|
2017
|
|
|
gertaera horren karietara idatzi ote zuen ipuina? Lehenagotik ere ezagunak ote
|
zituen
haren lan pentsamoldeak. Era bat edo bestera, pasarteak nobela hura du oinarri eta, bidenabar, Gallegos Larak, bere muga eta guzti, Guayaquilgo ertz hartatik Europako kultur ikuspegiaz zuen ezagutzaren erakusgarri esanguratsua da.
|
|
2018
|
|
|
amak haizto handi batez hil zuen, txiki txiki egin eta pertz batean egosi. Kataliñ sartu zenean galdegin zuen non zen Beñardo, eta pertzan ikusi
|
zituen
haren atzamarrak bor bor, irakiten. Amak esan zion bazkaria aitari eraman behar ziola basora.
|
|
|
Erretora badoa, baina halako moldez izitu eta beldurtu
|
zituen
haren bertuteak, non ez baitzen lamina bat agertu apezaren inguruetara, eta apeza etxera itzuli zen nehor ikusi gabe. Laminak berriz lehengo mandatariarengana:
|
|
2019
|
|
|
Une batean baino gehiagotan Thornton jaunak zerbait esan edo egiteko gogoa izan zuen, baina eutsi zion nolabait. Begiak malkotan
|
zituen
hark. Zigorra bukatzen ez zenez gero, alde batetik bestera eraman ezinik, hasi zen urduri.
|
|
|
Entzuten eta usaintzen gelditu zen. Urrutitik ulua bereziak nabari zituen, lehen ere entzunak
|
zituen
haren antzekoak. Baina uluak gero eta garbiago entzuten ziren.
|
|
|
Harrigarria nola ez zen inguratu desegitera. Auzi hartan esandakoak, ez
|
zituen
hark ahaztuak izango eta. Baina, garbi zegoen, ez zion antzeman.
|
|
|
Waldok berak bakarrik ulertzen zuen hori. Sen hutsez antzematen
|
zituen
haren psikeko bazter eta zirrikitu guztiak. Irribarrea eragiten zion; neskak behar zuen, eta bera ez zegoen haren aldamenean.
|
|
|
1970eko hamarkadan Erich Fromm ekin harremana izan zuen Margitek eta hura bere terapeuta izatea nahi izan zuen. Bi udatan astebeteko bi saio egin
|
zituen
harekin, Suitzako Lukarnon, eta gehiagotan ere hori bera egin nahi izan zuen, baina Erich Fromm oso okupatua zegoen eta ezin izan zuten (Dan Josefsson, 2015).
|
|
|
Zerbaitek itzularazi zidan arratsaldean, ezustean. Iristean baratzeko bizilaguna aurkitu nuen, arrautzarik gabeko oiloak zaintzen
|
zituen
hura: nire lorategiaren eta bere baratzearen artean zegoen pareta botatzen ari zen!
|
|
|
Etxearen aurrekarien bila erotzen ari nintzen bitartean, atariko bizilaguna herriko hauteskundeetara aurkeztu eta zinpeko alkate aukeratu zuten. Arrautza gabeko oiloak zaintzen
|
zituen
hura bera. Karguan hilabete egin baino lehen salatu egin ninduen nik nerabilen lur hura komunala zela argudiatuz, nire teilatupeko etxe ondoan egurra pilatuta nuelako.
|
|
|
Lisaren abandonatzeari buruzko espediente osoa eskatu zion Gruenheidek Santa Cruzeko poliziari eta orduak eman
|
zituen
hura goitik behera aztertzen. Bertan zeuden Lisa txikiaren eskutxo eta ointxoaren tinta aztarnak, eta baita sexu gehiegikeriak frogatzen zituzten haren adierazpen lazgarriak.
|
|
|
Laster lotuko
|
zituen
hura eta Artxandako bataila, non andazain gisa aritu zen; eta beti legez, Artxanda aipatu bezain laster, Jose Antonio Agirre aipatuko zuen, ekainaren 18 hartan, Bilboko Gran Vian, mendiaz gora zihoazen batailoiak despeditu zituena.
|
|
2020
|
|
|
Albiste guzti haien goiburuek Txaber Abasolo izeneko politikari bat, haren kargua, haren alderdia edo hirurak batera aipatzen zituzten. Ikertua, senar desleiala, astero hotel gela batean Sade Markesaren liburuetatik edo Madonnaren Sexetik ateratako eszenak antzezten
|
zituen
hura, politikari famatu bat omen zen, alderdi kontserbadoreko" Migrazio, Familia eta Gizarte Arazoetarako Arduraduna".
|
|
2021
|
|
|
Hain handia izan zen bozkarioa halako modu mirarizkoan elkartu lagunarte hartan, non gaua labur iduritu baitzitzaien, elizan Jainkoa goraipatzeko eman zien graziagatik. Eta, goizean, atseden pixka bat hartu ondoren, mezatara joan ziren, eta guziek hartu zuten giristino oro biltzen duen batasunaren sakramentu saindua, otoiztuz, bere oneziaz elkartu
|
zituen
Hari, bidaia osa zezaten haren aintzaren izenean. Bazkaldu ondoren, jendea igorri zuten ea ura beheratua zen ikustera, eta jakin zutelarik, aitzitik, handitua zela, eta segurki luzaz ezin iraganen zirela, deliberatu zuten zubi bat eraikitzea bata bertzetik arras hurbil zeuden bi harkaitz tontorren gainean, non oraindik badiren taula batzuk, Oloroetik etorri eta ibia iragan nahi ez duten oinezkoentzat.
|
|
|
Zaldun hori, bada, bere kapitainak zion maitasuna zela medio, Arandako kondesa heldu zen lurralde hartan suertatu zen; eta, garai hartan hamabi urte baizik ez
|
zituen
haren alaba Florideren dohain edertasunei mira, bere baitan pentsatu zuen sekula ikusia zuen pertsonarik finena zela hura, eta, haren grazia eskuratzerik baldin bazeukan, bertze nehorengandik eskuratzen ahal zituen ondasun eta plazer guziekin baino gogobeteagorik egonen litzatekeela. Eta denbora luzez hari beha egon ondoren, neska maitatzea deliberatu zuen, arrazoiak erakusten zizkion ezintasunak gorabehera, zeren, etxe onekoa izateagatik zein zuen adinagatik, ezin baitzituen hark artean halako hitzak aditu.
|
|
|
Lehoiak, bere asmoak galdurik ikusi zituenean, amorruaren amorruz katagorriari jauzi egin zion; hura ordea bere habiako zulo sakon batetik barrura sartu zen. Bi sarrera
|
zituen
hark, bata handia eta txikia bestea. Katagorria handitik sartu eta txikitik atera zen.
|
|
|
Ohitura zaharrek agintzen dutenez, era berean, etxeko nagusia hiltzen denean, handik luzera gabe hiletak ospatu behar dira, eta idiak ordaindu behar izan
|
zituen
haren ordainak.
|
|
|
Haren besarkadak estatua baten besarkada bezain hotza izan behar zuen, señores. Gasparrek ahaleginak egiten
|
zituen
haren izotzezko bihotza odol berozko turrusta batez urtzeko. Garai hartan bisita egin zioten Ingalaterrako itsas armadako ofizial batzuk harrituta ohartu ziren haren maiteminaren izaera bitxi hartaz".
|
|
2022
|
|
|
erran zioten bezperetatik heldu berria izaki oihan aldera joana zela bere zerbitzua osoki bururatzera. Zalditik jautsi eta emaztekia zegoen ehiza eremura jo zuen zuzenean, eta han kausitu
|
zituen
haren damak, zeinek erran baitzioten promenatzera joana zela bakar bakarrik bide handi batean barna. Gizonak fortuna ona ukaiteko nehoiz baino esperantza handiagoak izan zituen orduan.
|
|
|
Alferez edo ejertzito burua izateaz gainera, Naiarako jauna zen, tenentziarik garrantzitsuena. Hala ere, jaun Fortun Santxez, Eneko Baskoniako lehen erregearen ondorengo zuzena zen, lehenengo errege leinukoa, Senbeno bezala eta familia kontuak
|
zituen
harekin mintzatzeko. Fortun zaharragoa zen, baina orduan ere gaztea.
|
|
|
Ez zen guztiz kasualitatea izan. Beren beregi bilatu zuen Mali, baina ustekabe plantak egin
|
zituen
hura ikusi zuenean. Hark bai, gustuko dauka patea, amorruz jaten du.
|
|
|
2015eko apirilean, Eibarrek Almeria futbol taldearen aurka jokatu zuen eta bi eta huts galdu zuen, Eibar futbol taldeak entrenatzaile G. Garitano zuela. Partida ondoko prentsaurrekoan, ETB1eko kazetari batek euskaraz egin zizkion galderak Garitanori, eta hala erantzun
|
zituen
hark, baina Almeriako kazetariak kexu azaldu ziren ez ziotelako ulertzen. Prentsa arduraduna Garitanoren alde paratu zen, baina prentsaurreko hartan giro txarra sumatuta, Garitanok altxa eta alde egin zuen.
|
|
2023
|
|
|
Marbellako lagunek kontatu zioten eta bazekien haiek ez ziotela alabaren inguruko esamesarik kontatuko ehuneko ehunean ziur ez bazeuden. Gainera toreroa ondo ezagutzen zuen aitak, jaio zenetik ezagutzen zuen, eta bazekien hortaz zer nolako ohiturak ikasi
|
zituen
hark txikitandik. Toreroa ez zen jada ume bat edo gaztetxo bat, Marbellako gizon dibortziatu bat zen... aitaren taldeko beste bat zen toreroa.
|
|
|
Ezkonduen maitasuna iruditzen zitzaion Jainkoaren graziarik handiena. Katalinak Martin lasaitzea lortzen ez zuenean, alkohola eta musika baliatzen
|
zituen
hark (Bainton, 1950), gogamen tristetik eta atsekabetik askatzeko. Beste estrategia batzuk ere erabiltzen zituen depresioari aurre egiteko:
|
|
|
Gainera, zirkulu onean mugitzeko jantzi ere ondo egin behar zen. Aita ere oso diziplinatua zen eta haserre eztandak izaten
|
zituen
haren autoritatea zalantzan jartzen bazuten (Naifeh eta White, 2011).
|
|
|
Bernard pintorea eta poeta zen eta Vincentek eskertu egiten
|
zituen
haren sonetoak. 1888ko apirilean (B4) Arlestik idatzitako gutunean Vincentek Bernard-i eskerrak ematen zizkion bidalitako sonetoengatik; esaten zion atsegin zuela bidalitako lehen sonetoaren forma eta ahots melodia, baina, ideia eta sentimentuari zegokionez, nahiago zuela azkena; hala ere, ez zuela behar bezain garbi esaten sentiarazi nahi zuena; Bernarden literatura ez zela oraindik haren pintura bezain ona, baina sonetoekin jarraitu behar zuela.
|
|
|
Vincentek Tanguyrekin traturik ez zuen nahi, haren emaztearekin gaizki konpontzen zelako; hala ere, inoiz ez
|
zituen
harekiko harremanak moztu. 1888ko uztailaren 8an (505) Arlestik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion Tanguyrekin negoziorik ez egiteko; haren dendara joanez gero, haren emaztearekin egin zuela tratua.
|
|
|
Vincenten ustez, Theok ez
|
zituen
haren lanak behar bezala sustatzen; horregatik, bera jarri zen Anberesko pintura saltzaileekin harremanean. 1885eko abenduaren 6 (438) Anberes-tik idatzitako gutunean, eskerrak ematen zizkion Vincentek Theori jasotako gutunarengatik eta 150 frankoengatik.
|
|
|
Theorekin egoteko gogo sutsua agertzen zuen Vincentek eta asko eskertzen
|
zituen
hark bidalitako gutunak. 1878ko apirilaren 3an (121) Amsterdametik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion apaiza on bat bihurtu behar zuela, gauza zuzenak esateko gai zena; prestakuntza luzea eta sendoki finkaturiko konbikzioak eduki behar zirela, zerbaitetaz besteei hitz egiten hasi aurretik; benetan bizitzen saiatuz gero, gauzak ongi joango zirela, nahiz eta esperientzia mingarriak jasan eta hutsuneak izan; hobe zela espiritualitate handikoa izatea, hutsegiteak egin arren, adimen estukoa eta zuhurregia izatea baino; Michelet en liburuak hunkigarriak baziren, bihotzetik eta adimenaren sinpletasunetik idatziak zirelako zela.
|
|
|
Vincentek Sien ekin eta haren bi alabekin bizi zen eta Sien en ama ere tartean zebilen; Sien ekin zituen arazoak konpontzeko zailtasunak sortzen
|
zituen
haren amak. 1883ko maiatzaren 9 (284) Hagatik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion laguntzeko prest zegoela Rappard, baina oraindik ez zela etorri eta ez zuela dirurik bidali, baina hori normala zela, gaixo egon zelako; arreba ere gaixotasun berarekin eduki zuela, baina sendatua zela.
|
|
|
Gustatu zitzaion Vincenti Auverseko paisaia; landa girokoa zen herria eta etxeek lastozko teilatuak zituzten; sendagilearen familia eta jardina ere gustatzen zitzaizkion. Denbora asko pasatzen zuen Gachetekin pinturaz hitz egiten; harreman onak
|
zituen
haren seme alaba Paul (15 urte) eta Marguerite ekin (19 urte); Gachet doktorea eta haren alaba pintatu zituen eta Ravoux tarren alaba (Adeline Ravoux) eta neska nekazari zenbait ere bai. Ilusio handia egin zion Vincenti modelo bizidunak pintatu ahal izateak (Van Gogh Bonger, 1917; Naifeh eta White, 2011).
|
|
|
20 urte eta 40 urte bitartean gertatzen den intimitatearen eta bakartzearen arteko tirabirari dagokionez, emakumeekiko harremanetan hainbat porrot eduki zituen Vincentek; harreman guztiak baztertu
|
zituen
haren familiak (Wallace, 1969); Vincenten harreman erromantikoek eta lagunarteko harremanek ez zuten iraun.
|
|
|
Artearen eremuko elkarte bat sortu nahi zuen, bizikidetza paradisua izango zena; beti amestu zuen elkarte ideal horrekin. Theorekin zituen harreman fusionalak arriskuan ikusi
|
zituen
hura Johannarekin harreman estuan murgildu zenean eta haur txikia jaio zenean. Theorekiko harremanetan nahiko ongi konpontzen zen Vincent, harekin gutun bidez erlazionatzen zenean eta Theok gurasoekiko edo lagunekiko jarrera autonomo bat hartzen ez zuenean; aldiz, Vincent eta bere aita eztabaidan zirenean eta Theok bere aitarekin jarrera sostengatzen zuenean, Vincent berehala haserretzen zen Theorekin.
|
|
|
Ukitu ezin bazuen ere, ordea, ongi ezagutzen zuen Iratik. Ezagutzen
|
zituen
haren begi urdinak eta haren kopetako ile gaztaina kolorekoa, haren lauzpabost hortzak, haren ibilera zalantzatia eta haren begirada. Eta bazekien atsegina nola eman ere:
|
|
|
Udaarratsalde batean, beraz, gizon hilezkorra Iturri Gaiz tora joan zen, hari zerion uraren aurrean eseri zen eta ordu luzeak eman
|
zituen
hari begira. Egia esateko, ikusi ere ez zuen egiten, ura:
|
|
|
Zabaltzean, begiratuki bildutako argazki album potoloak topatu zituen. Bat ukitu eta, nahi gabe, hatz markak utzi
|
zituen
haren azal gaineko hauts geruza finean. Ukigabe zeuden, auskalo noiztik.
|