|
2008
|
|
|
Eta oroitzen zuen nekez ahatz zezakeen behinik behin amaren heriotza, seme gazteenaz Honoratoz erditu eta handik hilabetera, infekzio baten ondorioz, 1875eko udazkenean, armada karlistaren erabateko desegigoarekin bezperan. Eta oroitzen
|
zuen
amaren faltak eta absentziak erraietan eragin ziòn hutsunea «Ama hil zèn egun berean utzi nion haur izateari» esaten zuen Nazariok, baita amaren heriotzagatik aitak hartu zuèn pena eta samina ere, karlisten 1876ko porrot erabatekoak are penago bihurtuko zuena... nahiz eta aitari azken esperantza bat geratu zitzaion zutik, zeren Karlos erregeak harako esaldi hura esan baitzuen, baikortasunera... «Itzuliko naiz!».
|
|
|
Zuzendariaren arabera, amak alde egitea «tabua» da. «Jende askok, gidoia irakurri zuenean, esan
|
zuen
amak ezin zituela bere seme alabak bakarrik utzi, baina hemen hori gertatzen da». Amaren hutsuneak umeen hazkundean eragin handia edukiko du.
|
|
|
Zer egin dizue
|
zuen
amak, hainbeste bertso saio entzunarazteko?
|
|
2009
|
|
|
Ahizpa gazteena ere, Galesen bizi zena, baimen berezi batekin etxean zen. Eta neba, neba ere ondoan
|
zuen
amak. Dena lotuta, hortaz.
|
|
|
Nire aitaren etxea defendituko dut. Alta, ez da horren ezaguna Pierre Bordazaharre herri poeta, Etxahun Irurikoa; berak aldarrikatzen
|
zuen
Ama Euskal Herria. Sabino Arana bizkaitarraren Aberria bainoago, Jean Louis Davant idazleak, beste zuberotar batek, aldarrikatu duena maite dut nik:
|
|
|
95 min. Stefek 6 urteko haurra herri txiki batean bizi da. Irudimena eta bestelako trikimailuak erabili nahi ditu aita egunen batean etxera itzultzeko; beste emakume batengatik utzi
|
zuen
ama. Gasteiz (Florida), Bilbo (Multi).
|
|
|
Horrexegatik madarikazioa bota zion Ama Birjinak papardoari, eta kondenatu zuen denik eta arrainik itsusiena izatera. Papardo koitadua, zer jakingo zuen berak hondartzako emakume hura Ama Birjina bera zenik, eta, batez ere, zer jakingo
|
zuen
Ama Birjinak euskaraz jakingo zuenik. Bestela, egingo zion.
|
|
|
Indarra ere izan zuen gauak. Xabier Montoiak dena eman
|
zuen
Ama hil zaigu berebizikoan. Laboaren omenez Txerokee diskoa bultzatu zuen kantariak, koadrozko jaka deigarriarekin jantzita, In crescendo joan zen kantua eskaini zuen, Anariren taldea, Urbizu baterian Abregorekin eta Karlos Osinaga gitarran zituela.
|
|
|
Idazleak gaztetan galdu
|
zuen
ama, eta berandu hasi zen eskolan. Dena dela, haren jakiteko grinak Brasilgo intelektual handienetakoa bilakatu zuen:
|
|
2010
|
|
|
Pariak, prostitutak, lapurrak eta neskameak egin zituen protagonista, obrarik obra gizarte ofizialaren ankerkeria eta azpikeria agerian utziz. Jaioberria zela umezurztegi batean utzi
|
zuen
amak, eta hamar urte baizik ez zituenean egin zuen lehen lapurreta. Jazoera horrek bere bizitza eta literatura markatu zituen.
|
|
|
Haren aita Arular ekintzaile politiko famatua izan zen. Oraindik haur zela gerra zibilak eztanda egin zuen Sri Lankan, eta Indiara lehenik eta berriro Londresera hurrena ihes egin ahal izan
|
zuen
amarekin eta anai arrebekin batera. Hasiera batean errefuxiatuen etxe batean bizi izan zen.
|
|
2012
|
|
|
Presoen argazkiak eramateko debekua saihestu zuten batzuek. Argazki handirik ez zen ikusi, baina elastikoan semearen argazkia
|
zuen
ama batek, eta argazki txikiak paparrean, beste gutxi batzuek. Espaloietan kabitu ezinik zegoen jendeak txalo zaparrada beroekin egiten zien ongietorria errepresaliatuen senitartekoei, oihuekin lagunduz.
|
|
|
Horretarako, zordunei soin atalak ebakitzen dizkie modu ez ortodoxoan. Une batean, baina, txikitan alde egin
|
zuen
ama azalduko zaio, eta horrek bestelako sentimenduak izatera eramango du. Protagonistak Lee Jung jin eta Cho Min soo dira, eta azken hori emakumezko aktore onenaren saria jasotzeko hautagaia da jadanik.
|
|
|
«Le han encontrado. Está vivo y está bien». «Gure jainkoa!», esan
|
zuen
amak,« ¿ Ves cómo existen los milagros? », lagun sinistunak.
|
|
2013
|
|
|
Sabina de la Cruz, Blas de Oteroren (1916, Bilbo, Madril) alargunak kontatzen duenez, poetari sarritan joaten zitzaion gogoa haurtzaroko Orozkora. Hangoa
|
zuen
ama eta haren aldeko familia guztia. Hantxe zegoen amamaren baserria, eta ortua, eta txikitan hainbeste miresten zituen fruta arbolak.
|
|
|
Nabarmentzeko gauzetariko bat da, hain zuzen, XVIII. eta XIX. mendeetako eleberrietan ez del ageri amaren irudia. Jamesen eta Austenen nobeletan, adibidez, izebak ordezkatzen
|
zuen
amaren egitekoa. Azpimarratzekoa da, halaber, amaren gabezia horrek bakardadea eta barne munduranzko joera sortzen duela pertsonaietan.
|
|
|
Lehen Mundu Gerran zauritutako Erresuma Batuko ofiziala zuen aita, eta hark gerrako zaurietatik artatzen ari zenean ezagutu zuen erizaina zuen, berriz, ama. Zorrotz hezi
|
zuen
amak alaba, baina, hamalau urterekin eskola utzi, eta etxetik alde egitea erabaki zuen Lessingek, haren autoritarismotik ihesi. Orduan hasi zen lehen narrazioak idazten.
|
|
2014
|
|
|
debeku, arau, otoitz, meza eta gainerako erritu hertsatzailez betetako egunerokoa. Bere onetik ateratzen
|
zuen
ama borondate eta burujabetzarik gabe ikusteak, beti beste zerbait handiago eta zehazgabe haren meneko. Amaren eskandalurako 15 bat urterekin egin zion planto horri guztiari:
|
|
|
«Gehien mintzen zaituen tokian emango dizut». Alabaren eta aitaren arteko topaketak gizarte zerbitzuek zaintzeko eskatua
|
zuen
amak, baina epaileak ez zuen onartu, umeek aitekiko harremanetan egon behar dutela argudiatuta. Espainiari zigorra ezarri berri dio NBE Nazio Batuen Erakundeak, ama alabak ez babesteagatik.
|
|
2017
|
|
|
Begiak itxi egin zitzaizkion atzo; 90 urte zituela hil zen arte kritikari eta idazlea, Paris inguruan zuen etxean.Londresen, 1926an jaio zen Berger, familia xume batean. Hungariatik hara emigratu zuen bere aitak, eta bertakoa
|
zuen
ama. Txikitatik bidali izan zuten barnetegietara ikastera, baina 16 urte zituela, alde egin zuen Oxfordeko St.
|
|
2021
|
|
|
Degania Bet izeneko kibbutzean jaio zen Eshkol, Palestinako lurretan, 1923an. Rivka Marsha irakaslea
|
zuen
ama, eta Levi Eshkol sindikalista aita, zeina urteekin Israelgo lehen ministro izatera heldu baitzen eta 1967ko Sei Eguneko Gerran parte hartze garrantzitsua izan baitzuen. Dantza izan zuen pasio Noa Eshkolek, eta dantzarien mugimenduak notatzeko sistema propio bat da haren ekarpen nagusietako bat, Avracham Wachman arkitektoarekin batera asmatutakoa:
|
|
|
Eta dio Koldok, oraindik, begi ninian josita duela momentu hura, bere aita Gregorio eskuak lotuta preso eraman zutena. Hura ikusi eta gero, etxera igo omen zen, eta, han, negarrez ikusi omen
|
zuen
ama.
|
|
|
12 urte zituela hasi ziren abusuak, Polette Bacot eta haren amarekin bizitzen hasi zenean, eta, 17 urterekin haurdun geratu zenean, etxetik bidali
|
zuen
amak. Polette espetxeratu egin zuten 1995ean, 15 urteko neska bortxatzeaz akusatuta, baina 1997an bikotekidearen etxera itzultzeko baimena jaso zuen, eta erasoak berriz hasi ziren.
|
|
|
Erlijio katolikoaren jarraitzailea
|
zuen
ama, eta antiklerikal sutsua aita, baina biek kutsatu zioten kanturako gogoa. Eskolako notak hobetzen bazituen kontserbatorioan sartzeko modua egingo zutela esan omen zion amak, baina hobetu ez, eta ez zuen, beraz, musika modu formalean irakurtzen ikasi inoiz.
|
|
2022
|
|
|
Hipotesi honen arabera, Kolon Espinosa de Henaresen jaio zen (Guadalajara), 1435eko ekainaren 18an. Aldonza de Mendoza, Arjonako dukesa,
|
zuen
ama. Aldonza de Mendoza biki batzuez erditzean hil zen, eta testamentuan 13.000 marabedi utzi zizkion Cristobal Genoves izeneko norbaiti.
|
|
|
Bosniarrak eta serbiarrak elkarrekin bizi ziren; hartu emanak onak ziren. Han lan egiten zuen lagun serbiar batek ohartarazi
|
zuen
ama, gerra hasita zegoela; gomendatu zion ahalik eta azkarren etxetik beharrezkoa zuena hartu eta alde egiteko. Etxera eraman zuen, autoz.
|
|
|
Koltxoi azpian gordetzen genuen dirua, dokumentazioa… eta, egun batean, dena lapurtu ziguten. Emina [Lejlaren ahizpa] eta ni bere alabak ginela frogatu behar izan
|
zuen
amak Poliziaren aurrean. Bi ezaguni esker, hori ziurtatzen zuen paper ofizial bat lortu ahal izan genuen.
|
|
|
Carla Simon zinemagileak —Alcarràs ekin Berlinen sari nagusia jaso ostean— Carta a mi madre para mi hijo film laburra aurkeztu du, Tabakaleran. Haurra zela galdu
|
zuen
ama Simonek. Haurdun ageri da zinemagilea irudietan, eta benetako eta alegiazko oroitzapenak nahasten ditu.
|
|
2023
|
|
|
Piñeirori ez zitzaion ikastea gustatzen, eta segituan jarri
|
zuen
amak lanean, 14 urte zituela. Paketatzaile gisa hasi zen, hau da, itsasontziak iristean arraina deskargatzen eta sailkatzen, saltzeko prest egon zitezen.
|
|
|
Manuel txikia iritsi zen. Ikurrina lortu nahi bagenuen bere gorpuaren gainetik pasatu genuela bota zuen zokormazo hark, inoiz edo behin kontatu izan
|
zuen
amak, umetan, frantsesez egiten ziola. Eta haserretzean, euskaraz!
|
|
|
Lehen ziabogan denbora onena egin zuten; Orio, Zierbena eta Donostiarra baino bi segundo bizkorrago. Zertxobait atzerago aritu zen estropadaren lehen erdian Hondarribia, baina hortzak estutzen jakin
|
zuen
Ama Guadalupekoa k. Lan erdietan Urdaibai eta Orio parean ziren, eta Zierbena eta Donostiarra bi segundora.
|