|
2002
|
|
|
Egoera hori ahalbidetzen duten aldagaien artean daude, besteak beste, heziketa maila, lagunen eta familiaren elkartasun sareak edukitzea edo ez, eta lan prekarietatea ezagutu aurretik pertsona horrek
|
zituen
bizi baldintza materialen eta, habitat, aren aberastasun edo txirotasuna (Martínez eta Simón, 1997: 67).
|
|
2005
|
|
|
1972an ailegatu nintzen, uztailaren 2an. Gomutatzen naiz ze Francok beste hiru urte egin
|
zituen
bizirik eta. Bilboko aireportura ailegatu eta denek egiten zuten erdaraz.
|
|
2009
|
|
|
Iraultza horretan, pertsonaia garrantzitsua izan zen James Watt. Hipokondriako amorratua, hiltzeko zorian zegoela pentsatuz pasatu
|
zituen
bizitako 83 urteak. Mary Ann Galton idazle garaikideak idatzi zuenez, melankoliaren erretratu bizia zen.
|
|
|
Musika banda ibiltari txikiak igarotzen ziren, serenatak joz. Emakume ezezagun haien aurpegi ederrak
|
zituen
bizi bizi ametsetan. Kultuak, gozoak, finak imajinatzen zituen, forman eta lengoaian nola gorputzean eta jantzian.
|
|
2010
|
|
|
Edozein modutan ere, Jaureguiri heldu zitzaion kartan kritikarik latzenakIpanemak
|
zituen
bizi baldintzei loturikoak ziren. Lau sinatzaileek zioten eskekoenantzera enbarkaturikoak izan baziren, beharbada itsasontziak ematen zituen baldintzak onartzeko modukoak ziratekeen, baina Atlantikoa zeharkatzen ziharduteniheslariek ez zuten merezi haietara tratatzea.
|
|
|
Koinatu bezala oso ona izan zen eta nire ahizpa zenarentzako ere senar ona, mozkortzen ez zenetan, behintzat, baina nik ez nuen berarekin traturik nahi izango, ahal izanda ere. Eta Jose Marirentzat ere aita lanak ondo egin
|
zituen
bizi izan zen bitartean, baina nik ez nion aurkitzen beste zera hori, gizon bat gustatzeko behar dena, atraktiboa, ulertzen. Ana Marik, berriz, hasieratik bota zion begia.
|
|
|
Eliza katolikoan denek ez dute begi onez ikusi martiri hauen bizia. Arnulfo Romero monsinoreak ere arazoak izan
|
zituen
bizi zen artean Vatikanoarekin. Eta bere kanonizazio prozesua aurrera baldin badoa ere, oztopo handiak jasan behar izan ditu.
|
|
|
Gerra kronikak bataila lekutik igortzeaz gain, LVII.a gerlan liburuan plazaratu
|
zituen
bizitako oroitzapenak; hona pasarte bat:
|
|
2011
|
|
|
Bertan, honakoa abestuko dio hernaniarrak, denak aho bete hortz utziz: . Hil da Cánovas, fuera Cánovas/ pikaro gaizki heziya,/ galdu zituen gari zelaiak,/ gailendu zaio sasiya;/ galdu zituen ipar garbiak,/ gailendu trumoi nasiya,/ galdu zituen fueruak eta/ Jaungoikuaren graziya,/ galdu
|
zituen
bizi lekuak,/ galdu du bere biziya?. Baina euskaraz ez dakien Joaquina de Osma y Zavala alargunari bertsio goxoagoa itzuliko diote, eta alargunak, pozarren, zoriondu egingo du Txirrita.
|
|
|
Hil izan ez balituzte ere berdin berdin desagertuko ziren biak bere bizitzatik, asko kostata bazen ere, gau zurien amaieran hori adina onartzen zion Lazkanok bere buruari. Baina hil egin zituzten, eta horrek bere buruan iltzatuta utzi
|
zituen
bizitzen, ez linbo batean baizik eta bere buruan. Bere buruko linboan.
|
|
2012
|
|
|
Arlo asko landu eta aztertu
|
zituen
bizi zen artean: euskara, ahozko literatura batez ere?; bertsolaritza; antzerkia. Eun dukat idatzi zuen; etnografia; artea eta pintura; hitzaldiak eman eta artikuluak idazten zituen hedabideetan; Oiartzun urtekarian kolaboratu...
|
|
|
Arlo asko landu eta aztertu
|
zituen
bizi zen artean: euskara, ahozko literatura batez ere?; bertsolaritza; antzerkia. Eun dukat idatzi zuen?; etnografia; artea eta pintura; hitzaldiak eman eta artikulu ugari idatzi zituen hedabideetan, eta abar.
|
|
|
Gurasoek erakutsitakoaren bidetik, Jainkoa maitatzen pasatu
|
zituen
biziaren lehen urteak: gogotik gurtzen zuen, adiskide min bati bezain adeitsu egiten zion otoitz.
|
|
2013
|
|
|
Joxe Zapirainek jakin zuenean semeak Ondarretatik eramanak izan zirela, okerrena pentsatu zuen. Ez zen fio Ondarretan esan ziotenarekin eta bere begiekin ikusi behar
|
zituen
bizirik bi semeak; horregatik San Kristobalera joatea erabaki zuen. Auzoko bizilagun baten bitartez, Nafarroara joateko baimena lortu zuen, eta Donostiako iloba batek lagundu zion San Kristobal gotorlekurako bidaian.
|
|
|
Baina lege egitasmoaren aurkako mobilizazioak ere izan dira Ipar Euskal Herrian, nagusiki Eliza katolikoak antolatuak. Abenduaren 1ean 800 pertsona bildu
|
zituen
Biziaren Akademiak Miarritzen. Marc Aillet Baionako apezpikuak bultzaturik, 500 pertsona inguru joan ziren ezkontza eskubidearen aurka Parisen egindako manifestaziora.
|
|
|
Eta geratzen zirenak Altzateren aurreko haritzaren oinetan eta baserri zaharraren inguruan zabaldu zituzten. Baina, udazkena zer den, haize bolada batek jo omen zuen errautsak zabaltzen ari ziren momentuan, eta Trukoren galtzetara joan ziren amonaren errautsak, han itsatsita geratu ziren, eta Trukok, zertan ari zen pentsatu gabe, astindu egin
|
zituen
bizi bizi, eta gauean garbigailuan sartu, handik hiru egunera berriz janzteko.
|
|
2014
|
|
|
Baionako polizia etxeak ematen
|
zituen
bizitzeko baimenok. Huraxe zen eragozpena.
|
|
2015
|
|
|
Eszeptizismo ukitu bat gailendu zitzaion azken urteetan, ikusten zituen gauza askorekiko, jardun nekaezinarekin eta umorearekin borrokatzen zituenak. Gure aitak ez zuen inoiz ezertan etsi, eta beti bitalismoa eta ilusioa erabiltzen
|
zituen
bizi filosofia gisa. Gure aitaren hitzak guztiontzat izan dira, besteontzat; orain, nora hara joan delarik (eta, nora?), gure hitzek izan behar dute harentzat, esker onekoak eta xumeak eta oparizkoak, hitzak hitza zor du eta, eta maitatua izanak, maitatzea.
|
|
|
Odola zerion eta kexu zen. Ia aldaketarik gabe mantentzen
|
zituen
bizi eta matematika konstanteak. Hala ere, eta prebentzioagatik batik bat, laguntzera hurbildu zitzaizkion pertsonek segituan 3 deitzea erabaki zuten.
|
|
|
Lau hormen artean giltzapeturik bizi zen agurea zen. Eskerrak ematen
|
zituen
bizirik zirauen egun bakoitzagatik. Lehengoan armadurak geldiarazi zuen teilatu batetik bota zioten gezia.
|
|
|
Arabako Abornikano herrian, Errota baserrian, nekazaritza eta auzolana batzen
|
zituen
bizi egitasmo baten aldeko apustua egin zuen 1970ean. Beste behin, atxiloketa batek lurperatu zuen asmo hori.
|
|
|
lehenbizikoan, sanferminak zeuzkan festa berdingabetzat munduan. Alderatu
|
zituen
bizi izandako beste jaiekin: errodeoa Kansasen, Vega-ko zezena, San Elias Novgorod-en, Basaburuako festak, dantzalekua Madrilen, Nuremberg-eko Kaiserhof batean, eta party a Estatu Batuetan.
|
|
|
Frantxoa Aita Sainduak, Europarlamentuak eta oraintxe Alemaniak, Armeniar genozidioa aipatua dute, aldiz Turkian buruak ezagutza horren kontra dira (bereziki genozidio hitza ezin da erabili). Alta, duela urtea, Erdogan lehen ministro zelarik, lehen aldikotz, berak bere doluminak aurkeztu
|
zituen
bizia galdu zuten Armeniarreri. AKP Justizia eta Garapenaren alderdia deitzen da eta 2002az geroztik boterean den alderdi horrek dio masakreak eta biktimak izan direla armeniarren aldetik eta ere turkoen aldetik.
|
|
2016
|
|
|
" Lan honek ematen dit nahi dudan bezala bizitzeko aukera", azaldu digu Samara Sampairo sexu langileak. Askatasun ekonomikoa jasotzeaz gain, bere buruari errespetua zor ziolako hasi zen lan honetan, bestela
|
zituen
bizi baldintzak ez zirelako nahi bezalakoak. Horretaz gain, gustura eta jazarpenik gabe bizi dela adierazi digu.
|
|
|
Nonbait goizegi zen elkarrekin izateko. Eirak nik bizi izan nituenetarik laurdenak ez
|
zituen
bizi izan, eta banekien neurekoia zela nigatik gauza horiek denak utzi zitzan galdetzea. Soinean bost armadura, ezpata eta ezkutuarekin gotortu nahi zuen baten eta armadurarik gabe, biluzik ibilki zen pertsona baten arteko gudua izan zen.
|
|
|
Jose Francisco Isla Rojo Villadanes deritzan Leongo herrixkan sortu zen 1703 urteko epail batek 24 egun zituela. Espainiako erdal literaturaren goren mailako den satiraren maisu zuspilduak etorki goien hantua zuen sendi baten altzoan garatu
|
zituen
bizi hasmenta urriak, alabaina, arras gazte zela urrendu zen berebiziko lagundiaren abaroan, askazi berriez egarriaren asegarri. Orduko lekaidekideek ibili ildo berberari atxikiaz, haztetxerik haztetxeko bidazti llaburrean bidaide izan zuen euskal anaia franko, moldeetara eraman zuen lehendabiziko lanean agerian laga bezala, hau da, La juventud triunfante o descripcion de la mdscara o mcjiganga que hicieron los jovenes teologos en la ciudad de Salamanca con motivo de la canonizacion de San Luis Gonzaga y San Estanislao de Koska 1727 urteko idazkia alegia:
|
|
2017
|
|
|
Azala oilo larrutu zitzaion. Besoak eta zangoak igurtzi
|
zituen
bizi bizi, eta txorrotaren azpian sartu zuen burua, arnaska.
|
|
|
Bakarrik bizi, osagarri arrangura batzuekin, Algeriako gerlaren ondorio txarrak ere hor
|
zituen
bizi guzian. Aspalditik elizatik urrundua izana gatik, ez zen haatik fede gabea, arrosarioak beti sakelan zabiltzan eta jainkoarekin zuela harremana zuzenean zioen.
|
|
2018
|
|
|
Poza, malkoak, zorionak eman eta jaso... Baina arraunlari batek ezin izan
|
zituen
bizi une polit horiek guztiak. «Dopinaren aurkako kontrola pasatzea egokitu zitzaidan tarte horretan, eta ezin bizi taldekideekin eta zaleekin momentu eder horiek», kontatu du Iker Marizkurrenak (Sunbilla, Nafarroa, 1982).
|
|
|
Egoera azaltzen, telefonoz baino ez bazen ere. Baina ikara horiek gainditu behar
|
zituen
bizitzen jarraitu ahal izateko.
|
|
2019
|
|
|
Ez zuen nehoiz egin nahi izan «etxeetako obra apaingarririk». Erakusketa guti antolatzen
|
zituen
bizi zela ere. Hori bai, marrazkia zuen ogibidea, eta kanboar anitzek erosten zizkioten marrazkiak, bizitzeko doia ukan zezan.Baina horrek ez du erakusketaren garrantzia txikiagoa egiten.
|
|
|
Egileak 36 urte zituen argitaratutakoan, eta bizitzaren hurrengo erdian, hil arteko beste 36 urteetan, lehen lan hura editatzea eta poema berriak gehitzea bilakatu zen idazlearen zeregin nagusietako bat. Bederatzi Leaves of Grass argitaratu
|
zituen
bizi zen artean, aldaketa esanguratsuak edo datu berriak seitan sartu zituen?, eta azkenerako 400 poema inguruko obra bihurtu zuen. Lan hark AEBetako poesia modernoaren aitzindari kategoria eman zion idazleari, bai eta «bertso librearen aita» izengoitia ere, prosaren hurbileko estiloan idatzita zegoelako, erritmo propioan, orduko moldeak hautsiz.
|
|
|
Garai haiek ez
|
zituen
bizi izan Agirrek, baina hark azaldu du orain presentzia" handia" hartzen ari dela feminismoa. " Kapitalismoak ikusi du feminismoa kalte egiten ari zaiola, eta horri buelta eman nahi dio.
|
|
2020
|
|
|
Nilsek bere burua eta bere arreba mantendu
|
zituen
bizirik esparruko ofizialen erretratuak margotuz.
|
|
2021
|
|
|
1916an eraiki zuten, Ricardo Bastida udal arkitektoak diseinatuta. Garai hartan, meatzaritzari lotutako langile mugimenduak protesta handiak egiten
|
zituen
bizi baldintzak hobetzeko helburuarekin, eta, aldarrikapen haiei erantzunez, Bilboko udal aurrezki kutxaren ekinbide sozialerako funtsen bidez haurtzaindegi bat eraikitzea erabaki zuten. Hau da, meatzarien seme alabentzako gune izateko sortu zuten Sehaska Etxea.
|
|
|
XVIII. mendearen azken herenean, kapitalismo industrialaren hedapenarekin, eta horrek sortzen
|
zituen
bizi baldintza latzei erantzuteko, talde sozial herrikoiek sortutako elkarteak, kooperatibak eta mutualitateak dira gaur egun ekonomia soziala izenez ezagutzen dugun errealitatearen hastapen modernoak (Monzon, 2006). Ordutik, ekonomia soziala osatzen duten antolakundeak eurak, ekonomia sozialaren definizioa fintzen joan ziren, harik eta 2002 urtean orain arte egindako azkenengo mugapen kontzeptuala argitaratu zuten arte.
|
|
2022
|
|
|
Zertarako balio zuen unibertsoko gizarterik oparoenean, nor ziren ez bazekiten? Zertarako balio zuen sekula inork izan
|
zituen
bizi baldintzarik hoberenak izateak, beren arbasoen ondarea zakarrontzira bota bazuten? " Zaborra gara...".
|
|
|
Orain ulertzen
|
zituen
bizitzeko eta alai egoteko gogo haiek, hasieran harritu eta aztoratu zutenak. Herrialdeak galduta zegoela sinesteari uko egingo balio bezala zen.
|
|
2023
|
|
|
Gehienaren legea zen jarraitzen. Foruan edo Kostüman, ohiturak azaltzen ziren testuan, herriak
|
zituen
bizitzeko ohiturak, eta Anne Zinc irakasleak azpimarratzen du artikuluek bizimodua erakusten dutela:
|
|
|
nor zuten entzule? Nola parteka zitzaketen engoitik nehork ulertzen ez
|
zituen
bizi eskarmentu neke haiek. Nire antzeko izaki jabal bat kausitzen zuten, hitzaz eta beren baitan zaramaten amultsutasun kargaz arintzeko profitatzeko.
|