|
2000
|
|
|
Haietarik bat, hiruretan lehena, bere lehengusu tipi bat zen, Xalbador Etxegoien. Eta oroitzen dut ezen, noiz eta aitak hura jauregitik egotzi baitzuen, Mattin eta biok jostetan genbiltzala jauregiko atari nagusiaren parean, elkarri kainaberak tiraka, adarga bana eskuetan, eta aitaren ahots erlatsak eten
|
zuela
gure josteta.
|
|
|
...zaharrak ginela, etorki onekoak, eta hala ginela kaputxinoen misionerat joaiteko asmotan... eta gomendiozko karta bat ere bageneramala, eta gure nahia eta gure desira ez zela nehor hiltzea, baina indiarren alde lan egitea, eta kontu hura guztia ahanztea; eta erakutsi zion gomendiozko karta, aita Zacaríasek skribatua, baina Avilako zalduna ez zen beratu ez bigundu, eta ihardetsi zion ezen ulertzen
|
zuela
guk geure koaitak eta ondikoak kontatu nahi izaitea, eta joan ere joanen ginela misionerat, baina hil edo biziko bertze froga hura —bere nagusiaren alaba sendatzekoa— gainditu ondoren.
|
|
|
" Baina ama ez zen ene erabakiaz ez ene zuhurtasunaz fido, eta etxerat ninderamala, erran zidan: ‘Neska gaizki ikasia zara eta andere doña Lidiarenganat igorri zaitut denbora baterako, ea haren irakaspenetarik zentzatzen zaren’ Hatsarrean amaren deliberamenduaren kontra agertu nintzen —ohi bezala, alferrik, nahiz eta onartu behar dudan ezen, deliberamendu hartaz denaz bezainbatean, guztiz asmatu
|
zuela
gure amak—, zeren doña Lidia emazteki alargun bihozbera bat baitzen, buruz ongi jantzia eta bere buruaren jabea, eraman handikoa eta moja batzuekin lan egiten zuena ospitale batean, norat eramaiten baitzituen aurkientza haietariko jende printzipalak bere gaixoak eta eriak, gorputzezkoak nahiz arimazkoak. Eta ospitale hartan doña Lidia arduratzen zen batik bat arimaz eri geundenez —jendearen ustetan burutik gaizki geundenez, alegia— eta, nola bainindoan harenganat beharturik, hala, lehen egunetan, mendeku gisa, hari hitzik ez egitea pentsatu nuen... alferrik, zeren eta doña Lidiak irabazi baininduen apur bana.
|
|
2003
|
|
|
Gisa oroz, iduritu zait geroztik, orduan ene begien aitzinean gertatu gertakari horrek markatzen
|
zuela
gure Herriarentzat, beti barnatuz eta hedatuz joan izan den belaunaldien arteko haustura. Ezen handik lekora, eta Espainiako diktadore zaharra itzaliz geroz bereziki, lehian eta sokatiran hasi zaizkigu atzoko eta gaurko belaunaldiak, eskuineko eta ezkerreko alderdiak, bakoitzak ongi finkatuz bere zedarriak eta gogor eraikiz bere gotorleku propioak?
|
|
|
Dena dela, XVI XVII. mende berri horietara itzuliz eta gure Herriaren zorteari soako bat eginez, ohartzen gara garai berean gertatu zela, alde batetik, gure Nafarroako erreinu zaharraren suntsiketa eta, bestetik, Allande Oihenart historialari zuberotarrak eman
|
zuela
gure zazpi herrialde puskatuen gaineko begirada bateratzaile sakona.
|
|
2004
|
|
|
Baina nola hitzek sarritan ezin adieraz dezaketen errealitatearen ederra, utz dezadan deskribapena bere horretan, eta aitor dezadan, besterik gabe, une hartan laburbildu
|
zuela
gure mutilak futbolaren esentzia eta magia, garaipenaren koroa bere egiten zuela, bide batez, eta berea ez ezik gurea ere bai, auzoko zaletu ororena. Izar distiratsu bat jaio da, bai, gure auzoan, aurki futbolaren mundu zabalean dir dir egingo duena!".
|
|
2005
|
|
|
Negar haiek nondik zetozen eta zer gertatzen zen galdetu nahi zigun. Ordurako bazekien, ordea, ez
|
zuela
gugandik laguntzarik jasoko, eta, maletina mahai gainean utzita, gela erdirantz egin zuen, negarraren jatorria harrapatu nahian.
|
|
2010
|
|
|
Eta bi: hori horrela izanda ere, alderdi sozialistak hori erabili egiten
|
zuela
gure posizioa baldintzatzeko. Bi irakurketak txarrak ziren prozesu baten ikuspegian?.
|
|
|
Batasunak legeztatu beharra zeukala. Argudiatu zuen judikatura ezin zutela kontrolatu, eta PSOEk ezinbestean behar
|
zuela
gu legeztatzea. Esaten ziguten:
|
|
|
Bizkarra eta sorbaldetako bat atzerantz botata, gogo handirik gabe bezala mintzo da, ez gogorik gabe ari delako, hitz egiteko modua hori duelako baizik?, gertaerak erdizka baino gogoratuko ez balitu bezala. . Egia da hark beti eramaten
|
zuela
guk idatzi eta esan dugunari buruzko dokumentazioa. Orduan, posible da uneren batean Ternerak esatea, nire liburuari buruz:
|
|
|
Batasuneko solaskideak, Genevako negoziazioaren bukaeran, Tony Blairrekin harreman zuzena izaten saiatu ziren: . Blairrek esan zuen hitz egingo
|
zuela
gurekin, baina ez zuen deitu. Adamsek esan zigun beraiek saiatzen ari zirela Blairrek Zapaterori dei ziezaion?.
|
|
2011
|
|
|
Don Erasmo ez zen, maisuen artean, gogorretakoa: erran nahi baita ez
|
zuela
gure laguna erregelaz ez buruan ez hatz puntetan astindu, baina ongi berotu zizkion ipur-masailak?
|
|
2012
|
|
|
Eta bat batean esan nahi zuena ulertu genion: hark bere iritzia agertu baino nahiago
|
zuela
gu inspiratzea, guk barruan lokarturik daukaguna ateratzeko. Bere bizitzan sortzaile handia den gizonak sormena nahi zuen eragin guregan, eta ez miresmen akritikoa edo mezu bilketa takigrafikoa.
|
|
|
Mattiak egindako txantxa hura lekuz kanpo zegoen, baina Marcori grazia egiten zion. Bazirudien ahaztu egin
|
zuela
gure abstinentzia aldia. Hiru hilabete oso.
|
|
2015
|
|
|
Bere izenez deitzen genion denok aitari, akaso errespetuz, edo gizon arrotza zelako guretzat, ia ikusi ere ez baikenuen egiten egun osoan. Lanez lepo zegoela esaten zigun amak, horregatik ezin
|
zuela
gurekin nahi adina denbora eman, baina gure etorkizunaren alde ari zela lanean, eta eskertuko geniola inoiz. Aurpegiera apur bat itzali egiten zitzaion, eta horrek ez zuen batere laguntzen guk hitz haiek sinetsi genitzan.
|
|
|
Ez genituen barreak eta bazter utzi hala ere, kontent geunden lehen aldikoz, hainbestean, eta ez genuen une goxo hura zapuztu nahi izan. . Zure amarekin oheratzen zelako, noski?, bota zuen atzera Otok, baina bigarren aldi hartan txantxarik gabe bezala, izorratzeko intentzio argi xamarrarekin, eta orduan nik erantzun nion grazia batzuek errepikatzen direnean grazia guztia galtzen dutela, alegia (des) grazia bihurtzen direla, eta horixe egin berri
|
zuela
gure txistearekin, errepikatu eta izorratu. –Errepikatu eta izorratu, Oto?.
|
|
|
–Shock bat izan zen. Une hartan ulertu genuen ETAk dinamitatu egin
|
zuela
gure arteko elkarlana?.
|
|
|
Jakina, ezagutzen nuenez, erantzuna prestatuta neraman. Esan nien ezetz, sigla bat besterik ez ginela izango, ez geniola kolore gehiago edo balio handiagoa gehituko, eta, aldiz, sinatzeak zaildu egingo
|
zuela
guk beste batzuekin egin genezakeen lana. Alegia, baliagarriagoak ginela kanpoan, barruan baino.
|
|
|
Amari zaila egin zitzaion ordea, berak asmatzea eta kontatzea lortzen ez zuen Miamiko bizitza arranditsu eta aberatsa utzi eta Zarautza etortzeko erabakia hartu genuela onartzea; eta lagunei telefonoz, badakizue, nire alaba berezi xamarra da ta? esaten harrapatu nuenean ulertu nuen, bere alaba eta biloben gabezia sufritu arren, gehiago gozatzen
|
zuela
gure urruntasun eta aberastasunei buruz hitz eginez, gu etxean bere aldamenean edukitzeaz baino.
|
|
|
Gizonttoa karrikan behera urrundu bitartean, amak, aho bete hortz, azaldu zidan ez zuela tipo hura ezertaz ere ezagutzen. Handik ez oso denbora luzera, amak erran zidan gizon hark Domenico jauna zuela izena eta denda bat zabaldu berri
|
zuela
gure auzoan.
|
|
2016
|
|
|
Zeinek esan behar zidan munduan dauden pertsona guztietatik zein, eta musu ausart bakar bat ematera atrebitu naizen mutil hori etorri behar
|
zuela
gure tren bagoira!
|
|
|
Katakume hura kanpotarra zela pentsatu nuen. Oraindik ez
|
zuela
gure katuen hizkera ikasi, baina nirekin biziz ikasiko zuela pixkanaka pixkanaka.
|
|
2017
|
|
|
–Mezu elektroniko labur bat idatzi zigun pertsona batek, duela hogei urte inguru apaiz batek ukitu egin zuela esanez, eta horrek zauri sakonak utzi zizkiola kontatuz. Hitz egitea kostatzen zitzaiola esaten zuen, baina hitz egin nahi
|
zuela
gurekin. Berehala idatzi nion, eman nizkion nire sakelakoaren zenbakia eta nirekin hitz egiteko erraztasun guztiak, eta esan zidan oso mingarria egiten zitzaiola gertatu zitzaiona gogoratzea, eta deituko zidala prest zegoenean.
|
|
|
azti edo belargile arraio horietan, euren basakeria ahaztu gabe ere, ez ote dago lehenagoko gizon emakumeen sakonagoko jakintza bat, bizi ezaguera bat, alegia, gorputzaren osasuna eta arimarena, sendagintza eta erlijioa biak elkartzen dituena? Ez dut esango jakintza hori Jainkoak zuzen zuzen eman zienik, bai baitakigu Jaungoikoak bere seme Jesukristo bidali
|
zuela
guregana egiazko erlijioa erakutsi eta gu denok salbatzeko, eta kristauon lana dela haren dotrina ludi osoan zehar, laterri eta herrialde guztietan zabaltzea; baina Jainkoak bere eskutik eman ez bazien ere, gogoeta eragin ligukeen kontua da, gizon emakumeak oro Jainkoak egin gintuela, eta ez dela halabehar hutsa izango, gaurko gizartearen eskua erabat sarturik ez dagoen giza talde eta leinu gehie... Uste gabe ere buruan izan ohi dugu gizartea, eta orobat gizadi osoa, beti aurrerantz doala, gero eta gehiago dakiela, gero eta hobeto bizi dela, baina nik kezka handiak ditut, ez ote den gero eta maltzurragoa, gero eta gaiztoagoa, bekaiztiagoa, handiguragoa, dirugoseagoa, lizunagoa...
|
|
|
Baineran geunden batean deitu zuen amonak etxera. Zuk esan zenigun amonak nahi
|
zuela
guk txakurrari izen bat jartzea. Ni izen berezi bat pentsatzen hasi nintzen, baina I aurreratu egin zitzaidan, eta Pintxo, Pintxo, Pintxo esan zuen.
|
|
|
Bizi itxaropena eta beste zenbait faktore kontuan hartuta, kalkulatu du %3, 45 dela koefiziente murriztaile justua. 2011ko hauteskunde kanpainan PPk agindu zuen kontuan hartuko
|
zuela
gure egoera, baina azkenean, krisia eta abar, ez zuen ezer egin. Gobernu berri bat eratzen den bakoitzean eskatzen diogu gure arazoa kontuan hartzeko.
|
|
|
–Ezin genuen susmatu putakume horrek halako... operazioa antolatuko
|
zuela
gu aurkitzeko. Joder, irakasle alu bat besterik ez zen!
|
|
|
Ez nekien zer pentsatu. Ezin nuen sinetsi inork Europa erdia zeharkatu
|
zuela
gure atzetik. Dresdengo komunikabideak irakurtzen nituen egunero:
|
|
2019
|
|
|
Bera izan da mintzatzen azkena eta, jakina, horregatik pentsatuko zuen zerbait komentatu behar
|
zuela
gureaz. Eta, bestela bezala, bota du gu biona bere ustez poesiara baino gehiago narraziora hurbiltzen dela (bidali gaitu poesiaren eremutik, inozentziatik).
|
|
|
–Ez nituelako haren txorradak entzun nahi. Mozkortu egin zela, kanuto gehiegi erre zituela, burua galdu zuela, oso damututa zegoela, ez zela berriro gertatuko, asko maite ninduela, beste aukera bat eskatu nahi zidala, ez
|
zuela
gure artekoa horrela bukatzerik gura, bla, bla, bla.
|
|
2020
|
|
|
Zenbat eta buelta gehiago eman, orduan eta burugabeagoa begitantzen zitzaidan Leireren plana. Seguru nengoen Torres Galindo horrek berehala susmatuko
|
zuela
gure asmoen berri. –Berehala enteratuko dira euskaldunak garela eta jarriko gaituzte susmopean, etorriko dira galderak egitera eta aitzakia on bat prestatu genuke.
|
|
2021
|
|
|
Suminduta zegoen semeak bere burua nola kakazten zuen ikustera zihoalako. Jaio ginenetik askotan errepikatu zigun amak hiru anai arreboi ez
|
zuela
gugandik gauza handirik desio, bazekielako pertsona onak ginela.
|
|
2022
|
|
|
Nik mediku bat bilatzen nuen: bat batean bururatu zitzaidan ama gaixorik egon zitekeela, minbiziak edo tisiak jota, eta ez
|
zuela
gu kezkatzerik nahi.
|
|
|
Moreno berrogeitaka urteko burusoil bat zen, bata gris batez jantzia. Berehala egiaztatu genuen morroi hark ez
|
zuela
gure gezurren beharrik mihia astintzeko. Bezerorik ez ikusmenean, eta honetaz eta hartaz hasi zitzaigun, munduko denbora guztia duenaren patxadaz.
|
|
|
Iratiko eserlekuak dar dar egiten zuen nire azpian, tranbiak zomorro artritiko baten ibileraz Atari Berriko aldapa igo bitartean. Isabel eta biok bidaiari bakarrak ginen, eta iruditu zitzaidan horrek hurbiltasun berezi bat sortzen
|
zuela
gure artean. Eskuak berokiko sakeletan nituen, bagoiko zirrikitu guztietatik sartzen ziren korronte izoztuetatik babestuz.
|
|
|
Kontinenteek talka egin zuten. Ni gero eta seguruago nengoen Andia jaunak gustu txarreko txantxatzat hartuko
|
zuela
gure albistea. Une hartan Jokintxoren xelebrekeria guztiak madarikatu nituen, hain...
|
|
|
abandonatu egin gintuztela esan zieten. Inork ez
|
zuela
gure kargu egin nahi. Nire nortasun agirian eta erregistro zibilean ageri den jaioteguna, berez, adoptatu ninduten eguna da.
|
|
|
–Sekula ez nuen gure ama hain nahigabetuta ikusi. Etengabe egiten zuen negar, esanez Begoñak lotsa ekarri
|
zuela
gure etxera. Nola errespetatuko gintuen herriko jendeak, baldin eta gu aurretik pasatzen zitzaigun lehenengo mutilarekin oheratzen baginen?
|
|
2023
|
|
|
" Behartua naiz", desenkusatu zitzaidan," nik zure izena ahantziko dut eta ni beste behin baino ez nauzu ikusiko". Esango nuke efimero hitza erabili
|
zuela
gure harremana deskribatzeko, baina benetako bidaia miresgarri bat agindu zidan. Zeini eta niri.
|
|
|
Ni horrela ibili izan naiz, eta uste dut oso esperientzia polita dela konbibentzia munduko leku ezberdinetatik etorritako jendearekin. Kontua da halako batean egunkari batek artikulu bat atera
|
zuela
gu seinalatuz eta gure kontrako akusazioak eginez, esanaz oso baldintza txarretan genituela praktiketakoak, oso espazio txikian eta kaotikoan. Aurretik ere gauza bera egin zuten beste sukaldari batzuekin.
|
|
|
Diskurtso hori geroago etorri zen, egia esan. Berriren hirugarren diskoa egin genuenean ez nuen musikatik bizi nahi, pentsatzen nuelako Durangok edo markatuko
|
zuela
gure jarduna, eta puro mantendu nahi nuen, hortik aldendu. Aurreiritziak nituen.
|