|
2008
|
|
|
63 lagun bahitu zituzten AEBetako enbaxadan, Iranen. Bi herrialdeen arteko harreman diplomatikoak kolokan jarri
|
zituen
horrek.
|
|
|
Energia nuklearraren garai bertsuan, euri azidoaren auzia sortu zen. Triskantza handiak eragin
|
zituen
horrek munduko bazter industrializatu guztietan; Europako iparraldean eta AEB Ameriketako Estatu Batuetan kasu. Oroitzen dudanez, hainbat urtetan mundu garatuetako kezka ekologiko nagusia izan zen.
|
|
|
Atzo zehaztu ez bazuten ere, herenegun egin
|
zituen
horren inguruko adierazpenak Schefferrek. Abkhaziari eta Hego Osetiari independentzia berretsita nazioarteko politikako printzipio nagusia urratu izana leporatu zion Errusiari.
|
|
|
Zorrotzako bihurguneetan, Bilborako noranzkoan, auto bat irauli eta emakume bat zauritu zen. Auto asko pilatu
|
zituen
horrek. Bestalde, A ere, Usurbil parean (Gipuzkoa) eta Bilborako bidean, beste istripu bat izan zen eta errail bat itxita egon zen.
|
|
2009
|
|
|
Lau urte eta sei hilabeteko kartzela zigorra ezarri diote, 1997an Berlusconiren aldeko testigantza faltsua emateagatik. 600.000 euro kobratu
|
zituen
horregatik
|
|
|
Espainiarrek buruz jotzeko baloietan ukondoak dantzan jartzen zituztela-eta, berotu egin ziren zuri gorriak epailearekin. Partidatik aterarazi
|
zituen
horrek, eta Real Madrilek ez zuen aukera alferrik galdu. Burua nahastuta, kemen gehiegirekin joaten ziren baloia zuen aurkariaren bila, eta Real Madrileko jokalariek bakarkako jokaldiak eginda uzten zituzten atzean.
|
|
|
Hala ere, ahalik eta azkarren bide bat aurkitzen saiatuko dela azaldu du Estatu Nagusiak. Baltasar Garzonek astelehenean agindu zuen berehala eramateko bi atxilotuak, eta Desfentsako Estatu Nagusiak asteartean hasi
|
zituen
horretarako tramiteak.
|
|
|
Erresuma Batua, Afrika ekialdean zituen koloniak elkartzeko, Uganda Railway trenbidea egiten ari zen 1898 urtean Kenyan. Masai lurraldeak zeharkatu behar
|
zituen
horrek. Hala, Tsavoko herrian, John Henry Patterson koronel ingelesaren gidaritzapean, zubia egiten hasi ziren, ibaiaren gainean trena pasatzeko, baina obrak laster eten ziren, bi lehoirengatik.
|
|
|
Eskerrak eman
|
zituen
horregatik Torrealdaik, auzipetuen izenean: Zuen guztion berotasunagatik izan ez balitz, euskal gizarte zabal eta askotarikotik, gu geu bezalako herritar arrunten aldetik, erakunde sozialetatik, sindikatuetatik, alderdi politikoetatik, instituzioetatik adierazi zaigun beroagatik izan ez balitz, honezkero gogortuta geundekeen ahanzturaren zoko beltzean.
|
|
2013
|
|
|
Baina hainbat erabaki koordinazio mahaian hartzen ziren, eta horrek Gerediagak boterea galtzea ekarri zuen. Beldurtu egin
|
zituen
horrek. Koordinazio mahaia zen erabakigune, eta ez Gerediagako zuzendaritza.
|
|
|
«Ez dutela kenduko esan dute, baina nahikoa leku badago traineruak pasatzeko», entzun zen. Arratsalde erdian, llagut ontzien estropada zegoen, eta eremua txikiagoa denez, txantxak eragin
|
zituen
horrek Urdaibaiko arraunlarien artean: «Gurea ere horrelakoa izango da bihar», esan zuten.
|
|
|
Duela hamahiru urte, Austriako Gobernuan sartzea lortu zuen Jörg Haider zenaren eskuin muturreko Askatasunaren Alderdiak. Ezustean harrapatu
|
zituen
horrek Europa osoko politologo, analista eta gainontzeko adituak. Orduan, datu anekdotikotzat hartu zuten askok ultren igoera eta garrantzia kendu zioten albisteari.
|
|
2014
|
|
|
ETAren sinbologia hori baino zabalagoa da Arestiren harriaren esanahia literatura irakaslearen arabera. Eta idazlearen korrespondentzia eta hitzaldiak hartu
|
zituen
horretarako frogatzat. Arestiren hitzak.
|
|
|
Ukrainako gatazka, bi aldeen arteko itun komertziala eta Europako herritarren kontrako espioitza. Izan ere, NSA agentziak Europako agintarien nahiz herritarren komunikazioak zelatatzen zituela argitaratu zuten iaz The Guardian eta The Washington Post egunkariek, eta alde biko harremanak gaiztotu
|
zituen
horrek. Atzoko agerraldian, Obamak esan zuen aliatuen arteko espioitza «amorragarria» izan daitekeela askorentzat baina horrek ez dituela herrialdeen arteko harremanak definitzen.
|
|
|
Espainiako Estatuarekin hitzartu beharreko itun ekonomikoa dago horien artean, 2015 eta 2019 artekoa. Bi lehentasun zehaztu
|
zituen
horren inguruan: zergen transposizioa, eta Nafarroak abiadura handiko trenaren lanetan aurreratutako dirua berreskuratzea.
|
|
|
Cole Porterren abesti bat, Carmen McRaeren beste bat, edota Bessie Smithen What' s the Matter Now. Abeslariak emanaldi ederra burutu zuen Mercedes Sosak abesten zuen Alfonsina y el mar (Ariel Ramirezek eta Felix Cruzek idatzitakoa) zirraragarri batekin, gaztelera bikain batean abestuta (eta abeslariak ez du gazteleraz hitz egiten), Mercedes Sosaren memoriara zekarrena, baina ez imitazio bat eginda. Ikusleak benetan hunkitu
|
zituen
horrekin. Horren ondoren, gogo onez joan ginen Mendizorrotzara, Chucho Valdesen azken lana dastatzera.
|
|
|
bizkartzainik gabe eta zibilez jantzita eremu horietan ibiltzea, aldez aurretik jakinik handia dela gerrillarien presentzia inguruan. Segurtasun protokolo guztiak urratu zituen Alzatek, hain zuzen ere, inork baino hobeto jakin behar
|
zituen
horrek. Alvaro Uribe presidente ohiak eta haren jarraitzaileek ez dute ezkutatzen bake prozesuaren aurkako jarrera irmoa.
|
|
2017
|
|
|
Estu hartu zuen aurkaria, hegalez baliatuz. Jokoari sakontasuna eman zion behingoz, eta bi gol sartu
|
zituen
horri esker. Hori bai, behera egin zuen bigarren zatian, eta aurkariak berdindu egin zuen azken hatsean.
|
|
2020
|
|
|
Asmatu, baina, 75 minutura arte ez zuen asmatu, Willian Josek bigarren gola egin zuenean, jokaldi ona bukatuz. Etxekoak jota utzi
|
zituen
horrek, eta beste penalti batek baino ez zituen suspertu, 89 minutuan —Zalduari eskuan jotako baloiak eragindakoa— Charlesen golak, ordea, ez zuen ezer aldatu.
|
|
|
«Larrialdizko zesartar ebakuntza bat egin behar izan zidaten haurdunaldiaren 29 astean», azaldu du Arretxeak. «Esan ziguten handitu ahala ikusiko zela zer ondorio izango
|
zituen
horrek umearengan». Lausoak izan ziren lehen azalpenak, baina hor hasi ziren kezkak.
|
|
|
Bertan, hainbat kartzelatan izandako istiluek guztira 11 hildako utzi dituzte. Horrez gain, herenegun, Luxenburgoko kartzela nagusian 25 preso inguruk uko egin zioten ziegara itzultzeari, eta tentsioa eragin
|
zituen
horrek. Hain justu, bertan behera utzi dituzte bisita guztiak koronabirusa hedatzea saihesteko asmoarekin, eta neurri horren kontra azaldu ziren espetxeratuak.
|
|
|
Horren arduradunak nortzuk ziren jakiteko, kamerak jarri zituzten Arrasko polizia etxekoek. Arma lapurrek kamera bat suntsitu zuten, baina beste kamera batek grabatu
|
zituen
horretan ari zirela.
|
|
|
«Larrialdizko zesartar ebakuntza bat egin behar izan zidaten haurdunaldiaren 29 astean», azaldu du Arretxeak. «Esan ziguten handitu ahala ikusiko zela zer ondorio izango
|
zituen
horrek umearengan». Lausoak izan ziren lehen azalpenak, baina hor hasi ziren kezkak.
|
|
2021
|
|
|
Kontzientzia internazionalista solidariotik, Uruguaiko herriak eta herri mugimenduko antolakunde ugarik aldarrikatu zuten Jesus Maria Goitia, Mikel Ibañez eta Luis Lizarralde hiru euskal militanteei herri gisa asiloa emateko eskubidea, Espainiako Erresumak horien estradizioa eskatu baitzuen. Uruguaiko antolakunde, militante eta herritarrentzat hainbat egunetako mobilizazioak ekarri
|
zituen
horrek, eta horrekin batera, ehun zauritu baino gehiago eta bi hildako: Fernando Morroni eta Roberto Facal.
|
|
|
Azkenik, hutsezina den arma bat dugu: Baztan Estatuaren eta Kapitalaren proiektuetarako lurralde babesgabe bihurtzea, non irabaziak bilatzen
|
zituen
horrek galerak soilik aurki ditzakeen.
|
|
|
Zinemagileen egoera eta presioa ere aipatu ditu; izan ere, garai hartan, gerraren eta nazismoaren itzalpean garatu zen makartismoa AEBetan. «Zinemaren industriak sekulako boterea zuen, politikoak baino gehiago, eta Amerikar Jardueretako Batzordeak, batez ere 1940ko urteetan, neurriak hartu
|
zituen
horren eta ezkerreko ideien zabalpenaren kontra». Zinema beltzak usteldutako sistema kritikatzen zuen.
|
|
|
Diazek onartu zuen ez zirela nahi bezala aritu. Bi arrazoi eman
|
zituen
hori azaltzeko, estropada ostean egindako adierazpenetan: «Batetik, finalerdietan egindako ahalegina ordaindu dugu; bestetik, haizeak ere baldintzatu du gure jarduna».
|
|
2022
|
|
|
Eguberritako oporren aurretik, izurriaren intzidentzia gora ari zelarik, eskoletako jardunean arazo ugari egon zirela onartu du: 460 ikasgela itxita zeuden, 205 ikastetxetan, eta ikasleen %2, 6 aurrez aurreko eskolarik gabe utzi
|
zituen
horrek. Orduan 100.000 laguneko intzidentzia metatua 1.495ekoa zela azaldu du sailburuak, eta gogora ekarri du Eguberritako oporretan oraindik ere gehiago okertu zela egoera, «aurreikuspen denak» gainditzeko eran, gainera:
|
|
|
Azaldu zuen Osakidetzak dituen arazoak izurriaren ondorio direla, eta «mundu osoko osasun sistemetan» izan direla. Ukatu egin zuen Osakidetza «gain behera» doanik eta «prekaritatea» dagoenik, eta hainbat datu eman
|
zituen
hori gezurtatzeko: «Bi urtean ia 5.000 profesional gehiago ditu Osakidetzak, eta estatu mailan hobekien baloratutako osasun zerbitzua da».
|
|
|
Klima aldaketarako Europako zerbitzuak urtarrilean nabarmendu zuenez, beroaldiak ez ezik, uholdeak ere franko izan ziren 2021ean kontinentean, baita uda partean ere. Belgikan eta Alemanian, ibaiak inoiz baino haziago izan ziren, inoiz baino emaritsuago, eta uholde asko ekarri
|
zituen
horrek, «muturrekoak».
|
|
|
Fenomenoak erakusten du ez dugula asmatu sortzen gazteentzako erakargarriak diren aisialdi moduak; besteak beste, ez diegulako galdetzen nola nahi duten pasatu denbora. 13 urte betetzean, bat batean, lehen entretenitzen
|
zituen
horrek jada ez die balio.
|
|
|
Azken urteetan ez bezala, plazan bertan jo zituzten festetako lehen abestiak, biribilketa eta Agur, Jaunak, jendetzaren artean. Aspaldi ikusi gabeko uneak utzi
|
zituen
horrek: ehunka lagun batera jauzika, eskuak goratuta, musika bandaren eta gaitarien erritmora.
|
|
|
Pekinek argudiatu du «terrorismoaren eta estremismoen» kontra ari dela borrokan Xinjiangen —2014an onartu
|
zituen
horretarako legeak—, eta zuzenbide estatua errespetatuta egin duela hori. 121 orrialdeko txosten bat argitaratuta erantzun zion NBEri, eta horretan dio «oinarririk gabea» dela «diskriminazio etnikoa» bultzatzen duelako akusazioa.
|
|
2023
|
|
|
Larunbatean, Sadarreko harmailetan, GKS Gazte Koordinakunde Sozialistako kideek pankarta bat erakutsi zuten hainbat minutuz (eurek bota zuten ondoren), eta, hori ikusita, baimenik ez zuten ikur guztiak kentzeko agindua eman zuen Espainiako Poliziaren koordinatzaileak, estadioko segurtasun indarren buruak. Beste batzuen artean, Compainsek eskegita zeuzkan Ikurrin bat eta Nafarroako bandera bat kentzera joan ziren agenteak; txistuak eta protestak eragin
|
zituen
horrek, eta, azkenean, ikurrak erakutsi ahal izan zituen zaleak. Darko Brasanac jokalariari kamiseta eskatzeko haur batek zuen pankarta kentzen ere saiatu ziren.
|
|
|
Eta 2018an heldu zen Hego Koreako Auzitegi Gorenaren erabakia. Tentsioak areagotu
|
zituen
horrek: Japonia Hego Koreara goi teknologiako produktu gutxiago esportatzen hasi zen, eta korearrak, berriz, Japoniako produktu batzuk boikotatzen.
|
|
|
Ostrukaren fasean, pentsatu nituen gauza mordoaren artean zegoen «joder joder orain frogatu dut ez naizela mozola ezjakin ahobero bat» (Euskal Herrian iritzia ematea zer den). Ni ez naiz autotunearen negazionista, joder, ez naiz gitarraren distortsioa deskubritu zutenean musikari haiek gutxietsi
|
zituen
hori, ez naiz binilogintzaren hasieran muturra zimurtu zuen hori, ez naiz aurrerapen teknologiko orori arbuioz erantzuten dion norbait. Ez ditudala gauza horietako asko ulertzen?
|
|
|
Presidenteak hamabost egun
|
zituen
hori egiteko eta aldizkari ofizialean argitaratzeko, baina Kontseiluak erreformaren funtsa bermatu eta ordu batzuetara jartzea erabaki zuen: gaueko ordu txikietan, 04:00 inguruan.
|
|
|
Eta, modu berean, musika klasikoa beste musika estilo batzuekin fusionatzea zuen gustuko: euskal kultura eta italiar kultura, biak
|
zituen
horretarako iturri. Aniztasuna, nahasketa.
|
|
|
Horiek hala, alderdiak EH Bilduren eta EH Bairen alde egindako apustua babestu zuen, «irekitzen» ari den ziklo politiko berrirako tresna egokiak direlakoan. EH Baik azken urteetan izandako gorakada eta EH Bilduk Nafarroako Parlamentuan duen posizioa jo
|
zituen
horren islatzat, eta gehitu zuen Araba, Bizkai eta Gipuzkoan ere «EAJren hegemonia» kolokan jartzen ari dela koalizio subiranista: «Hauteskunde emaitza hauek ezin dira gau bateko amets goxoa izan.
|
|
|
«Hura idatzi, eta bat batean idazle nintzen», zioen harrituta, El Pais eko elkarrizketa berean. Prosaz idatziriko beste hamabost lan plazaratu
|
zituen
horren atzetik; ezagunenetakoa Naustet (1989), munduan sona emango zion generoari —alegia, antzerkiari— heldu baino lehen. 1994an taularatu zen haren lehen antzerki lana, Og aldri skal vi skiljast, eta, geroztik, horretan dihardu, besteak beste.
|
|
|
Abangoardiaren ikur bilakatu nahi zuen abstrakzioa Orain taldeak, eta Araban prestatutako erakusketatik kanpo utzi
|
zituen
horregatik Emen taldeko zenbait sortzaile. Eta horrek bizkortu egin zuen talde haiek desegiteko prozesua.
|
|
|
Asteazkenean, 58 aldiak ateak ireki zituenean, jendetza ibili zen Landakoren bueltan, eta edizio on baten lehen zantzuak bistaratu
|
zituen
horrek. Hurrengo egun biak ere oparo joan ziren —osteguna apalxeago eta ostirala jendez lepo—, eta, atzo, larunbata, poz giro batek hartuak zituen, oro har, erakusmahaien atzealdeak, nahiz eta aurrekoak baino lasaiago igaro zen eguna.
|
|
|
Frankismoaren garaian inongo aitzakiarik gabe zuzenean egiten zituztenak, ezkutatuago egiten hasi. Carrerok sortu
|
zituen
hori prestatzeko zenbait gune, eta, haren heriotzaren ondoren, azkartu egin zen prozesua; are gehiago trantsizioan eta GALen garaian. Esaterako, Carreroren heriotzan zuzenean parte hartu zuten hiru kideetako bik atentatuak jasan zituzten.
|