|
2001
|
|
|
Bordele Akitania erregioko eta Gironda eskualdeko hiriburua da. Iragan mendeko Mundu Gerra bien aitzinetik ere harreman estuak
|
zituzten
hiri honek eta euskaldunek. Erromanizazio garaian Bordelen euskara mintzatzen zen ustea aski sendoa da.
|
|
2002
|
|
|
Fileno anaiek baldintza hura onartu eta euren aberriarendako eskaini zuten bizitza; horrela, bizirik ehortzi zituzten han. Han bertan opa zizkieten aldareak kartagoarrek Fileno anaiei eta beste ospakizun batzuk ere antolatu
|
zituzten
hirian. Orain banator berriro neure harira.
|
|
|
Britania barnekaldean, bertakoen esanetan hangoak diren jendeak bizi dira; kostaldean berriz, gerra egin eta harrapakinak eskuratzeko belgiar lurraldetik harantz joandakoak (hauek, ia guztiek, beren hirietatik hartzen dute izena, Britaniara joan aurretik utzi
|
zituzten
hirietatik, hain zuzen ere); gerra amaituta, han gelditu eta lurrak landatzen hasi ziren. Biztanlegoa izugarri ugaria da, baita etxola kopurua ere (galiar etxolen tankerako etxolak gainera) eta era berean, abere artaldeak.
|
|
2004
|
|
|
Langabetuentzako laguntzarik ez zegoen AEBetan, Europako herrialde gehienetan bezala, eta irabazien ordainketak oso murritzak ziren, eta nekazal Hegoaldean ez ziren existitzen. Behartsuek zabor ontzietan bilatzen zuten janaria eta langabetuak soroetan ibiltzen ziren lan bila, edo ironikoki hoovervilles izeneko kartoizko txabola koloniak osatzen
|
zituzten
hirien kanpoaldeetan.
|
|
|
“Horrek makina asko baino ez du behar, baina Gobernuak ez du nahikoa azkar lan egiteko; beraz, oraindik makina asko daude hirian”, azaldu zuen. NBEren arabera, 25.000 etxe inguru suntsitu
|
zituzten
hirian, eta beste 24.000 landa eremuetan. Txosten batzuen arabera, hiria berreraikitzeko gutxienez bi urte dira.
|
|
|
Troia izeneko hiria hartu nahi zuten. Baina urtea joan eta urtea etorri, eta ezin
|
zituzten
hiri hartako murailak zeharkatu. Akilesek berak ere ezin izan zuen.
|
|
2006
|
|
|
Hirietan hau gertatzen zein heinean, landak garapen geldoa zeukan, baita Inperioaren bi hizkuntza ofizialen onarpenean ere. Hizkuntza hauek erabiltzen
|
zituzten
hiriko biztanleekin eta administrazioarekin baina haien artean betiko hizkuntzarekin hitz egiten zuten. Arbasoen sinesmen erlijiosoak ere ezagutzen ditugu, nahiz eta hauen jainko eta jainkosak itxura eta izen erromatarrak hartu izan.
|
|
|
Musulmanek, Karlomagnoren porrota, eta, Iruñea suntsituta egotea aprobetxatuz, goarnizioak bidali
|
zituzten
hirira eta musulmanen kontrolpean geratu zen.
|
|
|
Bartzelona, Donostia eta Madril izan ziren, ordena horretan, etxebizitza garestienak
|
zituzten
hiriak, bai erabiliak bai berriak, urteko lehen seihilekoan. Lugok, Melillak eta Zamorak prezio baxuenak aurkeztu zituzten.
|
|
|
batek bestea ezagu  tzen zuen, bistaz behinik behin; hark honi diosal egiten zion, jendea noiznahi geratzen zen kale erdian hizketan. Herrietako ohiturak eta formak galdu ez
|
zituzten
hirietan bizi izan nintzen ordu arte. Gare de Lyonen âeta kontu bera lehen egunetan ezagutu nuen hainbat kale eta distritutan ereâ, ezerk ez zuen herrietako bizimodurik iradokitzen.
|
|
2007
|
|
|
Gurpil aulkietan mugitzen diren pertsonen beharretara egokitzeko egin diren aurrerapen garrantzitsuak oztopatu egiten dituzte, neurri handi batean, ikusmen eta entzumen urritasunak dituzten herritarrek dituzten zailtasun larriek. Aldizkari honetako teknikariek, gurpil aulkian dabilen pertsona batek, beste pertsona itsu batek eta gor batek lagunduta, eta ezgaitasuna duten erabiltzaileen hainbat erakunderen laguntza baliotsuarekin, hiru bisita egin
|
zituzten
hiri horietara: Coruña, Alacant, Bartzelona, Bilbo, Cadiz, Kordoba, Granada, Madril, Malaga, Murtzia, Oviedo, Iruñea, Donostia, Sevilla, Valentzia, Valladolid, Gasteiz eta Zaragoza.
|
|
|
Kyotok hamar urte bete ditu Hain zuzen ere, egun horietan, Kiotoko Protokoloak hamar urte betetzen dituenean, Balin inork ezin du ziurtatu 2012an luzapen adostua izango duenik baliozkotasuna amaitzen denean. Herrialde pobreenek beren ahotsak handitu
|
zituzten
hiri horretan, industrializatuei leporatzeko ez zituztela bete teknologien transferentziaren arloan hartutako konpromisoak, hori baita klima aldaketari aurre egiteko arma nagusietako bat. Hori da Balin eztabaidatutako funtsezko zutabeetako bat, arintze mekanismoekin, klima aldaketara egokitzearekin eta dagozkien finantziazio mekanismoekin batera.
|
|
2008
|
|
|
Langileen artean, berriz, elikagaiak landatu ahal izateko lur esparru bat zeukatenak bazeuden arren, horrelakorik ez zeukatenek oso gaizki pasatu zuten zailtasunak zituztelako elikagaiak eskuratzeko. Kasu askotan, luberritzeak egin behar izan
|
zituzten
hirien kanpoaldean nekazaritza produktuak landatu edota untxi, txerri edo behiak hazteko.
|
|
|
100 min. 1999 urtean, AEBetako Seattle hirian, Merkataritzaren Munduko Erakundeak bilkura egin zuen. Era berean, milaka gaztek protestak egin
|
zituzten
hirian neurri neoliberalen aurka. Protesta horiek jotzen dira globalizazioaren aurkako mugimenduaren hasieratzat.
|
|
2009
|
|
|
Domine hotela eta Guggenheim museoko inguruak izan ziren aukeratutako lekuak lehen sekuentziak grabatzeko. Grabazio lehen egun honetan, Landak (Yago Mateo) eta Desik (Inma Fernandezek) zenbait gora-behera bizi
|
zituzten
hiritik barrena. Bertan ezkutatutako emakume famatua topatu eta ezagutzea zen euren helburu bakarra.
|
|
|
Lehen aldia izan zen, halaber, protesta gisa autoak erre zituztela. Hamaika urte geroago ere istilu larriak izan
|
zituzten
hiri horretako bizilagunek.
|
|
2010
|
|
|
1953an uda sasoia luzatzeko erabakia hartu zuten hiriko hamar merkatarik. Horretarako zinema jaialdia jarri zuten martxan, eta hainbat izar bildu
|
zituzten
hirian. Orduan hasi zen eratzen egun ezagutzen dugun Zinemaldia.
|
|
|
Gernikara abiatu zen, frantsesa zekiela eta, Juan Ajuriagerrak bidalia, kazetari frantsesari laguntzeko. Baina, Berniard eta Lauaxeta atxilotu egin
|
zituzten
hiri bonbardatuan. Han bertan fusilatuko zituztela zirudien arren, frantsesak bizia salbatu zuen txiripaz eta azken unean Frecce Neri tropekin joandako hiru kazetari italiar agertu zirelako.
|
|
|
–Bonbaketarien taktika, zientzia militar berriaren ikasleentzat interesgarria izan daitekeen taktika, hurrengoa izan zen: Lehenik, hegazkin multzo txiki batzuek bonba astunak eta esku granadak jaurti
|
zituzten
hiri osoaren gainean, era antolatuan eremuz eremu aukeratuz. Segidan, gudu aparatuek, goitik behera hegan eginez, altuera baxuan, babeslekuetatik ateratako lagun izutuak metrailatu zituzten.
|
|
|
Behin batean, haien baitan konfidantza zuen aldetik, Sultanek enbaxadore antzo igorri zituen Trapobandaraino; enbaxadoreak beren sorterrian gaindi iragan behar zirenez, harroki jantzi eta zaldiak arraiki apaindu ere
|
zituzten
hirira sartzerakoan. Bai ordea, ez zuten txalorik bildu:
|
|
|
Entzun zuen Jaunak israeldarren deia eta eskura eman zizkien kanaandar haiek. Israeldarrek erabat suntsitu
|
zituzten
hiriak eta bizilagunak. Irabazi zuten eta, horregatik Irgun ekoak ez dira terroristak, heroiak baizik.
|
|
2011
|
|
|
Izan ere, komandantzia militarrean zeuden erreten indarrak ere matxinatu egin ziren, Kasinoan guardia zibil dozena bat eta artilleriako hainbat soldadu matxinatu ziren bezalaxe eta Maria Cristina hotelean Erasorako Indarrak, guardia zibil talde bat eta boluntario batzuk. Talde hauek hil eta zauritu asko eragin
|
zituzten
hiriko kale batzuk hartu zituztenean teilatuetatik tiro eginez eta Loiolako kuarteletik botatzen hasi ziren obusen laguntzarekin. Borroka Donostia guztian zabaldu zen, batez ere CNTk Amaran zituen lokalen inguruan; hildakoz zipriztintzen zuen ibilgailu blindatu bat ere azaldu zen.
|
|
2012
|
|
|
Gainera, PPko Bilboko bozeramaileak iragarri zuenez, eskaera hori jasotzen duen liburuxka baten 50.000 ale banatu
|
zituzten
hiriko etxebizitzetan, Aurretik, bilbotarrak. Etxebizitza publikoa esleitzeko sistema bidezko baten alde leloarekin.
|
|
|
Are gehiago, kudeaketa berriro udalen eskura itzultzea soluzio bilakatu da pribatizazioak jasan
|
zituzten
hiri askotan, sektore pribatuaren emaitza txar, inbertsio eskas edo hutsal eta prezioen gorakada ikusita. Urrunera joan gabe, 2010.urtean ur kudeaketa publikora itzultzea erabaki zuten Parisen, 25 urtez esku pribatuetan izan ondoren.
|
|
|
Zaldunek edo nobleziakoek laborarien eta hirietako burgeseriaren aurka egiteko tresneria juridiko eta politiko berriak garatu zituzten. Ondasunak baina bereziki lur sailak legez, zaldun leinuaren baitan zaindu eta babestu nahi
|
zituzten
hirietako burgeseria edo aberatsen aurrean. Eta horrela legedi berria sortu zuten:
|
|
2013
|
|
|
Eta bide horretan, hainbat urrats egin dituzte. Joan den udan, esaterako, hainbat auzotan seinaleak jarri
|
zituzten
hiria inguratzen duten mendietara igo ahal izateko. Eta orain, ildo horretatik sakontzen jarraituko dute, eta mendietako ibilbideak bultzatzeko beste egitasmo bat jarri du martxan:
|
|
|
nazio horren erroak zeuden baserri horretan. Horrela lotu
|
zituzten
hiria, baserria eta nazioa.
|
|
|
Industriaren izaera espezifikoak lurraldera zabalduriko hiriaren garapena baimentzen zuen espazio urbanotik kanpo, eta horrela aldiriek laster apurtu eta «lapurtu»
|
zituzten
hiri zabaltzearen hedagune geldo baina etenik gabekoak. Modu horretan, mende eta erdi baino gehiagoko ibilbidean «Bakearen Portu»tik Zorrotzaurreko penintsularen irekidura unera helduko gara, 1960ko hamarkadaren akabuan, alegia Bilboko portu metropoli industrialak zuen hedapen espaziorik ureztatuenean.
|
|
2014
|
|
|
Ezin inola ere atseden hartu. Administrazioaren bulegoak gau eta egun zeuden zabalik, eta, hala ere, leporaino betetzen
|
zituzten
hiriko biztanleek zein Europa eta Asiako atzerritarrek.
|
|
|
Beharrik atera zen hain agudo Mikel Strogoff posta-etxetik. Ivan Ogareffen aginduak berehalako batean bidali
|
zituzten
hiriaren irteera guztietara, eta tsarraren mandatariaren ezaugarriak posta-etxeko nagusi orori eskuratu zizkioten, Omsketik ateratzea galarazteko asmoz. Baina, ordurako, zulo batetik hesia zeharkatu eta lasterka zihoan haren zaldia estepan barrena.
|
|
|
Tatariarrak atzera bota
|
zituzten
hiriaren kontrako iruzurrezko bi erasoetan. Vasili Fedor eta bere soldadu talde txikia Boltxaiako atean gelditu ziren, halako sen batek alderdi hura defendatzeko agindu baitzion, eta lehenengo erasotzaileak guztiz birrinduak eta azpiratuak izan ziren, zabalik espero zuten atetik ezin sarturik geratu zirenean.
|
|
|
Irkutsk biltegi handi bat da, non Txinaren, erdialdeko Asiaren eta Europaren artean trukatzen diren salgai zenbatezinak pilatzen diren. Beldurrik gabe, Angarako ibarreko nekazariak, mongol khalkhak, tunguzak eta buretak, erakarri
|
zituzten
hirira, eta mortua zabaldu inbaditzaileen eta hiriaren artean.
|
|
2015
|
|
|
Mundu osora hedatu da ordutik eta gurean ere egin du lekua azken urteetan. Horren erakusle Coworking Spain elkarteak 2013an egindako inkesta batean Iruñea sartu izana coworking asko
|
zituzten
hirien artean.
|
|
|
Zergatik ez hamazortzi urte bete zenituenean, tesia amaitu zenuenean, lanean hasi zinenean, edo titularitatea lortu zenuenean? Zergatik ez Estatu Batuetan bizi zinenean, zeinetan errepideak eraiki
|
zituzten
hiriak eraikitzen hasi aurretik. Zergatik ez Gabonetan edo zure urtebetetzean?
|
|
|
3 Jakin beza zaldun batek bidali zuela hona ez dakit nolako ogasuna, baina horrekin ez dute behar dutenaren laurdena ere eta ez dute hartaz gozatzerik hurrengo urtera arte, eta berehala kendu
|
zituzten
hirian ia guztiek ematen zizkioten limosnak, eta zorrez josirik, ez dakit zertan amaituko den. Gomendatu Jainkoari guztia, baita ni neu ere, berezko izaerarentzat nekagarri delako, batez ere ama priore izatea hainbeste gauza batera datozenean.
|
|
|
Proiektuak hiriko espazioak modu berrian esperimentatzeko aukera eskaintzen zien erabiltzaileei. Iluntzean, bizikletan kokatutako ordenagailu GPSdun txiki batek gidatuta, parte hartzaileek ibilbide propioak eraikitzen
|
zituzten
hirian zehar. Leku konkretuetan gelditu («ezkutatu», egileen esanetan) eta galderei erantzuten zieten beren hausnarketa propioak grabatuz, eta besteek esandakoa entzuten zuten.
|
|
|
dohaintza pribatuek, Iruñeko Udalak, Foru Diputazioak eta Kutxak berak ere bai; 1953an 1500 ume zeuzkaten. Jantokiok diruztatu beharrez, Kutxako langileek tiketak saltzen
|
zituzten
hiriko saltegi eta merkatuetan, zerri bat zozketagai. Behargin hauek, sosen biltzearren, urdea bera ibilarazten zuten karriketan barrena.
|
|
|
Gizon eta emakumeek erasotu
|
zituzten
hiriak, herriak eta postu frantsesak eta sarraskitu zituzten.
|
|
2016
|
|
|
Eskasaz oharturik, urte guziz ibiltzen zen eskuin ezker lehengo teknika desberdinen ikasten bere hargin enpresan erabiltzeko. Aditu ezagutua bilakatu da, eta erdiguneko alde zaharrak begiratu nahi
|
zituzten
hiriak hasi ziren haren argitasunen eske. Horien artean:
|
|
|
Donostiarren artean galdetegi bat zabaldu zen, zaindari ekintzetan parte har zezaten bolondresak kausitzeko. Errolda 60000biztanlekoa izanik, oso erantzun gutxi jaso
|
zituzten
hiri agintariek. Hemen, jasotakoen zenbakiak:
|
|
|
Konbentzio demokrata SESB Txekoslobakia inbaditu zuten aste berean egin zen eta Chicagoko manifestari askok. Czechago? bezalako margoketak egiten
|
zituzten
hiriko hormaten eta Guardia Nazionalren tankeetan. Komunikabideek Chicagoko gertakariak kontatzean, police riot?
|
|
|
Cabo de Buena Esperanza ontzia Bartzelonara arribatu eta Ramblako Oriente Hotelean hartu zuten ostatu Karmelek, Txominek eta bi umeek. Egun batzuk igaro
|
zituzten
hirian, Poliziaren aurrean susmo arrarorik ez sortzearren. Piztiak ikusi zituzten Zooan, Auzo Gotikoan barrena paseatu ziren, ipuin fantastikoak asmatu zituzten Güell Parkean, funikularrean igo ziren Tibidabora...
|
|
2017
|
|
|
Italian, esklabotza publikoa zeritzon sistema bat garatu zuten, eta bahitutako milaka atzerritar, gaur egungo etorkin papergabeen aurrekariak? erabiltzen
|
zituzten
hirietako gobernuek lan publikoetarako, edota herritar pribatuen esku uzten zituzten, nekazaritzan erabil zitzaten. Asko eta asko arraunerako erabiltzen zituzten, eta, esparru horretan, enplegu iturri garrantzitsua izan zen Vatikanoaren ontzidia (Bono 1999:
|
|
|
Aragoiko Koroak isla konkistatu zuen XIV. mendean. 1372an Algheroko biztanle autoktonoak egotzi
|
zituzten
hiritik eta kolono katalanek hartu zuten haien lekua. 2012an algherotarren% 20 inguru mintzatzen zen katalanez.
|
|
2018
|
|
|
Espainiar asko aseguratuta bidaiatzen ari dira eta ez dakite 2017an Espainiako etxeen% 12,42k bidaia asegurua kontratatu zuen (e) k egindako ‘Estamos seguros’ txostenaren arabera, Unespa (Aseguruaren Enpresa Elkartea). Melilla, Kanariak, Extremadura eta Ceuta izan ziren bidaia polizak gehien barneratu
|
zituzten
hiri eta autonomia erkidegoak; Aragoi, Asturias, Kantabria, Gaztela eta Leon eta Valentzian, berriz, tasa% 5 baino txikiagoa izan zen. Batzuek ez dakite, beharbada, askotan badirela aseguratuak; izan ere, beren kabuz aseguru bat kontratatzen badute, litekeena da aseguratuta bidaiatzea.
|
|
|
Lehena 1841ean gertatu zen, O’Donnell jenerala, ziudadelan zeuden unitateen laguntzaz, gobernuaren aurka altxa zenean, hiriko indarrek eta agintariek Esparterorekiko leial iraun zuten bitartean. Matxinadak hamabost egun iraun zuen eta tarte horretan matxinatutakoek hiria bonbardatu zuten ziudadelatik, eta kalte ugari sortu
|
zituzten
hiriko etxeetan eta San Lorentzoko dorrean. Hiru auzotar hil, eta hamabi zauritu zituzten.
|
|
|
Suntsipen hauetaz gain, erbesteratuak ditugu. Gaztelarrek berrehun auzotar baino gehiago egotzi
|
zituzten
hiritik, agaramontar zirelakoan eta hiri barnean setiatzaileei laguntza emateko asmoz altxatuko ziren beldur. Haien ondasunak orobat bahiturik gelditu ziren.
|
|
|
Sevilla, Salamanca eta Lima. Denak dira euskaldunek monarkia hispanikoaren zerbitzuan jarduera nabarmenak betetzen
|
zituzten
hiriak. Salamanca monarkiaren gobernu burokrazia osatuko zutenen prestakuntzarekin lotuta dago.
|
|
2019
|
|
|
Atzo, asteartea, aurkeztu zuten prozesu parte hartzailea Sanagustin kulturgunean egindako batzar irekian. Bertan, prozesuaren inguruko xehetasunak azaldu
|
zituzten
Hiritik At kooperatibako kideek eta Josu Labaka zinegotziak. Udalak azaldu duenez, Labakak hartu zuen hitza aurkezpena hastean:
|
|
|
Eta konturatu naiz ez dela horrela, gerrako lehendabiziko biktimak emakumeak direla, nahiz eta ez zaigun historia hori kontatu ere egiten. Pentsa, Donostian oraintsu hasi gara irakurtzen eta entzuten nola bortxatu
|
zituzten
hiriko hainbeste emakume. Emakumeek egunero jasaten duten bortxakeria horren errudun ere sentitzen naiz.
|
|
|
|
zituzten
hiriko merkatariek eta kontrabandistek tratu eta negozio. Herritarrek laster paratu zioten izengoitia; horrela" Perichona" erraten zioten.
|
|
|
Hondarribia, Pasaia eta Donostia izan ziren gehien populatu
|
zituzten
hiriak. Izurun zaharra Donostia (Done+ Sebastia) izatera pasatu zen gaskoien eraginez, 1000 urte inguruan bertako baserritarrek San Sebastian martiriaren omenez eraikitako monasterioaren izena erabiltzen hasi baitziren hiri gaskoi berritua izendatzeko.
|
|
|
Urrutitik, etsi zuten mairu horiek ikusirik, portugaldarrek uste izan zuten hiriaren errendizioa negoziatzera zihoazela, irteteko ateak ez zituztela ireki ikustea eta egoera hauetarako indarrean zegoen protokolo militarrari kasu ez egitea arraroa iruditu zitzaien arren, eta, batez ere, ustezko mezulariei gehiago hurbildu zitzaizkienean, nabarmen gelditu zen, beren arropen zikin eta zarpailtsuarengatik, ez zela nagusi jendea. Soldaduen furfuria eta sumin eroa nolakoa izan zen azaltzerik ez dago, azkenean ulertu zutenean zer nahi zuten, nahikoa da esatea hura ebakiriko mihi, sudur eta belarrietan sarraski bat izan zela, eta hori gutxi bailitzan, kolpeka, ukabilkadaka eta irainka itzularazi
|
zituzten
hirira, horietako batzuek, nork daki, oraindik ere benetan itxaron gabe itxaroten zutelarik barkamen ezinezkoa traizionatu zituzten horiengandik, baina oso kasu tristea izan zen, hantxe gelditu baitziren denak, hilik, beren anaiek berek harrikatuta eta geziz josita. Gertaera tragiko honen ondoren isiltasun pisu bat erori zen hiriaren gainean, dolu sakonagoa purgatu balute bezala, agian iraindutako erlijio batena, agian ekintza senide hiltzailearen aladura jasanezina, eta orduantxe bertan, duintasunaren eta ahalkearen azken harresiak gaindituz, gosea ageri zen hirian bere adierazpenik obszenoenean, obszenoagoa baita janaririk ezean gorputz bat nola iraungitzen den ikustea gorputz horren beraren jokamolde intimoak erakustea baino, gorputz bat nola iraungitzen den jainkoen begirada ezaxola eta ironikoaren azpian, zeinek, elkarren aurka borrokan ibiltzeari, hilezkor zirenez, utziz gero, irabazten eta galtzen dutenei txalo egiten amatatzen baitute asper eternoa, lehenei erail zutelako txalo egiten, bigarrenei hil zirelako.
|
|
|
Hiria espazio publiko eta konfliktibo gisa aldamenean utzirik, hiriaren proiektu kulturalari uko eginez, disoziazio sozialaren eta psikikoaren espazioak ziren Mumfordentzat, eta hargatik anti hiri balioespen hori. Prozesu horrek jarraitu zuen, eta aberatsek, gero eta aberatsagoek, aparteko hiribilduak ugaldu
|
zituzten
hiri handien bazterrean, zerbitzu pribatuekin. Horrela aberatsek pobreekin ez zuten zertan izan ukipen harremanik.
|
|
2020
|
|
|
Mozkinak Sanchez de Oñatetarren etxean murriztu ahala hiriko handikien adiskidantzak zein leialtasunak ere beherantz egin zuten. Egia esan, Gaztelako artilearen garraio eta salerosketaren negozioak porrot egindakoan Oñatetarren diru sarrera gehienak eskualde osoan sakabanaturik zituzten lur jabegoen errenten bitartekoak bilakatu ziren, hain justu ere ordura arte lagun zein babesle
|
zituzten
hiriko handiki askok gutiziatzen zituztenak. Haietariko bat Pedro Sanchez de Oñate Inkisizioaren aurrean salatu egin zuen Juan Fernandez de Paternina, Arraraingo dorretxeko jauna eta aspaldidanik bekaizkeriak akuilaturik Oñatetarren lurrak eskuratze aldera azpijanean zebilena.
|
|
|
Goizeko lehen orduan hasi zuten mobilizazioa. Bi zutabe eratu
|
zituzten
hiriaren alde banatan: Jundizko industrialdetik abiatu zen aurrenekoa, eta Buesa Arenako aparkalekutik bigarrena.
|
|
|
1845eko udan, Espainiako Isabel II.a erreginak hamabost eguneko egonaldia egin zuen Donostian. Abuztu erdiko ohiko jaiegunak aurreratu, eta" sekulako festak" antolatu
|
zituzten
hiriko agintariek erreginaren omenez. Ospakizunen artean, Alde Zaharrean ireki berri zuten Plaza Berrian gaur egungo Konstituzio plaza jendetza handia batu zuten zezenketak egin zituztela kontatu du Mendizabalek.
|
|
|
Txilen metroko txartelarekin gertatu zen bezala, euroaren zentimo batzuk garestitzeak eragin zuen mobilizazio sozialik handiena, Macron kinkan jarri zuena. 2018ko azaroaren 17an, milaka herritarrek biribilguneak okupatu zituzten autoko jaka hori deigarriak jantzita, eta astez aste mobilizazio oso jendetsuak egin
|
zituzten
hirietan. Hasieran, diesel erregai litroa 7,6 zentimo garestitzeagatik eta gasolina litroa 3,8 zentimo garestitzeagatik atera ziren, baina jatorri askotako haserreek egin zuten bat Jaka Horien mobilizazioetan.
|
|
|
Elaineren lagun batzuk ere haiekin joan ziren Berlindik Pragara, eta Niallen Ingeniaritzako ikaskide batzuk topatu zituzten Bratislavan, trenez Vienara pasatu aurretik. Aterpetxeak merkeak ziren, eta ikusi
|
zituzten
hiriek behin behinekotasun aire atsegin bat zuten. Connelli ez zitzaion gogoan geratu haietan egin zuen ezer.
|
|
2021
|
|
|
Versailleseko tropek eskola militarra eta Eliseoa hartu zuten ere. Federatuek barrikadak eraiki
|
zituzten
hiri guzian baina antolaketa desegina zen eta Versailles-eko armada ekialdera buruz gero eta gehiago aitzinatu zen. Maiatzaren 24an, Herriko Etxea hartu zuten.
|
|
|
Atariraino ibiltzean meskita nagusiaren minaretea ez ezik, beste meskita txiki batzuk, eliza pare bat eta bi sinagoga ikusi zituzten. Bi egun eman
|
zituzten
hirian. Ostegunean abiatu ziren hegoaldera aurreikusita bezala geldialdiak eginez.
|
|
|
Mutilak egur zamauak biltzen aritu ziren Donibane bezperako arratsalde hartan. Egur meta handiak antolatu
|
zituzten
hiri eta kanpamentuen arteko zelai batean. Kontu handiz aukeratu zuten lekua.
|
|
|
Tokioko Gobernuak aginduta, hustu egin
|
zituzten
hiriak zentralaren inguruko 20 kilometroko erradioan. Denera, 118.000 herritar euren etxetik kanporatu zituzten.
|
|
|
Hala, egoerak bultzatuta, mundu osora zabaldu ziren atzo indarkeria matxistaren aurkako protestak. Pakistanen, milaka emakumek hartu
|
zituzten
hiri nagusietako kaleak. Italian, protestez harago, Alexandro Palombo artistak kartel ikusgarriz bete zituen Milango kaleak; horietan, besteak beste, Parisko alkate Anne Hidalgoren aurpegia ikus zitekeen, kolpatuta.
|
|
|
Erromatar sentitzea honako honetan guztian zetzan: angelu zuzenean gurutzatzen ziren etorbide zabalak
|
zituzten
hirietan bizitzea; gimnasio, terma, foro, marmolezko tenplu, liburutegi, latinezko inskripzio, akueduktu eta estoldak izateko aukera; Akiles, Hektor, Eneas, Dido nor ziren jakitea; harritu gabe eguneroko paisaiaren parte gisa biribilkiak eta kodexak ikustea; zerga biltzaile beldurgarriei behar zena ordaintzea; antzoki bateko harmailetan Plautoren txiste bat zela-eta irriz lehertzea; Tito Liviok A... Mosaikoek, oturuntzek, estatuek, errituek, frontoiek, behe erliebeek, garaipeneta oinaze elezaharrek, alegiek, komediek eta tragediek —airez, harriz eta papirozimajinatu ezinezko mugetaraino modelatzen zuten erromatar identitate hori, Europako lehenbiziko kontakizun bateratua.
|
|
|
Atenasko eta Rodasko ebidentziak gimnasioak
|
zituzten
hiri guztietara estrapolatu badaitezke, helenismoaren garaian ehun liburutegitik gora egonen ziren: hitzen eta fikziozko kontakizunen oxigenoa lurraldeko bazter guztietara ponpatzen zuen arteria sare delikatu bat.
|
|
|
84 urte betetzen dira gaur faxistek Durango bonbardatu eta 336 pertsona hil zituztenetik. Gerra hegazkin italiarrek 281 bonba jaurti
|
zituzten
hiria suntsituz. Bidean Elorrio ere bondartu zuten, eta zazpi pertsona hil ziren.
|
|
2022
|
|
|
Helburu horiek betetzeko, ospakizun eta topaketa ezberdinak antolatu ziren 25 urte horietan. Korrikaren doinu eta irriek bete
|
zituzten
hiriaren karrika. Olentzerok urtero egiten die bisita hemengo haurrei ere, eta hain haur ez garenoi ere.
|
|
|
Nagusi judutarrak sabat eguna ospatu ondoren mugituko ziren iparraldera. Ordutik bi egun pasatuko
|
zituzten
hirian. Hiru mutilak hurrengo egunerako geratu ziren.
|
|
|
Kruzeroa amaitu zenean, Bartzelonan lehorreratu ziren, eta egun batzuk eman
|
zituzten
hiria ikuskatzen, eta azkenean, Sagrada Familia ikusi ahal izan zuten, barrua andamiorik gabe eta garbi. Lagunentzako oparitxo batzuk ere hartu zituzten, txiki batean, erakusleihoan zegoen liburutxo batek atentzioa emanda.
|
|
|
Zelenskirekin bildu aurretik, Irpin (Kiev oblasta) hiria bisitatu zuten Frantziako, Italiako, Alemaniako eta Errumaniako agintariek; 290 zibilen gorpuak topatu
|
zituzten
hiri hartako kaleetan, «Errusiako tropak martxo amaieran erretiratu ostean». Laurek Errusiako armadak egindako «gerra krimenak» gaitzetsi zituzten.
|
|
|
–Ai, gizajook; mundu guztiari diote beldur! Izugarrikeria latzak jasan
|
zituzten
Hiri Handian. Gainera, bata gorra da eta bestea itsua.
|
|
|
Zeharkatzen
|
zituzten
hiri edo herrietako denda guztiak itxita zeuden; karabanakoek ogia eta jakiak partekatzen zituzten. Edari falta nabaritzen zuten gehien.
|
|
|
" Gas farolek erauzi zituzten izarrak hiriko zerutik", baieztatzen digu Walter Benjaminek Iñigo Astizek bere poema batera ekarritako aipuan. " Eta ipurtargiak erauzi
|
zituzten
hiriko jardin eta landetako belaze eta sasietatik", erants zezaketen filosofoak zein poetak.
|
|
2023
|
|
|
«Normalean, eremu estrategiko eta lauetan kokatzen
|
zituzten
hiriak, komunikabideetatik gertu», Lanzen arabera. Batzuetan, lehendik existitzen ziren herriak garatu zituzten.
|
|
|
Ondoren, tradizioari jarraikiz, 100 Poeta taldeak Kristalezko orrialdeak ekinaldiari eman zion hasiera. Beste urte batez, poesiaz bete
|
zituzten
hiriko dendetako eta lokaletako erakusleihoak, batukadak Arka plazatik Gorbeia kaleraino laguntzen zien bitartean.
|
|
|
Donostiara heltzearekin batera, errazagoa izan zen gidarien lana. Hesitu egin
|
zituzten
hiriko kaleak, eta ikusleak ezin ziren errepidera bildu. Proportzioan, gainontzeko herrietan baino ikurrin gutxiago zeuden hiriburuan, eta turista asko errepide alboetan.
|
|
|
Iazko indusketen ostean hasi ziren gorpuzkiak identifikatzeko lanetan eta Eusko Jaurlaritzaren memoria arloko ordezkaritza bat Extremaduran egon zen, identifikazio genetikoa egiteko senideen bila. Izan ere, Urduñako Espetxean hil ziren 225 presoetatik 127 extremadurarrak ziren eta gehienak Castuerako (Badajoz) espetxetik eraman
|
zituzten
hirira. Gogora Institutua arduratzen ari da lan horiek koordinatzeaz eta dagoeneko bost gorpu identifikatu dituzte.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzaren memoria arloko ordezkaritza bat Extremaduran ari da Urduñako Espetxe Zentralean hildako zenbait presoen senideen bila, DNA probak egin eta gorpuzkien identifikazio genetikoa burutzeko. Izan ere, dokumentazio historikoaren arabera, bitartean Urduñako Espetxean hil ziren 225 presoetatik gehienak extremadurarrak ziren (127), eta Castuerako (Badajoz) espetxetik eraman
|
zituzten
hirira. Gainerakoak Gaztela Mantxakoak (41) eta Malagakoak (22) ziren.
|
|
|
Valentina, ehungintza fabrika bateko langilea, iraultzailea, proletario jatorrizkoa, espazioan nabigatuko eta izarren artean bidaiatuko zuen munduko lehen emakumea izanen zen. Sobietarrek iraultza egin zuten, naziak garaitu (hogei milloi hildako saldo krudelarekin izan bazen ere), mapak jasotzen ez
|
zituzten
hiriak sortu, Yuri Gagarin espaziora bidali eta, orain, orain Valentina Tereshkovaren unea zen. Igorrekin akordatu zen:
|