|
2000
|
|
|
Larregi pentsatzeak inoiz ez dio onik egin arduratzeko motiboren bat duenari, eta hori ondo baino hobeto zekien berak ere, baina zer egingo
|
zuen
ba. Holakoetan ez zitzaion pentsamendu positiboegirik etortzen.
|
|
|
Nirekin Ameliarekin ez bezala jokatu
|
zuen
ba. Agian nire amaren antz handia dudalako izango da, ez al da hala Billy Haurra, ez al zara Juliarekin, Julia Wolfekin gogora  tzen?
|
|
2001
|
|
|
Bai, Arantxak berak nahi zuen bezala erabili nahi zuen beti, esan du haserre, sarjentona horrek, baina nik bereak eta asto beltzarenak bota nizkion, ze uste
|
zuen
ba horrek, nire Jon horrela maneiatzen lagako niola nik. Tasiok ez daki nola moztu hura.
|
|
|
‘Zuen aitak zertan lan egiten
|
zuen
ba? ’ galdetu diot Arantxari sukaldetik begiak gaziturik itzuli denean.
|
|
|
‘Eta zerk etorri behar
|
zuen
ba! ’ esan dio baten batek.
|
|
|
Halantxe esan zion, euskaraz. Eta jakingo ez
|
zuen
ba! Ordurako denek genekien Ariane Zubietan, etxe alokatuan eta nabarmenki bakarrik bizi zela.
|
|
2002
|
|
|
Areago oraindik: hamabi ikusi, eta ez ote
|
zuen
ba pentsatuko guztiak erabiltzeko asmoa zeukanik. Kaxa zabaldu eta bi bakarrik atera zituen.
|
|
2003
|
|
|
" Faborez, Joseba!", pentsatu du edredoia  bere aldera ekarriaz. Zer nahi
|
zuen
ba, arra  tsaldeko teleberrikoa atzera berriz ikustea?
|
|
2004
|
|
|
Oppenheimerren zurbiltasunak marmolezko estatuen itxura eskaintzen zion. Gödel bezala hasi behar al
|
zuen
ba honek orain, paranoiak jota. Oppieren izerdi hotzak Maisu Zaharra urduritu zuen.
|
|
|
Txikituko zuen. Ez
|
zuen
ba ikusi Bazterren lagun haiekin izugarrizko tentsioa sortu zuela euskaldun izan edo espainol izan bezalako memelokeriekin. Beti igoal.
|
|
|
Citroen Visa Gorri bat ikustea iruditu zitzaiola esanen zion? Eta zer zeukan horrek arraro, bi edo baziren herrian bertan; Guardia Zibila ikusi uste zuela esanen zion, baina non ikusi
|
zuen
ba. Susmoez mintzatuko zitzaion, baina usteak baino ez ziren.
|
|
2005
|
|
|
–Orduan nik baino gehiago duzue. Presaka alde egin zutela esan dizuet, eta pentsa zelako presa, batek ez
|
zuen
ba hemen bertan, nire mahai gainean, maletatxo bat ahaztuta utzi. Itzuliko zela espero nuen, baina agian ez da konturatu non galdu duen.
|
|
|
Irantzuk landareak maite zituen, egia esan bizirik zegoen edozer gauza maite zuen, eta udaberriro ahaleginak egin behar izaten nituen etxea zakur, oilar, aztore edo beste edozein piztiakumez bete ez zezan. Behin lau metroko suge nabar batekin azaldu zen etxean eta, piztia nazkagarri hura etxetik atera zezala eskatu nionean, horrela ez hitz egiteko erantzun zidan zakar; eta, etxetik atera eta autoan sartzen zuen bitartean, kumea zela oraindik esan ez
|
zuen
ba. Mugitzen ziren izakietan zakur bat baino utzi ez nionez, aspidistra, kentia, cotoneaster eta ribes familietako landareez bete zidan etxea.
|
|
|
–Ongi da, zure onerako ari nintzen. Urresti jaunak ez
|
zuen
ba zure koinatua ezagutuko?
|
|
|
–Perikito horrek bere jabea izango
|
zuen
ba! A zelako barren pena hartuko duen hil egin dela jakitean...
|
|
|
Bai, gogoratzen zuen. Gogoratuko ez
|
zuen
ba. Berea zen, Hondarribiko Arma Plazan ateratakoa, arratsalde luze batean.
|
|
|
Izan ere, nola joko
|
zuen
ba. Nola etsi?
|
|
|
Kartetan hasi zirenean gauzak apur bat hobetuko zirela zirudien. Bere arreba erretxindu egin zen ordea; mahaian utzi zuen zilarrezko zippoa banatzen ari zen kartak ikusteko ispilu gisara erabiltzen zuela salatu ez
|
zuen
ba! Izorratu beharra zegoen.
|
|
2006
|
|
|
Zure aitak agindu ez
|
zuen
ba ezer gertatu ezkero Ingoren kargu egingo zela. Beste zure aita honek ez zuen zu adoptatu arteko onik izan, eta zure kargu egin ginen.
|
|
|
E? Ez dakit ezer, zer izan
|
zuen
ba?
|
|
2007
|
|
|
" Itsasora noa! Itsasora noa!", oihukatu ez
|
zuen
ba, gizajoak. Igor ere hondartza ondoan hil zen.
|
|
2008
|
|
|
Espainiarrak zer beldurra zioten ikusi eta, egia esango dizut, jauna, batzubatzuetan harrotu ere egiten nintzen bera ingelesa izateaz. Neure begiekin bere gabiak ikusia nauzu Trinidad ondoan, eta odolik gabeko gure kapitain ustel hark atzera egin ez
|
zuen
ba?! Atzera egin zuen, jauna, Espainia Portu aldera.
|
|
|
MIMI. A bai? Zer egin
|
zuen
ba?
|
|
|
Nola hilko
|
zuen
ba inor aingeru batek
|
|
|
«Nola dut arreba hil didana? Baina nola hilko
|
zuen
ba inor halako aingeru batek. Hala diote denek ordea.
|
|
|
Esaldi hori ona izan arren, beste hau hobea da: «Urtebetean egindako lanaren ondorio da gaurkoa», bota ez
|
zuen
ba. Kazetariei txaloak eskatzea besterik ez zuen behar.
|
|
|
Nik pentsatzen nuen jarduna ez zela hain eroa ere izango, ez behintzat Rosaren aldetik. Inaziori agindu ez zion ba kakoa gordetzeko eta hartu ez
|
zuen
ba autoaren argiak itzaltzeko tentua ere. Bestalde, belarretan itzulika ibiltzeak ba zuen alberdanian jarduteaz gainerako helbururik:
|
|
|
Halako batean argia piztu zaiola ematen du: Apezak ez
|
zuen
ba...
|
|
|
Hain zuzen, horrek
|
zuen
ba arranguratzen Gorrail: arratoi hori hain ttipia izan zedin eta gainera eskaini apairua arratoi bat baizik ez zedin izan, urdaiazpiko eder haietarik batek hobeki aseko zukeelarik!
|
|
2009
|
|
|
Aste beltza izan da hau, beltza! Ez
|
zuen
ba sufrituko...?
|
|
|
Edota zer bestela? Orduan ere, lehendabiziko udaletxe goiztiar hartan, norbaitek funtzionario odola ote
|
zuen
ba. Etiketak jarri eta artxibatzeko grina?
|
|
|
Ez al zen hau alderdi ahaltsu eta handi bat? Taldexka estraparlamentario baten jardun makala ematen
|
zuen
ba. Galtzailearenganako sinpatia moduko bat hasi naiz sentitzen, Aznarren garaian kopeta harro ibili ostean gaur buru makur ikusten ditudanekiko erruki antzekoa.
|
|
|
Handik lau egunera, UEMAtik ateratzeko erabakia berretsi zuen udalbatzarrean. Nor engainatzea espero
|
zuen
ba?
|
|
|
Ez al
|
zuen
ba telebista kateak antolatu freaky maratoia iratzarrik kapitulurik gehiena ikusi zezaketenen artean, hogeita hamarretik gora ordu eman zituzten fikziora lotuak; nolabait saretik eskuratutako material jaleak saritzen zituztela.
|
|
2010
|
|
|
Tira, oso tristea zara zu! Castaing jaunak hitz egiten
|
zuen
ba!
|
|
|
GERMAN. (Ironia) Bisita atsegina! Eta zer nahi
|
zuen
ba?
|
|
|
Ez, aitak ez zuen ezer sumatu. Nola sumatuko
|
zuen
ba. Betiko tiraderan zeuzkan giltzak, han egoten ziren zerbaiterako behar izan ezean.
|
|
|
Eta ba, beharrik prestatu zeniola, berak ez baitzakien deus gure besta huntaz, eta justo egun jin behar!... Baina erraiten duzu amak onartu duela, bai nahi dut... nola ez
|
zuen
ba onartuko. Gureetarik da, horrek ere bere etxekoen etxekoak hemen ehortziak ditu...
|
|
|
–Perretxikoena asmakizuna izan zuan, ala ez haiz konturatu orain arte? Zer bilatuko
|
zuen
ba han. Ez perretxiko eta ez arrautza!
|
|
|
iragana handituz zihoakion barnean. Mugimendu hura, behar ez bezalako norabidean garatuz zihoana —ez al
|
zuen
ba, denborak, ahanzturaren alde egiten? —, arriskutsua bihur zitekeela iruditzen zitzaion. Esana zion Bernardinori biek izandako hizketaldi min batean:
|
|
|
" Zer izen
|
zuen
ba Hollywoodeko artista hark, laku hartan, Tahoen, etxe bat zeukanak. Oso andre ederra.
|
|
|
Davidek euskal pieza bat joko du. Nola
|
zuen
ba izena, David?". " Pagotxueta." Soinuaren uhaletan sartu nituen besoak.
|
|
|
" Nola dut arreba hil didana? / Baina nola hilko
|
zuen
ba inor halako aingeru batek? / Hala diote denek ordea.
|
|
|
31. Nola hilko
|
zuen
ba inor aingeru batek 113
|
|
|
31. Nola hilko
|
zuen
ba inor aingeru batek
|
|
|
Eztia edaten dugu egun batzuetan, ozpina edaten dugu beste batzuetan. Zer ba, zer dela eta ikasi nahi
|
zuen
ba haien hizkuntza. Baietz erantzungo zuen berak, haien hizkuntza ikasi nahi zuela:
|
|
|
Espainia ere moroen lurraldea zibilizatzeko asmo eta harrotasunez bete zen, Ejertzitoa batez ere. Baina, zelan zibilizatuko
|
zuen
ba Espainiak Afrika, penintsula bera ere zibilizatzeko zuen eta?
|
|
|
Guakamaiok, zer esango
|
zuen
ba Guakamaiok hegalen galerari buruz. Lotsatu egiten zen apur bat neskato hura.
|
|
|
Hartu
|
zuen
ba Patxik arrauna lepoan, eta hegoalderantz abiatu zen ideia hori gogoan finko zeramala.
|
|
|
Ukabil koskorrekin begiak igurtzi zituen Oliveirak. Hasi aurretik damutu behar al
|
zuen
ba?
|
|
2011
|
|
|
Paretarekin zer egin ez zekiela, eta gainera bertsoak entzun behar! Ze uste
|
zuen
ba, ez ziola ulertuko ala. Ba hainbeste ulertzen zuen, bai, aurpegira barrez ari zitzaiola jakiteko adina, seguru!
|
|
|
Ez zinen ba tristatuko? Ez
|
zuen
ba hondatuko gure ilunabarra, bion bakarkako egonaldi hau?
|
|
|
Ez zitzaidan gaizki iruditu, poz txinta bat ere sentitu nuen egia esan behar bada, baina alkateak baimenik eskatu gabe aldatu zidan izena, eta hori ez zitzaidan gehitxo gustatu. Baina ez al
|
zuen
ba berak agintzen. Eta jarraitu egin zuen harrera hitzekin, zutik ipinita:
|
|
|
Adarra jotzen ari zitzaigun hura. Nola irekiko
|
zuen
ba udaletxeko ate nagusia!
|
|
|
ERNESTO. Eta? Zer nahi
|
zuen
ba?
|
|
2012
|
|
|
Gustuko zuen hura dena hasi arte zeraman bizitza lasaia, aspergarria, baina orain dena aldatuta zegoen, betiko aldatuta, sekula ez zuen izango lehengo sosegua, lehengo bakea. Iratik ere igartzen zuen zerbait aldatuta zegoela eta bere aita ez zela betikoa, nola ez
|
zuen
ba igarriko.
|
|
|
–Zerbait merezi
|
zuen
ba, erretxin alaenak!
|
|
|
–Nola ez
|
zuen
ba ospea izango Gilen bazebilen lapiko artean?
|
|
|
Botikariaren izena entzutean, haserre bizian jarri zen. Leonek arrazoi sendoak pilatzen zituen alabaina; ez zen bere errua, ez al
|
zuen
ba monsieur Homais ezagutzen. Pentsa al zezakeen haren lagunartea nahiago zuenik?
|
|
|
Anarteraino zer izan
|
zuen
ba onik, bere bizialdian. Agian ikastetxeko garai hura, lau hormaren artean hetsirik egoten zen hartakoa, bera baino aberatsagoak edo klaseetan azkarragoak ziren ikaskide haien artean bakarrik, bere hizkerarengatik barre eragiten zienean, bere janzkerarengatik adarra jotzen ziotenean, eta haien amak bisitara mahuketan goxokiak zituztela etortzen zirenean?
|
|
|
Gizon batek, ordea, ez al
|
zuen
ba dena ezagutu behar, askotariko jardueretan gailendu behar, irritsaren kemenetan, bizitzako findadeetan, misterio guztietan emakumea eskolatu behar. Baina honek ez zuen ezer irakasten, ez zekien ezer, ez zuen ezer desio.
|
|
|
Bestalde, Emmak mendekuaren atsegina nabaritzen zuen. Ez al
|
zuen
ba nahikoa sufritu! Baina orain garaile zen, eta maitasuna, hain luzaro hertsatua, oso osorik jalgitzen zen burbuila bozkariotsuka.
|
|
|
IBON. Hara?! Gaizki pasatuko
|
zuen
ba.
|
|
|
– Garaia
|
zuen
ba!
|
|
|
Baiona Miarritze derbitik landa Daniel Elgebeltz gurutzatzean ohar berdina bastatu nuen nirekiko: garaia
|
zuen
ba! Ez ote genuen denok garaia laurogeiko hamarkadako berunezko mendeaz hausnartzeko?
|
|
2013
|
|
|
Egia zen asko begiratzen ziola haren lagunari, baina begirada horren espresioa eztabaidagarria zen. Begiera serio, tinkoa zen, baina askotan Charlottek duda egiten
|
zuen
ba ote zen bertan miresmen handirik, batzuetan gizonak burua beste inon zeukala besterik ez zuen ematen eta.
|
|
|
Lehenengoak bi aldetara zeukan gogoa: batetik, ederretsi egiten zuen bideko eginahalak dama gaztearen berezko koloreari emandako distira, eta, bestetik, duda egiten
|
zuen
ba ote zen arrazoi nahikorik halako bide luzea bakardadean egiteko. Bigarrenak, Hurst jaunak alegia, bere gosaria besterik ez zuen buruan.
|
|
|
Baina, nola da kontua? Gu idazten hasi ginen garai haietan merkatuak ez al
|
zuen
ba agintzen?
|
|
|
ESTHER: Zer egin
|
zuen
ba?!
|
|
|
LEIRE. Ez
|
zuen
ba Axunek bahituko, ezta?
|
|
|
APAIZA. Ez
|
zuen
ba arazoren bat izango? –
|
|
2014
|
|
|
–Baina... nola liteke? Hemen behar
|
zuen
ba..., hasi zen bere artean, galtza, alkandora eta zamarreko sakela guztiak arakatzen zituela.
|
|
|
Egunak jakin mina piztu
|
zuen
ba herrian eta ba kanpoan. Aspaldi ez zen toberarik.
|
|
|
Antzemana zion amak Txomin gustuko zuela. Nola ez
|
zuen
ba izango. Zer dago motor bat baino sofistikatuagorik?
|
|
|
Erru sentimendua kilimak egiten hasi zaio Xabiri. Baina zer egin behar
|
zuen
ba berak?
|
|
|
Ama begira geratu zitzaion, zer egin ez zekiela, akaso esprai madarikatu hura hartu ez izanagatik damuturik; nola
|
zuen
ba izena botika hark. Mentol...
|
|
|
Baina ezer ez. Nola egingo
|
zuen
ba ezer, dena gauez egina bazuen!
|
|
2015
|
|
|
Zurekin al dago? Gorriarekin erabili zituen hitz berberak, konturatu zen Eme, ez
|
zuen
ba mezua grabatua izango. Ironiak ere ez zion aldartea mudatu ordea.
|
|
|
Ezkutatzen saiatu ez zen irribarre batez itzuli zion azken honek begirada eta beste garagardo trago bat hartu zuen lasai. Hala
|
zuen
ba, egin zuen bere artean Loyolak eta zamarraren poltsikotik prestatuta zekarren paketea atera zuen, paper dotorean bilduta.
|
|
|
–Nork ireki
|
zuen
ba! –Maria Pilarek.
|
|
|
Heriotza filosofoentzat da, Heidegger jaunarentzat? Gizakia heriori begira bizi dela ez
|
zuen
ba esaten behin eta berriro, heriori so eta adi, haren beldurrez beti, angustia sendaezin batean murgildua, nondik sumatuko argi errainu bat izatearen zentzugabeari esanahi edo kolore apurño bat emango ziona. Joder, zein tipo aspergarriak!
|
|
|
–Zer
|
zuen
ba izeba Eugeniak?
|
|
|
han ondoan, izen bereko hotel bat zegoen, eskas samarra, baina txukuna eta zentrikoa. Lurpeko aparkalekuan utzi peugeota, diruak zer axola
|
zuen
ba jada, eta bertatik bertara zegoen hoteltxoan hartu zuten ostatu hortaz.
|
|
|
Joan zen tipoa, pasatu zen denbora bat, pasatu zen denbora asko... Azkenean Chris arduratzen hasi zen ezta, eta orduan erabaki
|
zuen
ba jaira joatea Helenek eta Jeanettek giltza bat utzi ziezaioten, ze noski, Chrisek bere mutilari eman zion berea, eta orain ez zuen batere. Joan zen, eman zioten giltza, eta neska pisura abiatu zen.
|
|
|
galdetu zioten, eta noski, bera Christine Shannon zen,, ba, mesedez, lasai egon, mesedez lasaitu. Badakizu zer gertatu den??, eta berak ideiarik ere ez, zelan jakingo
|
zuen
ba, eta orduan albistea eman zioten: –zure pisukide bat, Eddie, hilda aurkitu dugu.
|
|
|
Urnieta aldera egindako buelta hura garesti ordaindu zuen, ordea. Zer egingo
|
zuen
ba berak. Behin festetara joanez gero, egonaldia pixka bat luzatu baino ez.
|
|
|
Jakina. Zer uste
|
zuen
ba. Ordu honetan ez dago merezi duen ezer.
|
|
|
Ez ote ginen gu ere harritu Loreak zinemaldian egongo zela jakiterakoan? Eta zergatik ez
|
zuen
ba egon behar...
|
|
|
Gerrako kronikak argitaratu berritan: " Zure emazteak ez
|
zuen
ba hau irakurriko, ezta?".
|
|
2016
|
|
|
Lekeitiarra. Txoro plantak egin ondoren bota ez
|
zuen
ba 40 metrotik aurrera. Marka berria ezarrita joan zen etxera sari eta guzti, harro esanez" Ondarroan ez dago hau gaindituko duenik.
|
|
|
Azken batean nire idazle gogokoenetako hark ez al
|
zuen
ba esan, zorionekoak direla gauza sinpleetan atsegina topatzen dutenak, zoriontasunetik gertuago zeudelako?
|
|
|
–esan zuen isiltasunari bukaera emanez?. Brillat Savarinek ez al
|
zuen
ba esan, haizeak jotzen duenean egarria pizten dela. Bere arabera dauden hiru egarrien artean, argi daukat zein den nigan esnatu dena goizetik.
|
|
|
Horrenbeste haize hartu ordez, hobe zuketen haiek behintzat ahaztu ez balute nor ziren, nondik zetozen; izan ere, juduak, sefardi eta askenaztarrak, mendebaldar eta ekialdetarrak, tunisiarrak, berebereak, yemendarrak edo baita etiopiarrak ere?, Historiak barreiatu dituen lurreko edozein bazterretan, edozein zeruren azpian, beti judu dira eta izango dira, esan nahi baita ahaide hurbilak. Moisè zaharrak ez
|
zuen
ba horrelako haizerik! Berari ez zitzaion ba sartu noblezia haizerik eta kerik buruan!
|
|
|
–Ezin dut sinetsi osaba hain putakumea denik, izan zen Nestorren erreakzioa, bezperan, amak apustuarena kontatu zionean?. Eta nola jokatuko
|
zuen
ba aitak baserria. Ez al da sen oneko inor familia honetan, ala?
|
|
|
Artaburuak bihitu, bi zakutan sartu, eta etxeko astoari kakoletan kargaturik, karrikara eramaten genituen, elizatik ehun bat metrotan zegoen eiherara. Arto irina etxeratzen zenean, nork ez
|
zuen
ba maite, afaltzean, marrauki (marrakuku) on baten jatea. Marrauki on baten egiteko, axala furnego (sutegi) gainean doi bat errea zeukan talo bero beroa eskutan hartu behar zen, barnean behi gasna (gazta) guria ezarri eta esku artean tinkatuz, opil bat bezala bildu.
|
|
|
Nolabaiteko eraginik izan bazuen bederen? nola ez
|
zuen
ba izango. Gipuzkoa ez dugu gune isolatua, munduaren gertakariei atxikia dagoen giza esparru geografikoa baizik.
|
|
|
–Zer egiten
|
zuen
ba. Zein zen bere zeregina?
|
|
|
– Ederki pasatu
|
zuen
ba Casa Marinan!
|
|
|
Josep Benet idazle eta politikari katalanaren alargunak esaten zuen, Txomin Letamendik zerikusi handia izan zuela Noel Baker diputatuaren bisitan. Zer antolatu ote
|
zuen
ba atxilotua izan aurretik. Ez dut jakin, baina egunen batean argituko da agian.
|
|
|
Guk behintzat igandero entzuten genuen etxean. Horrek zertxobait entretenituko
|
zuen
ba.
|