|
2000
|
|
|
...batez, baita emaztekiek buru oihal haien eramaitea ere, zeinak, aita Bartolomeren erranetan, beren forma haiekin —harroak eta luze bezain biribilak— ez baitzitezkeen izan haragikeriarako eta lizunkeriarako tentagarriak baizen; eta, nola uste baitzuen ezen emaztekiak dortokaren etsenplutik ikasi behar zuela, eta hargatik geratu behar zuela etxean, edo bere mantelinaren azpian gorde behar
|
zuela
burua elizarakoan, dortokak bere maskorraren azpian bezala, hala debekatu zien haiei, halaber, Ama Birjinaren ohorez egiten zen hainbat eta hainbat prozesionetan —hala nola Asuntzio koan—, apezaren parean joaitea, nor bere kandelarekin; eta ekarri zuen, finean, elizarat —zeinak baitzuen, don Frantziskoren denboran, plaza publikotik eta merkatutik otoizlekutik bezainbat, guztiak sol...
|
|
|
Ulertzekoa da Kristinaren dezepzioa, Afrikako eta Ameriketako herririk galduenetako amatasunaren jainkosen izenak erabiliak baitzituen, hilabete horietan, umeari eman beharreko graziatako. Hiru lau eguneko kalapita, Ama Etxeko buruaren bitartekotza eta haur egiteko tenorean laguntza eman zioten medikuaren, emaginaren eta erizainen zina behar izan ziren, inork tronpatu nahi ez
|
zuela
buruan sartzeko. Bederen, ondorio bat ekarri zuen ona:
|
|
|
Nik nahi baino gutiagotan, bistan da; horien maiztasuna areagotzeko komenigarritasunaz lotzen nintzaionean," egun inspiratuak" zirelakoan zuritzen zuen gehiago ezina. Inspirazioa behar bezala biziaraziz gero —nik maiz egiten izan behar ez nuena—, zalantza guti nuen lehengo lepotik aterako
|
zuela
burua. Ximurraren abileziez ez nuen zuzeneko ezagutzarik.
|
|
|
Bazekien zertaz ari zen. Azken hamar urteetan, gutienez ere lau aldiz jarri behar izan zuen telefonoan, Ximurraren andre Josefinari zinez zin egiteko senarrak gaua berarekin egina
|
zuela
burutik buru, laguna goizean, auskalo nondik, atzarri samarrik etxeratutakoan. Ttipiren zaintzapean gure emazteak ez ziren nonbait gu bertze emakumeekin lardaskatuko ginen beldur.
|
|
2003
|
|
|
Jarraitu zuen esaten Fernandok gero eta itxura eskasagoa zuela 3.Dko matrimonioak, eta gizona gaitzen batek jo zuela lepoan, eta behera begira eman behar zuela egun osoa, eta ezin
|
zuela
burua zuzen jarri. Jendeak komentatzen zuen, hala ere, hiru lau aldiz joan zirela 3.Dkoak Madrilera eta tratuan ibili zirela musika konpainiekin eta zerbait lortzen ari zirela, eta munduan ez dela guztia uste den bezain txarra edo uste den bezain ona.
|
|
2004
|
|
|
Notiziaren bat eman behar digu, ziur nago, errepikatu zuen behin eta berriz etxeko bazter guztietatik aste osoan. Kantari zebilen etxetik, semeak azkenik neska formal bat aurkitu eta familiaren aurrean aurkeztu behar
|
zuela
burutik ezin kenduta. Hiriguneko pisuan bizi zenetik ez zeukaten haren bizitza pribatuaren inguruko notiziarik.
|
|
2006
|
|
|
Gaixotasun ezezagun batek eraman zuen berarekin. Andrea galdu zuenetik ez
|
zuela
bururik altxatu esan zuten herriko atsoek hilobira eraman zutenean.
|
|
|
Beste bat hartu eta eskaintzera zihoala, berriro ximeldu omen zitzaion. Gure amak sorgindu
|
zuela
buruan sartu eta egun hartatik hasi omen zen erresumintzen Pontedourokoa –begiak itxi zituen– Amarekiko lilura eta aitarekiko bekaizkeria nahastu zitzaizkion, eta gure aitaren lurrei erasoka hasi zen.
|
|
2007
|
|
|
Behartuta eraman behar izan zuten David zentrora, arrastaka, eroetxeak erotu egingo zuela baitzioen berak, denen artean bera benetan erotzea lortuko zutela. Nahikoa
|
zuela
buruko minarekin. Nahikoa zuela.
|
|
2008
|
|
|
sakrifizioa? baina ez erabatekoa, beharbada, sakrifikizioak berarekin ekarri ohi duen sariari uko egiten dion sakrifizioa da sakrifizio perfektua?, neurri batekoa baizik; esan nahi baita Nataliak sakrifizioa
|
zuela
buruan, bai, baina baita sakrifizio hari atera ziezaiokeèn etekina ere, pentsatzen baitzuen, oso litekeena da behintzat, ezen, Natividaden gaixoaldian sakrifikatzen bazen, ahizparen menera jarriz, honek noizbait agertu ziola bere esker ona modu batean edo bestean, ñabardurak ñabardura.
|
|
|
Eta hitz bat etorri zitzaion burura –Nataliaren geroko jokabidea dateke hipotesiaren egiaztagarri–: sakrifizioa... baina ez erabatekoa, beharbada –sakrifikizioak berarekin ekarri ohi duen sariari uko egiten dion sakrifizioa da sakrifizio perfektua–, neurri batekoa baizik; esan nahi baita Nataliak sakrifizioa
|
zuela
buruan, bai, baina baita sakrifizio hari atera ziezaiokeèn etekina ere, pentsatzen baitzuen –oso litekeena da behintzat– ezen, Natividaden gaixoaldian sakrifikatzen bazen, ahizparen menera jarriz, honek noizbait agertu ziola bere esker ona modu batean edo bestean, ñabardurak ñabardura. Eta hala, pentsatua aurrera eramaten saiatzen zela, honela esan zion Natividadi:
|
|
2009
|
|
|
Adak amets batean bezala behar zuen, hain ziren irrealak egun hartan gertatzen ari zitzaizkiòn gauzak, bere munduarekin zerikusirik ez zutenak; bazekien, bai, galdera andana
|
zuela
buruan zain, baina hain zegoen harro, bestalde, Eleuteriorekin izan zuèn jarrerarekin, eta hain pozik kopa ardo gozoaren zain, antza, non bere buruari keinu ezaxola bat egin baitzion, esanez bezala, gaur gaurkoak eta bihar biharkoak?; gero, etorri zèn zerbitzaria, hogeita hamar bat urteko emakumea?, erretiluan bi kopa zekartzana; eman zion kopa bat agureari?. Hortxe du berorrek bere brandya??, eman zion bestea Adari?. Hortxe, ardo gozoa??, jaso zituen bi mahai hutsetatik mahaikideek utzitako plater eta baso batzuk, itzuli zen sukaldera?
|
|
|
baina Regina ez zegoen festetarako; aitzitik, oso kezkatua zegoen, pilotuaren azken esaldiak are gehiago kezkatu zuen, beharbada?, nahiz eta hari ez zion halakorik erakutsi, irri zabal batean disimulatu baitzuen bere kezka, zorionak ematearekin batera; Reginak, izan ere, gogoan behar zuen Hubert le Blonen istripua, izango ez zuen, bada, bera lekuko zuzena izan bazen!?, pilotu ezaguna beste mundura eraman zuena; Reginak, gainera, ikusi zuena ikusi zuen. Domingoren intentsitatea, baita Domingoren lasterketa ere, abioiaren atzetik, ukabila goratua?, eta ez zuen zalantza egiten zer zetorkion gainera; Reginak, beraz, ikusten zuena ikusten zuen eta oroitzen zuena oroitzen zuen: esan nahi baita ezin kendu
|
zuela
burutik Domingori jaiotegunean gertatua, noiz eta txori bat leihotik sartu eta hormaren kontra lehertu baitzen: gertaera hura ez al zen premonitorioa, bada?; egia zen, oro har, Reginak sabelarekin buruarekin baino gehiago pentsatzen zuela seme alabei zegozkièn kontuetan, baina, sabela alde batera uzten saiatzen zen bakoitzean ere, berdin pentsatzen zuela ohartzen zen, sabela eta burua bat eginda, Domingori jaiotegunean gertatuak Jainkoaren ohar nahastezina behar baitzuen, inondik ere?
|
|
|
Erreformatu eta erromazaleen arteko bake agiriaren xedapenen arabera, bateko eta bertzeko iheslariek bazuten beren etxeetara batere trabarik gabe itzultzeko eskubidea. Hala izanagatik ere, inozoenak ere bazekien ez
|
zuela
burua lepo gainean atxikiko Mauleko Goiko Hirian sudurra erakusten zuen higanotak. Halako papista zuloa izaki Zuberoako hiriburua!
|
|
|
Adak amets batean bezala behar zuen, hain ziren irrealak egun hartan gertatzen ari zitzaizkiòn gauzak, bere munduarekin zerikusirik ez zutenak; bazekien, bai, galdera andana
|
zuela
buruan zain... baina hain zegoen harro, bestalde, Eleuteriorekin izan zuèn jarrerarekin, eta hain pozik kopa ardo gozoaren zain, antza, non bere buruari keinu ezaxola bat egin baitzion, esanez bezala, gaur gaurkoak eta bihar biharkoak...; gero, etorri zèn zerbitzaria –hogeita hamar bat urteko emakumea–, erretiluan bi kopa zekartzana; eman zion kopa bat agureari –" Hortxe du ...
|
|
|
Gero, Reginaren txanda izan zen... baina Regina ez zegoen festetarako; aitzitik, oso kezkatua zegoen –pilotuaren azken esaldiak are gehiago kezkatu zuen, beharbada–, nahiz eta hari ez zion halakorik erakutsi, irri zabal batean disimulatu baitzuen bere kezka, zorionak ematearekin batera; Reginak, izan ere, gogoan behar zuen Hubert le Blonen istripua –izango ez zuen, bada, bera lekuko zuzena izan bazen! –, pilotu ezaguna beste mundura eraman zuena; Reginak, gainera, ikusi zuena ikusi zuen –Domingoren intentsitatea, baita Domingoren lasterketa ere, abioiaren atzetik, ukabila goratua–, eta ez zuen zalantza egiten zer zetorkion gainera; Reginak, beraz, ikusten zuena ikusten zuen eta oroitzen zuena oroitzen zuen: esan nahi baita ezin kendu
|
zuela
burutik Domingori jaiotegunean gertatua, noiz eta txori bat leihotik sartu eta hormaren kontra lehertu baitzen: gertaera hura ez al zen premonitorioa, bada?; egia zen, oro har, Reginak sabelarekin buruarekin baino gehiago pentsatzen zuela seme alabei zegozkièn kontuetan, baina, sabela alde batera uzten saiatzen zen bakoitzean ere, berdin pentsatzen zuela ohartzen zen, sabela eta burua bat eginda, Domingori jaiotegunean gertatuak Jainkoaren ohar nahastezina behar baitzuen, inondik ere...
|
|
2010
|
|
|
Bixitasuna bera zen gure mutil hura! Egun batean, baina, hegan egin behar
|
zuela
buruan sartu eta urteetan ibili zen horrela, hasieran, Cupertinoko San Jose fraide hegalariaren pausoak jarraitu nahian, eta gero, soldadutzara joanez, pilotu izateko asmoak hartuta?
|
|
|
Bixitasuna bera zen gure mutil hura! Egun batean, baina, hegan egin behar
|
zuela
buruan sartu eta urteetan ibili zen horrela... hasieran, Cupertinoko San Jose fraide hegalariaren pausoak jarraitu nahian, eta gero, soldadutzara joanez, pilotu izateko asmoak hartuta... soldadutzan eskua moztu eta hegan egiteko ametsa hegalgabetu zitzaion arte.
|
|
2012
|
|
|
Pablok ezetz egiten
|
zuela
buruarekin ikustean, isildu egin zen Uxue.
|
|
|
leihoak ordezkatzen ditu, probintzietan, antzokiak eta paseoa), eta oiesen iskanbilari begira dostatzen ari zen, halako batean belus berdezko longain batez jantzitako jaun bat hauteman zuenean. Eskularru horiak zeramatzan, nahiz eta hanketan galtxoin zakarrak izan; eta medikuaren etxerantz zihoan, atzetik baserritar bat
|
zuela
burua makurturik eta aire oso pentsakorrez oinez.
|
|
2013
|
|
|
Egin beharreko agurrak egin ondoren, damak erretiratu egin ziren; denak zeuden harrituta lehengusuak laster itzultzeko zerabilen asmo horrekin. Bennet andereak hala pentsatu nahi zuen, Collins jaunak neskatiletakoren bati eskumuinak ematea
|
zuela
buruan, eta, hala izanez gero, agian ez zela ezinezkoa izango Mary baiezkoaren alde bultzatzea. Maryk beste guztiek baino gorago irizten zien lehengusuaren dohainei; sarri askotan ukitu egiten zuen Collins jaunaren gogoetei antzematen zien sendotasunak, eta, bere burua baino argiago inondik ere ez juzgatu arren, Maryk zera uste zuen, norbaiten erakusbideak, bereak adibidez, Collins jaunari gehiago irakurtzeko eta aurrera egiteko adorea emanez gero, gizona oso lagun atsegina bihur zitekeela.
|
|
2014
|
|
|
Nahi eta ezin bat, maitasun platonikotik askoz harago joan ez zena. zen beste neska batzuk ere gustatuko zitzaizkiola, eta haietako gehienen akordua gordeko
|
zuela
buruan: mundu honi agur esaterakoan, zergatik ez agurtu, banan banan, mundu honetan maite izan ditugun emakumeak, Rafa Berrioren kantak sujeritzen zuen moduan?
|
|
|
Mamadouk Felisaren etxeko atea jo, honek atea ireki, biak sukaldera sartu, aulki banatan eseri? eta biak hitz egiten hasi ahala ohartu zen Felisa Mamadouk tatuaje tipi bat
|
zuela
buruan?
|
|
2015
|
|
|
Itxaroten bi urte zeramatzanean, gizonak ilara uzteko tentaldi makurra izan zuen. Burutik pasa ere egin zitzaion ilara erraldoi hura ez zela mugitzen, akaso ez
|
zuela
bururik ere izanen. Baina pentsamendu hura faltsua zen, ezen ilara mugitu egin baitzen, eta nola gainera!, bera hantxe ipini zenetik.
|
|
|
Neurologia ataleko Ibáñez doktoreak, ordea, ez zuen ondo ahoskatzen hitz egiten zuenean. Oso poliki hazitako tumorea bide
|
zuela
burukoa, esan zion emakumeari, eta senar emazteek, biek entzun zuten hori. Esaldiaren bigarren partea, berriz, ez zion ondo ulertu gizonak.
|
|
2016
|
|
|
Eskualde oso pobrea da, biztanle gutxikoa. Pentsa daiteke Iberduerok hura euskal kostaldeko kokalekuen alternatiba moduan
|
zuela
buruan, Duero ibaian zentral hidroelektrikoa jartzearekin batera. Biztanleek ez zuten informazio zuzenik, eta zentrala eraikitzeko itxaropena zuten (Costa Morata, 1976).
|
|
2017
|
|
|
Hala ere, kalenturak baditu bere martingalak: sukarrak goiti egitean, burua eldarnioetan zorabiaturik, apal apal geratzen zitzaidan gorputza, ezertarako ezgauza, ezta bekaturako ere; esan nahi baita, hankarteko trepeta oker horrek ez
|
zuela
bururik jasotzen, hizkeraren gordina barkatzen badidazu. Sukarraldia beheiti hastean, berriz, soinaren beroa moteldu ahala, burutazioen goriak hartzen zuen haren lekua, eta lehen lotan egondako txito gaixoak harro altxatzen zuen gandorra, hemen nago ni esanez bezala, kukurruku joaz.
|
|
|
Martak barkatu egiten zidan. Zerotik hasi, esan zuen, eta aipatu ez arren, nik seguru nekien Pipermin
|
zuela
buruan. Gure artekoari beste aukera bat ematea.
|
|
2018
|
|
|
Pilefek deklaratu zuen berak pupitretik jasotzeko baino astunago sentitzen
|
zuela
burua, bai handiagatik, bai kartzelak ikusmin oro kendu ziolako. Nik erantzun nuen ez nekiela gitarra jotzen albora begira.
|
|
2019
|
|
|
Neskamea arrainekin sukaldera bidali zuen berehala andre gazteak, eta bakarrik geratu zirenean, maitaleak xuxurlatu zion azkenaldian gauza bakarra izan
|
zuela
buruan, nola iritsi berarengana, baina, arrantzale madarikatua; ez zegoen jasaterik longain haren kiratsa!. Andreak eskutik heldu eta estutu egin zion, eta logelara eraman zuen:
|
|
|
gero eta gehiago ziren haren atzean pilatzen ari ziren bizilagunak. Ahaleginaren ondorioz isuritako malkoek hasiera batean argitasunez ikustea galarazi zioten arren, laster ohartu zen Felisa zerbait azaltzen ari zitzaiola jende iritsi berriari, eta harro mugitzen
|
zuela
burua Antonio Santosi esan ziona aintzat hartua izan zelako.
|
|
2021
|
|
|
¡ desengáñate! Así no te querrán", eta esango nuke Ruben Dariori ere gustatzen zitzaiola eta Becquer
|
zuela
buruan bere lehen liburuari Azul... deitu zionean.
|
|
2022
|
|
|
Zomorroa omen zen. Okerrena da tarteka ahoz gora etzan eta soina eta belaunak behartuz zakilerantz eroaten
|
zuela
burua, adin hartako gizon batengan sinesgaitza zirudien malgutasuna agertuz eta erizainak asaldatuz. Pena bakarra zuela aitortu zion gizonak amesgaiztoa ahaztu eta bere onera itzuli zenean:
|