2010
|
|
Hitz egiteak, birikak eta eztarria urratuz eta xahutuz, bizitza kaltetzen eta laburtzen du, dudarik gabe. Hala otu zitzaien aldean eramatea hizpide hartu behar
|
zituzten
gauzak. Komunikazio modu berrian, hitza esan beharrean gauza erakusten zen, asko irabazten zen horrela labur zehaztasunean.
|
2012
|
|
Tertia orena iritsi arte iguriki, eta herritarrak mezatara deitzen zituen kanpai hotsa jo zuten. Jendea eliza baitara sartu bezain fite, gaizkileek ateak hertsi eta bertan zeuden herriko printzipalak estekatuz, aldean
|
zituzten
gauza baliosak edeki zizkieten, palto zaragoilak eta oskiak ere bai.
|
2013
|
|
" lekuko honek ikusi zuen aipatutako herria [kuartel nagusia] utzi zuten unetik pasatu zituzten leku eta herri guztietan bertakoei minik ez egiteko agindu zuela koronelak beti, eta ez zitzaiela inola ere minik egin, alderantziz, aipatutako koronelak aizkoratxoak eta beste tratu gai batzuk eman zizkiela indioei, lausengatzeko, eta soldaduei ere eman zizkiela halakoak, behar
|
zituzten
gauzekin trukatzeko.
|
|
Gero, bere gizonei hurbiltzen uzteko erregutu zion, kanpotarrak bertatik bertara ikusi eta ukitu egin nahi zituztela eta, gehienek ez zutelako sekula gisa hartako jenderik ikusi. Nolakoak ziren jakin nahi omen zuten, eta janzten eta erabiltzen
|
zituzten
gauzak zertarako ziren. Anzak opari bereziak eskaini zizkion Palma buruzagiari:
|
2015
|
|
Ez haren garrasiaren oihartzuna bildu zituzten hormak, ez kartutxoen talka jaso zuen lauzadura. Denboraren zuloek irentsi
|
zituzten
gauza haiek guztiak, baita eskopetaren tiroek zauritutako arbolak; nola haritzak hala arteak. Nire irudimenean zauritu zituen pinuak bakarrik geratzen dira.
|
2017
|
|
Geroago, erdi galdezka ibiliz, jakin behar izan nuen ehun urtean egon zala sutan, baita hirurehun urtean ere. Zaharrek kontatzen
|
zituzten
gauzak ziren. Gaur ez da entzuten holakorik.
|
|
Hala ere, denek ez
|
zituzten
gauzak modu berean ikusten, eta Tuteratik urruntzean gerrillariak pozarren zihoazen, han ebatsitako dirua aldean eramanik. Aurreko hilabeteetan, Minaren gerrillariek Irunen frantsesei lapurtutako danborrak bat batean tarrapataka hasi ziren jota airea zuen kanta bati laguntzeko.
|
|
Espirtu Santon ez zen gizonik geratu, denek ihes egin baitzuten, eta herrian geratu ziren emakumeek Minaren taldea ikusi bezain pronto, badaezpada ere, Andra Mariren irudi baten atzean ezkutatu ziren prozesioan zihoazen bitartean. Hala ere, harriturik geratu ziren ikustean soldaduek ez zietela minik ematen eta hartzen
|
zituzten
gauzak ordaindu ere egiten zizkietela.
|
2019
|
|
Zerk bultzatu zituen hizkuntza osagarri hori asmatzera? Haien aspaldikoek bezala, eskura
|
zituzten
gauzei izena emanez ibili ziren: urari ur, eskuari esku.
|
|
aditz konjugazioa ezagutzen ez zuten garaietan," beldur naiz" gizaldiaren eta haien arbasoen garaietan, da adizkiarekin izenak ziren erabiltzen zituztenak. Eta erakusleen erabilera, izenordain gisa, behatzaz lagundurik, hau erakuslea izenik gabeko edo ezagutzen ez
|
zituzten
gauzak seinalatzeko baino ez zuten erabiltzen.
|
2020
|
|
Umeek herri txikietan egiten
|
zituzten
gauzak egiten genituen: jolastu, baserrietara sagarrak edo gereziak ostera joan, Errekatxikin karramarroak edo ezkailuak harrapatu, eta horrelakoak.
|