|
2000
|
|
|
don Fidel Urdanburu zen, Iruñako nafar hura, bere esklabo indiarrak ezin okerrago tratatzen zituena, halako suertez, non hauek, ordainean, izen indiar harekin —zeina baitzen spiritu gaizkinen gaizkina, indiar haien sinesteen arabera— bataiatu baitzuten nagusi eta jaun bihozgabea. ...i bateganik izan zuèn haur jaioberria, sakrifizio hura probetxuzkoa izanen zitzaiolakoan bere semeari, purgatorioko penen erridimitzeko, eta zein arrai eta alegera jarri nintzen, aldiz, jakin nuenean ezen plantazionean altxamendu bat izan zela haren ondorez, Gorukik eta biok ihes egin eta handik urtebeterat, eta altxamendu hartan biktoria erdietsi zutela, eta gaztigu berarekin ordaindu behar izan
|
zuela
azkenean nafar krudel hark, zeren eta asaldatuek sugeen arterat egotzi baitzuten hura ere...! Eta Ixaru ere biktoria hartan laketzen zen, harik eta ustekabeko iluntasunak haren betargia hartu zuen arte, erraiten zidala:
|
|
2005
|
|
|
Eta ondo jokatu zuela gainera, ondo baino hobeto, eta entsegu bi egin zituela Irlandarako. Baina Galesek irabazi
|
zuela
azkenean hala ere.
|
|
2006
|
|
|
Ez zion, ordea, asko balio izan horrek guztiak Poitiersko zelaian. Borrokaldi biharamunaren hastapenetan bizarrak zuritu zizkion izotzak eta isuritako odol mamituarekin joan zitzaion bizia, paradisuko huri ak ezagutzeko ametsa
|
zuela
azken pentsamendu, agian. Al Gafiqiriren ospea eta memoria ahaztua dago ia, eta gogoratzen denean ere frankoek menperatu eta hil zutela gogoratzeko izaten da.
|
|
2007
|
|
|
Gainera, nor ligatuko eta urtero bere gurasoen herriaren ondokora joaten zen neska bat, Yoli, urte hartan, Eduren antzera, gure herrian geratu zena; festetako dantzaldiren batean topo egin, elkar agurtu, berriketan hasi... eta hara. Azkenean Galiziako oporraldiek zer edo zertarako balio izan ziotela esaten nion nik, eta berak ezetz, hara joan ez zelako lortu
|
zuela
azkenik zerbait.
|
|
2008
|
|
|
begirada ezti bezain irmoa ezkututzat hartu eta don Ireneoren amorruzko gezia geldiarazi zuen. Baina don Ireneo apaiza zen, eta Ernestina Jainkoaren deiari uko egin ziòn emakumea; esan nahi baita don Ireneorenak behar
|
zuela
azken hitza:
|
|
|
Ematen zuen aditzera hil eta gero infernura joango zela hura ere. Horrexegatik, beste herri ipuin batzuetan esaten da Axularrek berreskuratu egin
|
zuela
azkenean ere bere itzala, halako eta bestelako probak gaindituz.
|
|
|
begirada ezti bezain irmoa ezkututzat hartu eta don Ireneoren amorruzko gezia geldiarazi zuen. Baina don Ireneo apaiza zen, eta Ernestina Jainkoaren deiari uko egin ziòn emakumea; esan nahi baita don Ireneorenak behar
|
zuela
azken hitza:
|
|
2009
|
|
|
–Nor da zuetatik irakurzalea??; horixe baitzuen txarra Teofilo Mariak: gauza bat buruan sartzen zitzaionean ez
|
zuela
azkenera arte etsitzen, auzi hartan ere nekez!; hala, bada, Maria Bibianari emandako azken erantzunaren ondotik zabaldutako isilunean, burmuinetan behar zituen Adak pentsamendu haiek, eta burmuinetan behar zituen, halaber, liburuari buruzko hitzak, Txaro Goirik berari esanak: –Dinamita hutsa da!?; adiskidea ez zitzaion, ez, txantxetan ari, liburua, azkenean, eskuetan lehertu baitzitzaion!; Ada, beraz, garaitua sentitzen zen, begiak beherantz itzuliak zituen une hartan, burua makur?, Maria Bibiana erreakzionatzen hasi zenean, begiak urrunean ganoraz iltzatuz, arreta osoa bereganatu nahian balebil bezala, buruan zuèn buruhausteari aurre egiteko asmoz, itxuraz; ez al zuen arestian esan, izan ere, bera bien alde zegoela, Teofilo Mariaren alde eta Adaren alde?; Adarekin hitz egin zuen eta gehiago ere hitz egingo zuen, baina Teofilo Mariarekin ez, eta harekin ere hitz egin zuen, orduan nekez, lagunekin geratua baitzen hiriko hotel ezagun bateko kafetegian, igandeetako ohiko tertuliatxoan, baina afalaurrean edo afalostean hitz egingo zion anaiari, egun hartan bertan hitz egingo zion, bai horixe!; Ada garaitua sentitzen zen, bai, baina aurrean zuen Maria Bibiana, begiak dir dir zituena, norbaitek horma itxi bati bi zulo txiki ireki balizkio bezala, esperantzaren daratuluaz:
|
|
|
Gero, kapitainak komandantearekin hitz egin, eta honek batailoiko lehen konpainiatik, non Ada bi hilabetez aritu baitzen Domingo eta Chaplinekin, hirugarrenera igorri zuen; esan nahi baita konpainia bakoitzak bere berariazko zeregina
|
zuela
azken oldarraldi hartan, eta hala, Domingo eta Chaplin lubakiak zaintzen geratzen ziren bitartean, Adak erasoari ekingo zion, ezkerreko aldetik; Ada, beraz, ohiko babesik gabe zegoen. Domingo, halere, komandantearen erabakiaren berri jakin zuenean, Adarengana joan eta honela mintzatu zitzaion: –Asmatu aitzakia bat, eta joango naiz zure ordez!?, eta Adak:
|
|
|
Gero, kapitainak komandantearekin hitz egin, eta honek batailoiko lehen konpainiatik, non Ada bi hilabetez aritu baitzen Domingo eta Chaplinekin, hirugarrenera igorri zuen; esan nahi baita konpainia bakoitzak bere berariazko zeregina
|
zuela
azken oldarraldi hartan, eta hala, Domingo eta Chaplin lubakiak zaintzen geratzen ziren bitartean, Adak erasoari ekingo zion, ezkerreko aldetik; Ada, beraz, ohiko babesik gabe zegoen –Domingo, halere, komandantearen erabakiaren berri jakin zuenean, Adarengana joan eta honela mintzatu zitzaion: " Asmatu aitzakia bat, eta joango naiz zure ordez!", eta Adak:
|
|
|
" Nor da zuetatik irakurzalea?"; horixe baitzuen txarra Teofilo Mariak: gauza bat buruan sartzen zitzaionean ez
|
zuela
azkenera arte etsitzen, auzi hartan ere nekez!; hala, bada, Maria Bibianari emandako azken erantzunaren ondotik zabaldutako isilunean, burmuinetan behar zituen Adak pentsamendu haiek, eta burmuinetan behar zituen, halaber, liburuari buruzko hitzak, Txaro Goirik berari esanak: " Dinamita hutsa da!"; adiskidea ez zitzaion, ez, txantxetan ari, liburua, azkenean, eskuetan lehertu baitzitzaion!; Ada, beraz, garaitua sentitzen zen –begiak beherantz itzuliak zituen une hartan, burua makur–, Maria Bibiana erreakzionatzen hasi zenean, begiak urrunean ganoraz iltzatuz, arreta osoa bereganatu nahian balebil bezala, buruan zuèn buruhausteari aurre egiteko asmoz, itxuraz; ez al zuen arestian esan, izan ere, bera bien alde zegoela, Teofilo Mariaren alde eta Adaren alde?; Adarekin hitz egin zuen eta gehiago ere hitz egingo zuen, baina Teofilo Mariarekin ez, eta harekin ere hitz egin zuen, orduan nekez, lagunekin geratua baitzen hiriko hotel ezagun bateko kafetegian, igandeetako ohiko tertuliatxoan, baina afalaurrean edo afalostean hitz egingo zion anaiari, egun hartan bertan hitz egingo zion, bai horixe!; Ada garaitua sentitzen zen, bai, baina aurrean zuen Maria Bibiana, begiak dir dir zituena, norbaitek horma itxi bati bi zulo txiki ireki balizkio bezala, esperantzaren daratuluaz:
|
|
2012
|
|
|
Ama ez
|
zuela
azken bi asteetan bisitatu gogoratu zuen Itziarrek, eta gaizki sentitu zen. Alaba gaiztoa zela erabaki zuen, alaba txarra gutxienez, eskasa.
|
|
|
Gero esan zidan lehenengo berak zin egingo zidala, ez ninduela inoiz utziko bizi zen artean, nik bestelakorik esan arte; eta nire ondoan emango
|
zuela
azken odol tanta, bere herritarrei asmo txarrez jokatzea bururatzen bazitzaien.
|
|
2013
|
|
|
Herritik hiriburura joana zen, hiria ere belauniko ipintzeko asmotan, baina hara non berak belaunikatu behar izan zuen azkenean. Egia da Almudenarekin izandako maite istorioan hura apaldu eta zapaldu
|
zuela
azken orduan, baita horrek halako atsegin bat eman ziola ere, baina egia da, halaber, ehiza bereganatzeko saioan, ehizak egin ziola ihes.
|
|
|
nonahi zegoela, bera. Pedro? beti egongo zela maila bat gorago, eta berea behar
|
zuela
azken hitza; behin erabiltzen hasita, gainera, erarik gaiztoenean erabiliko zuen:
|
|
|
Herritik hiriburura joana zen, hiria ere belauniko ipintzeko asmotan, baina hara non berak belaunikatu behar izan zuen azkenean. Egia da Almudenarekin izandako maite istorioan hura apaldu eta zapaldu
|
zuela
azken orduan, baita horrek halako atsegin bat eman ziola ere, baina egia da, halaber, ehiza bereganatzeko saioan, ehizak egin ziola ihes.
|
|
|
Pedrok, baina, zerbait erakutsi behar zion Libiari: nonahi zegoela, bera –Pedro– beti egongo zela maila bat gorago, eta berea behar
|
zuela
azken hitza; behin erabiltzen hasita, gainera, erarik gaiztoenean erabiliko zuen:
|
|
2014
|
|
|
Hein batean egia dateke, baina aipatu ohi diren Iraultzaren deklarazioetan nahiz praxian, 1) nazionalitatearen arrazoia muga naturalen arrazoiarekin batera ibili ohi da (Savoia, Belgikaren anexioak); eta, 2) nazionalitateen printzipioa baino gehiago seguruenik autodeterminazioaren printzipioa da Iraultzan deklaratzen dena1006, 3) Iraultzak, Direktorioak eta Konstituienteak bereziki, eta gero Napoleonek, printzipio horretaz baliatu adina, berori zangopilatu eta ostikatu egin dute bortizki. Esan ohi da, orobat, Napoleonek nazionalitateen arabera eraturiko Europaren lurkarta berri berria omen
|
zuela
azken xedea. Santa Helenako Memorialak hori ematen badu apika pentsatzera, besterik pentsarazten dute oilar zebilen arteko haren egintzek.
|
|
2016
|
|
|
Kapitainak kontatu zion Bruselako bonbardaketan egoteko ohorea izan
|
zuela
azken gerratean. Hiria ondo kokatua zegoela pour cela, eta jende prestuz betea frantsesek inperialistak egotzi zituztenean (emakumeak begirunezko keinu txiki bat egin zuen); beraz, hala kontu horren nola aferan izan zuen partearen berri eman ziolarik, kapitainak erregu egin zion arren esateko zer izen zuen, eta erreberentzia egin zion.
|
|
|
Gizona ezaguna egiten zitzaion, baina ez zekien zertaz. Berandu ohartu zen Iruñean ikusia
|
zuela
azken bolada hartan, berari jarraika, Alvarok kontratatua.
|
|
2017
|
|
|
Uste dut berak ekarri zidaia diru piska bat Harry hil ondoren. Ez nion hartu nahi, baina esan zidan Harryk kezka larri hori
|
zuela
azken momentuan.
|
|
2018
|
|
|
Istant haiek, Charles jaunak gogoan zuenez, bitxiki bada ere ez ziren aztoragarriak izan, eta berak, aurreko jokamoldean parte izan ez zuen arren, hobenaren zama sentitu zuen. Irudi zuen isiltasunak ez
|
zuela
azkenik izango, harik eta Smith jauna edo Jones jauna zerbait murmurikatzera ausartu zen arte:
|
|
|
ados, ez neukan erraza lanpostu hura, ez naizelako ume moko bat jada eta banekielako gutxienez zazpi edo zortzi curriculum gehiago ari zirela aztertzen, master asko zeuzkaten eta, itxuran, nik baino gose handiagoa erakusten zuten hautagai gazte marrazoagoenak. Baina sinetsita nengoen kooperatiban pilatutako nire eskarmentu luzeak pisu handiagoa izan
|
zuela
azken erabakian, eta elkarrizketan. Edurne ez zen presente egon, bereziki ondo aritu nintzela.
|
|
2019
|
|
|
Eta hori, itxura hori, lortu daiteke hein handi batean, hormonatu zaitezke inor baino gehiago, kendu bularrak? baina, esaterako, neurtuz gero 1,50 edo nik zer dakit, ba, beti izango duzu fake sentsazio bat, beti faltako zaizu zerbait, eta uste dut Moiok ere hori esan
|
zuela
azken agurrean, ez zela inoiz izango zen bezalakoa. Eta hori da gizarte transfoboaren azken muturra, arrakala bat bera ere ez onartzea gizon emakume binomioan?.
|
|
2020
|
|
|
Urtebetetze festan musika tresna utzi eta niri bidean laguntzeko etorria zen, itsumutil baten pare. Txokolatadara bidean esan zidan goizean egin
|
zuela
azken azterketa eta oso" sentipen" onak izan zituela. Irakasleen" sentipenak" jakitean hitz egingo genuela erantzun nion nik, eta irribarre egin genion elkarri, museko kontrarioari egiten zaion bezala, zer karta dituen haren begietan irakurri nahi duzunean.
|
|
2023
|
|
|
Sentsazioa du aurrekoan, erlea lore baten bueltan nola, halaxe ibili zuela Lander bueltaka, ekinean, eta lortu
|
zuela
azkenean nektar gozo pixka bat lapurtzea. Aneri gustatu zitzaion elkarrizketaren zaporea, Landerren ahoaren hezetasun maila; gustatu zitzaion Landerren begietan bere burua.
|