|
2008
|
|
|
Unamuno, Baroja eta Sabino Aranarekin literatura foruzalearen mundua atzean geratu zen, eta alde bateko eta besteko idazleak buruz buru jarri ziren beren artean. Aurrerantzean, esanguratsua izango da zein hizkuntzatan idazten den; egoera hartan, beren buruak nazionalistatzat ez
|
zituzten
idazleentzat (R. M. Azkue, Txomin Agirre), Unamuno eta Baroja (eta Sabino Arana bera ere, kontrako aldetik) urrutiegi joanak ziren.
|
|
|
Baina trantsizioa atzeratu arren, ez zuen epe luzera frantses nazionalizazioari aurre egiteko eredurik eskaintzen. Egon bazeuden Eskualdunaren inguruan euskal letrak maila jasora eraman nahi
|
zituzten
idazleak (Broussain, Etxepare, etab.). Baina aldizkaria ez zuten beraiek kontrolatu baizik asmo apalagoko euskaltzale tradizionalistek. Horregatik Eskualdunak frantses nazio ideia (bertsio katolikoerregionalistan) sustatu zuen.
|
|
2012
|
|
|
Ikusitakoak ikusita, eta Onaindiaren itzulpengintza atal honetan ikertu nahi ditugun beste autoreenekin alderatzeko, Santi Onaindia bi belaunaldiren arteko zubi gisa defini genezake; Onaindia, Orixe baino hogeita bat urte gazteagoa eta Aresti baino hogeita lau urte zaharragoa (Mirande baino hamasei zaharragoa), bi munduren arteko zubia da. Hainbeste miresten zuen Orixe dago alde batean, haren garaiko itzultzaileen eta literaturaren eta itzulpengintzaren guztiz bestelako ideiak
|
zituzten
idazle gazteagoak bestean, eta Onaindia erdian. Orixerekin lotzen zuen ezaugarri nagusia, ziurrenik, literaturaren eta itzulpengintzaren ikuspegi klasiko eta idealizatua litzateke, neurri handi batean biek jasotako heziketa erlijiosoak eragindakoa.
|
|
2013
|
|
|
Horietarik bakar bat ere ez dago euskaraz; denak frantsesez dira. Gerla hari buruz euskaraz dauden liburuak, gerla hartako kronikak idatzi
|
zituzten
idazleen artikulu bildumak dira: hala nola Piarres Xarritonek bildu Jean Saint Pierrereneta Jean Etxepare renartikuluak edota Patri Urkizuk bildu Jean Elizalderenak, gerlatik landa idatziriko oroitzapenekin.
|
|
2021
|
|
|
Gizarte baten muina eta berezitasuna (beste nazioetatik bereizgarri ager zitezkeen ezaugarriak) biltzen
|
zituzten
idazleen sorkuntza lanetan. Helburu horrengatik, askotan, literaturaren historia nazionala nazionalista bilakatu da.
|
|
2022
|
|
|
Alençoneko dukearen alarguna, Nafarroako erregina ezkontide bilakatu zen eta Henrike II.arekin esposatu zen 1527an; Margarita Na farroakoa deitu zuten. Kulturan murgildu zen, bereziki Sorbonako teol ogoek suaz mehatxatzen
|
zituzten
idazleak zainduz, lehenik Frantziako gortetik Rabelais eta Bonaventure des Périers, gero Neraceko gortean Calvin teologoa, Marot poeta eta beste batzuk. Lehenik bere anaiak lan horretan babesa ekarri zion, baina 1534an affaire des placards delakoaren ondotik, bere tole ran tziari bazter bat jarri zion, eta lehenbiziko protestateen buruak zigortu zituen bortizki.
|