|
2002
|
|
|
Kasuen% 80an, tratamenduak tumore kantzerigenoa hartzea lortu zuen, eta% 43an minbizia desagertu egin zen, ikerketaren arabera. Zientzialariek hiru taldetan banatu
|
zituzten
emakumeak, minbizia zer fasetan zegoen, eta minbizia aurreratuena zuten emakumeen% 46k erantzun positiboa eman zioten tratamenduari. Tratamendu normal batean, medikuek zenbait aste ematen dizkiete pazienteei kimioterapiaren ondorio toxikoetatik errekuperatu ahal izateko, baina proba horietan tratamendua jarraituagoa izan zen, eta medikuek botikak eman zizkieten goragalea arintzeko.
|
|
|
Ginekologoek eta Osasun Ministerioaren menpe dagoen Espainiako Medikamentu Agentziak (AEM) ez dute beharrezkotzat jotzen emakumeek Ordezko Hormona Terapia (THS) etetea menopausiaren ondorioei aurre egiteko. The Journal of the Asociation American Association (JAMA) aldizkariak azterketa baten emaitzak argitaratu ondoren, estrogeno artifizialak hartzen
|
zituzten
emakumeek bularreko minbizia eta infartua izateko arrisku txikia zuten bost urteren buruan. Espainiako osasun agintariek azpimarratu dute klimateriaren sintomen epe laburreko hormona tratamenduak «onura frogatua» dakarrela.
|
|
2003
|
|
|
Duela gutxi, Brasilgo Amazonasen eguneroko dietan arrainak kontsumitzen dituzten emakume populazioak aztertu dituzte, beren organismoan merkurio metaketa aztertzeko. Emaitzen arabera, fruta tropikala eta arrain jakiak jaten
|
zituzten
emakumeek merkurio gutxiago zuten. Lortutako datuen arabera, ondoriozta daiteke frutetan zeuden elikagai zuntzek merkurioa xurgatuz eta iraiztuz batera jardun zutela.
|
|
2004
|
|
|
Nabarmen geratzen ari da etxeko adindunak zaintzen
|
zituzten
emakume etsituen irudia goitik behera berrikusi behar dela, erabat desagertuko ez bada.
|
|
|
Ikerketak antzeko garrantzia duen beste gertaera bat jarri du mahai gainean: obulutegiak kendu zizkieten eta BRCA1 eta BRCA2 mutazioak
|
zituzten
emakumeen %95ek ez zuen bularreko minbizirik garatu. Ikerketaren egileek tumorearen diagnostikoan mutazioak duen eraginaren ohiko zifrak igo dituzte.
|
|
|
Zehazki, 1977tik 1997ra bitartean, edari gasdunen edo zopen kontsumoa %61 handitu zen helduen artean, eta bikoiztu egin zen haurren artean. Gainera, “egunero edo egunean behin baino gehiagotan soda azukredunak kontsumitu
|
zituzten
emakumeek %80 probabilitate handiagoa zuten diabetesa harrapatzeko, oso gutxitan edaten zituztenekin alderatuta”. Diabetesa Pertsona helduek diabetesa dute, gorputzak intsulinarekiko erresistentzia handitzen duelako edo intsulinak behar adina ez duelako sortzen.
|
|
2005
|
|
|
Lehenengo emaitza? Telebistaren aurrean ordu gehien ematen
|
zituzten
emakumeak, txikiak zirenean, hezurretan dentsitate txikiagoa dutenak dira. Adin goiztiar horietan sedentarismoak bizitza osoan izan ditzakeen ondorioak islatzen dituen egiaztapena.
|
|
2007
|
|
|
Aldi horretan, behe mailako pertsonen %6, 6k arazo koronarioak izan zituzten (infartua edo angina), kategoria ertainean %7k eta goi kategorian %9k baino ez. Diru sarrera eta estatus sozioekonomiko apalagoak
|
zituzten
emakumeak eta langileak askoz gehiago ziren bidegabeki tratatzen ari zirela sentitzeko. Tratu bidegabearen sentimenduak ere osasun fisiko eta mental txarraren maila handiagoarekin lotu ziren.
|
|
|
Fruitu lehorrak bitaminaren iturri dietetiko nagusietako bat direnez, alderantzizko erlazioa hauteman zen heriotza tasa kardiobaskularraren eta fruitu lehorren kontsumoaren artean. Astean lau aldiz edo gehiagotan fruitu lehorrak jaten
|
zituzten
emakumeek fruitu lehorrak jaten ez zituztenek baino %40 arrisku txikiagoa zuten gaixotasun koronarioagatik hiltzeko. Hurrak ere folato iturri bikaina dira, eta, beraz, emakume haurdunek eta, beren ezaugarri fisiologikoengatik, bitamina hori gehiago behar duten haurrek ohiko dietan hartu beharreko elikagaiak dira.
|
|
|
Horregatik, pentsatzekoa da onuragarriak izan daitezkeela; haurdunaldia entrenamendu moduko bat izango litzateke, eta bihotza hobeto prestatuta utziko luke etorkizuneko arazoei aurre egiteko. Halaber, baieztatu egin da XY kardiomiozitoak zeudela gizonezko seme alabak izan
|
zituzten
emakumeen bihotzean. Aurkikuntza horren esanahia oraindik argi ez dagoen arren, adituek adierazten dute agian haurdunaldian bihotza gaztetu egingo dela, eta horrek etorkizuneko arazo bati aurre egiteko onura ekarriko duela.
|
|
2008
|
|
|
Erditzean elikagai energetikoenak hartuko lituzkeen taldeko emakumeen erdiak baino gehiagok (%56, zehazki) gizonak argiztatu zituen, eta kaloria gutxien hartuko zituen taldeko emakumeen %45ek. Ikerketak erakusten duenez, haurrak izan
|
zituzten
emakumeek mantenugai gehiago eta gehiago jaten zituzten, besteak beste, potasioa, kaltzioa eta C, E eta B12 bitaminak. Gainera, ez zuten gosaria alde batera uzten.
|
|
2009
|
|
|
Aitzitik, emakumeen artean agertu ez ziren gizonen heriotza kausa ohikoenak maskuriko minbizia (3.755 kasu), zirrosi hepatikoa eta gibeleko minbizia izan ziren, hiru puntu baino gehixeago igo baitziren. Garun hodietako gaixotasunek heriotza eragile nagusi izaten jarraitu zuten 18.964 heriotza
|
zituzten
emakumeen artean, atzeraldi txiki bat (%0, 4). Guztira 184.225 emakume hil ziren.
|
|
|
Hala ere, talde horrek% 12 gehiago hiltzeko aukera izan zuen segimendu aldi horretan. Gaixotasun koronarioa izateko arriskua %17 handiagoa izan zen obulutegiak
|
zituzten
emakumeekin alderatuta.
|
|
|
Tradizioaren arabera, Deustuko idazkari honek egunero zeharkatzen zuen itsasadarra ontzioletatik. Langileek ohiko lanak uzten
|
zituzten
emakumea zolatzeko. Bilboko proposamenak txaleko islatzaileak ekarri zizkien bertaratutakoei, Carolarekin erretzen zuten langileen antza hartzeko, eta emakumeak bere lanera iritsi arte egiten zuen bide bera egiten dute.
|
|
2010
|
|
|
Azterketan 550 emakumek baino gehiagok hartu zuten parte, eta 50 eta 75 urte bitartean titietako neoplasia diagnostikatu zitzaien, adin bereko baina osasuntsuak ziren beste 613 emakumerekin batera. Lanaren emaitzen arabera, ugatz guruinetan prestakuntza berria izateko arriskua zazpi aldiz handiagoa zen lanean zuntz akrilikoak
|
zituzten
emakumeetan; nylonezko zuntzak etengabe ukitzeak, berriz, minbizia izateko arriskua bikoiztu egiten zuen. Bestalde, petrolioaren deribatu batzuetan dauden hidrokarburo aromatiko poliziklikoen maila altuak neoplasia jasateko arriskua hirukoiztu egiten zuen.
|
|
2011
|
|
|
Emaitzak “Journal of the American Medical Association” aldizkarian argitaratu dira. Azterketak erakutsi duenez, nahiz eta estrogenoekin tratatzean iktusa eta odolbilduak handitu, ez dago alde nabarmenik 10 urte geroago osasun arriskuetan hormonak hartu zituzten eta ez
|
zituzten
emakumeen artean. 7.600 bat emakumek hartu dute parte ikerketa horretan, eta “Emakumearen Osasunaren Ekimenean” (WHI) parte hartu zuten emakume batzuei erreparatu zaie.
|
|
|
Balioztatutako galdetegi baten bidez lortutako emaitzek erakutsi zuten egunean 2 edo 3 aldiz kafeinadun kafea hartzen zutenek %15 gutxiago zutela gaixotasuna izateko aukera, katilukada bat edo gutxiago hartzen zutenekin alderatuta. Egunean 4 kafe baino gehiago hartzen
|
zituzten
emakumeek depresio arriskua %20 txikiagoa zuten Zenbat eta gehiago kontsumitu, orduan eta nahaste gutxiago, egunean 4 katilu baino gehiago hartzen zituztenek %20 arrisku gutxiago baitzuten. Deskafeinatua ez zen hobekuntza horrekin lotu.
|
|
|
ito gehien duten emakumeek arteria koronarioen dilatazio txikiagoa eta aortaren kaltzifikazio handiagoa izaten dute, sofokorik gabeko emakumeekin alderatuta. Horrez gain, ebaluazioko bi asteetan egun batetik bostera bitarteko beroaldiak
|
zituzten
emakumeek ldl kolesterol maila %48 handiagoa zutela sofokorik gabeko emakumeek baino. Ikerketa horren arabera, sofokoek, menopausiaren sintomatzat hartzeaz gain, emakumearen bizi kalitatea murrizten du, aldaketa baskularren eta arrisku koronarioaren aurkako markatzaile izan daitezke.
|
|
2012
|
|
|
2011ko urrian “Lancet Infektious Diseases” aldizkarian argitaratutako azterlan baten arabera, hormona antisorgailuek, pilulaz edo injektagarriz, GIBa harrapatzeko arriskua handitu zezaketen emakumeengan. Esaten zuen, halaber, antisorgailu hormonala erabiltzen zuten GIBa zuten emakumeek bikotekideei birusa transmititzeko aukera gehiago izan zitzaketela erabiltzen ez
|
zituzten
emakumeek baino. Joan den urtarrilaren 31tik otsailaren 1era bitartean, OMEk kontsulta teknikorako deia egin zuen, gai horri buruzko azken azterketa epidemiologiko guztien aurkikuntzak berrikusteko.
|
|
2013
|
|
|
Hala ere, ikerketa horrek emaitza harrigarria ematen du: gantz monoinsaturatugabe asko hartu
|
zituzten
emakumeek karbohidrato ugariko dieta egin zuten (eta estatistikaren ikuspuntutik), hau da, elikagai horietatik abiatuta energiaren% 50 baino gehiago lortu zutenak. Izan ere, pisu irabaziak erditu eta bederatzi hilabetera iraun zuen.
|
|
2014
|
|
|
Ez dugu ahaztu behar elikagai hauek kontraindikatuak daudela urdaileko ultzerak edo digestio digestibo akutuak dituzten pazienteetan, bai eta elikagai horiek erabiltzearen aldeko frogak ere (adibidez, dispepsia edo digestio funtzionalitateko alterazio onberak arintzeko), abusuaren aurka. Azken hori World Journal of Gastroenterology n 2013ko urrian bildutako ikerketa batek erakutsi zuen; izan ere, astean hamar aldiz baino gehiagotan elikagai oso espeziatuak hartzen
|
zituzten
emakumeek bi aukera zituzten heste narritagarriaren sindromea pairatzeko, inoiz kontsumitzen ez zituztenak baino. Behaketak izan zitzakeen nahasketa faktoreak kontuan hartu ziren.
|
|
|
Batzuei tratamendu sendagarria eman zitzaien, eta gainerakoek ez. Tratamendua eraginkorra izan zen kasuetan, %10ek baino ez zituzten erditze goiztiarrak; arazoak jasan
|
zituzten
emakumeetan, aldiz, erditze goiztiarrak kopuru osoaren %62 izan ziren. Periodontitisaren eta arriskuko haurdunaldien arteko elkarketari buruzko zalantzak Irudia:
|
|
2021
|
|
|
Cochrane Libraryk egindako azterketa batean, hamar azterketa ebaluatu ziren, 1.000 paziente baino gehiago zituztenak, gehienak adin ertaineko emakumeak. Horietan guztietan, emaitzen arabera, ahabia zukuak eta frutarekin egindako konprimituek infekzioak gutxiago eragiten
|
zituzten
emakumeengan.
|
|
2022
|
|
|
Inkestatutako pertsonak haurdun zeuden, eta odol-jario ugariago baten berri emateko joera zuten txertoaren ondoren. Inkestatutako gehienak hormona tratamenduan hilekoak ez ziren aurrenopausikoek aldizkako hemorragia bat eragin zuten erabiltzen
|
zituzten
emakumeek bezala iraupen luzeko antisorgailu itzulgarriak(% 70 baino gehiago) eta generoa berresteko hormona tratamenduak baita (%38, 5). Parte hartzaileak ez zuriek, hispaniarrek/ latindarrek edo zaharrenek ziklo ugariagoa zehaztu zuten txertoaren ondoren.
|
|
2023
|
|
|
Arrisku faktoreak eta alarma ahotsa ematen duten sintomak Imagen: cottonbro studio Azterketa batzuen arabera, ugalketa garaian antsietate handiko aldiak edo menstruazioaren aurreko egunetan tristura handiagoko sentimenduak izan
|
zituzten
emakumeek (hilekoaren aurreko sindromea) aukera gehiago dute perimenopausian depresioa izateko, erditze ondoko depresioa izan zutenek edo historial genetikoa dutenek bezala (amak ere sufritu bazuen). “Jakina da, halaber, gizarte eta familia euskarri on batek, laneko gogobetetasunak eta bikote positibo eta solidario bat izateak babes faktore gisa balio lezakeela, bereziki emakume ahulengan”, zehaztu du Marsek.
|