|
2017
|
|
|
Eta presaka itxi
|
zituen
etxe dendako ate zabalak. Ez alferrik ziren, kale beltzaren erdian, lo zorroan zegoen herriaren azken begi argiak.
|
|
|
Ulertzekoa zen hartu zuen jarrera: Maritxuk gero eta ordu gehiago pasatzen
|
zituen
etxetik kanpo eta nik ezagunagoak nituen hezetasunaren usaina eta hautsaren laguntza. Ni ere alferrik galtzen hasia nintzen!
|
|
|
Marrakex-en jaio nintzen, Marokoren ekialdean kokaturik dagoen hiri batean, Hejira ko musulmanen egutegia 1983.urtean (kristau egutegiko 1964 urtean). Guraso eta bost anai arrebekin bizi nintzen, bi logela baino ez
|
zituen
etxe txiki bezain zahar batean. Aitak irabazten zuenarekin tripetako hotsak isiltzeko lain ez eta, nik, seme alaba guztietan zaharrena izanik, txikitatik hasi behar izan nuen, han hemenka, ahal bezala, sosak eskuratzen:
|
|
|
Arrazionamendu txartelak ez zituzten sekula faltan eduki baina. Ohizkoaz gain, Campsa koa eta Solidarioena ere jasotzeak berebiziko altxorra bilakatu
|
zituen
etxeko armairuak. Baita almohadak ere.
|
|
|
Bere burua izebatzat zuenak uste zuen gauzak erabiliz zapuzten direla, eta, gauza horiek mantentzeko hautsez eta hezetasunez inguratuta gorde behar direla. Nicholasek gehien ezagutzen
|
zituen
etxeko aldeak biluzi eta goibel samarrak ziren, baina, han, begietarako oturuntza zegoen.
|
|
|
Azken emaitzak zaleak atsekabetu zituen, ez hotz ez bero utzi zituen. Orduko hartan, txistuak eraman
|
zituen
etxera Anquetilek Euskal Herritik. Gauzak zer diren:
|
|
2020
|
|
|
Arrazoi horiengatik aste luzeak egin
|
zituen
etxeko sotoan instalatutako spa eta gymera jaitsi gabe. Baina erretiratu baten bizitzan aisialdi ordu luzeak daude eta hauek betetzeko eskaintza gutxi; eta hori zela eta, astegun goiz hartan, eguraldi euritsua ari zuenez eta telebista aurrean goizetik eseri nahi ez zuenez, sotoko spara jaistea erabaki zuen.
|
|
|
Gauza da, Mari hil zenerako higiezinen burbuilak eztanda egin zuela, eta banketxea, ordaindutako pentsioak baino askoz gutxiago balio zuen higiezin batekin topatu zela. Ez hori soilik, inork erosi nahi ez
|
zituen
etxe eta orube bat ziren hauek orduan. Alde batetik, bertan bizitzeko ez zuen inork erosiko, auzo honetan aspaldi ez baitzen inor bizi eta ez zegoen etxebizitzen auzo batean egon ohi diren azpiegitura eta zerbitzurik.
|
|
|
Beren pausoak arkitektoaren etxerantz zuzendu zituzten; eta honek mahai gainean
|
zituen
etxe eder batzuen proiektuak erakutsi zizkien.
|
|
|
Erdi aldera jo zuen. Giroaren hezeak eta hitsak apalago eta txiroago egiten
|
zituen
etxeak; eta Jean Ghislain' i barrua asaldatzen zitzaion ikuskaria begiratzean: " Telebista antenak ez dira falta, egia da; baiñan antenak irudimenaz ken, eta ez da zailla herri koxkor hau guztiz zapalduta asmatzea... dagoen bezela.
|
|
2021
|
|
|
Hasiera batean The Fairway kalean zehar ekialderantz jo zuen, autoarekin sartzean egin zuen bidea desegiten bezala. Argiak ikusi
|
zituen
etxe batean gelditu zen. Gus Coletti izeneko aseguru detektibe erretiratu baten etxea zen.
|
|
|
Buelta emanda, aitaren aurpegi hanpatu eta gorritua asmatzen zuen sabai ilunean. Azkenean ez
|
zituen
etxekoen zaratak entzun. Orduan gogoratu zuen Garazik errandakoa, gauerdian amarekin mintzatzen ahal zela.
|
|
2022
|
|
|
Antsok heriotza edo gaixotasunen bat sumatu izan balu bezala, gauzak zalantzarik gabe utzi nahi
|
zituen
etxean. Garbi utzi zuen Iruñea, Naiara eta Aragoiko erresuma Gartzia oinordekoarentzat utziko zituela.
|
|
|
Eguneroko lan hurai igandeetan edo ehizaldietan baino ez zen eteten. Igandeetan jauntxoa beranduago altxatzen zen eta ongi gosaldu ondoren meza ospatzera behartzen
|
zituen
etxeko guztiak herrixkako eliza txikian. Hala ere, Izotzek beste goizetan bezala zaldien zaintzako lanak burutu behar zituen meza baino lehen.
|
|
|
Semeño Enekones, orduko jaun gaztea, ez zen gustura Uharteko jaun eta iparraldeko bailaren buru bezala. Osaba Semenok urte askotan xahutu
|
zituen
etxeko ondasunak eta guztiaren ondorioz jaurerria pobretuta zegoen. Ezin izan zuen osaba gainetik kendu eta bazekien denbora pasa eta gero bertze norbaitek, familiakoren batek, jaurerrian eta leinuaren burutzan txanda hartuko ziola.
|
|
|
Urte batzuetan horrela jokatu ondoren ondorioak nabarmentzen hasi ziren. Lur batzuk ere saldu zituen eta ez
|
zituen
etxera ondasunik itzuli.
|
|
|
Etxeko nagusi hark gehienetan gogor eta bortizki hartzen
|
zituen
etxeko guztiak. Are gehiago, ez zegoen gaizki ikusia jokaera hura, goxo jokatzen zutenena baizik.
|
|
|
Andik aukerak aprobetxatzen
|
zituen
etxetik kanpora ateratzeko, jende pilatik urrun. Kanpoko ukuiluetara joaten zen edo zakur batekin dorretxeko ingurutik itzuli bat egiten zuen.
|
|
|
Zenbat sentitzen zituen faltan etxekoak! Bidaia osoan, lotan gelditu baino lehen, gogoan izaten
|
zituen
etxekoak, baina orduan edozein momentutan.
|
|
|
Kapitain bezala urre kopuru polita lortu ez ezik, espedizioko kapitalista izanda irabazi eta etekin izugarriak lortu zituelako. Gaztela bidean bere ondasunak lurperatu zituen Atienza inguruan; bitartean, esku hutsik ez izateko, dinar, harribitxi eta dirham poltsa batzuk gorde
|
zituen
etxean.
|
|
|
Zer moduz! agurtu
|
zituen
etxekoak, sukaldera sartu bezain laster.
|
|
|
Horrenbestez, posibilitate hori ere ez zuen baztertzen, eta, badaezpada ere, beti errekamaran presente edukitzen zuen posibilitate hori. Zer gerta ere, arreta handiz miatzen
|
zituen
etxe inguruko zuhaitzetako mugimenduak, eta horrela, zorioneko egun batean ohartu zen beste sagarrondo batean, karnaba bikote batek dagoeneko habia atondua zeukala, txukun txukun. Auskalo aurreko bikote berbera ote zen ala beste berri bat, baina kontu da habia hantxe zegoela eta oso dotore gainera.
|
|
|
Une batean auzo Gotikotik atera, Ramblak gurutzatu eta Ravalen sartu zen. Pisura igo aurretik, ohar batean apuntatutako jakiak erosi
|
zituen
etxe ondoko dendan. Handik gutxira, WhatsApp bat jaso zuen.
|
|
2023
|
|
|
Eta hori nahikoa eta gehiegi ez balitz bezala, infernuaren solairu sakonago baterako bisita gordetzen zuen elkarrizketak. Yagüetarrekin bizi zenean (eta hamar urte bizi izan
|
zituen
etxe horretan), noizbehinka Madrilgo auzo aberats bateko txalet batetara eramaten zutela kontatzen zuen Lucíak. Txaletan bere adinaren inguruko beste neskatila batzuk omen zeuden.
|
|
|
Eta emaztea lokartzen zen orduko, haren ondotik altxatu eta joateko kostuma hartu zuen, eta goizaldera arte ez zen berriz itzultzen. Louéko andereak ez zuen eginmolde hura maite, eta, hala, adierazi nahi ez zuen bekaizgoz beterik, alde baterat largatu
|
zituen
etxeko lanak, bere burua eta familia, nola bere lanen fruitu duen senarraren amodio handia galdu duenak, hura atxikitzeko ez baitzen gogo onez jasanen ez zukeen nekerik. Baina ongi zekusanez galdua zuela, hain ezaxolaki utzi zituen etxea eta gainerakoak, ezen laster ikusi baitzen ezaxola hark sortu kaltea, zeren, alde batetik, senarrak neurrigabe xahutzen baitzuen eta, bertzetik, hark ez baitzuen etxekoen menaiua behar bezala erabiltzen, halako maneraz, non etxea berehala gelditu baitzen biziki egoera txarrean, eta egur mozten eta lurrak bahian ematen hasi beharra ukan zuten.
|
|
|
Louéko andereak ez zuen eginmolde hura maite, eta, hala, adierazi nahi ez zuen bekaizgoz beterik, alde baterat largatu zituen etxeko lanak, bere burua eta familia, nola bere lanen fruitu duen senarraren amodio handia galdu duenak, hura atxikitzeko ez baitzen gogo onez jasanen ez zukeen nekerik. Baina ongi zekusanez galdua zuela, hain ezaxolaki utzi
|
zituen
etxea eta gainerakoak, ezen laster ikusi baitzen ezaxola hark sortu kaltea, zeren, alde batetik, senarrak neurrigabe xahutzen baitzuen eta, bertzetik, hark ez baitzuen etxekoen menaiua behar bezala erabiltzen, halako maneraz, non etxea berehala gelditu baitzen biziki egoera txarrean, eta egur mozten eta lurrak bahian ematen hasi beharra ukan zuten. Ahaideetarik batek, ezagun baitzuen eritasun hura, egiten ari zen hutsa ikusarazi zion, eta erran zion ezen, senarraren amodioak ez bazion etxearen ongia estimarazten, begira zezala gutienik bere gaizo umeengatik, eta haienganako urrikalmenduak zuen bere baitaratu eta ahal guziak eginarazi zizkion senarraren amodioa berriz kobratzeko.
|
|
|
Hirian herrian bizitzera pasatu zen Vincenten ama, baina uda amaieran Hagan egonaldi bat egiten zuen; harentzat kanpoko mundua arriskutsua zen eta familian aurkitu behar zen babesa; horrela, Van Gogh tarrek elkarrekiko lotura estua landu zuten eta nostalgia handia sentitzen zuten elkarrengandik urruntzean; beraz, norbait etxetik irteten zenean, eskutitz ugari idazten
|
zituen
etxera. Groot Zundert en bizimodu zoriontsua izan zuten Van Gogh tarrek eta gerora ere Anna eta Dorus en seme alaba guztiek gorde zuten iraganarekiko nostalgia; Vincent ere, bere bizitzan zehar etengabe oroitzen zen Zunderteko haurtzaroaz.
|
|
|
Berehala konturatu nintzen Joakin berriro ere aktiboki ari zela. Ez zen zaila izan, ordu asko ematen
|
zituen
etxetik kanpo, etxean zegoenean urduri ibiltzen zen alde batetik bestera, lanera ere zenbait egunetan faltatu izan zela jakin nuen. Aurreko urte eta erdia desberdina izan bazen ere, egoera nahi baino ezagunagoa egin zitzaidan, eta burua prestatu nuen berriro ere tentsioak, urduritasunak, kezkak eta beldurrak etxean sartzen uzteko.
|