|
2002
|
|
|
EBk atzo erabaki
|
zuen
Txinako animalia produktuen inportazioak bertan behera uztea, gizakiek kontsumitzeko edo animaliak elikatzeko erabiltzeko. Neurri hori hartu da hondakinak kontrolatzeko sistemak akatsak dituela eta albaitaritzan debekatutako substantziak erabiltzearekin zerikusia duten arazoak daudela ikusi ondoren.
|
|
2003
|
|
|
Mehatxua da. Ana Pastor Osasun Ministroak atzo gomendatu
|
zuen
Txina eta Vietnamerako bidaiak uztea, eta jakinarazi zuen pneumonia atipikoaren kasu bat egon zitekeela 38 urteko gaixo batean, igandean Badajozko Infanta Cristina ospitalean ingresatu eta Pekinen otsailaren amaieran egon zena. Europako beste herrialde batzuetan beste kasu batzuk ezagutzen dira eta alarma Paraguaira ere zabaldu da.
|
|
|
Hala ere, neurririk zorrotzenak Txinako Herri Errepublikak iragarri zituen. “Gaixotasun kutsakorren agente patogenoak nahita zabaltzen dituzten pertsonak, segurtasun publikoa arriskuan jartzen dutenak edo kalte pertsonalak, heriotzak edo jabetza publiko edo pribatu garestiak eragiten dituztenak, hamar urteko kartzela edo betiko katea edo heriotza zigorra jasoko dute”, adierazi
|
zuen
Txinako botere judizialak maiatzean, gaixotasun infekziosoei buruz indarrean dagoen legea berrikusi ondoren. Baja politikoak Baina pneumonia atipikoak ez ditu milaka herritarren osasunean bakarrik izan ondorioak.
|
|
2004
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) atzo jakinarazi
|
zuen
Txinako Arnas Sindrome Akutu Larriaren azken agerraldia kontrolatu dela. “Hiru aste baino gehiago igaro dira Asiako pneumoniaren azken kasua isolatu zenetik, eta horrek adierazten du giza transmisioaren katea hautsi egin dela”, adierazi zuen osasun erakundeak jakinarazpen batean.
|
|
2005
|
|
|
Frantzisko Xabierko ez zen Txinan sartu, eta lau mende geroago, Ixakak ez
|
zuen
Txina zapaldu behar izan, txinatarren artea ezagutu eta barneratzeko. Izenburuan genion, Xabier ez baita Xabiertxo, Xabiertxok bere txikitasunean, eta txinatar moldeak barneratuz, menturazale hark baino anitzez ere gehiago du zabaldu gure imaginarioa.
|
|
|
Joan den uztailean, MME erakundeak beste goi bilera bat egin
|
zuen
Txinako Dalianen. Brasil, India eta Txina herrialdeek, besteak beste, baztertu egin zituzten Estatu Batuek eta Europako Batasunak tarifak murrizteko eta merkaturatzeko planteatzen zituzten eskakizunak.
|
|
|
Aldiz bulegokrazia horrek zituen Uruguay eta Paraguayko erredukzioen esperientziak lurperatu, Mission filmeak hoin ederki erakusten duen bezala. Horrek
|
zuen
Txinan geldi arazi Ricci jesuitaren esperientzia 1646an. Pio XI.ak misionestari arrazoi eman behar zion...
|
|
2006
|
|
|
Arrosaren ondoan, munduko loreetan ederrenetakoa duzu kamelia, eta gure lurraldeetakoa ez bada ere, leku babestuetan eta kristalpeko mintegietan ondo hazten da. Georg Kamel Jesusen Konpainiako misiolari eta jakintsu handiak ekarri
|
zuen
Txinatik, eta haren ohoretan jarri zioten kamelia izena landare horri. Lore hostoak gorriak izaten ditu eskuarki, nahiz eta elurra baino zuriagokoak izan zenbait landaretan.
|
|
2007
|
|
|
Pixkanaka, Txina eta Estatu Batuak, Europa eta Asiako hego ekialdea lotzen dituzten itsaspeko kableak konpontzen ari dira. Hala, atzo normaltasunez funtzionatu
|
zuen
Txina eta Estatu Batuak lotzen zituenak. Txinan zerbitzari txinatarren orriak bakarrik ireki daitezke normaltasun osoz, eta atzerritarren orrietara sartzea ezinezkoa edo oso zaila da.
|
|
|
Hala ere, agentziek eta erabiltzaileek txartel elektroniko horiek inprimatu egiten dituzte, dokumentu eta zehaztasun gehiago izateko, eta, beraz, papera aurreztea zalantzazkoa da. Erakundeak esan
|
zuen
Txinak, 2008ko Joko Olinpikoetako hegazkin bidaietarako eta anfitrioirako hazkunde azkarrena duen merkatuak, urte honen amaieran erabat elektronikoak diren pasaia sistema bat erabiltzen duen munduko lehen herrialdea izan nahi duela.
|
|
2008
|
|
|
Monjeek uste dute, hala eta guztiz ere, asko zor diotela Stalini; monjeek diotenez, Stalinek eskatu zion bere aliatu mongoliarrari ez zezatela suntsi erabat Erdene Zuuko gunea eta tradiziorik txinatarreneko museo bihur zezatela; aitzakia hori baliaturik, Hiri Debekatua esaten diotena gorde ahal izan
|
zuen
Txinak, bai eta tenplu multzo bat ere: besteak beste, Zeruko Tenplua deritzona, zeina Pekini dibisarik gehien dakarkion turismo erakarpenik xarmagarriena baita gaur egun.
|
|
|
Vladimir Putin Errusiako presidente ohiak Asiako herrialdera egin zuen lehen bisita ofiziala, helburu hau erdiesteko egin zuen. Honentzat garrantzia berezia
|
zuen
Txinak. Era honetako saiakerak 1991 eta 1994 urteetan egin ziren; orduan zehaztu zuten bi herrialdeen arteko mugen %98a.
|
|
|
Horiek horrela Txinako armada etorri eta berdintasuna, justizia etab. ekarri omen zizkieten. Baina Txina ere azken mendeotan inbaditua izan da, Japoniak esate baterako bere egin
|
zuen
Txinako zati bat, eta horra 1895an Fukuzawa Yukichik eman zuen arrazoi bikaina: " Txinar Japoniar gudua zibilizatze gudua da, aurrez aurre zibilazioa (Japonia) basatiaren (Txina) kontra".
|
|
2009
|
|
|
Txinak ez zuen begi onez ikusi, eta AEBekin harreman militarrak haustea erabaki zuen protesta moduan. Joan den asteburuan, baina, berriz harremanei ekitea erabaki
|
zuen
Txinak, Hillary Clinton AEBetako Estatu idazkariaren bisitaren ondoren.
|
|
|
Egoerak lasaitzeko itxurarik ez duenez, Hu Jintao Txinako presidenteak Italia utzi eta etxera itzultzea erabaki du. G8koak egunotan L'Aquila hirian egiten ari diren goi bileran parte hartzekoa zen, baina atzo hartu
|
zuen
Txinarako hegaldia,, barneko kontuengatik eta Xinjiangen gertatzen ari denagatik?. Angela Merkel Alemaniako gobernuburuak hitzordua probestu eta Hu Jintao itauntzeko asmoa agertu zuen.
|
|
|
–Komunismoa ez da maitasuna, arerioa suntsitzeko darabilgun mailua baizik?. Lemazain Handiak orain dela 60 urte sortu
|
zuen
Txinako Herri Errepublika, Txina berria zeritzona, mailua esku batean eta igitaia bestean zituela. Gaur egun, Tiananmengo mausoleoan dute baltsamatua haren gorpua, eta, ziur askorik, burua goratuko balu, berbertan hilko litzateke berriro ere, ikusirik egungo enperadore gazteak beren iPoden mende bizi direla, MacDonald' setako hanburgerrak harro irensten dituztela, eta Chivas whiskiaz blai egindako orgiak antolatzen dituztela diskoteketan.
|
|
2010
|
|
|
Datuak herrialdeka aztertuz gero, kanpoko kontu korronteak superabita izan zuen Estatu Batuekin (19.400 milioi euro), Suitzarekin (9.600 milioi euro), Hong Kong ekin (5.700 milioi euro), Brasilekin (5.200 milioi euro) eta Kanadarekin eta Indiarekin (9.600 milioi euro bi kasuetan). Bestalde, defizita izan
|
zuen
Txina (31.500 milioi euro), Errusia (13.000 milioi euro) eta Japoniarekin (8.600 milioi euro).
|
|
|
Sartu orduko jabetu omen ziren ospakizun giroa zutela eta agurtzearekin batera gonbidatu zituzten beraiekin berri ona ospatzera: Laurak jaso berria
|
zuen
Txinatik alabari buruzko txostena. Txostenarekin batera argazkiak ere jaso zituen.
|
|
|
Horien artean baita Eliza Katolikoak zeukan nuntzioak edo enbaxadoreak ere. Zehatzago esanda, Vatikanoko nuntzioak, bere kabuz ez zuen alde egin, derrigorturik utzi behar izan
|
zuen
Txina. Mao Tse Tungen komunismopean, konta ezin ahalakoak jasan behar izan zituzten katolikoek Txinan.
|
|
|
Martiri hauek aspaldikoak ziren berez, ez komunismopean hildakoak, aurretik baizik. Dena den, ekintza horrek Txinako herriari ez ziola mesederik egiten pentsatu
|
zuen
Txinako gobernuak, mende hartako txinatarrak zein gaiztoak izan ziren mundu osoari erakutsiz. Eta zerbait okerragoa oraindik:
|
|
2011
|
|
|
Nazioarteko oinarrizko elikagaien prezioak jasotzen dituen FAOren Elikagaien Prezioen Indizeak erakusten duenez, 2010eko abenduan prezioak maila gorenera iritsi ziren. “Hazkunde handi horrekin, 2007 krisialdia amaitu eta bi urtera, kezka handia dago herrialde ahuletako elikagai merkatuetan izango dituen ondorioei buruz”, esan
|
zuen
Txinak. FAOren txostenak erakusten duenez, diru gutxi eta elikagai gutxi zuten herrialdeak gogor astindu ziren azken urteotako prezioen igoeragatik.
|
|
|
Elordui Mungian jaio zen XX. mende hasieran, eta oso gazte, hogei urte pasatxo zituela, jo
|
zuen
Txinara. Anhuiko misioan eman zituen hainbat urte, baina 1949.ean iraultza gertatu zen, eta Jesusen Konpainiak arazoak izan zituen agintariekin.
|
|
2012
|
|
|
lapurretak, japoniarren okupazioa, txirotasuna? Zhang Yimou zinemagileak Hong gaoliang jiazu ko kontakizunetan oinarrituta sortu eta zuzendu zuen izenburu bereko filmak oso harrera ona izan
|
zuen
Txinatik kanpo, 1988an. Berlinale zinema jaialdiko Urrezko Hartza eskuratzeaz gain, kritikari eta ikusle askoren lilura piztu zuen.
|
|
|
21 urterekin, Txinako Armadan sartu zen, eta garai hartan hasi zen literatura ikasten eta lehen narrazio laburrak idazten. Tuoming de hong luobo (Kristalekzo errefaua) nobela laburrarekin lortu
|
zuen
Txinako irakurleen artean ezaguna izaten hastea, 1986an. Baina benetako zabalkundea hurrengo urtean argitaratu zuen liburuarekin lortu zuen:
|
|
|
Hain zuzen, adierazgarritzat jo du Txinaren adibidea: 2011n, sektore berdeetan 354.230 milioi euro inbertituko zituela agindu
|
zuen
Txinako gobernuak, eta aurreko bost urteetan, guztira, 159.710 milioi euro inbertitu zituen. Inbertsio hori hiru arlotara bideratu zen nagusiki:
|
|
|
Luzaroan Euskal Herrian musika taldeetan aritutako Mungiako Beñat Fuentesek Txinara jo zuen txinera ikasi eta beste kultura batean murgiltzeko asmoz. Ia oharkabean musika lantzeari ekin zion han ere eta Xu Jun izeneko lagunarekin osatutako The Tree taldeak ospea hartu
|
zuen
Txinan.
|
|
2013
|
|
|
Erran du Ipar Koreak ez diola «jaramonik egin» «nazioartearen jarrera bateratuari», eta Txinako Gobernua «ekintza horren erabat aurka» dagoela. Koreako gerran(), iparraldearen alde esku hartu
|
zuen
Txinak, eta ordutik haren aliatu handiena izan da, bereziki 1991n SESB Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna desagertu zenetik. Piongiangekin harreman diplomatiko normalak dituen bertze herrialde bat ere, Errusia, gogor mintzatu da.
|
|
|
Irabazi gabe ere hiru aldiz bakarrik egon da podiumetik at, baina beti gertu: laugarren egin
|
zuen
Txinan eta Katalunian. Silverstonen erretiratu egin zen buruan zela.
|
|
2014
|
|
|
4 1521ean Frantzizko Xabierkoa Txinara joateko irrikan zegoen, baina, horretarako, Goako erregeordea konbentzitu behar
|
zuen
Txinara portuges enbaxada ofiziala bidaltzeko, ontzi portuges batean joatea beste modurik ez baitzegoen Txinara joateko. Pentsa ezazu Xabier zarela eta zure burua aurkeztu behar diozula Goako erregeordeari.
|
|
2016
|
|
|
«Etxeberriatarrak euskaltzale eta abertzale modura markatuta zeuden Andoainen», Elixabete Garmendiak dioenez. «Patxik, urteak aurrera joanda ere, aitortzen
|
zuen
Txinan egoteak salbatu zuela heriotza zigorretik: eta aldi berean, errezelo bat geratu zitzaion, ezabaezin:
|
|
|
Berrikuntzak ekar dezake konponbidea, baina ez du esan nahi bat bateko garapen teknologikoa: . Irakasle aditu batek azterketa batean ondorioztatu
|
zuen
Txinak gaitasun handia zuela errekurtsoak jarri eta produktuak egiteko, baina zortzi edo hamar konpetentzia desberdin konbinatzeko zailtasunak ditu. Berrikuntza ez dator jakintza berrietatik, baizik eta badirenak konbinatzetik?.
|
|
|
laranja eta horia Tailandian, Birmanian, Sri Lankan; Tibeten granate iluna; eta batez ere Japonian, Zenaren grisa eta beltza. India Nepaletik iparraldera abiaturik, budismoak topo egin
|
zuen
Txinako kultura itzelarekin, Konfuzio, Taoismoa. eta saltsa horretatik. Zena, aurrena Txinan, Japonian gero.
|
|
2017
|
|
|
Ezaugarri ez politiko horiei esker, Estatu Batuek galdutakoa leheneratzeko gai den pertsonatzat agertu du Trumpek bere burua. Hala, presidentetzara aurkeztekoa zela iragartzeko hitzaldian, azaldu
|
zuen
Txinak AEBak gaindituak zituela merkataritza akordioetan, eta zera gehitu zuen: –Nik beti gainditzen dut Txina.
|
|
2018
|
|
|
Oroit gaitezen Donald Trumpek piztu zuela gerla hori, erabakitzearekin Txinatik AEB etara sartzen diren ekoizpenen tatsa pasaraztea %10etik 25erat. Mehatxu hori atera bezain laster erreferatu
|
zuen
Txinak hainbat ekoizpen amerikarrei pasa saria hupatuz, eta beste zenbatzuri Txinan sartzea debekatuz. Bi buruzagiak fermuki mintzatu dira, hiru hilabeteko epean deusik ez bada aldatzen mehatxuak gauzatuko dituztela.
|
|
|
2017an ChemChinak osatu
|
zuen
Txinak atzerrian egindako erosketa handiena, 43.000 milioi dolarretan bereganatuz munduko hazi eta fitosanitarioetan txapelduna den Syngenta suitzarra. Beste erosketa nabarmena 2014an burutu zuen txerri okeletan berezitutako WH Group txinatarrak AEBetako Smithfield Foods bereganatuta.
|
|
|
Maslow jaunak azaldutakoa, 2.000 urte lehenago, beste hitz batzuekin adierazita utzi
|
zuen
Txinako Konfuzio pentsalariak: " Esan zidaten eta ahaztu egin nuen; ikusi nuen eta ulertu egin nuen; egin nuen eta ikasi egin nuen".
|
|
|
Aste honetan ikusi da argi eta garbi: aurreko asteburuan, Trumpek harro erakutsi
|
zuen
Txinarekin merkataritza gerra bat ez hasteko akordioa. Astearen amaieran, ordea, Txinak adarra jo dion sentsazioa gailendu da Etxe Zurian, eta Trump «egitura berriko akordio» bat eskatzen hasi da, oraingo bidean «zaila delako ezer lortzea».
|
|
|
Eta 1984tik aurrera beste modu batera irakurtzen da M.D. Literatura film bilakatzen du J.J. Annaud ek 1992an, baina M.D. ez dago ados ez gidoiarekin, ez egokitzapenarekin, eta hala berridatzi
|
zuen
Txinako Iparraldeko Maitalea (1991), lehenengo eleberri famatu haren aztarnei beste ikuspegi batetik begiratzeko, batetik, bai eta, bestetik, bere eleberria nola egokitua nahiko zukeen iradokitzeko ere. Oso testu ederra da, idazkera objektibo hutsez egina, hirugarren pertsonan, literatur arau eta paktu orotatik aske, modu eder eta bikainean emana.
|
|
2019
|
|
|
Haien eragina pairatu ostean, ustiaketa berrien atzerapena sustatu zuten bertakoek, eta garapenerako beste eredu bat martxan jartzeko indarrak bideratu baita nazioarteko programa zehatz baten bidez ere. 2008an Rafael Correa presidentetzara heldu zenean, bide hori errespetatuko zuela agindu zuen, baina berehala bidaiatu
|
zuen
Txinara eta inguruko lurraldetara diru bila, kontzesioen truke. 2013an deklarazio solemnea zuzendu zion" Nazio osoari", Yasunitik aterako ziren ondasunak ezinbesteko zirela" Ekuadorreko pobreziarekin amaitu ahal izateko" baieztatuz.
|
|
|
Izan ere, AFAC eta beste NAEL bat urriaren 28an edota azaroaren lehenengo astean ateratzeko asmotan bazeuden ere, gurekin taldea sortzeko prest agertu ziren guztiek bi aste lehenago atera nahi zuten, urriaren 14an, hain zuzen. Horrek suposatzen
|
zuen
Txinako gobernuak bidali beharreko eta bidaia egiteko derrigorrezkoa zen gonbidapen gutunak denbora gutxiago izango zuela gure eskuetara iristeko, eta ez genekien arrisku hura onartzeko prest ote geunden. Mezu eta dei asko jaso genituen egun haietan eta behin baino gehiagotan egon ginen bai Chongqing-erako bai Hunan-erako taldeak osatzekotan, baina gauza bat zela eta bestea zela, beti geratzen ginen taldea osatu gabe.
|
|
|
Hori aditzera eman
|
zuen
Txinako Osasun ministroak ezagutarazitako erregelamendu proiektuan.
|
|
|
Ikasle garaia Loiolako apaiztegian eman zuen eta, besteak beste, Xabierreko San Frantziskoren bizitzari buruzko liburu bat irakurtzeko aukera izan zuen. Orduan jakin
|
zuen
Txinara ailegatu aurretik hil zela, alborengo gaiztoak kutsatuta, Macaotik gertu dagoen irla batean. Abenduan izan omen zen, 1552an; hau da, apenas hirurogei urte Isabel erreginak bidalitako itsasontziak Amerikara iritsi zirenetik.
|
|
2020
|
|
|
Gaitza lehen aldiz agertu zen hirian ia bi hilabete daramatzate erabateko itxialdian. Gaitza zabaltzen hasi eta gutxira, urtarrilaren erdian, eskolak eta enpresak itxi eta garraio publikoa eten
|
zuen
Txinako Gobernuak, eta orain hasi dira erabaki horren emaitzak ikusten.
|
|
|
Halaber, gobernuak ohartarazi du arriskutsua dela informazioa gordetzea; hain zuzen, SARS birusaren garaian, OMEk berak ere kritikatu
|
zuen
Txinako Gobernua opakutasunez jarduteagatik, eta, orduko hartan ez bezala, gardentasuna indartzen ari dira, izua ez zabaltzeko eta birusaren kontrako borroka errazteko zientzialariei. «Datu guztiak ematen ez dituztenak gogor zigortuko dira, eta lotsatuta emango dute bizialdi osoa», adierazi zuen artikulu batean lege aferetarako batzordeak.
|
|
|
Guillaume Zagury mediku espezialista mintzo da: SARS birusaren krisia bizi izan
|
zuen
Txinan 2002 eta 2004 artean, eta harrituta dago Europaren ekintza faltarekin. Hala daude Txinako herritarrak ere:
|
|
|
Hau aldi baterako kontseilu bat besterik ez zen izan. Dengek uste
|
zuen
Txina ez zela borrokarako behar bezain indartsua, batez ere AEBekin, eta hobe zela prest egon arte arreta zentroa saihestea. Xik, aldiz, Txina, profil altuagoa hartzeko prest dagoela pentsatzen du argi eta garbi; dela Gerrikoaren eta Ibilbidearen Ekimena bultzatuz, dela Hegoaldeko Txinako Itsasoan bere subiranotasuna berretsiz.
|
|
|
Kubako propietarioetan propietarioena zen Julian Zulueta. Berak kontrolatzen zuen txinatarren inportazioa proposatu zuen instituzio politikoa, berak antolatzen
|
zuen
Txina eta Kuba arteko trafikoaren negozioa, eta berak erosten zituen kuli haietatik asko. Alava azukre olan 660 esklabo beltz zituen eta 110 kontratatu hori; Vizcayan 318 beltz eta 25 hori; Habana ingenioan 354 beltz eta 43 hori; eta España izenekoan 530 beltz eta 86 hori.
|
|
2021
|
|
|
Argazki zuzendari gisa hainbat filmetan parte hartu ostean zuzendaritzara jauzi egiteko gogoa bazuela esan zuen, eta filmak oinarri duen Shuang Xuetaoren Moses in the Plain nobelan aurkitu zuela pantailaratu nahi zuen istorioa. «Liburuak arrakasta handia izan
|
zuen
Txinan, sari ugari eskuratu zituen, eta niri asko gustatu zitzaidan. Nire familiako eta haurtzaroko oroitzapenak ekarri zizkidan».
|
|
|
Wilmer Hale abokatu bulegoaren auditoretza batek duela hilabete ondorioztatu
|
zuen
Txinari aldeko tratua eman ziola Georgievak, Munduko Bankuaren txosten izarrean, Doing Business zerrendan. Bulegoak ziurtatu du Georgievak «modu irregularrean» estu hartu zituela bere ardurapekoak, Txina zegokion baino gorago jartzeko sailkapenean.
|
|
|
Ikusteko dago erritmo horri eutsi ahal izango dion, ekoizpen horren zati bat esportazioetara doalako, eta horiei kalte egingo dielako bere bazkide komertzial garrantzitsuenek oraindik COVID borrokan egon behar izateak. Berez, esportazioak asko ugaritu dira urtearen amaieran —+ %18 abenduan—, eta, abenduan, inoizko merkataritza superabitik handiena izan
|
zuen
Txinak.
|
|
|
NBE Nazio Batuen Erakundearen bozgorailuak erabiliaz, iragarpen bat egin zuen herenegun Txinako presidente Xi Jinpingek ere. Azaldu
|
zuen
Txinak ez dituela gehiago sustatuko ikatzaren ustiaketan oinarritutako itsasoz bestaldeko proiektuak. Orain arte Pekinek ikatzaren ustiaketan oinarritutako hainbat proiektu sostengatu ditu atzerrian, besteak beste Indonesian eta Bangladeshen, eta kritika ugari jaso ditu horregatik.
|
|
|
Duela bi aste, diru kontuak izoztu zizkion. Reuters berri agentziak zabaldu
|
zuen
Txinako Segurtasun Legeaz arduratzen den bulegoak gutunak bidali zituela HSBC eta Citibank bankuetara, ohartaraziz magnatearen kontuekin tratuak eginez gero, banku horietako ordezkariek zazpi urtera arteko zigorra jaso zezaketela. Reutersen arabera, gutun horien helburua zen Apple Daily atzerritik kontrolatutako funtsen bidez finantza zedin eragoztea.
|
|
|
Lur arraroen krisiarekin gertatu zen, 2010 urtean. Haize errotak egiteko ezinbestekoak dira, eta haien hegemonia ia osoa
|
zuen
Txinak. Bada, zergatik esportatu behar ditu lur arraroak, haize errotak esporta baditzake?
|
|
|
Baina Txina dago, halaber, zenbait talde etnikoren erakunde armatuen atzean, eta, azken batean, Pekinek bere onura nahi du beste ezeren aurretik. Militarrak ez haserrarazteko, urrats bat atzera egin
|
zuen
Txinak, baina herrialde egonkor bat nahi du batez ere: ez dute arazo handirik Aung San Suu Kyirekin.
|
|
2022
|
|
|
Australiako lehen ministro karguaz jabetu berri den Anthony Albanesek atzo adierazi
|
zuen
Txinak Asia Pazifikoan duen eragina «handitzeko» mugimenduei «erantzun» egin behar diela. Bada, Canberra Pekini aurreratu zaio, eta Australiako Atzerri ministro Penny Wong Fijiko lehen ministro Frank Bainimaramarekin batzartuko da gaur.
|
|
2023
|
|
|
Mekanismoak adostu
|
zuen
Txinara doazen edo Txinatik datozen bidaiariei aholkatzea maskara jantzita eraman dezatela hegaldian zehar, baita aireportuetako aire konpainietako langileei jakinaraztea ere komeni dela bidaiariei gomendioak ematea higiene neurrien inguruan. Gainera, kasu positiboak sekuentziatzera eta egoera epidemiologikoari erreparatzera deitu ditu estatuak.
|
|
|
Mao Ning Txinako Atzerri Ministerioko bozeramaileak atzo azpimarratu
|
zuen
Txinak datuak eta informazioa trukatu dituela OMErekin, «era arduratsuan». Txinako Osasunaren Batzorde Nazionaleko bozeramaile Mi Fengek ere esan zuen Pekinek «jokabide garbi eta gardena» izan duela pandemiaren hasieratik.
|
|
|
Frantziako Gobernuak herritarrei eskatu die Txinara ez bidaiatzeko «ezinbestekoa ez bada», eta Txinaren eta Frantziaren arteko hegaldietan maskara erabiltzera behartu du. Eliseoak atzo jakinarazi
|
zuen
Txinatik Frantziara herenegun hegazkinez joan ziren hiru bidaiaritik batek positibo eman zuela.
|
|
|
Harago joan zen Jens Stoltenberg NATOko idazkari nagusia, eta ohartarazi
|
zuen
Txina «gertutik» ari dela jarraitzen Ukrainan gertatzen ari dena, Errusiak zenbateko «saria» lortzen duen ikusteko. «Gaur Europan gertatzen ari dena Asian gerta daiteke bihar».
|
|
|
Auzi horren harira, Washingtonek ere Pekin kritikatu du aste honetan: aurreko asteburuan Munichen (Alemania) bere homologo txinatarrarekin bildu ostean, Antony Blinken AEBetako Estatu idazkariak adierazi
|
zuen
Txinak ez duela baztertzen Errusiari armak bidaltzea. Pekinek, hori erabat ukatu, eta gogorarazi zuen bakearen alde egon dela gatazka hasi zenetik.
|
|
|
Iturri gisa baliatutako funtzionarioek adierazi dutenez, Txinak ez du oraindik auziari buruzko erabakirik hartu. Hori bai, Pekinek bake egitasmo bat aurkeztuko duela iragarri
|
zuen
Txinaren diplomazialari gorenak, joan den asteburuan, Munichen. Azken astean Europan izan da, bilerak egin ditu Italiako, Hungariako eta Alemaniako gobernuetako agintariekin, baita Putinekin ere, herenegun.
|
|
|
Ukrainako gatazka konponbidean jartzeko egitasmo bat plazaratu
|
zuen
Txinako Gobernuak aurreko ostiralean, eta, atzo, Errusiakoak nabarmendu zuen «arreta handiz» erreparatu diotela hamabi puntuko dokumentuari. Dmitri Peskov Kremlineko bozeramaileak ohartarazi zuen, dena den, oraingoz ez dagoela baldintzarik auziak «bide baketsu bat» hartu ahal izateko.
|
|
|
Bestalde, Ukrainako Segurtasun Nazionalerako Kontseiluko idazkari Oleksi Danilovek atzo esan zuen uste duela Txinak ez diola Errusiari armarik eman nahi. Ukrainako egunkari batean egin zioten elkarrizketa batean nabarmendu
|
zuen
Txinak hartu duen posizioa «zuzena eta orekatua» dela. Mendebaldeak ez du hori uste.
|
|
|
Bai AEBek, baita NATO Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundeak ere ziurtatu dute azken bi asteetan Pekinek mahai gainean duela Moskuri militarki laguntzeko aukera. Gatazka konponbidean jartzeko proposamen bat egin
|
zuen
Txinak otsail amaieran.
|
|
|
Gainera, su eten bat eskatu die aldeei, eta bake elkarrizketei berriro heltzeko baldintzak eta plataformak sortzeko adierazi dio nazioarteari. Txinako hedabideek atzo jaso zutenez, herenegun Xik esan zion Putini «herrialde gehienek» nahi dutela gatazkako «tentsioa apaltzea», eta atzoko agerraldian adierazi
|
zuen
Txinaren jarrera «inpartziala» dela. Etxe Zuriaren arabera, su eten bat gertatzeko Errusiak tropak atera lituzke Ukrainatik aurrena.
|
|
|
Atakatik ateratzeko, NDFren atea jo zuen Sri Lankak, baina hori egin aurretik NDFk eskatu
|
zuen
Txinak, beste batzuek bezala, urrats bat egitea, haren Exim bankuari 4.100 milioi dolar zor dizkiolako Sri Lankak, bere kanpo zorraren %11 Presio askoren ondoren, martxoaren hasieran Pekinek iragarri zuen parte hartuko zuela zor horren berregituraketan. Ez du zehaztu nola, baina nahikoa izan da NDFk 2.900 milioi dolarren mailegu bat emateko, ohikoak dituen baldintza gogorren truke:
|
|
|
Xi Jinping Txinako bere homologoarekin bildu zen atzo Pekinen, eta biek ala biek ez zuten aparteko iragarpenik egin gerraren harira, baina, hori bai, Mendebaldeari adierazi nahi izan zioten bien rola «ezinbestekoa» izango dela «munduko ordenaren bakerako eta egonkortasunerako». Hori adierazi
|
zuen
Txinako estatuburuak, bilera hasi aurretik.
|
|
|
Galdera horri EBren «autonomia estrategikoa» aldarrikatuz erantzun zion Macronek, apirilean Txinara egin zuen bisitan. Harrera beroa egin zioten, eta ahoan bizarrik gabe ziurtatu
|
zuen
Txina Taiwan gatazka «geurea ez den krisi bat» dela. Xik ezin zuen gehiago eskatu.
|
|
|
AEB Ameriketako Estatu Batuen eta Txinaren arteko tentsio diplomatikoa baretzeko konpromisoa hartu eta biharamunean, Joe Biden Etxe Zuriko maizterrak egindako adierazpenak pitzadura bat eragin du bi potentzia ekonomikoen artean. Izan ere, Bidenek «diktadoretzat» jo
|
zuen
Txinako presidente Xi Jinping, presidentetzarako kanpainarako dirua biltzeko ekitaldi batean, atzo, Kentfielden (Kalifornia). Pekinen arabera, bien arteko erlazio diplomatikoa «inoiz baino okerrago» dago.
|
|
|
Orduz geroztik sorturiko arazoek bi potentzien arteko harremanak astindu dituzte; besteak beste, Txinak ustez espioitzarako erabilitako aerostato bat AEBetako aire eremuan atzeman zutenean —urte hasieran— Egoera horretan, Etxe Zuriko maizter Joe Bidenek «diktadoretzat» jo
|
zuen
Txinako presidente Xi Jinping. AEBetako estatuburuaren hitzak ez zituzten batere ongi hartu Pekinen.
|
|
|
Neurri horrek segida ematen dio 2011n hartutako erabakiari. Urte hartan debeku horixe bera ezarri
|
zuen
Txinako Gobernuak, baina Japoniako hamar prefekturari soilik eragiten zien, Fukushimatik gertuen zeuden horiei, hain justu.
|
|
|
Von der Leyenen hitzen ostean, Valdis Dombrovskis Europako Batzordeko Merkataritza arduradunak iragarri
|
zuen
Txinara bidaiatuko duela: «Lehiarako prest gaude, baina ez jokaera desleialetarako», esan zuen.
|
|
|
Zure herria? Alexander Handiak ere ez
|
zuen
Txina konkistatu nahi izan.
|