|
2001
|
|
|
–Zoriontsu zara beraz? –ausartu zen gizona, ez
|
zuela
berak horrelako lorpenik erdietsi erantsiz.
|
|
|
Biharamunean, lanean, kafearen orduan, lankideak, bezperako atentatu odoltsuaren argazkia zekarren Sud Ouest egunkariaren orrialdea, euskaldun soil izanez atentatuaren errudun banintz bezala agerian atxikitzen zuela eta ene buruaren zuritzeko astirik zilegitzen ez zidala, urte anitz
|
zuela
berak egarri zain beheraldia aipatu zidan, jori beltza hurrupatuz eta hitzak astiro hautatuz.
|
|
|
Izanez ere, gurdia airean eramaki zuen, bere gurpil handiak eta guzi. Garrafoiak dantzan hasi ziren, erori ez erori, eta zaldiak are biziago mugiarazi zituen bere zango ederrak, ikaraturik, ihesi nahi eta ezin, bazekielako haietakoren batek lurra jo eta puskatuz gero, nagusiaren kolera ez zela itzaliko bere saihetsetan toberak jo gabe, eta orduan oinazeak laino bat hedatuko
|
zuela
bere begietan, Martin Joxe nekatzen zen arte.
|
|
2003
|
|
|
Kontua da, ekarri egin zutela abade hori eta aukera eduki
|
zuela
bere intsektua aztertu eta klasifikatzeko. Necrobia izen generikoa jarri zion, grekotik hartuta.
|
|
|
Berez. Eta berak bazekien, begien aurrean eduki beharrik gabe ere, zati haiek, han, Polloeko mahai gain hartan sakabanatuta zeudela jakite hutsak, aldatu egin
|
zuela
bera. Aldatu egin ziola bera bezalako hildakoari, bizitza.
|
|
2004
|
|
|
Bitartean atera zituen edatekoak Pepek, eta berak esan zuen orain astoak edonon eta Adunan asto talde koxkor bat ikusi
|
zuela
berak, Tolok esan zuen, Bordaberrin goiza arrantzan ematen zuen asto jator bat bizi zela, haren arrantzak Eguzki tabernatik entzuten zirela, eta polideportibotik ere, lagun batek esan ziola hori, eta Txonaren aitak ere erosi zuela astoa, eta Txemiñek: Astoa ez, mandoa zela Txonaren aitak erosi zuena, baina mando hark ama zuela astoa, eta horregatik zituela astoaren belarriak, eta indarra, berriz, aitarena zuela, eta bizkor eta gogorragoak izaten zirela mando haiek, amaren aldetik astoak zirenak.
|
|
2005
|
|
|
Irakasleak dohainak zituela esaten zion, artista bat
|
zuela
bere baitan.
|
|
|
Ea zer uste nuen, idazle izateko Adria kabaretean horditu eta Zodiac kafea hartzea aski zela pentsatzen ote nuen. Kontua da, egun hartatik aurrera elkarrekin ibiltzen hasi ginela Vistula ertzean, eta nire lepoak ezkerretara jiratuz jarraitu
|
zuela
berari begiratzeko –nire ezkerrean oinez ibiltzea gustatzen zitzaion, mania hura zeukan– eta bere lepoak eskumara jiratzen jarraitzen bazuen ere, oraingoan ez zuen kanelazko kapeluetara edo Panama estiloko opiletara begiratzeko egiten, bera ere nigana jiratzen baitzen jada; ni jarri nintzen bere eskuin aldean, sonbrailu denda eta opilen ordezko bihurtu nintzaion, kalearen zokorik ilunen...
|
|
|
Ezin izan ditu gorde. Nola esan zion ez
|
zuela
berarekin jarraitu nahi. Agian ez zion zehazki hori esan nahi izan Damianek, baina berak halaxe ulertu zion:
|
|
|
Hala gertatzekoa bazen, nahiago zuela azpian harrapaturik. Ez
|
zuela
bere burua Elizondoko mojekin ikusten. Lagunak bazituela han, nahiko ongi zainduak gainera, baina halaxe zuela berak nahiago, erdi abere eta erdi gizon, beti bezala bizi.
|
|
|
Ez zuela bere burua Elizondoko mojekin ikusten. Lagunak bazituela han, nahiko ongi zainduak gainera, baina halaxe
|
zuela
berak nahiago, erdi abere eta erdi gizon, beti bezala bizi. Bere antzera mendikoa denak asko daukala basurdetik.
|
|
|
Ikusita ezin zela denekin batera egon, banaka hitz egiteari ekin zion idazleak. Xenarori berari aitortu zion ezinean ikusten
|
zuela
bere burua denengana ailegatzeko ez bazen molde hartan. Nahiago zuen banan banan, gainera.
|
|
|
Suso Reynovo ezetz esaten hasi zen, behar bezala bete
|
zuela
bere txanda, baina inor ez zitzaion adostu, nabarmenagoa egin zen denon koldarkeria. Nork agindu behar zion isiltzeko, denei etorria zitzaien Susori lotako uzkerraren antzera irten zitzaion uko faltsu hura, horrelakoak gara.
|
|
2006
|
|
|
Han bazegoela palazio bat, film zahar batean ikusi
|
zuela
berak... Bere ametsa egun batean halakoxe burdina landuzko errejak egitea.
|
|
|
Non dagoen nik erakutsiko dizut, Nili: ezagutzen
|
zuela
berak ederki Martu, eta oraindik hobeto ezagutu behar zuela. Izan zuela aurreko hartan bertan profesore bat, algebra zekien tipo bat, lexikoa aberasteko ikastaro bat eman ziena...
|
|
|
– Bai, baina hasi baino lehen esan nioan ez zegoela borrokatzeko moduan, arrisku handian jarriko
|
zuela
bere burua.
|
|
|
– zian! Antzezlana egingo genuela xuxurlatu nioan belarrira, indar gabeko kolpe handi batzuk emango nizkiola, eta berak hirugarren roundean lurrera botako
|
zuela
bere burua... eta, jakina, handik ez altxatzeko. KO antzeztua, eta kito.
|
|
|
Eta Candidaz zeozer ote nekien galdetu zidan. Eta nik, ba, hori, Punta Roncudotik behera bota
|
zuela
bere burua... Orduan negarrez hasi zen, isilik eta malko barik, hildakoek negar egiten duten moduan, eta itsasadarrera egin zuen salto, birritan pentsatu barik, eta hantxe, uretan zegoela, halako burbuila handi batzuk agertu ziren, eta handik apur batera halako balea marradun bat, zebra horiek daukaten larruazalaren modukoa, eta haren gainean desagertu zen Abra aldera...
|
|
|
Gorputz baten elementuen arteko dinamikak, gihar tonuak, ahotsak, keinuerak, usainak sortzen zuten bakantasun hori, eta horren arabera baziren zuhaitzak bezalakoak ziren gizonak, edo ihi bezalako emakumeak, ahuntz gizonak, oilo emakumeak, basurdeak, oreinak. Eta ez zuen zerikusirik sexu grina asetu nahi izatearekin, voyeurismo berezi hori B rentzat pertsonak pertzibitzeko manera baizik ez baitzen, pertsonak elkarrengandik bereizteko berezko bidea; ez, lilura hori, pertzepzio bitxi hori, sexurako baino, ahalkerako deia izaten zen, iruditzen zitzaiolako ezen, sentiberatasun klase hori zeukatenentzat –uste baitzuen beste jende askok eduki behar
|
zuela
berak zeukan sentiberatasun klase horixe–, norberak salatzen zuela bere burua bi pauso luzatu orduko, zinemarako sarrera, azalpen bat edo gatzontzia eskatu orduko; eta B ren ezinegona gero eta handiagoa zen, eiterik gabeko masa bat zelako ideia, buru barruan, handiagotu ahala; oskolik gabeko barraskilo baten antzerako zerbait baizik ez naiz, pentsatzen zuen, lika, beratz, hauskor, zaurigarri...
|
|
|
Gorputz baten elementuen arteko dinamikak, gihar tonuak, ahotsak, keinuerak, usainak sortzen zuten bakantasun hori, eta horren arabera baziren zuhaitzak bezalakoak ziren gizonak, edo ihi bezalako emakumeak, ahuntz gizonak, oilo emakumeak, basurdeak, oreinak. ...mo berezi hori B rentzat pertsonak pertzibitzeko manera baizik ez baitzen, pertsonak elkarrengandik bereizteko berezko bidea; ez, lilura hori, pertzepzio bitxi hori, sexurako baino, ahalkerako deia izaten zen, iruditzen zitzaiolako ezen, sentiberatasun klase hori zeukatenentzat –uste baitzuen beste jende askok eduki behar zuela berak zeukan sentiberatasun klase horixe–, norberak salatzen
|
zuela
bere burua bi pauso luzatu orduko, zinemarako sarrera, azalpen bat edo gatzontzia eskatu orduko; eta B ren ezinegona gero eta handiagoa zen, eiterik gabeko masa bat zelako ideia, buru barruan, handiagotu ahala; oskolik gabeko barraskilo baten antzerako zerbait baizik ez naiz, pentsatzen zuen, lika, beratz, hauskor, zaurigarri.
|
|
2007
|
|
|
Egiteko mesedea, amaitzeko behingoz jokoa. Baina mutu jarraitu zuen emakumeak, begietan antzematen zitzaion arren lortua
|
zuela
berak aurrez erabakitakoa. Denok hartu genuela parte hark burututako ekintzan.
|
|
|
Konturatuta zaude horretaz, ez da hala mon ami? Horixe ikusi nion Lyongo ospitale hartan, mundu bat bizi
|
zuela
berak, beste inork bizi ez genuena. Anne eta Belle gabetan, neure altzora bilduko nuen munstro txiki bat zela.
|
|
|
Handik gutxira, ordea, idazkariak deitu zion esanez, Jon Ansola izeneko kazetari gazte bat
|
zuela
berarekin hitz egiteko zain. Pedrok istantean gogoratu zuen gaztearen izena, orduantxe emana baitzion Iñaki Tolosak.
|
|
|
Izenburuak western baten oihartzuna zekarkion oroimenera, baina ez omen zen, eta zekorraren moduan harrapatu zuen laxoan. Migel asperturik zegoen hainbertze galderarekin, iruditzen zitzaion trufa egiten
|
zuela
bere ezjakintasunaren kontura, eta nekez eramaten ahal zuen bere amorrua disimuluz.
|
|
2009
|
|
|
Hitz egingo
|
zuela
berak Frantsesarekin eta astamakiletara jartzeko agindu zidan, letrak idazten ikasteko asko falta zitzaidala iritzita.
|
|
2010
|
|
|
" Goazen!" esan zion," goazen, urde zikina etorri aurretik". Ezetz erantzun zion Veroniquek, ez
|
zuela
berarekin inora joateko asmorik errepikatu zion, ez orduan eta ezta gero ere. Haurra jaio eta beste nonbait egokituko zenean gonbidatuko zuela etxera, etxea beti egongo zela zabalik berarentzat, baina alde egiteko ordua zuela jada.
|
|
|
Zopa ahora ematen zidala, castellano, castellano, esaten zidaan. Nik ezetz, kastellanoz ere ez niola ulertuko, alferrik
|
zuela
bere irribarre goxoarekin. Nigandik zerbait aterako bazuen ez zela ahotik izango.
|
|
|
Oliveirak gogoratu zuen Eneko diskoak xaboiaz garbitzen aurkitu
|
zuela
bere etxeko sukaldean, eta ezin zela hori lana ez zenik esan. Enekok hasperen egin zuen orduan, norbait alde izateagatik konforme.
|
|
|
Fanonek hasieratik argitu zidan, bahiketa bere ideia zela, ontziolako lankideek ez zekitela fitsik; hilabeteetan hausnartu ondoren, Euskalduna ez desagerrarazteko, milaka lanpostu galdu eta milaka familia ez desegiteko aukera bakarra zela. Aspaldian Baionara egindako horrenbeste joan etorriri buruz galdetu nionean, ETAk ez
|
zuela
bere gain hartuko erantzun zidan, logistikari zegozkion zalantzak argitzeko burutu zituela Lapurdiko hiribururainokoak.
|
|
|
Bazekien mukizu batzuek eginagatik okerkeriatzat har zezaketela, eta oso presente zuen litekeena zela gogor erreprimitzea. Deman egingo nuke Begok ondoriorik txarrenetarako prestatu
|
zuela
bere burua, edozer hartzeko gogortu zela. Ez zizun aitortu, erabili egin zintuen.
|
|
2011
|
|
|
Jendea berriketan ari zen taldeka. Warholek, lagun txiletar berriari begira, aitatu zuen artista batek ezin
|
zuela
bere benetako izena agertu –harena Andrew Warhola zen, eta haren aitarena Andrej Varchola– Txiletar gaztea, ordea, ez zegoen prest bere aitaren izena eraldatzeko, koadro figuratiboa abstraktu bihurtzen den prozesu artistikoa balitz bezala. Ez zen arrazoi bakarra.
|
|
|
Heriotza oharrez arduratu baino lehenago, bere nekronimoarekin kezkatuta ibili zen luzaro Pagani. Sei urte zituelarik aitak esan zion harro sentitu behar
|
zuela
bere izenarekin. " Aldizkaria joan zitzaigun momentuan jaio zinen".
|
|
|
Litekeena da, baita ere, zorrek janda egotea. Jokoan galdutakoengatik, nahiz eta ezin ahaztu jokoan irabazi
|
zuela
bere ihesaren hasieran erabili zuen pisu frankoa. Edo aseguru etxean egindako badaezpadako operazioengatik.
|
|
|
Lekuko behar ninduela esanen nuke, Luisek eskatua baliatu behar
|
zuela
berari aurrez aurre esateko herriko paretetan idatzi ez zituen haiek. Ibilia amaitu genuelarik, kioskora igorik lantegiko komiteko idazkariak komunikatu bateratua irakurri ondoren ukabila erakutsi zueneko Zuuutik lurrean zapalduta ekin genion LABen txartela eskuetan geneukala, Internazionala euskaraz portualdean.
|
|
|
Diegoren garai bateko harekiko hurbilketak hain izan ziren herabeak, nekez hartuko bailituzkeen Gloriak hurbilketatzat. Gloriak ez zekien, edo Diegok ez zuen uste zekienik behintzat, unibertsitatean antzerki talde baterako lagunak bilatzen zituen paskina itsasten ikusi zuenean gustuko izan zuelako eman
|
zuela
berak izena. Gloria gustuko, ez antzerkia.
|
|
|
Ez zen hori nahigabe egin zitekeen zerbait, delibero osoz eta propio baizik. Orduan jabetu zen gaizki egin
|
zuela
bere ordezko gaztea gutxietsita, luzaroan Idoiaren saioak entzun zituen norbait zela hura, proba saio asko egin zituena bere itzal kloniko bilakatu aurretik. Ez, ala?
|
|
2012
|
|
|
Arraroak izan dira azken bi asteak. Aingeru bere irudimenean adiskidetu egin da aitarekin, orain ziur dakielako aitak hondartza ondoko pisutik joateko eskatu zionean, ez
|
zuela
bere borondatez egin, Josu izeneko horrek behartuta baizik; eta horrexegatik Aingeruk zalantzarik gabe erabaki du Amarako pisua uztea. Maleta pare bat kaleko atearen alboan daude, telebista kartoizko kaxa batean, sofa plastikoan bilduta.
|
|
|
Zuek jolastu, esaten zien. Josuk uste du agian lotsatu egiten zela, ez
|
zuela
bere burua eroso ikusten berarentzat egokia ez zeritzon jarduera hartan.
|
|
|
Aldaketaren bat egitekotan ez genuen guk inoren baimenik gabe burutuko, goitik etorriko zen agindua. Eta inori emateko aski arrazoi pisutsua nuela uste izatekotan, idazteko oharra, bideratuko
|
zuela
berak hurrengo bilkuran gaia eztabaida zezaten. Kito.
|
|
2013
|
|
|
Odon Elortza alkatearen hitzalditxoa entzun genuen ondoren, eta pozik gelditu ginen errezildar etxekalteok, barkatu genion publizitate apur bat egin izana azoka berriaren aitzakian, harriek, burdinek eta are gasnek baino zatiaz txukunago egin zigulako euskaraz gure erosketa ohiturez eta elikatzeko kulturaz. Gero Hilario Urbieta jauna mintzatu zitzaigun, azoka hartako dendari baten seme psikiatra, hernaniarra hain zuzen, eta umore finez aitortu zigun azokan ikasi
|
zuela
berak gehien bizitzaz, bertan egiten delako tratua, hau da, pertsonen arteko adostasuna bilatzen den lekua delako Zumetak erakustokitzat hautatu zuen eremua... Horretaz gelditu ginen guztiok hausnarrean aurkezpena dotorezian amaitzeko Mikel Laboa entzuten genuelarik kantu hunkigarri batean...
|
|
|
estaltzera eraman behar
|
zuela
berea
|
|
|
(...) Aitatutakook [sorgin frantsesok] agindu hain larriari jaramonik egin gabe eta hiribildu honi kalte eginez eta justizia mespretxatuz, jakin zutela Garroko Maria itzuli egin zela eta bertan bizi zela ordu bi edo zela, eta algara handia sortu
|
zuela
bere etorrerak, eta hori ekiditeko eta aurretik aipatutako arrazoiengatik hiribildutik bota zutela lehen aldian egin zuten eran, oraingoan Frantziatik ez itzultzeko hona ez beste inora aginduz, 200 zigorren eta epaitegietara eramateko mehatxupean.
|
|
2014
|
|
|
Eta aulkiak zabu herdoilduen kirrinka bera egiten
|
zuela
bere hanken tamainara egokitzeko bira amaigabe haietan. Eta txiki hitza burutik kendu ezinik geratu zela orduz geroztik.
|
|
|
Txominen etxera joateko oinez abiatu zirenean, nekez pentsatuko zuen Xabik txango txiki hura betiko gordeko
|
zuela
bere memoriaren une alaien zakuan. Baina Xabi ez zen triste egon behar zenean triste eta pozik egon behar zenean pozik egoten zekien horietakoa.
|
|
|
Kontatu zuen Jean Baptiste Munyankorek elorri batean egin zuela semeak halako batean estropezu, korrika ari zirela, paduretatik irteteko, aita apur bat aurrerago, semea atzetik. Esan zuen zerbait oihukatu zuela umeak lurrera jausi zen momentuan, baina ezin izan
|
zuela
berak atzera begiratu, semearen oihuari begiratu. Lehen kolpeak ere entzun zituen Jean Baptistek atzean, baina korrika jarraitu zuen, esan zuen ezin izan zuela ezer egin, urrun zegoela ordurako, urrun egon behar zuela.
|
|
|
Irenek pentsatu zuen halako batean, gogora etorri zitzaion, ordenagailuan idazteari utzi barik betiere, Derryko tiroketa egun horretan, urtarrilaren 30ean, 1972an, lehen urtea bete berri
|
zuela
berak, bost egun lehenago. Hori pentsatzen ari zela jo zuen telefonoak.
|
|
2015
|
|
|
Ez zekien, Odile Mores haserretu zitzaionean, berehalakoan barkamena eskatu eta giroa baretzen saiatu zelako. Biek hobetsi zutenez bakea, Kattalinek ezin izan zuen jakin burkidetzat jotzeak ez
|
zuela
bere laguna mintzen, edonork dakielako irrati libreetan bat egindakoei burkide deitzea gehiegikeria nabarmena dela. Bera, Odile Mores, inongo burkidetzat jotzea bezainbat.
|
|
|
Zuazo poztu egin zen Abaroak esan zionean irakurria
|
zuela
bere ipuin liburua. Orduan erreparatu ez bazuen ere, bi ezezaguni bere liburu bat irakurri zutela entzuten zien lehenengo aldia zen.
|
|
|
Beñat Ibargureni ez zitzaion piperrik inporta gauez zein egunez kamiseta zarpail berberarekin ibiltzea. Alderantziz, iruditu zitzaion zenbat eta ingurune narrasagoa orduan eta zaluago funtzionatzen
|
zuela
bere asmamenak. Zentzugabeko teorema.
|
|
|
Gaubeila etenda, etxaldea hustuta, anaiaren alargun Carol eta biak etxeko atarian eseri ziren. Koinatak aitorturik jakin zuen Bitorrek, Huntington gaitzak erasanda hil
|
zuela
bere burua anaia amerikanoak.
|
|
2016
|
|
|
Egiaren aitortzeko, ordura arte ezer gutxi kontatua zion operazioari buruz. Lehengusuak zekien bakarra zen jeep berria feriatuko
|
zuela
berarendako, eta Luisi ulertu zionez egun eta gau osoko lana zuten aurrean.
|
|
|
Venezuelako hainbat lekutan bizi izan ondoren, lan batetik bestera, azkenean lortu zuen Caracasen finkatzea. Eta hiriburuan zegoela, espero gabeko bisita bat izan zuen; Miren zen, abisatu gabe ozeanoa zeharkatu zuena –hark ere zeukan diru urria gastaturik–, pentsatuz Jonek estimatuko
|
zuela
berak egindako maitasun keinu ikaragarria. Nahiz eta Miren zalantzati egon, gizon lirain eta prestua izaki Joni ez baitzitzaion ezkongairik faltako Caracasko euskaldunen eta ez euskaldunen artean, ondo atera zitzaion hartutako arriskua; berebiziko sorpresa izan zen Jonentzat eta elkarrekin egin zuten bidean aurrera, tartean bi seme jaiota.
|
|
2017
|
|
|
leku mitikoa, Txatok betidanik amestu zuen tokia. Josebak aitortu behar izan zion bere buruari mapan –gay mapa bat zela ohartu zen, bertan leku turistikoez gain gaytasunarekin loturiko tokiak ageri baitziren, tabernak, erakundeen egoitzak, ekitaldi eta festen datak– ez
|
zuela
berak amesturikoa bezain handia ematen. SOMA (South Market), nonbait leitua zuen, hainbat tokitan arriskutsu.
|
|
|
Esanen luke oinazeak hankartera halako joan etorri bat egin zuela. ...u2013harritu egin zuen umeen jolas parkeko txirristan eskale bat panpina hautsi baten moduan lotan ikusteak– oinazea jabaldu barik ijaretatik gora egiten zion min bilakatu zitzaion, hainbeste, gelditu behar izan zuen nahiz eta jakin –zapatila hobe lotzeko, bakanetan egin zitzaion barea edo goragalea edo dena delakoa zela– ondoren hasteko nagiak hartzen zuela, eta akiturik nabaritzen
|
zuela
bere burua, are egiten ari zeneko hura zentzugabekeria iruditzen zitzaiola. Gorputz enborra makurtu zuenean zintzilika egin zion begien parean lepoan zeraman lauburuak, hura ere Josebaren oparia.
|
|
|
Heroinaren mundura esnatzea jipoi galanta izan zen harentzat. Alabak esaten zion makina batek funtzionatzeko erregaia behar duen bezala behar
|
zuela
berak heroina. Ezin zela ohetik jaiki txuterik izan ezean.
|
|
|
Hitzaldiaren ostean inor gutxi inguratu zitzaigunez, goiz amaitu genuen. Irteeran tartariarrak aitortu zidan nahiago
|
zuela
bere kabuz ibili, ez zuela kongresuko afaritara joateko asmorik, euskaldunok gehiegi jaten genuela eta digestio horiek adimena ez ezik arima ere kaltetuko zigutela. Azal beltzaran fin fina zuen, masailetan laranja, eta irri egitean urrezko letagina ikusten zitzaion.
|
|
|
Orduan kontatu zion belarri fina ezinbestekoa
|
zuela
bere lanbidean eta beti gauez lan egiten zuela.
|
|
|
Eta hitz egitea bai edo ez etik haratagoko zerbait zela. Tarteka kontra egingo zion norbait behar
|
zuela
berak, eta eztabaidatu ahal izatea, eta barre egitea. Eta erantzunak espero izaten zituela, gezurrak izanda ere.
|
|
2018
|
|
|
Hiztegiren batek edo bestek latinetik datorrela esango du. Seguru Zesarrek konfiantza
|
zuela
bere lagun eta ingurukoengan. Eta une batez, konfiantzak traizioarekin errimatzen duela konturatu da Sara.
|
|
2019
|
|
|
Testuak bere burua idatzi duela esan: Mary Wollstonecraft Shelleyri buruz idatzi zen, Frankenstein-en egilea baino gehiago, ingurukoen ideia eta pentsamenduak idatziz jartzeko gorputz bitartekaria izan zela; Emily Brontëri buruz esan zen, Gailur ekaiztsuak nobela idazten bera hasi zen arren, nobelak berak bukatu
|
zuela
bere burua idazten.
|
|
|
Eta gogorarazten zidan ebakuntzaren ondoren aitak fisioterapia saio guztietara lagundu ziola eta sakrifizioa egin
|
zuela
beragatik udal igerilekuan apuntatzean. Aitagatik izan ez balitz, ama ez zatekeen igeriketara joango bitik batean.
|
|
2020
|
|
|
Segituan erantzun zidan oraingoan, hutsegiteagatik barkamena eskatuz eta Muruamendiarazen heriotzari buruzko informazioagatik eskerrak emanez. Egunkariko beste orrialdea bidali zidan eskaneatuta, eta Vicenziren ipuina bere hartan argitaratu ez izana justifikatzeko testuaren kalitate literario txarra aipatu zidan, horregatik ez zela ausartu testua bere hartan transkribatzen, eta nahiago izan
|
zuela
berak egokituta argitaratzea. Hori da egin zuena, eta hori da bidali zidana, testuaren transkripzioaren ordez berak egindako moldaketa, jatorrizko testuaren hitzez hitzezko zatirik txertatu gabe argitaratua.
|
|
|
Neskak berak aitortzen zidan, alemana ikasten ibilia bazen ere, ez zela kultura alemana hobeto ezagutzea izan Berlinera eraman zuen motiborik handiena. Are gehiago, ni hogeita hamar urte lehenago hizkuntza akademia bitxi hartan ibili nintzela jakin izanak eraman
|
zuela
bera ere hara.
|
|
2021
|
|
|
Polizia batek zaindu du denbora guztian militarra ederki bete du bere rol diskretua eta jenerala uniformez jantzita agertu da. Jakina zen Luppik sendotasun osoz eraikiko
|
zuela
bere pertsonaia, baina kazetaria ere Susana Hornos fin fin ibili da, ibilbide luzeko ikerlari baten antzera, segurtasunez, harira beti eta manera onak mantenduz, aurrean duen genozidaren figura nola edo hala eramanez.
|
|
|
Ez, adiskideak oro baztertu gintuen momentu hartan. Bazekien ene bortxatzailearekin juntatzen
|
zuela
bere destinoa?
|
|
|
Larrura hurbiltzen ari zenean, izuaren pilpirak sentitzen zituen poroetan. Mendeak ziren ez
|
zuela
bere larrua zinez atzamarkatu, Etxe hartan dutxatzen zutenean, hamabostean behin, distantzia zaintzen zuten, ez zioten uzten eskuekin bere gorputza palpatzera ere.
|
|
|
Emazteak harrien kontra tinkatzen ninduen. Sentitzen nuen ez
|
zuela
bere kontakizuna bukatua. Birformulatu nuen, hiru eurotako psikologo trakets baten antzera:
|
|
|
Luis Fernandezen anaia Santiren esaldi solte bat bazkalondo batean, esaten zuena aitona herrian ibili zela pistola gerrian; Falangerentzat herriko zenbait ezkertiarri buruz txostenak egin zituela zioten erreferentzia batzuk memoria berreskuratzeko webgune kaotiko samar batean; Somocurcio eta Chicharro Santoñan preso zeudela seinalatu zituela zioen lekukotasun kontraesankor edo anonimoa, berez ezer frogatzen ez zuena; Jorge Mendiluze Zelaiaren beste lekukotasun bat, esaten baitzuen Bilbon zela ikusi zituela aitona eta beste batzuk iritsi zirela tren geltokira, herriko batzuk salatzeko asmoarekin; are, herriko emakume batzuk ilea arras moztuta paseatzera atera zituztenen artean aitona zegoela dioten lekukotasun ezezagunak. Banaka hartuz gero, gutxi zen, baina denak batuta esanguratsuak, erakusten zutelako, ideologia zehatz batetik harago, aitonak baliatu
|
zuela
bere posizioa, irabazleen artean, herriko batzuen bizitzaren gainean erabakiak hartzen laguntzeko.
|
|
|
Amona hil zen egunean, berreskuratu nahi izan zuen, baina ez zeraman jarrita. Aita sinetsita zegoen amonaren zaintzaile Dianak gorde
|
zuela
berarentzat. Ez zion inoiz barkatu.
|
|
|
Nik esan diot baietz, badela, alkoholaren aldeko hautua egin
|
zuela
bere aitak, nireak bezala.
|
|
|
Horietako batek, Fred R. Marvin izeneko kazetariak, 1924an zutabe bat idatzi zuen New York Commercial egunkarian esanez Rosikak bake ontzia erabili
|
zuela
bere onerako eta ez bakean pentsatuz, eta gainera aldarrikapen komunistak egin zituela han eta hemen bakearen aldeko mitinak eta elkarretaratzeak profitatuz. Rosikak demanda jarri zion.
|
|
|
Baina ez zen baloratua sentitzen. Uste zuen liburutegiko zuzendaritzak gutxietsi egiten
|
zuela
bere lana. Artxiboak berak ez zuen leku finkorik izan urteetan.
|
|
|
Rosikaren haurtzaroko anekdoten artean, Edithek kontatzen du Rosika jatuna zela oso, eta senide nagusia izatearen abantaila erabiltzen
|
zuela
bere onerako, jatekoa tartean bazen. Angurria ikaragarri gustatzen zitzaion.
|
|
|
Lehen aldia zen urte sabatikoa hartzen zuela. Horrek ezinegona sortzen zion, nahiz eta urte hori pentsatzeko hartuko
|
zuela
bere buruari esan, aurrerantzean zer egingo zuen erabakitzeko, deseroso ikusten nuen. Ahaleginduko zen umeak ahalik eta hobekien molda zitezen hiri eta bizimodu berrira, baina amatasuna bizitzaren erdigunea izatea ez zen ordura arte bere asmoetako bat izan.
|
|
2022
|
|
|
Beckettek berak kontatzen zuenez, bere literatura sorkuntzako une mugarria izan zen, haren sormen bideak errotik aldarazi zituelako. Orduan jabetu zen, James Joyceren magalpean egindako bidetik aparte egin behar
|
zuela
berea: “Konturatu nintzen [Joyce] ahal zen urrutien joan zela gehiago jakitearen norabidean, norbere materiala kontrolpean izatean.
|
|
2023
|
|
|
Tira, egia esan, gutxitan ikusi dut jesarrita eta inoiz pentsatu izan dut bere janzkera hori ez zela ohikoa gurean eta lantzean txistukatzen zituen doinuek ere… ea! doinu horiek… Eta egun batean gogoratzen dut arrandegiko ilaran zerbait esan
|
zuela
berak gurago izango lukeela arraina berak aukeratu. Bai, nik beti susmatu izan dut ez zela parte onekoa.
|
|
|
Burbuilan ditudan sei kideetako batek poesiarako zaletasun handia dauka, eta esan dit izenik gogoan ez daukadan lurralde txiki bateko poeta batek idatzi
|
zuela
berarentzat historia nik ilea moztu nuenean hasi zela, beste batzuentzat Jesukristo gurutzera igo zenean edo Leninek “botere osoa sovieterako” deiadar egin zuenean hasi zen modu berean. Ez dakit zer egingo dudan hemendik aurrera nire bizitzan, baina inoiz balioa duen zerbait egina banaiz behintzat, bakarren baten, edo batzuen, ustez.
|
|
|
Bereterbide, beraz, aipatzen zituen “urte horietan”, militante armatua izana zen; baina erabiltzen zuen tonuarengatik, ematen zuen aditzera eman nahi
|
zuela
bera borroka armatuaren aurka zegoela baita pistola gerrian zeramanean ere.
|
|
|
Leonardo Padurak dio Hemingwayk joera
|
zuela
bere akolitoen akatsak azaleratzeko, gero, akabuan, haiei beti barkatzen zien arren.
|
|
|
Lotsagarria zela horrelako lanak diruz laguntzea. Esan behar dut oso oso diru gutxirekin egin genuela proiektua eta inork ez
|
zuela
bere lanagatik kobratu. Ni Caja XXI Kutxa (edo tragediaren berpizkundea) sorkuntza bukatu eta Indiara joan nintzen kathakalia ikastera, beraz, jende puritanoaren kritika askorik ez zitzaidan iritsi.
|
|
|
Gurasoak Indiatik bueltatu nintzenean ezagutu nituen. Sarritan pentsatzen dut etxekoek inoiz ez zutela bere izaera onartu, eta batez ere bere aitak erru handiarekin bizi izan
|
zuela
bere heriotza. Inoiz maite zaitut aurpegira esan izan ez balio bezala, larritasunez bizi izan zuen semearen heriotza goiztiarra.
|