|
2000
|
|
|
Geratzen ez zen bakarra osaba Joanikot izaiten zen, zeinak bere usantzarekin segitu baitzuen: Urbiaingo elizarat aldika joaitekoa... eta hark garbi erakutsi zuen hatsarretik ezen osaba Joanikotek ez
|
zuela
aita Bartolome atsegin, nola honek ez baitzuen hura.
|
|
|
Eta, hala, apiril erdiko egun haietarik batean izan genuen kanoia jauregiaren aitzinean, bere numeroa grabaturik zuela: 101 Erran beharrik ez dizut ezen, egun haren ospatzeko, bertze festa bat prestatu
|
zuela
aitak —dukearen ohorez ospatu genuena baino xumeagoa eta apalagoa, jakina—, inguruko jauntxoak gonbidatzen zituela hartarakotz.
|
|
2002
|
|
|
Jarraian, xehetasunak eman zituen: Granadako probintziako herri batekoa
|
zuela
aita, Alhamakoa, eta ama, Amienskoa. Gero, bere joan etorrien berri eman zuen.
|
|
2004
|
|
|
Hil egin da Juan. Bihotzekoa
|
zuela
aitak eta, hari disgusturik ez emateko esan zien Don Julian medikuak haren seme alabei baina, disgustuz hil dute. Horixe da azkena!
|
|
2005
|
|
|
apezen emazteak hiru motakoak ziren ancilla, concubina aut alia. Ez da uste gabetarik sartzen horrelako xehetasunetan.231 Haurrak ez
|
zuela
aitaren beretter izateko eskubiderik da Oltzok gehitu duen gauza bakarra. Xehetasun hori ere ez zuen ametsetarik ateratzen!
|
|
2006
|
|
|
Nahi zuen guztietan, eta nahi zuen lekuetatik. Zentzumenik gabeko animalia bat bezala tratatu eta umiliatu
|
zuela
aitak. Narrasean dabilen piztia nazkagarria bezala ibilarazi zuela, munduko zomorro higuingarrienari baino mespretxu handiagoarekin.
|
|
|
Jaxintok ezker eskuin mugitu zuen burua, ez
|
zuela
aita ezagutzen.
|
|
|
Begi bistakoa zen aita damu zela, ez bakarrik erantzukizun guztia amonaren esku utzi izanaz, baita ezin zuelako ere amonak egindako lanen arriskua ezagutu eta kontrolatu. Niri, aldiz, iruditzen zait amonak ahultzat
|
zuela
aita, iniziatibarik gabetzat, aita uzkurra baitzen, esana dut lehenago ere, eta ez baitzuen erabakimenik erakusten. Agian horregatik harritu zen amona aitaren ateraldiarekin.
|
|
|
Ez dakit nolakoa izan zen aita semeen harremana. Dakidana, Hermannek ez
|
zuela
aitari buruz hitz egiten. Haren isiltasunak ozen esaten zuen:
|
|
2008
|
|
|
–Kartena alor pribatua dela badio, ez zituen irakurriko??. Zutitu orduko ohartu zen, baina, argudio hura inozokeria hutsa zela eta ez
|
zuela
aita kalonjeaz fidatu behar. Natalia, beraz, zutik zegoen, bai, baina heldulekurik gabe jarraitzen zuen.
|
|
|
harekin konplitzeko modua, markesa andereak kalonje jaunari ematen zizkiòn eskupekoek eta dirulaguntzek izango zuten, bai, zer esanik honen jarrera ezin adeitsuagoan?, halako moldez, non, berria jakin bezain azkar, zalgurdia hartu eta markesa anderearen jauregirantz abiatu baitzen; iritsi zen, hitz egin zuen? Eta markesa andereak, jakina, kalonje jaunari entzun eta begiak zeruraino zabaldu zituen, egun haietako albiste pozgarria zen, halaber, Erromako Elizarentzat bai bederen, kardinale batzarrak Pio X.a izendatu
|
zuela
aita santu, Leon XIII.aren ordez?, baita hunkituta erantzun ere:
|
|
|
Gelako atea ireki aurretik, Reginak pentsatu zuen, oso litekeena da behintzat? muxu batekin edo fereka batekin agurtu eta sarituko
|
zuela
aitak, so errukitsu batekin edo hitz samur batekin. Izan ere, mundu guztiak esaten zuen aita alabak antzekoak zirela izatez?
|
|
|
Izan ere, euskal literaturan barrena ikertzaile ibili direnentzat ezinbesteko mugarria da idazle nafarra. Pedro Agirre izenez eta Axular izenordez1, Gero> (1643) liburuaren egileak noranahi zabaldu ditu bere sona eta ospea, gaztelaniaz ere ezagutarazi
|
zuela
Aita Villasante zenak. Berrikitan argitaratu da katalanezko testua2, eta arian arian aipatua eta aztertua da lan hori, filologia nahiz literaturaren ikuspegitik.
|
|
|
Gabriel Arestik idatzi zuen otsoen kontra, sikateriaren kontra, lukurreriaren kontra, justiziaren kontra defendituko
|
zuela
aitaren etxea. Alaves eta Eibar ere horretan ari dira, baina otsoak, sikateria, lukurreria eta justizia izan beharrean, etsaiak Tenerife, Las Palmas, Celta, Levante eta beste hainbat talde dira.
|
|
|
" Kartena alor pribatua dela badio, ez zituen irakurriko...". Zutitu orduko ohartu zen, baina, argudio hura inozokeria hutsa zela eta ez
|
zuela
aita kalonjeaz fidatu behar. Natalia, beraz, zutik zegoen, bai, baina heldulekurik gabe jarraitzen zuen.
|
|
|
Don Rafael kalonjeak, izan ere, langile porrokatua zenak –mezak, elizkizunak, sermoiak, gogo jardunak, karitatezko obrei buruzko jardunaldiak, gotzain barrutiko kapituluak, hiriburuan katedral bat egiteko proiektuaren inguruko bilerak, ekitaldi haien guztien prestakuntzak, eta abar–, beti aurkitzen zuen, markesa anderea edo markesa andereari lotutako aferak tartean zeudenean –Ama Birjina agertu izanaren posibilitatea zen, hain zuzen ere, inork markesa andereari eman ziezaiokeèn berririk pozgarriena– harekin konplitzeko modua –markesa andereak kalonje jaunari ematen zizkiòn eskupekoek eta dirulaguntzek izango zuten, bai, zer esanik honen jarrera ezin adeitsuagoan–, halako moldez, non, berria jakin bezain azkar, zalgurdia hartu eta markesa anderearen jauregirantz abiatu baitzen; iritsi zen, hitz egin zuen... Eta markesa andereak, jakina, kalonje jaunari entzun eta begiak zeruraino zabaldu zituen –egun haietako albiste pozgarria zen, halaber, Erromako Elizarentzat bai bederen, kardinale batzarrak Pio X.a izendatu
|
zuela
aita santu, Leon XIII.aren ordez–, baita hunkituta erantzun ere:
|
|
|
Gelako atea ireki aurretik, Reginak pentsatu zuen –oso litekeena da behintzat– muxu batekin edo fereka batekin agurtu eta sarituko
|
zuela
aitak, so errukitsu batekin edo hitz samur batekin. Izan ere, mundu guztiak esaten zuen aita alabak antzekoak zirela izatez... biek ere gauzak pilatzeko joera berdintsua zuten behintzat:
|
|
2009
|
|
|
Hartan zeuden, beraz, gauzak: esan nahi baita, bere zalantzak eta bere susmoak zituen arren, Domingok ezin ahaztu
|
zuela
aita berarekin, pilotu izateko ez izateko bidean, uste ez bezala portatu zela, ezin hobeto, alegia?, eta garaia zela, ondorioz, aitari bere esker ona agertzeko, gero gerokoak.
|
|
|
Uste dut instituzioren batean sartu
|
zuela
aitak Sora. Ez nago ziur?
|
|
|
Ez zion Sora non zegoen galdetu, apur bat haserre zegoelako arrebarekin. Gogoratzen du Soraren ohea egin
|
zuela
aitak eta hori ere arraroa zela. Gogoratzen du ez ziola aitari Soraren logela atontzen lagundu, arrebarekin apur bat haserre zegoelako oraindik.
|
|
|
Hartan zeuden, beraz, gauzak: esan nahi baita, bere zalantzak eta bere susmoak zituen arren, Domingok ezin ahaztu
|
zuela
aita berarekin –pilotu izateko ez izateko bidean– uste ez bezala portatu zela –ezin hobeto, alegia–, eta garaia zela, ondorioz, aitari bere esker ona agertzeko, gero gerokoak.
|
|
2010
|
|
|
Hori beti da txarra, beti da irtenbiderik okerrena. Baina ni seguru nago amak ez
|
zuela
aita hil nahi, bere burua defenditu baizik.
|
|
|
IKERNE. Bueno... nahastuta dago. Hasieran uste zuen German
|
zuela
aita. Gero, aita kartzelatik irten zenean berarekin ohitu behar izan zuen.
|
|
|
[7] Don Miguel de Guruzeaga de 62 años, presbitero beneficiado mas antiguo de la Yglesia Parroquial desta villa de Renteria. Ezagutu eta tratatu ere egin
|
zuela
aita eta aitonarekin eta badakiela Herriko Etxean egercieron los empleos honorificos de rexidor y jurado maior, eta hori aski dela jatorri noblekotzat jotzeko.
|
|
|
Genevieverekin behintzat oso gutxi hitz egiten dut."" Martin ere joan egin da orduan. Ez zidan ezer aipatu."" Uste dut azken mementoan gonbidatu
|
zuela
aitak. Horregatik ez zintuen jakinaren gainean jarriko Teresa barrez hasi zen—:
|
|
2011
|
|
|
Erraten ari nintzen, izan ere, zure amak ez
|
zuela
aita konbentzitu, txakurrarekiko jarrera alda zezan: gauzak horrela, don Mariano farmazialariarengana eta herriko albaitariarengana jo behar izan zuen, laguntza eske?
|
|
|
–erraten zien Macario Iraizozek etxeko lau semeei? eta ezin uka haren erranak ongi baino hobeki laburbiltzen
|
zuela
aitaren izaera.
|
|
|
Arthur-ek haserrekor, oldarkor eta harrotzat zeukan bere burua. Bere aitarengandik beldurti izateko joera heredatu zuela zioen, hots, gorrotatzen zuen beldur bat heredatu
|
zuela
aitarengandik, beldur hori abagunerik txikienean intentsitate handiz etortzen zitzaiola eta bere borondatearen indar guztiaz borrokatzen zuela (Schopenhauer, 2009). Ez zitzaion bizitzaz gozatzeko eta alaitasunerako gaitasunik ikusten.
|
|
|
Aitortu behar dut, elkarrizketako une mamitsuenak ez zirela izan desagerpenaren berri eman ziezadakeen zer edo zeren gainekoak. Honetaz atera nuena zen forentse bat
|
zuela
aitak joko lagun, hilda eta ondorengorik gabe zegoena; baina baita ere, mahai hartan batak bestearen beharrei aurre egiteko ere erabiltzen zela jokoa. Eta pentsatu nuen forentseak izan zezakeela zerikusirik desagerpenean.
|
|
|
Gloria ez zegoen bera baino erosoago. Ezagun zen aspaldiko urteetan galdua
|
zuela
aitarekin otorduak egiteko ohitura eta, batez ere, zerbitzariaren presentzia jasatekoa.
|
|
2012
|
|
|
Naroaren aurpegia ikustean pentsatu nuen akaso merezi
|
zuela
aitari aukera bat ematea.
|
|
|
Konturatu nintzen izaki maitagarri gizajoak bi minuturo, edo agian maizago, han egon zen denbora guztian, burua jiratzen
|
zuela
aita leku berean eserita, berak utzi bezala, zegoen ikusteko. Baina azkenean, ez zuela ikusten konturatu zenean, zutik jarri eta, hitzik esan gabe, airean joan zen harengana, oinak ia lurra ukitzen ikusten ez zitzaizkiola.
|
|
2013
|
|
|
lautaren musika, manera onak eta lorategiko arrosen lurrina? nahasteko probabilitate guztiak zituena; erran nahi baita Hamzak, mundua ere bere mundutxotzat hartu eta, perspektiba hartarik, bat egin
|
zuela
aitaren pentsaerarekin, oro har; Yazîden heriotzaren esperientzia beltza bizita gero, baina, mundua ikaragarria ere izan zitekeela ikasi zuen: bi zirela, alegia, bere mundutxoa eta mundua, anitzetan, gehienetan?
|
|
|
Iluntzean, Bennet jauna liburutegira bildu ondotxoan, Elizabethek Darcy jauna bere jarlekutik altxatzen eta haren atzetik joaten ikusi zuen, eta egonezinik jarri zen. Ez zen aita kontra jartzearen beldur, baina gizonak atsekabea hartuko zuen, eta oso gogoeta larria zen pentsatzea atsekabe hori nork eta berak, bere alaba kutunak, emango ziola, bere hautapenak nahigabetu egingo
|
zuela
aita, eta alaba bere ondotik joaten uzteko orduak izuz eta damuz beteko zuela Bennet jauna; Elizabeth hor gelditu zen jesarrita eta bihotza ilunpetan, harik eta Darcy jauna berriro azaldu, eta, berari begiratzean, gizonaren irribarreak arindu xume bat eman zion arte. Minutu batzuen buruan Elizabeth eta Kitty zeuden mahaira hurreratu zen; eta Elizabethen joste lanak miresten zituelakoa eginez, hauxe xuxurlatu zion:
|
|
|
Baina galdera bota beharrean isilik geratu zen, hizkuntzagatik batik bat, eta baita lotsagatik ere. Hitz egokiak topatzekotan, Leilari kontatuko zion berak ere ez
|
zuela
aitarik, ez zuela inoiz aita ezagutu, eta, ohitu beharrean, geroz eta handiagoa zitzaiola aitari buruz zer edo zer jakiteko premia.
|
|
|
Artikulu hartan ez zegoen Aita Santuaren kritikarik; aitzitik, haren «artekotasuna» beharrezkoa zela eta herrialde guztiek Aita Santuaren ondora joan nahi zutela azpimarratu zuen. Frantziari leporatu zion oraino ez
|
zuela
Aita Santuarengana bildu nahi, baina goiz ala berant hartara behartua izanen zela argitu zuen. Azkenik, Aita Santuak bakearen alde otoitz egiteko deia egin zuela azpimarratu zuen.
|
|
|
Hamzak bazekien bere aitaren pentsaeraren berri; gaztea zen heinean, ordea, esperientzia gutiko mutila zen, mundua bere mundutxoarekin –zeinak aitaren idealismoa baitzuen oinarri: lautaren musika, manera onak eta lorategiko arrosen lurrina– nahasteko probabilitate guztiak zituena; erran nahi baita Hamzak, mundua ere bere mundutxotzat hartu eta, perspektiba hartarik, bat egin
|
zuela
aitaren pentsaerarekin, oro har; Yazîden heriotzaren esperientzia beltza bizita gero, baina, mundua ikaragarria ere izan zitekeela ikasi zuen: bi zirela, alegia, bere mundutxoa eta mundua, anitzetan –gehienetan– zerikusirik ez zutenak; bere baitan igartzen zuen hura, zorigaitzak zeru urdin guztiak belztu zizkionetik... haize zurrunbilo ezusteko batek munduari gorroto hazi bat ebatsi eta bere mundutxoaren lurretara eraman balu bezala, baita hazia istantean ernaldu eta zuhaitz ezin abartsuago bihurtu ere, guztia –lautaren musika, manera onak eta lorategiko arrosen lurrina– gorrotoaren itzalean uzten zuena.
|
|
2014
|
|
|
Amaren ahotsa entzun zuen, Jokinena gero, lasaitzeko, dena konponduko zela, inork ez
|
zuela
aita akabatuko. Sosegu apur bat hartu zuen Xabik.
|
|
|
Sosegu apur bat hartu zuen Xabik. Bazekien dena konponduko zela, inork ez
|
zuela
aita hilko. Hori sinetsi zuen behintzat.
|
|
|
Aspaldi zen Xabik ez
|
zuela
aita horren aldarte oneko ikusten. Agian hari ere poza emango zion osabaren Renault 25 Automatic ean bidaiatzeak.
|
|
2015
|
|
|
Alabaina, 20 urterekin ere oso argi zuen zer egin nahi zuen. Eta argi zuen ez
|
zuela
aitak beretzat pentsatua zuen bidea jarraituko. Maitasunez betetako familia giro zoragarrian bizi izan ginen idatzi zuen bere autobiografian, baina, viktoriar erako bizitza zen gurea, erabakiak familia-buruak hartzen zituen, aitak.
|
|
|
Nagorek bazuela berea, eta saltzeko erantzun zion. Ezin
|
zuela
aitaren autoagatik dirurik onartu amak, xiringa batekin txipiroi baten tinta beltza sartua zioten arrautzaren herena ahoan sartzen zuen bitartean.
|
|
|
Beti egon izan zen harro aitaren balentria hartaz. Pena gerrak bi egun bakarrik iraun izana; eta, neurri txikiagoan, bandoz konfunditu izana, ezen gero eta zalantza gutxiago zuen okerreko aldea aukeratu
|
zuela
aitak, ulertezina izan arren hain gizon burutsu eta onari horrelako gauza bat gertatzea.
|
|
|
3 Asmo hau izan nuenean ez nintzen gogoratzen aditu nuenaz, hau da, nik izan nuen ikuskariaz jai egitea ezarriko
|
zuela
Aitak. Orain, koadernotxo hau berriro irakurriz, jai hau ote zen etorri zait burura.
|
|
|
Izan ere, hemen maitasuna duen bati honek oinaze latza ematen badio, zer emango ote dio maitasun neurrigabea duen Jaun honi? Eta bai arrazoi handia
|
zuela
Aitari eskatzeko, hainbeste gaitz eta lanetatik askatu eta atseden eman diezaiola betiko beronen erreinuan, hango egiazko oinordekoa baita!
|
|
|
Segur lan gaitza egin
|
zuela
aita Dourisboure beskoiztar misionestak bahnar" salbaien" artean. hango ainitz familia girixtinoak dira.
|
|
2016
|
|
|
Ezpeletak zelatari behatzen zuen: bazirudien nahiago
|
zuela
aita erail egin zutela entzun, bere buruaz beste egin zuela onartzea baino.
|
|
|
Ondo pentsatua zuen neskak esan behar ziona: sentitzen
|
zuela
aitarena, hor zegoela behar zuenerako. Gero, Nestorrek barkamena eskatuko zion alde batera utzi izanagatik, deiak ez erantzuteagatik.
|
|
2017
|
|
|
Mundu horretan bizi ginen gu, 1.500 langile horietako bat baitzen gure aita, eta 1.500 langile horietakoak baitziren gure adiskideak eta auzokide ia guztiak. Ni baino zaharragoak diren nire alabek gogoratzen dute bertara iritsi aurretik beste zenbait langintzatan jardun
|
zuela
aitak, baina nik" fabrika handia" baina ez dut gogoratzen. Lantegiaren sarrera trafiko handiko errepidean zegoen, albo bietan platanondo handiek inguratzen zutenak.
|
|
|
Lurrak baiezko mutua egin zuen. Argi zegoen mojak arras ongi ezagutzen
|
zuela
aita.
|
|
|
Zer arraio gertatu zitzaion Babaren aitari? Babak ez al zuen ulertzen une hartan Beirek gehiago behar
|
zuela
aitak baino. Fuck!
|
|
2018
|
|
|
Diego Lopez de Haro jaunak ehizan zebilela emakume bat topo egin zuen haitz baten gainean eta ezkontzeko eskatu zion; emakumeak onartu zuen baldintza honekin: ez
|
zuela
Aitarena egingo haren aurrean. Emaztea biziki ederra zen salbu ahuntz zangoa zeukala.
|
|
|
Karrek bazekien ama beste norbaitekin geratuta zegoela. Bazekien amak jada ez
|
zuela
aita maite, aspalditik, eta istripua lotura bat gehiago izan zela amaren bizitzan. Saiatzen zen ulertzen, baina berak gurasoak elkarrekin egon zitezen nahi zuen.
|
|
|
Hori ez zuen espero. Egia zen berak ere, Karrek ere pentsatu izan zuela behin baino gehiagotan amak ez
|
zuela
aita maite. Baina Aneren ahotan entzuteak bere ustea egia bihurtu zuen.
|
|
|
Tira, papera poltsikoan gorde dut, zera zioen, zure telebistako mapan hutsune beltz bat baino ikusi ez arren, herri aske batek ziraunk hor, Rojavan egon nindunan ni, itzali telebista eta piztu burua, egia hire aurrean zagonk, benetan bilatzen badunk, IT, edo antzeko zerbait. Gogoratzen zara beste batean ere antzeko sinadura zekarren paper bat ekarri
|
zuela
aitak. Tira, bada ertzainek papera topatu eta kendu egin didate.
|
|
|
Denbora luzez gaizki zebilela, eta ez dela harritzekoa izan. Jada buruan bueltaka
|
zuela
aitaren heriotzaren aukera. Familia batuaren irudia eskaintzeko metodoa.
|
|
2019
|
|
|
Ez zuen odol deliturik, ez armarik, eta ez zuen txikiziorik eragin. Badakit greba prestatzen parte hartu zuela, Isaias eta Juan Grajalesekin batera, adibidez, baina, era berean, badakit greba egun hartan aurrezki kutxen batzarra izan
|
zuela
aitak. Badakit, ni berarekin joan nintzelako.
|
|
|
Harremanarenak egin zuen, ordea, Idoiak proiektu besterik ez zen ume batek itxoin zezakeela, baina pixkanaka hondoratzen ari zitzaion gizonak arreta guztia behar zuela erabaki zuenean. Argi azaldu zion Imanoli, buru belarri jardungo
|
zuela
aitak betiko izaera alaia berreskura zezan, hura lehenetsiko zuela. Are argiago erantzun zion mutilak, hala bazen berak ez zuela etxe horretan zer eginik, maitearekin egoteko txanda hartu behar izatea ez zuela gustuko.
|
|
|
abade, barbero, mazero, alkate. orduko diru iturririk nagusieneko ofizioak. Esan baita, izen berekoa
|
zuela
aita, Arozena honek, eta askotan" maior" eta" menor", gure" zaharra" eta" gaztea" erabiliz bereizten direla.
|
|
2020
|
|
|
Juares Palmak kontatu du ikastaro batean emakume batek esan ziola egoiliar bat kontratatu
|
zuela
aita ezin zuelako zaindu eta horrek bere burua esplotatzailetzat hartzearen ezinegona piztu ziola. Juares Palmaren ustez, deserosotasun horrek balio behar du gure begirada aldatzeko eta etxeko langileen borrokarekin bat egiteko.
|
|
|
—Baliteke. Esan zidan txikitan gutxitan ikusia
|
zuela
aita etxean, guztiz ezberdin zela bere haurrentzat nahi zuena. Politikan aitaren inposaketarengatik zegoela iradokitzen zuen.
|
|
2021
|
|
|
Oroitzen naiz aitatxik larunbatero behatu beharra
|
zuela
Aita [Piarres] Lafitteren predikua euskaraz, 11:55ean. Isildu behar ginen.
|
|
|
GAS gurasoen alienazio sindrome faltsuaren biktima da Costumero. Diputazioaren txostenetan ere alienazio hori jaso zuten teknikariek, alegia, haren haurra manipulatu
|
zuela
aitaren aurka. Sindrome delako hori auzibideetan erabiltzea, ordea, galarazita dago, eta hori frogatu nahi du bihar hasiko den epaiketan.
|
|
|
Hiroshimako bonba jaurtitzaile euskaldunarena eta kontatzen ari natzaiola, Mateo aspaldiko lagun onak egiazkoa zela erantzun zidan segurantza betean, pertsona hori ezagutu zuela bere lagun baten aitak, non eta, mundutik aparte, Olaerreako zenobioan (Santa Mari' a de Herrera, Miranda de Ebro) fraide kamaldolitar sartuta zegoela damuaren damuz. Geroago, bertsio hori Mateoren lagunarekin, Pedro Elias Igartuarekin berarekin, kontrastatu dudanean, baietz esan dit, medikua
|
zuela
aita —Pedro Elias Martinez— eta komentu horretako ermitauak artatzen zituela lantzean behin, eta ondo baino hobeto gogoratzen duela, aitari entzunda, Hiroshimako hegazkinlarietako bat fraide ei zegoela bertan, Olaerreako monasterioan, 1960etan. Erreparatu honi:
|
|
2022
|
|
|
Momentuan jo eta ma geratu nintzen, ondo aditu (ulertu eta entzun, biak) ez niolakoan. Gaineratu zuen eskopeta mandeuli adurti higuingarriak gainetik kentzeko erabili
|
zuela
aitak. Halako batean zuhurtu nintzen, eta gai izan nintzen erantzuteko neskak berak egingo zuela hori, aita eta eskopeta premia barik.
|
|
|
Beno, lehen atala ikusi nuela, Ramon y Cajal haurra, katuen ehizan, Petillako teilatuetan. Bigarren atalean itzali
|
zuela
aitak telebista, Ramón y Cajal gaztea, Zaragozan ikasten, pentsio batean, andregaiarekin ohean, honen titiak agertu zirenean, pantailan. Ezin gogoratuz andregaia antzezten zuen aktoresaren izena.
|
|
|
Bestea kolonbiarra. Kolonbiarrak argi esan zidan ez
|
zuela
aita izan nahi. Euskaldunak baietz.
|
|
|
Bere aita hiltzean, amak edanean bilatu zuen kontsolamendua, eta topatu zuela esan liteke, handik hiru hilabetera tren magnetiko batek harrapatu baitzuen Argi Erreka kanpoaldean. Han inguruan tabernarik ez zegoenez, Ugutzek garbi izan zuen nahiago izan
|
zuela
aitaren bila joan, semea zaintzen geratu baino. Zortzi urte zituen garai hartan, eta hogeita bost igaroak ziren egun hartatik.
|
|
|
Sinetsi nahi dut ezen gauren batean, nagoen lekuan nagoela, joango naizela ura hartzera sukaldera eta aita aurkituko dudala ondoan, niri begira. Sinetsi nahi dut nire joateko erabakiaren alde egingo
|
zuela
aitak, zeren behin, duela urte batzuk, ikastetxea utzi nuenean, aitak hala esan zidan: " Lea, hik ipin ezan burua hemendik kanpo, hemendik urrun".
|
|
2023
|
|
|
Lutero konturatu zen monasterioan sartzera eraman zuen ekaitza Jainkoaren seinale ez, baizik deabruaren amarrua izan zitekeela. Luterok zion monasteriotik ez
|
zuela
aita biologikoak askatu, Jainko aitak baizik; Jainkoak gehiago agintzen zuela Luterorengan aita naturalak baino. Liburu horretan (Monasterioko botoei buruz) demostratu nahi zuen boto monastikoak Jainkoaren hitzaren, fedearen, askatasun ebanjelikoaren eta karitatearen kontra doazela; sexu instintua ezin dela ezabatu pertsonari kalterik egin gabe, salbuespenezko kasuetan izan ezik (Erikson, 1958).
|
|
|
Luteroren iritziz arerioek ez zuten onartu berak bazuela autoritatea induljentziez, errukiaz eta barkamenaz hitz egiteko, gai horietan doktore zelako. Aita Santuari esaten zion botere espiritualaren aldekoa zela eta haren babesa nahi zuela; etsaiek esaten zuten bezalakoa izan balitz, Saxoniako Hautesle Frederikok ez zukeela Wittenberg eko Unibertsitatean edukiko; esaten zion Kristoren epaia jasoko
|
zuela
Aita Santuaren tronuaren bidez; behartsua zela, ezer galtzekorik ez zuela eta beldurrik ez zuela. Leon X.ari Luteroren Ebazpenak eta haren eskaintza heldu zitzaizkionean, prozesu kanoniko bat ireki zuten eta 1518ko ekainean Luterori agindu zioten Erromako kuriara agertzeko hirurogei egunen barruan, han bere dotrinaren berri emateko.
|
|
|
1518ko urriaren 17an Augsburgon idatzitako gutunean Luterok Kaietanori esaten zion Staupitz bikarioak apalki pentsatzeko eskatu ziola. Luterok zion aitortzen zuela errespetuz hitz egin
|
zuela
Aita Santuaz, baina ez zela behar bezain apala izan; sukartsuegia izan zela eta ez zuela gotzaina behar besteko adeitasunez tratatu; aurrerantzean kontu gehiagoz ibiliko zela eta ez zuela induljentziez hitz egingo; isilik egongo zela, induljentziak predikatzen zituztenak ere neurritsuak agertzen baziren.
|
|
|
1883ko abenduaren 6 (345) Nuenen etik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion bihotzean mina zuela, bi urtez kanpoan egon eta gero, etxean harrera ona egin ziotelako, baina elkarren posizioari buruzko ulerpen sakonik gertatu ez zelako; asmo onak erakutsi arren, harrera adeitsua egin arren, denbora askoan sentitu ez zituen gogortasun eta hoztasuna ikusten zituela aitarengan; horregatik, barne borroka bat jasaten ari zela Vincent; aitak ez zuela egindakoagatik alhadurarik sentitzen; baina, aita bera baino zoritxarrekoagoa zela: argi beltza zuela barnean eta iluntasuna hedatzen zuela; sakonean sentitzen
|
zuela
aita eta bera bateraezinak zirela.
|
|
|
Vincentek esaten zuen aita ez zela konturatzen bere portaera hipokritaz, baina, hala ere, azkenaldian bakealdi bat bizi zutela. Vincentek gauza bat agindu zion Theori, bere izaeragatik nekez bete ahal izango zuena; hots, solasgai batzuetaz ez
|
zuela
aitarekin hitz egingo.1883ko abenduaren 21ean (348) Nuenendik idatzitako gutunean Vincentek Theori eskerrak ematen zizkion bidalitako diruagatik; zuzpertua sentitzen zela Theok eta Rappard ek onartu zutelako bera aitaren etxean egotea; une horretan aitarekin harreman onak zituela; baina, aitaren karakterea egoskorra, aldakorra eta iluna zela; mentalitate estukoa zela eta zaila zela harekin harrem... hitzak sistematikoki aukeratzen zituela, baina haren ekintzak zorizkoak zirela; zaila gertatuko zitzaiola aitaren ondoan emaitza onak ateratzea; aitarengandik lortu zuela baimena beretzat gela bat edukitzeko; Theok onartzen bazuen, beste nonbait egoteko dirurik ez zuen garaian han edukiko zuela almazen gela bat; Theok esandakoa beteko zuela:
|
|
|
hitzak sistematikoki aukeratzen zituela, baina haren ekintzak zorizkoak zirela; zaila gertatuko zitzaiola aitaren ondoan emaitza onak ateratzea; aitarengandik lortu zuela baimena beretzat gela bat edukitzeko; Theok onartzen bazuen, beste nonbait egoteko dirurik ez zuen garaian han edukiko zuela almazen gela bat; Theok esandakoa beteko zuela: gauza batzuetaz ez
|
zuela
aitarekin hitz egingo; gauza horietaz Theorekin hitz egin ahal izango zuela.
|
|
|
1884ko urtarrilaren 24an (355) Nuenendik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion amaren egoera hobera zihoala; berehalako arriskua gero eta txikiagoa zela; ongi etorriko zela bera etxean egotea, ama zaindu eta mugitu behar zenerako; Borinagen gaixoak zaintzen ikasia zuen; lehen egunetako izua pasatzean, ikusi zuela lana egin zezakeela modu erregularrean; egunero pintatzen zituela ehuleei buruzko estudioak eta uste zuela Drenthe-koak baino hobeak zirela teknikoki. Istripua baino lehen tratua egin
|
zuela
aitarekin: ostatua eta mantenua doan izango zituela; Theok bidalitako dirua urte hasierako faktura batzuk ordaintzeko erabiltzea pentsatu zuela; baina, gero, istripua gertatu zenean, diru hori aitari eman ziola; Theo etortzean ehuleen etxetxoak erakutsiko zizkiola; ehuleen irudiak eta haria kiribiltzen zuten emakumeak.
|
|
|
Nahi zuena egiteko esan zion. 1883ko abuztuaren 17an (312) Hagatik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion aitarenganako erakusten zuen hoztasunak bazuela arrazoi bat; urtebete lehenago Hagara etorri zela aita, Vincentek etxetik alde egin zuenetik lehenengo aldiz, eta aitarti esan ziola nahita ekiditen zituela bere portaeraz lotsatzen ziren pertsonak; ez
|
zuela
aita kezkatu nahi eta bere bidea oraindik aurkitu ez zuenez, ez al zen hobe izango etxera ez agertzea; aitak erantzun ziola ongien zerizkiona egiteko. Vincentek zioen aitak esan izan balio gauzak hain urrunera ez eramateko, berotasun gehiago izango zuela harenganako; berari buruz lotsatu egiten zela pentsatzen zuela eta horregatik ez zuela gurasoekin elkartzeko gogorik agertu.
|
|
|
Hiletan izan ziren osaba Jan, osaba Cor eta izeba Willemina Stricker; osaba Cent gaixo zegoen bere hotelean. Vincentek esan zuen heriotza gogorra zela, baina bizitzea are gogorragoa zela; Vincenten arreba Anak esan zuen Vincentek hil
|
zuela
aita (Van Gogh Bonger, 1913).
|
|
|
Dorusek agindu zion etxea uzteko eta ez itzultzeko; Vincentek inoiz ez zuen gainditu aitak baztertu izana (Frank, 1988). 1881eko abenduaren 29an (166) Hagatik idatzitako gutunean Vincentek Theori esan zion Gabonetan eztabaida gogorra izan
|
zuela
aitarekin eta hark esan ziola hobe zuela etxea uztea. Vincent ez zela elizara joan eta aitak elizara joatea behartzen zuelako joan zela Hagara.
|
|
|
Vincentek ondo gogoratzen zuen Kee ren eta Sien en aferetan bere aitak izan zuen jarrera; ikusi zuen, baita ere, antzeko jarrera (edo okerragoa) izan
|
zuela
aitak Theo ren lagunarekiko aferean; elizgizonen materialismoa kritikatzen zuen, urrun baitzegoen jarrera hori Iraultza Frantsesak ekarri zituen ideia berritzaileetatik. 1883ko ekainaren 3ko (288) gutunean gurasoek bere ezkontzari jarritako eragozpenez idatzi zion Vincentek Theori; esaten zion jenderik sinesgogorrenak eta materialista lehorrenak zirela apaizak; ia apaiza guztiek bere aitak bezala jokatuko zuketela eta gehienak gure gizarteko pertsona gaiztoenak zirela; beharbada ez pulpitoan, baina bai gai pribatuetan; ezkontzari eragozpenak jartzea ogirik ez dagoenean ulertzen zuela, baina horrek zentzurik ez zuela Theoren kasuan; aita ez zela jartzen beharrean zegoen emakumearen alde, eta klerigo gehienek horixe egiten zutela.
|
|
|
Asko hitz egin genuen, Iratiri buruz hitz egin genuen batez ere. Zer moduz ari zen Beasainen, nola moldatzen zen egunero haraino joateko, ea ez ote zuen bertara bizitzera joan nahi, bikoterik ote zuen, asko elkartzen ote ginen, Villabonara joaten ote zen, osasuntsu ote zegoen, gutxitan deitzen
|
zuela
aita.
|
|
|
Dirua gainetik kendu beharra dauka nolabait». Hark kontatu zion Martinek pixkana hartu
|
zuela
aita apurka uzten zihoan aginte maila, familiakoen enpresan. Orain diru asko mugitzen zuela.
|
|
|
Bere kasa funtzionatu zuen txikitatik, bizitzaren etapa ezberdinak ahal bezala gaindituz. Ez zuen amaren aurpegia oroitzen, ume umea zelako hark ospa egin zuenean; eta zoritxarrez laster ikasi zuen
|
zuela
aitarekin ezertarako kontatu, gizonaren irudia gogoan zuenetik beti nahastuta ikusi zuelako, beti balantzaka, mozkorraldi eternoaren zurrunbilo kaotikoan lardaskatuta.
|
|
|
Mahaian jarri eta haurrei begira jartzen zen, negarrez hasten ziren arte. Bartomeuri heldu eta behin eta berriro errepikatzen zion bera
|
zuela
aita, zernahi esango bazioten ere. " Gogora ezak, gogora ezak heure aita".
|