|
2004
|
|
|
Asmatu egin nuen. Guardiek Balantzategiko argi guztiak piztu
|
zituzten
etxearen txokorik txokoena ere aztertzeko, eta dozenaka linterna erabili zituzten basoan azterketa berdina egiteko. Baina etxeko txokoetan hautsa besterik ez zuten ikusi, eta basokoetan, berriz, zomorroa besterik ez.
|
|
2010
|
|
|
Donostia, San Sebastian— La Salleko ikastetxe hartan ikastera, nahiz joan etorriak bi ordu eta gehiago hartu eta beste hainbat kolegio hurbilago egon. Eta horregatik gonbidatzen
|
zituzten
etxera Alaska hoteleko Martin eta Teresa, edo Maderas de Obaba zerrategiko Adrian. Baina nik, nahiz ur hartatik ere edan, nahiz nire gizarte mailako lagun haiekin ere ibili, nahiago nuen apartean; nahiago nuen, psikologoak adierazi bezala, nekazari giroari atxikita bizi.
|
|
2013
|
|
|
Helduek ume ttipiak irtenarazi
|
zituzten
etxetik atalaurrera, bertan pixka batean jolas zitezen Euleren ardurapean. Ekidin nahi zutena zen, jakina, Hostape gizagaixo urrikalgarriaren adierazpenak aditu ahal izatea.
|
|
2014
|
|
|
Nolanahi ere, bere lehen pentsamenduek ez zuten jo bere baitatik kanpo zeuden gauzetara —gerrara, Zumalakarregiren aurkako konspiraziora edo Plateria kaleko etxe hartantxe atxilotutako Gran Viarengana—; behingoz, bere buruaz pentsatu zuen, eta bere gorputzera berriro zetorren biziaz. Buruak aise lan egiten zion orain; begiak, makalduta ahuldadeak jo zuenez geroztik, arin arin mugitzen ziren gela osoan zehar; belarriek zehazki bereizten
|
zituzten
etxeko zaratak eta enaren abistuak. Oinak, berriz, ia ez zion minik ematen.
|
|
|
Pasaia erritua da. Oroit gaitezen zer emoziorekin gure amaso eta amatxiek atxikitzen
|
zituzten
etxeko mutikoen argazkiak uniformeetan. Gizon oso bilakatzen zen hor.
|
|
|
Soinujole eta pintore zen Martin eta haren emaztea, Ixabel. Ez zuten seme alabarik, baina hiru iloba izan
|
zituzten
etxean. Zaharrena, osaba bezala soinujolea, Anbroxi, handik urte gutxitara etorkizunean Segoviako ihesean parte hartu zuen argiketariarekin ezkonduko zena.
|
|
2016
|
|
|
Nola adosten du hainbeste pertsonak nork merezi duen tratu gaizto hori? Ahoz aho, noski, baina, badaezpada, jendearen gorrotoa ez dagoelako beti egoerak eskatzen duen tenorean, panfletoak banatu
|
zituzten
etxeetako posta kutxetan, hogeita sei haietako batzuen izen abizenak eta telefonoak emanez. Hartu orri hau eta egin itzazu hamar fotokopia, esaten zuen panfletoetako batek bukaeran, zure inguruko pertsonak ere jakinaren gainean egon daitezen.
|
|
2017
|
|
|
—Xerria hil balute, gu bezala, erreserbak izanen
|
zituzten
etxean.
|
|
|
Federiko zuen senarra, gizon ona, aitaren lagun mina, eta gurekin beti futbolean aritzeko prest egoten zena. Munduko irribarrerik politenak
|
zituzten
etxe hartan: Urtsula eta Federiko, eta euren alaba Maxi, eta Victoriano, semea.
|
|
2019
|
|
|
Aurrez ikusi dituzu, tropa frantzesak 1794an erre zituen etxeak, eta hormarik sendoenak
|
zituzten
etxeen harrizko pareta batzuk bakarrik gelditu omen zirela zutik. Haien artean Kontseju Zaharreko paretak.
|
|
|
Baina datu eder askiak ematen dituen beste dokumentu on franko ere sartu dut aurreneko zati honetan, ohiko etxe/ borden erroldaz gainera: ...lun batean, Don Migel Zabaleta apaizaren itzala tarteko zela, hiru borda egiteko baimena eskuratu izanak, Gorriztarango auzotarren artean piztu zituen errezeloak; 1732 urtean Udalak bere etxeentzako ere bordalekuak markatu eta mugarritu zitueneko datu interes haundikoak; 1735eko soldaduen leba diruz laguntzeko erroldan, etxe/ borda bakoitza uztarrian ageri deneko erlikia; 1751 urteko hasikinak zor
|
zituzten
etxe/ borden zerrenda; 1774ko izurritean hildako behien kontua, etxe/ borda bakoitzero; behi galtzeak 1776an eragin zuen bertako pottoken zaintza; 1792an bordari bakoitzak Herriari utzi behar izan zizkion haritzondoen zerrenda zehatza; frantzesteak utzitako kalteak etxe/ borda banatan, eta bukatzeko 1844 urtean bordari bakoitzak Herriari utzitako lur zatiak. Aurkibidean ikus ditzakezu dokumentu gehiago, aldian aldiko gai desberdinak ikasi bidenabar, bordagintzak nolako bilakaera eman zuen polikitxo erakutsiko dizutenak.
|
|
|
Guraso rola utzi eta 80ko hamarkadako gaztetxoak ari dira berbetan, 50 urte inguruko gogo gorputzetatik: zein musika entzuten zuten garai hartan; nola janzten ziren orduan; zer arazo izan
|
zituzten
etxean gurasoekin... " Oraingo gaztetxo hauek, berriz, dena egina dute eta, gainera, kexu denbora guztian.
|
|
2020
|
|
|
1962ko maiatzaren 28an, Tolosako San Jose klinikan, arratsaldeko bostetan. Ni jaio eta hilabete eta erdira, Plaza Etxera joan ginen bizitzera, Amezketako plazan egin
|
zituzten
etxe berri batzuetara. Etxeak paper fabrikarenak ziren eta bertako langileei alokairu merkea uzten zieten.
|
|
|
Bata Euskal Herriaren askatasunaren alde borroka egitera joan zen, milaka euskaldun gudari bezala; bestea, ohorearen bila zebilen. Hamaika gertaera bizi izan
|
zituzten
etxetik urrun zeudela. Bata tiro artean, kartzelan eta lan gogorrean ibili zen; bestea, errege, jainko eta izaki mitologikoen artean.
|
|
2023
|
|
|
Familia jakin batzuek aberastasunak metatzea lortu zuten oinordekoak elkarrekin ezkontzean. Ondoren soberan
|
zituzten
etxeak eta lurrak alokairuan ematen zituzten, etxerik ez zutenen artean; hauek maizter (N), etxamaizter (N), maister (B, G, N, BN), maiztar (G, N), etxetiar, etxatiar (L, BN), etxezain (L, BN, Z), errentero (G, B), bordari (G, N, L) ziren. Horrela, bizpahiru belaunalditan, etxe ugari biltzen zuten primantza berean.
|
|
|
Pasaia erritua da. Oroit gaitezen zer emoziorekin gure amaso eta amatxiek atxikitzen
|
zituzten
etxeko mutikoen argazkiak uniformeetan. Gizon oso bilakatzen zen hor.
|