|
2002
|
|
|
Iragarkiak pasearazten zituen gizonak berak Roselliniren film batetik erauzitako figurantea ematen zuen, gorputz malformatu eta musu okerraz. Beste hiru kartelak zinematokian bertan ipintzen ziren, bi salmenta leihatilaren alboetara eta hirugarrena hallean –Luigik" anbigu" hitza erabiltzen zuen beti aretoaurre moduko espazio hura aipatzean, eta saski erraldoi batean gaseosak eta litxarkeriak saltzen
|
zituen
andre bat izaten zen bertan, seguru aski anbigu deitura hartarako merezimendu nahikoa izan zezan–.
|
|
2005
|
|
|
" La Lola, La Lola" egin zuen marmar aitak, baina bolantetan bildutako tonadillera bat utzi zuen pantailan. Aitona han geratu zen, geldi, sebillanak dantzatzen
|
zituen
andre hari begira. Aita ere hura ikusten geratu zen, batere telebistazalea ez zen arren.
|
|
2008
|
|
|
Kezka eta harridura islatu
|
zituen
andrearen aurpegiak.
|
|
2009
|
|
|
Ilea liso eroaten zuten, eta gero permanentea heldu zen. Prozesu horrek, buruko zapiaren erabilera apurka baztertzera eroan
|
zituen
andreak. Buruko paineluak funtzionalitatea galdu zuen.
|
|
|
Untzioa egiteko gaixoari oinak agerian ipintzen zitzaizkion, abadeak iyosi, igurtzi zitzan. Auzoan emagin eta herri osagile lanak egiten
|
zituen
andrea izaten ohi zen gaixoari oinak estaltzeko zeregina hartzen zuena.
|
|
|
Gehienetan andrezkoen zeregina izan den arren, etxe batzuetan gizonezkoak izaten ziren hildakoa janzten zutenak. Baina orokorrean, herri osagile eta emagin beharrak egiten
|
zituen
andrea izaten zen hildakoa janzteaz arduratzen zena. Hildakoaren etxeko edo auzoko andreren batek laguntzen ei zion.
|
|
|
Zauriak zituela eta, osasun zerbitzuek artatu zuten erasoa jasan zuen emakumea. Izan ere, kolpe latzak jaso
|
zituen
andreak. Era berean, Udaltzaingoaren talde bat erasoa izan zen tokira joan zen, aztarna eta hatz marken bila.
|
|
|
Anbulantzia bistatik desagertu zenean zure bizilekura sartu nintzen. Txukun utzi
|
zituen
andreak kartoiak eta zure (edo zuen?) bestelako gauza guztiak ispiluaren izkinan batuta. Hango barruko iluntasunera ohitu nintzenean, lehenago pentsatu gabe neukan gauza bat egin nuen:
|
|
2010
|
|
|
Baina Marianok ez du azalpenik bukatu: oso gazte nintzela Frantziara jo nuen lanera, Tolosa aldera lehendabizi, haurrak txurroak bezala egiten
|
zituen
andre batek hartu ninduen apopilo.... Zein hizkuntzatan hitz egin behar zuten jakiteko besterik ez zela, emakume jehovatarrak.
|
|
|
Eta gerra heldu zen; baina hala ere arrazoi sentimental horiek ahaztu gabe ailegatzen jakin zuen, eta helburu militarrak hondatu zituen, kontzentrazioak desegin eta etsaia uxatu; halaber, beraien osotasunean eta kontu handiz errespetatu
|
zituen
Andra Mariko eliza, erlijiozko gunea?, Batzar Etxea. Gernikaren izate osoa sinbolizatzen zuen leku historikoa, eta gizalegez ahal zen neurrian garrantzi militarrik gabeko guztia.
|
|
2011
|
|
|
Egoera administratiboak dirudi gainrepresentazio estatistikoaren zioak argitzeko argudio nagusietako bat, eta horrek zailtasunak ekartzen dizkie biktimei babes sozialerako eta asistentziarako baliabideak eskuratu ahal izateko. Dagoeneko 2007an, Amnistia Internacional ek plazaratutako txostenak ere salatu
|
zituen
andre horiek baliabide espezializatuak eta justizia eskuratzeko aurkitu ohi zituzten oztopoak.
|
|
|
Nolanahi ere, 2007an, Más riesgos y menos protección: mujeres inmigrantes en España frente a la violencia de género Amnistia Internacional ek egindako txostenak salatu
|
zituen
andre horiek baliabide espezializatuak eta justizia eskuratzeko aurkitu ohi zituzten oztopoak.
|
|
|
Ez zekien zer espero behar zuen, baina ez behintzat aurkitu zuena. Etxe moderno eta funtzionala, bilobak zaintzen
|
zituen
andre pizkorra, jostailuz eta ume kotxez betetako korridoreak, haurren marrazki naif desproportzionatuki zoragarriak txoko guztietan, ukitzeko gogoa ematen duten panpinak, gomazkoak eta oihalezkoak, kolore bizitako errinozeroak eta elefanteak. Hunkitu zuen detaile bat ere bai:
|
|
2012
|
|
|
Pattarra segur aski, pattar merkea. Berak ez zuela etorri nahi, baina nola mantenduko
|
zituen
andrea eta seme alabak! Julianek ulertzen duela erran dio," Me hago cargo", gogorra izan behar duela.
|
|
2014
|
|
|
Bere makurra eta loria horretan datza. . Qui oserait lui en faire un reproche, puisque c, est à ce glorieux défaut qu, elle doit la splendeur de son histoire et la sympathie du genre humain?? 748 Frantziaren askezaletasuna(, par nature?!) miragarria da, jada Erdi Aroan aldarrikatuak
|
zituen
andre gizonaren eskubideak, ez 1789ko Iraultzan!
|
|
|
Zure ikara gaindiezinairuditzen bazaizu, egiozu aurre gutxi gutxika. Halaxe konpondu zen aho sexuarekinarazoak
|
zituen
andre baten kasua. Muxu ttikiekin hasi zen, eta azkenean pausoerabat naturala bihurtu zen.
|
|
|
Esaten zuen espiritu batek hitz egiten ziola, agintzen ziola ez mugitzeko gorpua, harik eta" mugitu behar zuena" etorri arte. Esaldi ez nolanahikoak ere egiten
|
zituen
andreak," Batekin bizi nintzen, askoren laguna hura, eta ez nintzen inorekin bizi".
|
|
2015
|
|
|
Leioan atxilotu zuten haren bikotekidea. 39 urte
|
zituen
andreak, eta Bilbon bizi zen.
|
|
|
Ramsay jaun maitea! Marrazkiak egiten
|
zituen
andre zahar jator hark, Beckwith andreak, horixe esango zukeen berehala, zuzen asko. Baina ez.
|
|
|
Ileak fuksia eta berde koloretan
|
zituen
andrea
|
|
|
Eguberri ingurua behar zuen izan. Irudi itsasgarri batzuk eskuratu
|
zituen
andreak handik edo hemendik, eta haietako bat egin zion opari; kartoi puska hartan itsatsi, maitagarri bat zen, hegoak eta guzti, makilatxo bat eskuetan, makilaren muturrean izar bat?, eta honela idatzi zuen bertan:
|
|
|
Grazia egin dit nondik botako dituen orain bere sareak. Zertarako botako
|
zituen
andre elizkoiengan arima horren onerako. Ongi dago askatasun hori aingeruari eskatzea, baina ni poztuko nintzateke, patillas?
|
|
2017
|
|
|
Iñigo, zer eskaintzen zion Iñigok artasuna domeinatzen zuelako sentsazio ahaltsu hartatik aparte? Utziko
|
zituen
andre eta umeak berarengatik. Gogoeta osatu ahala ergela iruditu zitzaion, ilusio faltsu bat, eta, lotsagarri egin zitzaion Josebarekin horrenbeste urtez eraikitakoa ezeren truke “saltzera” zihoalako asmoa bera ere.
|
|
2018
|
|
|
Bitartean, ostera gerturatu zitzaion medikua pazienteari. Hogeita hamar bat urte izango
|
zituen
andreak, ile beltz kizkurra, eta kamisoi zuria zeraman jantzita, gerriraino altxatuta; burua ezker eskuin mugitzen zuen, arraio eta biraoka, izerditan. Tutik esan barik, Charcot klitoria laztantzen hasi zitzaion, poliki poliki hasieran.
|
|
2020
|
|
|
Baina Marianok ez du azalpenik bukatu: " Oso gazte nintzela Frantziara jo nuen lanera, Okzitaniako Tolosa aldera lehendabizi, haurrak txurroak bezala egiten
|
zituen
andre batek hartu ninduen apopilo, tar tar tar". Galderak komunikazio hobea ziurtatzea beste helbururik ez zuela argitu nahi izan dio besteak, baina Marianori bost axola.
|
|
|
Tarteka, hala ere, Mikela harritzen zuten keinuak egiten
|
zituen
andreak. Estutxo zeuzkan zapata takoidun batzuekin gerturatu zitzaion arratsalde batean.
|
|
|
Susmagarria zen bularretakoak lehen lerroan zabaltzen
|
zituen
andrea.
|
|
2021
|
|
|
Ala lehenago egin zituen? Gerra ondoan, 1937an, hirurogeita bost urte
|
zituen
andreak.
|
|
2022
|
|
|
Andrea ondo luzea zen, tamaina ederrekoa, japoniar zotz batez eusten zuen motots erara orraztutako gaztaina koloreko ileduna. Aimar harrituta zegoen hirurogeiak atzean utzita
|
zituen
andrearen edertasunagatik; horren antza hartu zion. Solas arina izan zen, errezelen neurriak, bertan zituen lauetarik bat aukeratu, salneurria eta salmenta egina.
|
|
|
Gau batean, goizeko ordu biak aldera, egundoko oihuak entzun
|
zituen
andreak ohetik, eta altxaturik, laster batean joan zen senarraren gelako borta irekitzera. Kosta zitzaion, kosta, eginahaletan.
|
|
|
Patriarkatua egunero bazkatzen da andre horren jokabidearen antzekoez —zeinari badagokion erantzukizunik, berez—, gero eta gizenago egoteraino bazkatu ere. Halakoxe testuinguruan gertatzen dira hainbat heriotza, hala nola Pontevedrako eskualde Barro ko bizilaguna zen eta 29 urte
|
zituen
andre harena: aspaldi aspalditik jazarle zuenak bere autoaz basaki jo zuen emakumearena.
|
|
|
Erruki handia zion jendeak, jakina baitzen ezen sendabiderik ez zuen emakume mozkorti lotsagarri batekin ezkondu zela. Sei aldiz jarri zion etxea; eta, aldioro, bahituran
|
utzi
zituen andreak altzariak.
|
|
|
Ez ahal zuen jaun bat behe solairuko bulego atzeko jaki toki txikira eraman eta ez ahal zion soingainekoa kentzen lagundu, han hasten zen atariko txirrin zaratatsua joka berriro, eta korridore hutsean barrena lasterka joan behar zuen, beste gonbidatu bati atea zabaltzera. Eskerrak ez
|
zituen
andreak ere atenditu behar. Kate andereñoak eta Julia andereñoak hartu zuten hori kontuan eta goiko bainugela bihurtu zuten andreen aldagela.
|
|
|
Semaforoaren aurrean gelditu nintzen alde banatan soka motzean bi galgo lotuta
|
zituen
andrearekin batera.
|
|
2023
|
|
|
Berak erakutsi zigun (…) hurrenkera egokian esekitzen arropa garbitu berria: maindireak kanpo aldera, barrurago toallak, galtzak eta alkandorak, eta leiho kontra, babesean, arropa txikia, intimoa (…) Susmagarria zen bularretakoak lehen lerroan zabaltzen
|
zituen
andrea. Hilekoa lehen lerroan esekitzea bezain susmagarria, gehituko nioke nik.
|
|
|
Hirurak Etxarri Aranatzen zeuden, eta ia 3 kilometroko luzera zuen ibilbidearen parte ziren. Hiru guneetan aukera biziki interesgarriak prestatu
|
zituen
Andra Mari Ikastolak. Hasteko, oholtzara igo ziren, besatean beste, Trikiteens, Nafarroa 1512, Gozategi, Alerta Gorria, Trikidantz, Alarma Morea, DJ Bull eta The Potes, eta musikaz bete zuten besta.
|
|
|
Nire orduko maite kontu gehienak ez dira harro oroitzeko modukoak, ordea. Eginahalak egiten nituen meza mutiltxo aurpegi zurbila erakartzeko, aulkiak alokatzen
|
zituen
andre zaharrari dirua biltzen laguntzen zion bitartean, elizaren eskuinaldean. Ebanjelioaren eta sagarapenaren tartean agertzen zen, begiak lurrera iltzatuta, elizatorra polit parpailaduna jantzita abitu gorri laburregiaren gainetik, zeinaren azpian galtzetak ikusten bainizkion.
|