|
2005
|
|
|
2 Bere haurtzaroan eta ikaskuntzen garaian Inperioa eta Eliza Katolikoaren hazkundea ezagutu zituen Hiriart Urrutik III. Errepublikaren eta Elizaren arteko gerla eta gatazka giroan idatzi zuen. Zuzenago litzateke Elizaren etsaiei luma zorrotzaz ihardukiz borrokatu
|
zuela
esatea, xede hori baitute haren kazetalan gehientsuek. Beharrik Errepublikak hauteskundeak eta sistema parlamentarioa ekarri zituen, eta prentsaren askatasun ia ahalguz tidunari esker idatzi ahal izan zuen nahi zuena, ahoan bilorik gabe mintzatzen zenetarik baikenuen.
|
|
2021
|
|
|
Aldizkariaren ekarpena zabalagoa izan zen arren, bertsolaritzaren modernizazio bidean ere ekarpen garrantzitsua egin
|
zuela
esan daiteke. Manterolak bere kantutegian ordura arte bertsolaritzaren historiaz egin zen bilketa garrantzitsuena zuen osatua, Diario de San Sebastiáneko zuzendari gisa ere Bilintxen ezbeharrari eta Iparragirreren itzulerari inork baino arreta handiagoa eskaini zion, eta aldizkari berrian ere toki berezi bat gordeko zion bertsolaritzari.
|
|
|
Hurrengo bilerarako talde haundi samarra zegoen ezezkoan. Euskaltzaindiak dirua ateratzen
|
zuela
zioten, baina guk ez geneukan Jaurlaritzaren, diputazioen, udalen eta abarren laguntzarik, sarreretatik egiten genuen dena. Hori entzun eta erabaki genuen, bale, antolatu zeuok txapelketa.
|
|
|
Finala ikustera eta gure antolakuntza egiturak eta bertsogintza hobeto ezagutzera lehenengo aldiz etorri ziren final hartara beste lurralde batzuetako adituak[...]. Bertsolaritzak kanpoan ezagutza eta hedapen handiagoa merezi
|
zuela
esan zuten, lehenik eta behin. Berdinik gabeko fenomeno soziologiko gisara deskribatu zuten bertsolaritza, Kuban ere halako indarrik ez zuena.
|
|
|
Gogoratzen naiz Martin Fierro literaturan ikusi genuenean ohartu nintzela haiek Argentinan egiten zutena gurearen oso antzekoa zela[...]". Eta bertsotarako gaitasunak berezkoa behar
|
zuela
zioen mitoa ere atzean gelditu zitzaion:
|
|
|
[...] Anaitasunako kazetariak (Anjel Zelaieta) Loiolako irratia" baserri kutsuduna eta neokapitalismoaren barrutikoa" bezala deskribatzen zuen. Kontuan izan behar dugu hori garaiko ezkerreko euskaltzale batzuen ikuspegia zela, Anaitasuna 1971ko euskaldungo berritzaile baten adierazpidea batzen zuen aldizkaria baitugu[...] Loiolako irratiak euskaldungo tradizionalaren irudia betetzen
|
zuela
esan nahi zuen kazetariak, hots, Loiolak irudikatzen zuen Euskal Herria Basarri kazetariak bere zutabeetan erakusten zuenetik hurbilago zegoela Anaitasunak berak erakutsi nahi zuen Euskal Herri berritzaile horretatik baino. (I. Agirreazkuenaga, 2017:
|
|
|
Erregimen aldaketarekin, ordea, eraikuntza prozesu horrek jauzi kualitatibo bat eman zuen, EAEn behintzat, legezkotu berri ziren alderdi politiko abertzaleek gobernura iritsi eta bertatik euskal kultura sustatzeari ekin baitzioten. Sistema politikoaren modernizazioak kultur sistemaren modernizazioa ekarri
|
zuela
dio Amezagak (1994: 159), eta Bigarren Pizkundea bigarren fase batean sartu zela Gandarak:
|
|
|
Bestalde, zalantzak eragin izan ditu beti, ez ote duen bertsogintza bere onetik ateratzen. Zavalak, esaterako, hainbat txapelketatan epaimahaiko izanik, horrek bertsolaritzaren bizi mundua ikuskizun eta antzerki bihurtzen
|
zuela
zioen: " Aquel día la mutación fue a la inversa:
|
|
|
Datu hauen argitara, eta finalak lortutako oihartzun mediatikoari buruz esandakoak ere kontuan hartuta (ik. 24 grafikoa), Elkartea martxan jarri zuen belaunaldiak 2005ean aparraldia kasik 1990eko hamarraldiaren hasieran bizi izandako mailara igotzen asmatu
|
zuela
esan daiteke, zikloaren gailurrari azken ginga bat jarri ziola. Eta bertsolaritzak masa kulturaren eremuan funtzionatzeko zuen gaitasuna agerian utzi zuela beste behin:
|
|
|
Txapelak bertsogintzaren baitako lidergoa seinalatzen duenez, eta Egañarena boomaren aurpegi ezagunena denez, hamarraldia bukatu arte da errelebo hori erabat gauzatutzat eman. Hamarraldi horretan bertsogintzaren lidergoa rockaren belaunaldiak Egañarekin partekatu
|
zuela
esan daiteke, bada: " Andonik hurrengo belaunaldiarekin ere puri purian iraun du, bere indar guztiarekin.
|