|
2000
|
|
|
Zeren, aitona Nikolas ez bezala, zeina entseiatzen baitzen, ororen buruan, etxeko iragan ilun haren ulertzerat eta onartzerat, aitak ezin ikusi zuen eta, ezin ikusi zuelako, haren estaltzerat entseiatzen zen nola edo hala, egunez egun lantzen ari zen bere bertze iduri haren bidez. Halakoa baitzen aita guztian, iduria izanaren gainetik balu bezala. Eta, nola bere iduria jauregikoa ere zen, hala hartzen zituen jauregiko sehiak ezin zorrotzago eta arautzen
|
zituen
haien harremanak ezin hertsikiago, orain dela guti erran dizudan bezala, baita gizon eta emaztekien arteko bertze harreman haiek ere, gizon emakoien eta emazteki gizakoien jokamoldea gaitzesten zuela:
|
|
2004
|
|
|
–Del Vallek diskoak aliritzira hartu eta kartoizko azalak irakurtzen zituen. Tutik ere ez zekien jende alu hari guztiari buruz, baina hala ere estasian bezala aipatzen
|
zituen
haien izenak– Hara! Karajan, nire musikagile gustukoenetako bat!
|
|
2006
|
|
|
Ile motx motxa zuten denek, Ezponda Baithan utzi zidatenaren gisakoa. Neguko haize zakarrak inarrosten
|
zituen
haien kapa ilunak, denak itxura berekoak. Ene ama mintzatu aitzin, erabaki gabe nengoen haietan zer zen harrigarriena, marra tatxa gabea ala isiltasun betea.
|
|
2008
|
|
|
Baina une hartan ez zituen tamainak hunkitzen nire lagunak, baizik eta han nonbait, itzal zabal haren azpian lurperatuta, urretan zazpiehun mila libra zeudela jakiteak. Hurbildu ahala, diruan pentsatzeak uxatu egin
|
zituen
haien lehengo ikarak. Begiak ñir ñir zeuzkaten; hankak gero eta azkarrago eta arinago; eta arima osoa lotua fortuna hari, hantxe zain zeukaten nabarmenkeriaz eta plazerez betetako bizitzari.
|
|
|
Basoko izpirituak etorri zitzaizkion burura, une bat lehenago guardak, basoko zarata mutuak? deitu
|
zituen
haiek: hildakoa topatu zuen goizean eta, haren gorpuaren bila zihoala, berriz, norbait hiltzeko arriskuan egon zen.
|
|
2009
|
|
|
Izarrak ez dira ja gizon emakumearen denbora gobernatzen zuten jainkoak, edo gizon emakumearen patua begiratzen zuten begiak. . Jaunak, zerutik begira, gizaki guztiak ikusten ditu;/ bere bizilekutik jarriak ditu begiak/ munduko biztanle guztiengan:/ berak egin
|
zituen
haien bihotzak?, kantatzen zuen salmistak. Harentzat mundua kanpadenda bat izan zitekeen basamortu nomadan, familia biltzen zuena, goian argiak Jainkoak bere eskuekin jarriak bere haur andre gizonak iluntasunean zaintzeko(. Jaunak bere hitzaz egin du ortzea,/ bere aho arnasaz astro guztiak?).
|
|
|
horregatik eramaten zituen berarekin ilea mozteko aparatuak, makina, guraizeak eta orrazia? baita Espainiako banderaren koloreak zituèn xingola luze bat ere?, eta horregatik atera
|
zituen
haiek poltsikotik. Gero, Txaro aulki batean eserarazi, ile apaintzailea ilea mozten hasi, eta hasi ez beste bere iruzkina egin zuen Tasiok, irri hotz batek aurpegia betetzen ziola:
|
|
|
Mota guztietako isurkiz zipaturiko istorioen zale zen Biktoria. Solas molas luzeak eta iruzkin mamitsuak eraikitzen
|
zituen
haien haritik. Aldi hartan, hitz bakar bat ere ez zion gehitu nire kontakizunari.
|
|
|
Bi etor berriak zalditik jaitsi eta gauza bera egin zuen Nafarroako erregek. Banan banan besarkatuz hartu
|
zituen
haien doluminak.
|
|
|
Molaren eta Beorlegiren tropak hiriburuan sartu zirenetik, beste dozena erdi bat aldiz jaso zuen Neftalik agindu hura: horregatik eramaten zituen berarekin ilea mozteko aparatuak –makina, guraizeak eta orrazia... baita Espainiako banderaren koloreak zituèn xingola luze bat ere–, eta horregatik atera
|
zituen
haiek poltsikotik. Gero, Txaro aulki batean eserarazi, ile apaintzailea ilea mozten hasi, eta hasi ez beste bere iruzkina egin zuen Tasiok, irri hotz batek aurpegia betetzen ziola:
|
|
2010
|
|
|
–Gaur kostatuko zaizu irabaztea, Ludwig. Gizon honek Karl Liebknecht irudikatzen baitu eta emakumeak Rosa Luxemburg??, eta, taulatik errege erregina beltzak baztertzen zituela, marmolezko irudiak ipini
|
zituen
haien ordez. Gerhardek irri egiten zidan, baina nik amorrua sentitu nuen, bai bainekien serio serio ari zitzaidala, txantxetan zirudien arren?
|
|
|
–Benetako bi pertsonaia dira, baina haien memoria gogoz ezabatu zuten ondorengoek. Mane tonek K.a. IV. mendean Ptolomeo I.arentzat Egiptoko historia irakurri zuenean, gogoan zituen XVIII. dinastiaren hondarreko hainbat errege erregina, baina ez
|
zituen
haien izenak ezagutzen, eta gutxi gorabeherako izen itxuraldatuekin ordezkatu zituen. Garrantzitsuena da Akhenaton ez dela bere izenarekin aipatua?.
|
|
|
Bere fabrika, bere etxea, bere semea. Bereak
|
zituen
haiek, eta elkarri lotuak hirurak ere, bere gogoan behinik behin.
|
|
|
–Adiós –esan zuen Julenek autora sartzean, eta atea itxi aurretik entzun
|
zituen
haien agurrak, euskaraz.
|
|
|
‘Gaur kostatuko zaizu irabaztea, Ludwig. Gizon honek Karl Liebknecht irudikatzen baitu eta emakumeak Rosa Luxemburg... ’, eta, taulatik errege erregina beltzak baztertzen zituela, marmolezko irudiak ipini
|
zituen
haien ordez. Gerhardek irri egiten zidan, baina nik amorrua sentitu nuen, bai bainekien serio serio ari zitzaidala, txantxetan zirudien arren... txantxetan bezala esan baitzidan, halaber:
|
|
2011
|
|
|
Soldaduek gesalaren zaporea dastatu zuten ezpainetan. Haizeak laztandu egin
|
zituen
haien bihotzak.
|
|
|
Orduak ere ongi baliatzen saiatzen zen, ezen eguneko hogeita lau orduak birziklatze lanetan ematen zituen: sukalde inguruan ibiltzen zen bueltaka zer sobratuko, hura harrapatu eta beste erabilpen bat emateko, gainerako zaharrak amorrarazten
|
zituen
haien traste zahar eta soberakinei erabilera berriak asmatu nahian; eta mojak... mojak ordurako nazkatuta zituen eta, haiei beldur eta errespetu pixka bat bazien ere, ez zituen bakean uzten.
|
|
|
Ohitura izango zen. Aspaldian, gau osoa esna eta hizketan pasatzen zutenean, sekulako algarak ezagutu
|
zituen
haien oheak. Eta orain, atezainaren burua ikusi zuen, kandela bat bezala, aitaren kapelaren azpian desagertzen.
|
|
|
Isildu egin zen. Ezin
|
zituen
haien aurpegiak jasan.
|
|
|
Mikelek bere gain hartu zuen banku agiria Heinrichi helarazi izana, baina Lucíak hitza hartu eta egia erran zion Armentiari. Inspektoreak iruzkinik egin gabe entzun
|
zituen
haien azalpenak. Amaitu zutenean Armentia korridorera atera zen.
|
|
2012
|
|
|
Bitartean, Xabier eta Miren entzuten zituen egongelan. Jonek ez
|
zituen
haien hitzak ulertzen, baina, doinuaren arabera, ez ziren oso giro gozoan ari. Berriz ere marrazki bizidunak pantailan agertzea lortu zuenean, Jonek karrikako atearen hotsa entzun zuen.
|
|
|
Jonek begiak itxi eta ama semeen ahotsak entzuten aritu zen. Ez
|
zituen
haien hitzak bereizten, baina doinuak bake eta maitasun mezu garbia zekarren.
|
|
|
Emmak erabakita zirudien hari hitz egiten uztera moztu gabe. Besoak gurutzatu eta aurpegia apaldurik, bere txapinen begiztari begiratzen zion, eta oineko behatzez, tarteka, mugimendu txikiak eragiten
|
zituen
haien satenean.
|
|
2013
|
|
|
Gabriella eta Luiga hantxe zeuden beti, Lellak esperimentuak egiten zituen bitartean: umetako marrazkien eta heldu eta gero egin
|
zituen
haien berrinterpretazioen erakusketaren inaugurazioan; jatetxe batean kuleroei buruzko argazki erreportajea jarri zuenean; beraiek izan ziren kamisetak serigrafiatzen hasi zenean ere haiek jantzi zituzten lehendabizikoak; film labur bat grabatu behar zuela otu zitzaionean ere, aktore lanetan aritu ziren.
|
|
|
eta orduan, edo muturra okertu, edo kopeta zimurtzen zuen, erraietan lotan zuèn mendeku gosea piztia ernai bat balitz bezala, oroitzapenarekin batera esnatzen zena. Behin edo behin ikusi izan
|
zituen
haiek kalean, baita piztia piztiago bihurtu ere, nahiz eta, gero, zuhurtasunak gidatuta, ez ikusiarena egin eta aurrera jarraitzen zuen, jaramonik egin barik, mendeku gosea, denborarekin, apalduz joan zitzaion arte?
|
|
|
Horrelaxe egon zen, behi bat bezala, hitz haien hausnarrean, hitz bertsuak errepika eta errepika, harik eta, une batean, hilobitik ez oso urrun, sasi adaxka malgu arantzaz josi bat ikusi zuen arte, norbaitek han nahi gabe utzia edo hara egotzia edo haizeak auskalo nondik ekarria, metro bat luze; eta txilaba kendu, bakarrik jarraitzen zuen hilerrian, itxura guztien arabera? eta harekin, Ali profetaren jarraitzaile sutsuen antzera, behin edo behin ikusiak
|
zituen
haiek telebistan, baita hunkituta geratu ere, gurasoak bertze iritzi batekoak izan arren?, bizkarra zafratzeari ekin zion, behin eta berriz, eta berriz eta berriz?
|
|
|
Pedro, izan ere, sarritan gomutatzen zen Erminioz eta Almudenaz... eta orduan, edo muturra okertu, edo kopeta zimurtzen zuen, erraietan lotan zuèn mendeku gosea piztia ernai bat balitz bezala, oroitzapenarekin batera esnatzen zena. Behin edo behin ikusi izan
|
zituen
haiek kalean, baita piztia piztiago bihurtu ere, nahiz eta, gero, zuhurtasunak gidatuta, ez ikusiarena egin eta aurrera jarraitzen zuen, jaramonik egin barik... mendeku gosea, denborarekin, apalduz joan zitzaion arte... baina ez ahaztuz, halako eran, non berri hura entzun zuenean –ETAk armadako kapitain bat hil zuen, Erminioren osaba–, besoa besoan katapultatu eta barrutik atera baitzit... " Izorrai!", mendeku goseak elikatutako piztia guztiak bat batean piztu balitzaizkio bezala.
|
|
|
kakiagatik izan ez balitz... sugandila madarikatuengatik izan ez balitz...!, barka, Yazîd, barka... ...ak errepika eta errepika, harik eta, une batean, hilobitik ez oso urrun, sasi adaxka malgu arantzaz josi bat ikusi zuen arte, norbaitek han nahi gabe utzia edo hara egotzia edo haizeak auskalo nondik ekarria, metro bat luze; eta txilaba kendu –bakarrik jarraitzen zuen hilerrian, itxura guztien arabera– eta harekin, Ali profetaren jarraitzaile sutsuen antzera –behin edo behin ikusiak
|
zituen
haiek telebistan, baita hunkituta geratu ere, gurasoak bertze iritzi batekoak izan arren–, bizkarra zafratzeari ekin zion, behin eta berriz... eta berriz eta berriz... Hamzak erdibituta zituen gorputz arimak:
|
|
2014
|
|
|
Denborak, egiteko berezirik gabe, hiru egun eta hiru gau isuri
|
zituen
haien gainean. Egunsentia baino ordubete geroago eguzkiak Arditaren kabinako idi begia argitzen zuenean, alai altxatzen zen neska, bainujantzia jarri, eta ontziaren bizkarrera igotzen zen.
|
|
|
Denetariko jendea sartzen zen astekariaren erredakzioan, eta Orrison Brown-ek denetariko harremanak izaten
|
zituen
haiekin. Lanorduetatik kanpo, «editoreetako bat» zen; lanorduetan, gizon ile kizkur arrunt bat, urtebete lehenago Dartmouth eko Jack O Lantern en zuzendari izandakoa eta orain bulegoko egitekorik apalenak aski zituena, original irakurgaitzak zuzentzetik titulurik gabeko mandatariarena egiteraino.
|
|
|
Bere ohorearen garbitasuna baieztatzeaz batera, zilarrezko banderatxo bat astindu zuen haizeñoak nonbait, eta agertu ziren larruaren karraska eta zilarrezko ezproien distira eta zaldun tropa bat zain muino berde apal batean. Eguzkiak argizko izarrak eratu
|
zituen
haien korazetan, Sedan eko alemaniar korazarien etxeko argazkian bezala.
|
|
|
Ama eta Ismael berbetan egon ziren, eta bera isilik, burua beste nonbait. Anaiari begietara begiratu eta bereak ikusten
|
zituen
haietan islatuta. Bisita amaitzear zela, hala esan zion, bihotzaren zolatik:
|
|
|
Mikel Strogoffekin eta beste hainbat gatiburekin batera, Harry Blount eta Alcide Jolivet eraman zituzten halaber kanpamentu tatariarrera. Bazekien haien bidelagun izandakoak itxitura hartan zeudela preso, batera atzeman zituzten-eta telegrafo bulegoan, baina, hala ere, ahaleginak egin
|
zituen
haiengana ez hurbiltzeko. Bost axola hari, memento hartan behinik behin, berari buruz zer usteko zuten Iximgo gertakizunaren ondotik.
|
|
|
Begi argiak, zimurrez inguratuak. Gizonak arreta amorragarriz aztertu
|
zituen
haien identifikazioak. Asiain errepide kontrol batean bezala sentitu zen.
|
|
2015
|
|
|
2015eko maiatzean Espainiako Auzitegi Nazionalak zazpi gazteri seina urteko espetxe zigorra ezarri zien, Segiko kide izatea leporatuta. Epaia publiko egin aurretik atxilotu
|
zituen
haietako lau Ertzaintzak, baina hiruk berehalako atxiloketa saihestu egin zuten. Handik egun batzuetara agertu ziren, Gasteizko Andra Mari Zuria plazan eratutako Askegunean, atxilotuen inguruan herri harresia osatzeko gertu zeuden ehunka lagunek inguratuta.
|
|
|
Eta zergatik haserretu behar zuen horregatik Charles Tansleyk? Hark hitza eten, zergatik eta, pentsatu zuen Ramsay andreak, Prue harekin jator jokatzen ari ez delako?, eta Waverley nobelak gaitzetsi
|
zituen
haiez fitsik jakin gabe, ezta ezertxo ere, pentsatu zuen Ramsay andreak, hari entzuten baino areago hari begira. Jarreran bertan ezagun zuen:
|
|
|
Nagibek, entzuleak ikusterik ez bazuen ere, entzun egin
|
zituen
haien aharrausiak, haien algarak. Eta hurrengo ipuinarekin hasteko zain egon zen, isilune egokiaren zain, baina lehengo gazteak aurrea hartu zion:
|
|
|
Egin dezagun historian atzera: 1936 Urte hasieran Gurutz Sarasola hil zen modu lazgarrian, eta hauteskundeak egin ziren, Espainian Fronte Popularrak irabazi
|
zituen
haiek. Itsasondon bozketek izandako bilakaera begiratzen ibili naiz, ikusmin hutsez:
|
|
|
Rafak bere erantzungailuan, betiko mezu leloen ordez, Chavela Vargasen abesti bat grabatu du. Pauen behin eta berriro kantatzen
|
zituen
haietako bat. Berak baino ez luke jarriko hori erantzun gisa.
|
|
|
Arau berriak ezartzerakoan, Iparraldea eta Hegoaldea izan zituen gogoan. Ezagun zituen, hain zuzen, Iparraldean orduko egindako proposamenak (beherago erakutsiko dira), eta bereganatu egin
|
zituen
haietako asko. Hitz bitan esateko, c eta qu baztertu eta z eta k hobetsi zituen; g eta gu bereizi beharrean, beti g erabiltzea erabaki zuen, eta berak, bere kabuz, hots bustietan tileta erabiltzea proposatu zuen:
|
|
2016
|
|
|
Baina hemen errukiak eta kidetasun sentimenduek bihotza erdiratzen didate, noiz eta pentsatzen baitut zer nolako miseriak ezagutu behar izan
|
zituen
haien zoriak, eta halako jende finak nolako mingostasunak nozitu behar izan zituen hirugarrena erabiltzeraino iristeko.
|
|
|
Bazuen berak ere ijito familia haren aditzera, baina argazkiko haiek ez ziren hilketaren egunean furgonetatik jaitsi zirenak. Ederki zekien hori zaintzaileak, lantegiko leihoaren atzetik begira zegoela ikusi
|
zituen
haiek ez zutelako ijito trazarik batere, eta, gainera, bi gazteetako bat, gasolindegiko bulegotik eskopeta eskuan zuela irten zen hura, aurpegi ezaguna zitzaiolako.
|
|
|
Klin klin eginez barreiatu ziren beira puskatxo apurtuak sukaldeko zoruan, hiru koilaratxoak txin txin txin saltoka dantzan. Ganbaran harrapatuta utzi
|
zituen
haiek bezala sentitu zen Karmen, inguratutako basapiztia legez. Ez zuen ondo egin Nestor eta Berta han goian utzita, baina ez zekien hezurren kontuekin isilik egongo ziren ertzainen aurrean.
|
|
|
Hauteslekuetara joan ziren 250 emakume beltzetik gora, botoa ematera, baina errefusatu egin zituzten, eta hauteskundeen kudeatzaileak ez
|
zituen
haien botoak hartu(...)
|
|
|
lasaia behar zuela izan mahaiak. Hitz egin eta esateko
|
zituen
haiek ez zirela antzoki batean esatekoak.
|
|
|
bidali
|
zituen
haiek zapaltzera. Vienako Kongresuan hartutako erabaki baten ondorio izan zen hura,
|
|
2017
|
|
|
Herrialde ezberdinetan jaioak ziren Graciela eta Inaxi. Ozeano oso batek banatu
|
zituen
haien bizitzak urte luzeetan. Distantzia izugarriak.
|
|
|
Mahomaren ordezkari militarretako batek, Homar kapitainak, esklaboei askatasuna agindu zien hari jarraitzen bazioten, eta horrenbeste esklabo erakarri zituen urte gutxiren buruan, non Ekialde guztiko jaun bihurtu baitziren. ...inian 781ean lehenengo, eta, gero, erresuma horretan, Karlomagnoren eta Luis I.a Errukitsuaren garaian, esklaboen artean izan ziren konspirazioen aurka emandako ediktuetan ikus daitekeenez[...] Susperraldi hori Alemanian ere bizitu zen aldi berean, non esklaboek, armak eskuetan hartuta, printzeen estatuak eta hiriak astindu zituzten; Luis Alemaniako erregeak berak ere indar guztiak batu behar izan
|
zituen
haiek garaitzeko. Pixkana pixkana, morrontza arintzera eta esklaboak aske uztera behartu zituen horrek kristauak, corvée batzuk salbuespentzat hartuta[...]?
|
|
|
Labur esateko, esparru politiko guztietako, modernizatzaileek? proposatutako arrazoibidearen arabera, nekazaritzaren eraginkortasuna sustatu zuten itxiturek, eta nekazaritza produktibitatearen hazkunde esanguratsuak orekatu
|
zituen
haiek eragindako desplazamenduak. Lurra agortuta zegoela esan izan da, eta, pobreen esku iraun izan balu, ekoizteari utziko ziola (Garret Hardinen, herri lurren tragedia?
|
|
|
Maletategia irekita, zapatilak erantzi eta mendi botak jantzi
|
zituen
haien ordez. Motxilatik, udako kapelu hego motza baizik ez zuen atera, barnean utzita neguko txano, eskularru, polaina eta eztarriko tapaki begi bistan alferrekoak.
|
|
|
–Edo idiarena jotzen! , algarak ozendu
|
zituen
haietariko batek.
|
|
|
Ze paziente zegoen bakarrik galdetu eta harekin joaten zen lorategira, egongela betetzen zuen jendetzarengandik urrun, burrunbatik ihesi. Laguntzen zuen pazientearen familiarrak ailegatzen baziren, bi hitz gurutzatzen
|
zituen
haiekin eta ospa egiten zuen.
|
|
|
Xurgatu egin zituen liburuko hitzak. Presoen gutunetan, batez ere Wang Zhurenetan, berak zentsuratu
|
zituen
haien aldean, oso bestelakoak ziren liburukoak: –kolektibitatea?,, gizarteratzea?,. Alderdia?,, borroka?,, ardura?,, batasuna?,, indarra?,, etsaiak?,, erradikalizazioa?,, guztion ongia?,, gehiengoa?...
|
|
|
Paperontzia gainezka zegoen garagardo lata eta Mars en bilgarriekin. Asiainek sagu kakak ikusi
|
zituen
haien artean. Poster koloretsuek estaltzen zituzten hormetako hezetasun orbanak:
|
|
2018
|
|
|
Genesi politikoaren istorioa berriro kontatu beharra dago, beste ikuspegi batetik. Jatorrizko kontratua egin (omen) zuten gizonak zuriak ziren, eta hiru alderdi
|
zituen
haien anaitasun itunak: kontratu soziala, kontratu sexuala eta esklabo kontratua, zeinak legitimatu egin baitzuen zuriak beltzei gailentzeko araua.
|
|
|
Hala, bada, herr Bremann hil ondoko asteetan, lord jaunak gero eta ordu gehiago eskaini zizkion Alemaniako krisiari. Jaun boteretsu eta itzaltsuak ohiko bisitari bihurtu ziren etxean, besteak beste, gogoan ditut lord Daniels, Maynard Keynes irakaslea eta H.G. Wells jauna, idazle ezaguna bera, eta, haiekin batera, isilpean etorri baitziren, hemen aipatu ezin ditzakedan beste batzuk ere bai?, eta lord jaunak orduak eta orduak ematen
|
zituen
haiekin eztabaidan, gelatik atera gabe.
|
|
|
Klaseko lagunei buruz hitz egin zuen apur bat gehiago. Haietako askok hots egin zioten amarena jakin orduko, eta asteburuan ikusiko
|
zituen
haietako batzuk, ez baitzuen iganderoko futbol partida galduko. Lagunak ikustearren eskolara itzuli nahi zuen, ordea...
|
|
|
Urte hartan, garia jasotzeko garaian, soro ertzeko zuhaitz batera lotu zituen lau seme alaba ergelak, txakurrak balira bezala, eta matxinsaltoak, txolarreak, harriak eta teilak utzi
|
zituen
haien aurrean, berak garia biltzen zuen bitartean jolas zezaten. Goizetik eguerdira lanean ibili ondoren atsedenaldi bat egitera zuhaitzera hurbildu zenean, konturatu zen matxinsaltoak eta txolarreak txiki txiki eginak zituztela lau haurrek, harriez kolpatu baitzituzten teila zatien gainean:
|
|
2019
|
|
|
Gabonetan piano txiki bat oparitu zizueten, biontzat. Aitak erabaki zuen, semeak abesteko zuen zaletasun hura ekidin ezina bazen, behintzat ganorazko kantak ikasiko zituela piano harekin, eta ez Liberekin batera abesten
|
zituen
haiek. Gure betiko kantak, aitak esaten zuen bezala.
|
|
|
2016ko urriaren 17an, epaileak amaitutzat jo zuen instrukzioa, ahozko epaiketa egiteko aski zantzu bazeudela antzemanda. Gainera, atzera bota
|
zituen
haien askatasun eskaerak, eta 500.000 euroko bermea ipini zien, inputatuek estatutik ihes egiteko arrisku handia zegoela argudiatuz.
|
|
|
Areago: Iruñeko Udala eta Nafarroako Gobernua auzian pertsonatu zirelako kexatu zen defentsa, eta hainbat helegite ipini
|
zituen
haien aurka; auzitegiak, ordea, ez zituen aintzat hartu, besteak beste, Nafarroako Genero Indarkeriaren Aurkako Legeak horretarako ardura aitortzen dielako lurraldeko erakunde publikoei.
|
|
|
hutsik zeuden etxe batzuk erre zituzten, margolanak urratu, lore zerrendak zanpatu, polizia harrikatu; era berean, ordezkaritza bat beste baten atzetik bidali zizkieten Lloyd Georgeri, Sir Edmond Greyri; Albert Hallen ezkutatu, eta hitza hartzen zuten Lloyd Georgeren mintzaldietan, zalapartaka. Gerrak eten egin
|
zituen
haien ekintzak. Oso zaila da jakiten haien ekinak zenbateraino aurreratu zituen gertakizunak.
|
|
|
Asaldatu egiten zuten. Aspaldi hildakoen aurpegiak ezagutu uste
|
zituen
haiengan, bera jazartzera etorriak. Urte asko lehenago, von Russwurm jenerala espetxeratu eta fusilatzeko agindua eman zuen, dueluan aritzeagatik; haserrealdi batean hartutako erabakia izan zen, eta haren zama astunak galarazi egiten zion arimako bakea.
|
|
|
Gero eta sinetsiago zegoen arren Besaidetarrek zerikusiren bat zeukatela badia astindu zuten krimen makabroetan, erabaki zuen hobe izango zuela bere ikerketa bi anaia zaputz haietara ez mugatzea. Azken batean, portu berriaren eraikuntzak ez
|
zituen
haiek bakarrik aberastuko.
|
|
|
Denbora tarte hartan, eta ia hutsetik hasita, hantxe eraiki zuen bere bizitza, eta ez zuen Bilbora itzultzeko inolako asmorik. Urteetan zehar laguntzat izan
|
zituen
haiek krimen anker baten erruduntzat jo nahi bazuten ere, bera ez zegoen etsitzeko prest.
|
|
|
Beste bezeroak, erretiratzeko adinean zegoen gizon bat eta haur kotxe bat aldean zeraman neska gazte bat, elkarri zerbait esaten ikusi zituen. Ezin izan
|
zituen
haiek hitzak entzun, baina haien begiradek ez zioten ongietorria ematen.
|
|
2020
|
|
|
Ttipitatik mezara joana, zorrotz segitzen zituen apezaren mandatuak, eta infernura joateko beldurra oraindik presente zuen. Baina bi sorgin horiekin bertzerik ez zuen tratua, eta gustura aditzen
|
zituen
haien istorioak. Istorio onak zein txarragoak...
|
|
2021
|
|
|
Malthusek buruan dauzkanak ez daude haietatik oso urrun. Orduan ere, mundu berriak eurentzat toki duin bat zuela uste zutenak ezustean harrapatu
|
zituen
haiek ere ezabatzeko erabakiak. Hauspotzen zituzten erresistentzia fokuen kontrako operazio kirurgikoak, txalotzen zituzten sarraskiak, beharrezko azken sakrifizioak zirelakoan.
|
|
|
Ia bi milioi, artean, oker ez banago. Istilu asko sortzen
|
zituen
haien zereginik ezak. Zomorro gogaikarriak ziren, aitortu behar dut.
|
|
|
Kingsley ere bat zetorren eta, hala, urte horretan bertan beste hiru geureganatzea lortu genuen. Hobeto esanda, Kingsleyk lortu
|
zituen
haiek. Izan ere, ni ezagutu aurretik zegoen haiekin hitz eginda, baina nirekin topo egin eta eztabaidatzeak adoretu zuen, nire egitasmoarekin bat eginik, haiek gehiago aztertzera.
|
|
|
Badaki hori Malthusek orain. Hara iritsi zen lehenengoan, aldiz, ezin zuen imajinatu mendiaren oinetan ikusten zituen auzoak, etxe orratzak, plazak, parkeak... oihanak pixkanaka jaten
|
zituen
haiek denak, hiriaren zati txiki bat baino ez zirela. Bisitatu zituen hiri tematikoekin erkatuta identifika zitzakeen, gutxi gorabehera, landareen goseak hartuta ez zeuzkan hiri zatiak.
|
|
|
Artefakturik baliotsuenen eta bitxienen artean pasatu du mopa eta lanbasa, eta begia egiten joan zaio arteari. Hasieran trastuak bezala ikusten
|
zituen
haietako asko, inoiz zaborrontzira bota ere bai eskulturaren bat edo harena omen zen pusketaren bat. Lan zaila da zaborra zaborrarengandik bereiztea; ongi daki hori.
|
|
|
Elkarren ondoan zeuden hiru gizonak, zetorren lekura begiratu gabe baina belarriak hara zuzendurik, bere pauso hots ezezagunei adi. Elkarrengana bilduta zeuden, itxuraz beldurtu antzean, eta ikusi
|
zituen
haien betazal itxi hondoratuak, azpiko bolak uzkurtu balitzaizkie bezala. Izu aurpegia zuten, ia ia.
|
|
|
Bi emakumeengan paratu zituen begiak, ezin
|
zituen
haien gorputzaren eta atzeko zeruaren arteko ertzak bereizi, argazki mugitu bat ematen zuten. Eskutik helduta zihoazela ohartu zen.
|
|
|
Alicia pertsona urruna eta isila izan zen, ia beldurra ematen zuena. Ibarreko biztanleek gutxitan ikusten zuten, eta ikusten zutenean, adeitasunez eta atsegin tratatzen zituen, eskuzabala zen eta aintzat hartzen
|
zituen
haien sentimenduak. Gaztelura ate joka doazen nekazariak bezala sentiarazten zituen.
|
|
|
" Jadanik ez naiz haien modukoa". Emakumeek beira landuzko objektuak ziruditen; pozezko eskandaluz entzuten
|
zituen
haien ahots berritsuak, haien ahots kantariak, belusezko doinuz beteak.
|
|
2022
|
|
|
AEBen aire erasoek lagundu zieten lurrez arma arinekin bidea irekitzea lortu zuten gerrillariei. Turkiak behin eta berriz terroristatzat hartu zituen borrokalari haiek berak ziren, PKK-ko kidetzat jotzen
|
zituen
haiek. Gerrillariek ere, lotura organikoa ukatu arren, ez zuten ukatzen Abdullah Öcalanen jarraitzaile zirela.
|
|
|
Ilargia du, zeruan finko, bere gida bakar. Zelatagunera iritsi nahi du, hantxe ezkutatuko baitira arrantzale ez diren arrantzaleak, itsaski biltzaileen hareatzetatik ikusi
|
zituen
haiek. Susmoa du ez dela oso urrun aurkitzen.
|
|
|
Garatu nahi zituzten ezaugarri pertsonalak argi adierazi arren, gizonek ez zuten alderatzeko moduko erreferentzia garbirik etorkizunean haien berreraikuntzak norantz gidatuko zituen ikusi ahal izateko modukorik. Ibilbide normatiboei uko egiteak irudi konbentzionalak ezabatu
|
zituen
haien bizitzatik, baina ezerk ere ez zuen horien lekua hartu.
|
|
2023
|
|
|
Kokoteraino zegoen kontu eske ari zitzaizkion gizon agintzaileekin. Ez
|
zituen
haien protestak ostera entzun nahi, joan zitezela behingoz denak antzarak ferratzera!
|
|
|
Josuk agur herabea eskaini zion bere txokotik. Bihotz ximiko batekin utzi
|
zituen
haiek denak eta Julene, Uxue, Manex, Maider, Ianire, Xabi, Ane...
|
|
|
Eta aterkipean zegoen gizonak azken talde hartakoa zirudien: tripatxo nabarmenarekin, seguruenik egoera politikoaren aldaketak lanik gabe utzi
|
zituen
haietakoa zen. Detektibe bilakatua, apika.
|
|
|
" Zu beste ate horretatik". Ez nintzen politikari, ospetsu, influencer... hain zuzen ere, Petrak ingurumarian izango
|
zituen
haietarikoa. Eta ez bainintzen nor, ez bainintzen inor, ez bainintzen ezer, handik alde egitea erabaki nuen.
|