in edo hala etorri zen, ihes, beti ihes, esaten zidan, txikitan ere, amak minan lan iten zuen eta, mina itxi zutenian handik hanka in behar, orain, hau da nire etxia!, esaten zuen, bidia zela bere etxia, pena zuen familiagatik, umeekin askotan gogoratzen, handik, baionatik, berara goazela, furgoneta malda batian gelditu zitzaigun, hura izan zen aurreneko aldia, Mixak sartu zuen burua motorrian, jo zion ostiko pare bat, martxan jarri zen, berara ailegatu eta han jendiak irriak eta burlak iten zizkigun eta handik kontzejal batek edo eztakit zer zen bidali gintuen eta ni hitz inda nengoen hurrengo egunerako oiartzungo tipo batekin eta hark esan zigun halako ordutik aurrera jartzeko halako tokian, eta bueno, jarri ginen eta in genituen gelditu gabe hirulau ordu lanian, halako batian altxatu zen haize fuerte bat, amarratu genuen toldoa barandilla batian eta ezin, toldoa puxkatu eta noski sua itzali eta ezin aguantatu behintzat, gauzak azkar bildu eta martxa, hurrengo goizian, toldoa partxiatu genuen, garbitu garbitzekoak eta erostekoak erosi eta, berriz ere martxa, gasteizera joan ginen, han jarri ginen parte zaharrian, kantoi batian, hara etzen poliziarik sartzen eta ...n harritu iten ziren, hauek nondikan datoz?, eta Mixak hala iten zuen, euskaraz bere moduan eta gero numeroak erdaraz eta numeroak erdaraz esanda jendia pixka bat lasaitu iten zen, eta hura benetan gaizki nola atera zitzaigun handik nik tuterara nahi nuen, festa izugarriak izaten omen dira han, eta Mixak ezetz, hara etzuela nahi, lehenago han arizana zen eta han mobida izan zuen eta igual behar ez
|
zuen
batekin topo ingo zuela, zergatik Mixak, errusiatik etorri zenian, ekarri zutenekin eta etortzeko pasaportia eta lan baimenak in zizkiotenekin zorren bat bazuen, horregatik etzuen fotorik nahi eta horregatik ere etorri zen herriz herri nirekin, ezpaitzitzaion herrian udaletxiak pagatzen zionarekin ailegatzen eta zeuzkan diru pixarrak errusiara bidali zituen han bi alaba baitzituen eta horregatik ... bilbon akitu arte!, esan genuen, bagenituen telefono batzuk, ia lotu genuen, azkenian ezetz, etziguten utzi, horregatik tafallara segitu genuen, han bukatu zitzaigun solomoa eta Mixak baratxuri zopa prestatu zuen eltzian, baratxuriak zanpa zanpa in eta eskatu genituen bar batian ogi zaharrak eta txorizo batzuk erosi genituen, handik in genuen goizueta, han jende txikitxoa zegoen, diferentzia haiekin Mixa harrituta zegoen, han leitzan ezagutu genuen saltzaile bati zerbeza kaja bat eman eta bere aldian toki bat utzi zigun, hurrengo goizian, handik gatozela, errebuelta asko eta Mixa mariatuta zijoan, baso zahar batian, basoko mutilak motozerrekin eta gazte batzuk pagoetara igoak, batzuk aurpegiak estalita, beste batzuk makillatuta bezala, kolore txuria, lekeition in genuen goizaldian ordu pare bat bidali bitartian eta zarautzen heldu bezain laster etorri ziren bi munipa eta papera eskatu ziguten eta herritik aparte jarri behar izan genuen, bermion in genuen gau ona, kontzertu haundia zegoen eta laurehun bokata saldu genituen, denak eta gehiago ere salduko genituen, argi pirrintarekin ari ginen gauzak furgonetara jasotzen, ya ari ginen burniak biltzen, halako batian bronka izugarri bat, tipo txiki buru haundi bat gugana ikaratuta korrika eta ikusi ez ikusi furgonetara sartu zitzaigun eta atia itxi zuen, haren atzetik amorratu batzuk, ni, zer pasatzen da!, tartian jarri nintzen, joputa!, esaten zuten, neska bat bortxatu zuela txiki hark, nahi zizkioten barrabilak moztu, nik tranki tranki!, bakarrik esan nuen, eman zidaten ostia latz bat, ya furgonetara sartu behar zuten, Mixa etzen ikaratu eta hanka burni bat ibili zuen airian, bidali zituen bi tipo lurrera, jende gehiago etorri zen, akatu baino lehenago sartu ginen furgonetan nola hala, hautsi ziguten atzeko kristala eta burni batzuk han utzi genituen, atera ginen bermiotik, zartaien eta serbilleten artian gure buru haundia, alkandora urratua, puta, esaten zuen, puta zela, etzuen besterik esaten, neska hura, puta zela, halako batian, herritik ateratzeko maldan, taka, in zen furgoneta berriz ere gelditu, jaitsi ginen, buru haundia begiak atera beharrian ikaratuta zegoen, eskerrak eman gabe piztia bezala mendira salto in zuen, hurrengo egunian ez, hurrengoan, furgoneta karga in, nafarroa aldera abiatu ginen, ba omen ziren hango erdialdeko haranetan herri txiki batzuk, denbora hartan jaiak zituztenak, jendetzarik ez, esan ziguten, baina joanez gero poliki salduko duzue, pasa genituen harako mendiak, iritsi ginen ipuruen lurrera, galdezka galdezka, heldu ginen ariztira, feria zen ariztin, jende gutxi, haur batzuk, barraka batzuk, tipo batek puñalarekin jolas iten zuen, bi lagun padera zabalian ogia erretzen ari ziren, etorri zitzaigun herriko mutil ile luze bat, informatu zen zer zen gure nahia, esan zigun ostatuaren ondoan non jartzia genuen, nonbait, esan zigun hark, gobernuak, bertako jauntxoekin elkar hartuta, pribatizatu in nahi zituen mendi haietako lurrak, eta kontra iteko zen festa, nik susmoa, zibilak joango ote ziren eta, joan nintzen begiratzera bazterrak, ez nintzen fiatzen, Mixa mutil harekin gelditu zen, itzuli nintzenian ostatuan ziren biak, Mixa ikusten zen gustora zegoela, mutil ile luze hark, Stefan izena, galderak iten zizkion, errusiako eskolaz, siberiaz, hango ibaiez, lehortu zen itsaso batetaz, iluntziarekin hasi zen jendia etortzen plazara, guk sua piztu, bonbillak arboletatik txintxilika jarri eta, gutxi bat, gutxi bat, oso ongi saldu genuen, goizaldian, bostak seiak izango ziren biltzen hasi ginenian, denak bildu eta abiatzera goazela, furgonetak, etzuela nahi, aritu ginen, eman genizkion takateko batzuk, alferrik, ematen zuen hila zela motorra, probatu genuen Stefanek utzi zigun bateria batekin, etorri ziren ferianteak ere, motorrari begiratu, burua kordokatzen zuten, etzen hari nondik sartu eskua, ezin ezer egin, apartatu ginen, madarikatu genuen gure suertia, Mixa
|
|
|
Ninbo, kumulu eta zirruak ikusi zituen, harietan desegiten zirenak irudi apetatsuak osatu eta gero; hariak desagertzen ziren azkar, haizeak eramanda, eta laster haizeak berak ekartzen zituen beste hari batzuk, ostera ere irudi apetatsuak osatu eta ninbo, kumulu edo zirru bihurtzen zirenak berriz, eta beti hor egon izan bailiren zen, hor egon izan bailiren eta B k sekula ikusi ez bailituen; baina egon, hor egonak ziren beti, eta horrek berak egiten zituen berri, eta horregatik B k begiratzen zituen ordura arte sekula begiratu ez zituen bezala. Hodeien joan etorri horrek den dena esplikatuko zuelakoan, hor gordetzen zelakoan jakintza isil, esanezin baino inoiz huts egiten ez
|
zuen
bat. Eta hala ere, beti han egonak ziren.
|
|
2007
|
|
|
Luisek berrogeita hamar urte bete zituenean hil zitzaion aita. " Hil da jainkoa" idatzi
|
zuen
baten batek komuneko ate batean. Hasieran aitaren enpresen arteko lotura ahuldu eta gero hautsi egin zen, eta Luisi herentzian dirutza eta Pasaiako portuko enpresaren jabetza gelditu zitzaizkion.
|
|
|
Jakin mina piztu zitzaion olerkariari. Urtean zenbat liburu berri argitaratzen ziren, ale batek zenbat balio
|
zuen
batez bertze, egilearen eskubideengatik zenbat jasotzen ahal zen eta bertze mila gauza azalarazi zizkion eta, azkenean, bigarren eskuko libururik saltzen ote zuten egin zion galde. Migelek erran zion apal batzuk bazituztela horretarako bereziki, baina eskaria murriztua zela, eta kentzekotan zeudela.
|
|
2009
|
|
|
jarrian jarri esaten
|
zuen
batek.
|
|
2010
|
|
|
Txotxolo batek baino ez zukeen xanpain botila bat eskatuko, eta txantxa motibo bilakatuak ziren. " Xanpain botila bat baino abandonatuago nabil" esango
|
zuen
batek. " Ozpina ni?
|
|
|
Lotsatzekoa lirudike, akaso, paperen artean, bulego bateko erosotasunean behar egiten
|
zuen
baten teoriek limurtzea, baina Fanonek isiotu zidan oraino amatatu ez zaidan langile borrokalariekiko miresmenaren sua. Fanonek eta nire izerdikideek.
|
|
2011
|
|
|
Brendan Behan, Dylan Thomas, Charles Bukowski eta Txema Larrearen zain zegoen Urkiza. Behan idazle irlandarrarekin amesten
|
zuen
batez ere; dibertigarririk bazen, hura. Behanek, Thomasek eta Bukowskik, jakina, ez zioten inoiz kasu txikienik egingo.
|
|
|
Hau guztia gomutan, Rubiorekin, neu nintzen zain zegoena. Gure aurrean beherantz zihoan urak laster egingo
|
zuen
bat Ibaizabalekoarekin. Hori baino lehen zer edo zer esan ziezadan espero nuen.
|
|
|
Matias Pascal, Wakefield, Cosme Gezeta, Poli Urizar. Txanda desordenatuetan hartzen
|
zuen
batek edo beste batek lehentasuna solasean. Aitorrek laurekin amaraun bat osatzeko joera erakusten zuen bitartean, Agustinek Cosmerekin eta Polirekin harilkatzen zuen berea, pertsonak pertsonaien gainetik, nolabait.
|
|
|
Takoi txikidun sandalia batzuk zekartzan. Erantzi
|
zuen
bat eta jarri zuen oina guanteran. Atzazalek kristalezko fruta-ontzian zeuden gerezien kolore bera zuten.
|
|
|
Arrapastaka erantzi
|
zuen
bata Aleksandrak, karrete batzuk hartu zituen frigorifikotik bere kutxatxo magikoa iduneko bazihoala esanez, itxaroteko bertan. Ordurako zain edukiko nituela ikasleak, bakarrik utzi nuen mingainaren exhibizionista hura labana beroarekin jardun zezan.
|
|
|
Politikari sozialista haiek denak arma bana hartuta. Edozer gerta zitekeela sentitzen
|
zuen
batek, urtebete lehenagoko estatu kolpearen antzeko beste bat, auskalo.
|
|
|
" laprast egin eta atzerantz erori da";" garbitzen ari nintzen eta buruarekin jo dut...", ez ziren gauza bera, baina osagarriak izan zitezkeen. Gau mahaitxoa esan
|
zuen
batak, ordea, armairua, besteak.
|
|
2012
|
|
|
Herrenka ibiltzeko astirik gabe, komunera iritsi da. Eserita, lasaiago orain, grafitiak irakur ditzake atean, horien artean berak idatzi
|
zuen
bat, Ibon K.ren bulegoan izan zen azken egunean: Ibon K. 656696969 llámame, barato.
|
|
|
Zokok baimendu zuen aita zenari askotan errepikatzen entzun nion Preziosen zuhurritza. Gure zaharrak, zuhurritza erabiltzen
|
zuen
batez ere ehizan, musean, bost ehortzetan eta bi ezteietan gogoko ez zuen norbaitekin uztartua izatea agitzen zitzaiolarik. Ez zen beraz markarik hoberena.
|
|
|
Neskatoak buelta eman
|
zuen
bat batean:
|
|
|
Atzean zeukan beiraren islan behatu zion bere buruari. Ez, ez zeukan Bardemen antzik batere, baina pelikula ikusi berri
|
zuen
bati gogorarazteko adina bai. Neskatoak begirada okertu zuen, higuinez.
|
|
2013
|
|
|
Denek profesionalak izan nahi zuten, Donostiako Realak herriko mutil gazte bat fitxatu zuenetik. Kontu harekin burua berotua
|
zuen
batek baino gehiagok. Bagenuen ustekabeko pollit bat emateko gogo berezia.
|
|
|
Apalategi metaliko batzuk muntatzen ari nintzen, pieza bakarreko haritz egurrezko lan mahaiarekin kontrastea egingo zutenak. Amaitutakoan ekingo nion sehaskari, kulunka egiten
|
zuen
bat eraiki nahi nuen Mireni ezustekoa emateko. Bera liburuak kaxetatik atera eta generoka eta alfabetikoki antolatzen ari zen, burua altxa eta niri begira jarri zenean:
|
|
|
Harrituta gelditu nintzen; amaren izebaren antzeko emakume apain eta tenteak espero nituen nik, baina bi ahizpa haiek, nire amaren adin bueltakoak izan behar zuten arren, erabat bestelako itxura zuten. Ile gorri gorria
|
zuen
batek, eta more antzekoa besteak. Aurrerago jakin nuen kolore hari borgoina deitzen zitzaiola.
|
|
|
Sumatu ninduteneko ihes egin
|
zuen
batek, zuhaitzera igo ez ezik jaisten ere bazekiela erakutsiz. Adarretan gelditu zen bestea, kopetilun behatzen zidala eman behar niokeen errietari entzungor egiteko prest.
|
|
|
Kontuz ibili hai esan zion amonak mutilak alde egin
|
zuen
baten. Eztiñau, geo, jaio berrik behar!
|
|
2014
|
|
|
Haurraren burua baino ez zen geratzen lurpetik salbu. " Tápale la cabeza!", esan
|
zuen
batek. Eta beste batek hondar mordoxka bat jarri zion buru gainean.
|
|
|
Launaka esertzen ziren gelan, idazmahaiak parez pare jarrita; eta Maite zen Xabiren aurrean esertzen zena, bere begi urdinekin, buru gaineko bi motots txikiekin eta jantzi garestiekin. Ez zion, ordea, sekula aurpegira begiratzen, eta ez zekien zergatik (ez baitzion inoiz hitzik egiten), baina susmoa
|
zuen
baten jantzi garestiekin eta bestearen jantzi merkeekin zerikusia zeukala. Okerrena zen neskak, ustez, Xabirekiko sentitzen zuen mespretxua zela, hain zuzen, Xabik bere buruarekiko sentitzen zuena.
|
|
|
Eta ez zekien zinez egia ote zen, zinez bera bizi zen munduan halakoak gerta ote zitezkeen. Aita entzuten
|
zuen
batera eta bestera, handik eta hemendik janzteko puskak biltzen. Amarekin ari zen batzuetan, baina gordean, etxera etorritako neska ez bezala, umeek ez entzuteko moduan.
|
|
|
– Haurrari ere ez diok utziko, zeken halakoa! –bota
|
zuen
batek.
|
|
|
Kurrika batzuen indarrez bere besoari heldu zion eskua sentitu
|
zuen
bat batean, eta ohetik aterarazten zutela. Irten aurretik gizon bat ikusi zuen Gabiren argazkia eskuetan, Manuri begira, buruarekin ezezka.
|
|
|
Interahamwe taldeek ordutegi zehatza zeukaten: goizeko 9:00etan agertzen ziren paduretara, arratsaldean txistua jotzen
|
zuen
baten batek, 18:00etan beharbada. Amaituta zeuden lanorduak, alde egiten zuten, mozkortzera askotan, sexura, etxera besterik gabe.
|
|
|
zerbaiten alde, zerbaiten kontra... Stalin agertu
|
zuen
batez ere eta, beste mundu batekoa dirudien arren, horrek lotzen du Orwell Olga Kulaginarekin, Mikhail Txeshkovekin.
|
|
|
Beharbada hasieratik pentsatu zituen, baina orain ari zen pentsamendua egituratzen, motiboak, azalpen posible batzuk, baina irreala iruditzen zitzaion oraindik ere. Bururatzen zitzaizkion arrazoi guztiak ez ziren nahiko mota horretako zerrendetan egoteko, kontrolerako, etxean pertsona batzuk zain izateko, hainbeste baliabide, dirua, langileak, hain gutxi balio
|
zuen
bat kontrolatzeko. Horrela pentsatzen zuen, Irene Arriasek ez zuela hainbeste balio, apaltasuna ez zen faltsua, ez zuen zertan.
|
|
2015
|
|
|
Gonbita jaso orduko baietza eman zuela esanez hasi zen idazle gaztea. Nahiz eta ez
|
zuen
bat ere ulertu jardunaldien gaia. Are gutxiago zergatia.
|
|
|
Erantzungo zion besteak lehor samar. Gehiegizkoa ere izan da, esango
|
zuen
batak. Gehiegizkoa?, erantzungo zion besteak.
|
|
|
Ez gara kontu kuantitatiboetan sartuko: zenbat denboran jardun zuten, horretatik zenbat ekinean eta zenbat errekuperazioan, zenbat bider altxatu zitzaion, zenbat denboran bigundu zitzaion trinkotze bakoitza eta zenbat isuri
|
zuen
batak edo besteak. Salerosketa tratua izaki, oheratzeko limurtze ariketaren beharrik ez izanagatik ere, atarikoak bete zituztela esango dugu.
|
|
|
Sexua epe luzerako bermatuta. Izango zen, honetan ere, perspektiba horrek alaituko ez
|
zuen
bat baino gehiago. Ez zen Romanen kasua.
|
|
|
Bata edo bestea izan, gizon ala emakume, pertsona horrek zerbait erauzi zion eta erauzketak utzitako zulotik gorrotoa, nostalgia eta autoerrukia zerizkion, laba bailitzan. Emakume batengatik uztea lehiakidetzat ez
|
zuen
batengatik uztea zen, animalia erreinuan maila bat beherago zegoen batengatik. Kolpe latza.
|
|
|
Martinek Juliari kontatu dio. Liburutegian zegoela," ama etxetik kanpo uste
|
zuen
batean, apaletan ikusmiratzen, irudi erotikoen liburuxka aurkitu zuen eta kitzikagarria egin zitzaion, hainbesteraino non ezin izan zuen aitonaren dibanean etzan eta masturbatzeko desioa menderatu. Hartan omen zegoen bat batean aurrena amaren ahotsa entzun zuenean zer ari zen oihuka eta, ondoren, burua ikusi zuen leihatilatik agertzen.
|
|
2016
|
|
|
Goemondek tiro bat bota zion bularraren erdira. Neskak atzera egin
|
zuen
bat batean, eta ahoz gora erori zen lurzoruaren gainean.
|
|
|
Karmeleren neba nagusiak, Josebak, Angelun jarraitzen zuen alemanak 1940ko ekainaren hondarrean Hendaiako mugaraino sartu zirenean. Laster egin
|
zuen
bat Erresistentziako kideekin. Angelun bizi ziren orduan Fernand de Greef eta Elvire Berlemont senar emazteak (“Tante Go”, gerrako izenez anderea).
|
|
2017
|
|
|
Pentsatu ahala erridikulu samarra iruditu zitzaion segurantza hura. Elkarrekin ez
|
zuen
bat aratz egiten, Txato, berriz ere, oraingoan irribarre maltzurra ezpainetan. Haien ingurukoa bukatu zutenean ardailan abiatu ziren areto nagusirantz.
|
|
|
Oraindik ere izugarri gustatzen zitzaizkion Josebaren eskuak; etzanda zegoela zakila hartu eta, txandaka, eragiten ziotenean indartsu eta erraldoi iruditzen zitzaizkion; haiek begiratzeko propio burua altxatzen zuen. Ez zuen esanen esku lana egindako batenak zirenik, baina ez eta eskuekin boligrafoa hartu baino egiten ez
|
zuen
batenak ere.
|
|
|
Barkamena eskatzen
|
zuen
bat. Harrigarria toki hartan.
|
|
|
Josebak, aldiz, susmatu
|
zuen
batez ere bere buruaren aurrean famatzen zuen ustezko senaren harira, portatzeko molde bat mustu zuela adar jotze harekin, bien artean aritzeko modu bat, areago zuena lehiatik ezen ez elkarlanetik, ziren hori –ez bikote, ez adiskide, ez amorante, oraindik–, kontrario izateko bidean ezarriz.
|
|
|
Baina gogor egiten dio hondoan narraska. “Amorantea dut” bota zion deblauki, Axik
|
zuen
bat batekotasun zoragarri hartaz baliatuz; ez zion garrantzi handirik eman.
|
|
|
Horrelakoak dira “bikote irekia” asmatzen duten hauek, nolabait haien arteko itunaren partaide egiten zaituzte, eta ituna zartatu, hautsi edo desegiten denean inguruko guztiak dira ia bikotekide, eta, ituna haustea “afera morala” denez, parte hartzera beharturik zaude; antzezlan batean protagonista biek –edo haietako batek– bat batean papera aldatu edo inprobisatzen hasita gainontzeko bigarren mailako aktoreak beren paperean galdurik inprobisatzera beharturik dauden bezala nabari du bere burua. Eta Axik, bere lagunak, uste du, haien arteko ituna –hari batere gustatzen ez zitzaiona– aldatu
|
zuen
bat batean.
|
|
|
80ko eta 90eko hamarkadetako krispazio giroak guztiz egiten
|
zuen
bat nire egitura emozionalarekin: justizia grina, biolentziarako predisposizioa, autoritatearen kontrako jarrera, gainezka egindako amorrua, territorioaren defentsa hil edo bizikoa, arbasoak mendekatzeko premia, ausardiaren gorazarre soziala eta gatazkak zuzenean eta pertsonalki interpelatua sentitzea hain zen naturala nire kasuan, barne eta kanpo pultsioen arteko sintoniak normalitate sentsazio ia etxekoia sortzen baitzidan.
|
|
|
– Jakizu Galiziako gaztainak direla hauek –bi hatzekin jaso
|
zuen
bat argi aldera, begi bat kliskatuz– Kalibre ederrekoak, halakoxea dute prezioa ere.
|
|
2020
|
|
|
Cianik bidali zidan artikulu horretan koadroen gainean hitz egiten
|
zuen
batez ere, eta aipatu besterik ez zuen egiten biltegian aurkitutako paper multzoa. Dokumentazio asko zegoela zioen, artean aztertu gabea, eta artikuluan bertan iragartzen zuen erreportaje sail baten hasiera izango zela hura, informazio berria aurkitu ahala artikulu gehiago etorriko zirela.
|
|
|
Maria iristen zen ia egunero proposamen batekin, handik eta hemendik ezezagun genituen lagunak azaltzen ziren etxera, bi ordu eskasetan osatua zuten trebeki lan hura egin ahal izateko gazteen komandoa. “Nik ez dut inoiz zerbitzari lana egin jauregi batean”, esango
|
zuen
batek; “lasai, erraza da” erantzungo zion Mariak, lau argibide eman eta zalantza guztiak uxatuz. Nola joan elegante, nola hartu esku bakarrarekin erretilua, nola inprobisatu uniforme txukun bat bi minutu eskasetan, “zuek baduzue alkandora zuririk? ”, Merlinek utziko zien berea, inoiz gehiago ikusiko ez zuena, eta badoaz lanera korrika, gu sofan begi arranpalo utzita.
|
|
2021
|
|
|
Paperetan aitzina joanago eta ikasi nuen hiru urte iragan zituela Puneko ashram ospetsu batean, yogako teknikak eta filosofiak barneratzen. Ez zirudien lan erraza, bereziki ibilbide pornografikoa eraman
|
zuen
batentzat. Bat batean txakrak irekitzeari ekin zion.
|
|
|
Sorgin bat zirudien. Eta hori ez zen hain ona, fama garbia atxiki nahi
|
zuen
batentzat. Ezpainak higitu zituen:
|
|
|
Alemaniarren ordezkariak britainiarrekin egin
|
zuen
bat:
|
|
2022
|
|
|
zeruak lurrarekin aspaldi egin
|
zuen
bat
|
|
|
Bost minutu geroago Ertzaintza agertu zen. “Eskerrak! ”, esan
|
zuen
batek. “Alde hemendik, txakurrak! ”, beste batek.
|
|
2023
|
|
|
Torpea behar
|
zuen
batek halako hanka sartzea egiteko. Carvalho en Euskadi jarri arren, Carvalho Euskadin zen.
|
|
|
Horiexek izan ziren Bildosolaren lehenengo hitzak Carvalho Euskadin erakutsi nionean. Haserreaz haragoko lurralde batean zegoela zirudien, edozein emozio negatibok atzeman ezin
|
zuen
batean. Nik banekien baretasun hura itxurazkoa baino ez zela.
|
|
|
Athletic zale amorratua, herrian futbol taldeetako entrenatzaile izan zen, oso pertsona aktiboa oro har kirola zabaltzen. Lan handia egin
|
zuen
batez ere herri kirolak sustatzen eta nesken kirola bultzatzen. Iurretako paper fabrikako hamaika kontu kontatzen zizkidan.
|