|
2000
|
|
|
Bere aitaren esportazio negozioko kontuak eramaten
|
zituen
Maria Victoriak, arrain esportazioa, negozio joria, zinez. Nire lanari dagokionez, aldiz, pintura tailertxo bat neukan, etxeak eta pintatzen aritzen nintzen.
|
|
2001
|
|
|
Hasperen batez, begiak hutsean galtzen utzi
|
zituen
Mariak. Gelara joan zen gero.
|
|
|
Begiak, aldiz, egongelako ateari begiratzeko
|
zituen
Mariak. Egongelako ateko kristala anis botilez egina iruditu zitzaion beti.
|
|
|
Irailaren zazpian heldu zen egun hori, abuztuaren hogeita zortzian hel zitekeen bezala. Berrogeita hiru minutu eman
|
zituen
Mariak orrazten, orrazia zeharo zuritu arte. Hiru eraztun jarri zituen eta lepoko bat.
|
|
2006
|
|
|
Maria Lazkanokoak berriz, Gipuzkoako Ahaide Nagusi handienen ospea eta dorre zaharra. Alargundutakoan jauregi bat eta bi komentu eraiki
|
zituen
Mariak dorre zahar honen ondoan, Lazkaon. Maria Teresa San Millanen ezkontzarekin zirkulua itxi zuen itsas familia ospetsuak, Maria Teresak lotura zuzena baitzuen okendotarrekin, aita eta amaren aldetik.
|
|
|
Tomas Atondok hiru seme alaba
|
zituen
Maria Antsarekin esposatu aitzin. Isabel, ezkogin batekin ezkondua zuten ez aspaldi, 15 urte betetakoan.
|
|
2007
|
|
|
Hiru hitz
|
zituen
Maria Teresa Fernandez de la Vega presidenteordeak lehendakariaren kontsulta proposamenerako eta, susmoa baino gehiago dut, beste edozein atakatarako ere. Hiru hitzak bakarra ziren:
|
|
|
Iluntasunean ohiturik, begiak bildu
|
zituen
Maria Josefak eta, pausoz pauso, mantso, bainugelan galdu zen berriz ere. Arestian erabilitako toalla busti eta aurpegia freskatu ondoren, ezpainak pintatu zituen ispiluaren aitzinean.
|
|
2008
|
|
|
Seguru nago gaur egun musika klasikoko jendea ez dela horren divo a. Musika klasikoa oso ahul dago, diskogintzaren krisiarengatik... Lehen, mundu guztiak ezagutzen
|
zituen
Maria Callas edo Luciano Pavarotti. Orain, akaso, Cecilia Bartoli da ezagunena, baina hark ere ez du aurreko haien aitorpena.
|
|
2009
|
|
|
bataren oina bestearen lepagainean? bi erreakzio sorrarazi
|
zituen
Maria Bibianaren eta Adaren baitan: berdinak, alde batetik, biak ala biak desesperazioaren ertzekoak zirenez gero; baina baita desberdinak ere, bestetik:
|
|
|
Etxea gainera erortzera zihoakion arren, begiak zabalik mantentzen
|
zituen
Maria Bibianak, buruan bi hitz. Maria Bibianaren bizitza bizitzaren zentzuari lotua zegoen neurrian, oso litekeena da hipotesia, itsasten zitzaizkion bitartean:
|
|
|
...ik gabekoa; egia zen eskrupuluak gero eta eragin txikiagokoak zituela, izeba Ernestinaren esperientzia eta aholkuak lagun, baina egia zen, halaber, eskrupuluek, maila batean edo bestean, betiko lekuan zirautela, adimenean edo irudimenean, ez burdinazko erraldoiak balira bezalakoak, baina bai euli arinak, kontzientziaren begian behin eta berriro sartzeko prest azaltzen zitzaizkionak; buruz gainditu
|
zituen
Maria Bibianak bere obsesioetako asko eta asko, baina nekez ezaba zezakeen bere baitatik obsesioak sortzeko mekanismoa, bere nortasunaren berezkotasunari lotua zegoena eta buruaren atergabeko egokitze bat eskatzen ziona: obsesioa nolako, irudimenaren irtenbidea ere halako.
|
|
|
Hain juxtu, Lizarrako emakumearen adiskide eta senitartekoek elkarretaratzea egin zuten atzo Nafarroako Auzitegi Nagusiaren aurrean, epaiketa ahalik eta azkarren egiteko eskatuz. Maria Garin Perezen alabak jakinarazi duenez,? 2007ko azaroan J. M. M. ren aurka jarritako salaketaren ostean oso hilabete gogorrak bizi izan
|
zituen
Maria Puy Perezek?.
|
|
|
Teofilo Mariak Domingori erakutsi ziòn jarrera ankerrak –zeina irudi batek laburbil baitzezakeen: bataren oina bestearen lepagainean– bi erreakzio sorrarazi
|
zituen
Maria Bibianaren eta Adaren baitan: berdinak, alde batetik, biak ala biak desesperazioaren ertzekoak zirenez gero; baina baita desberdinak ere, bestetik:
|
|
|
Etxea gainera erortzera zihoakion arren, begiak zabalik mantentzen
|
zituen
Maria Bibianak, buruan bi hitz –Maria Bibianaren bizitza bizitzaren zentzuari lotua zegoen neurrian, oso litekeena da hipotesia– itsasten zitzaizkion bitartean: " Jainkoaren borondatea":
|
|
|
...ik gabekoa; egia zen eskrupuluak gero eta eragin txikiagokoak zituela, izeba Ernestinaren esperientzia eta aholkuak lagun, baina egia zen, halaber, eskrupuluek, maila batean edo bestean, betiko lekuan zirautela, adimenean edo irudimenean, ez burdinazko erraldoiak balira bezalakoak, baina bai euli arinak, kontzientziaren begian behin eta berriro sartzeko prest azaltzen zitzaizkionak; buruz gainditu
|
zituen
Maria Bibianak bere obsesioetako asko eta asko, baina nekez ezaba zezakeen bere baitatik obsesioak sortzeko mekanismoa, bere nortasunaren berezkotasunari lotua zegoena eta buruaren atergabeko egokitze bat eskatzen ziona: obsesioa nolako, irudimenaren irtenbidea ere halako.
|
|
|
Bat batean, parrokia aurretik zihoanean, Caritaseko kartelari erreparatu, eta buruan argia egiten zitzaiola juzkatu zuen. Bertara joan, eta hantxe aurkitu
|
zituen
Maria Luisa Ruiz eta Olga Arizmendiarrieta, Tefisoko adiskideak. Maria Luisak bulegoan jendea zerbitzatzen zuen bitartean, Mariok bere arazoa kontatu zion Olgari.
|
|
|
" Maria, nik baditut sos batzuk!" esan zuen Jauregik artega. Hemeretzi urte
|
zituen
Mariak.
|
|
2010
|
|
|
Eguzkiak jaiotzerakoan eztanda egin eta sua hartu izan balu bezala zegoen zerua. Halatsu sentitzen
|
zituen
Mariak begiak, gorri eta erreak, edozein unetan belztu eta euritarako prest. Gauez betazalik itxi gabe eta egunez burua eta gorputza bat eginda izateko eginahalak egiten zebilelako egun hartatik:
|
|
2011
|
|
|
Samina besterik ez da heriotzak dakarren pozoikeria, arrats beheran. Horrekin kutsaturik biziko
|
zituen
Mariak laurogei urte bete arte geratzen zitzaizkion guztiak.
|
|
|
New Yorkeko osasun sailak ondorioztatu zuenez, 1902tik 1907ra bitartean sukar tifoideko 26 kasu (gutxienez) eragin
|
zituen
Mariak. Hori zela eta, aldi batez behaketapean edukitzea erabaki zuten.
|
|
2012
|
|
|
" Harrika eman nahi izan zioten eguna baino lehen ere, ikusi
|
zituen
Mariak: talde bitxi bat osatzen zuten, batzuk aitzindari, bidea urratuz bezala, aurrean topatzen zutenari bisitaren berri iragarriz eta saldo osoarentzako intendentzia antolatuz:
|
|
2015
|
|
|
Hodi batetik bezala, tubularki, begien aurre aurrean zegoena bakarrik ikusten zuen. Behiala ezagutu
|
zituen
Maria eta Iker gurasoen aurpegiak; Katxalin, Iker, Leire eta Iraitz neba eta ahizpenak; Maria Candelaria eta Juan Bautista amona eta aitonarenak; eta Jose Maria eta Maria Josefa Ines aitona amonarenak. Behiala irakurri ere egiten zuten, lupa handi batekin.
|
|
|
Barruko ahalmena ateratzen zion amak. Ez alferrik, Psikologiako ikasketak eginak
|
zituen
Maria Guerrak.
|
|
2016
|
|
|
Luis Maria Ignazio Jose Ramon ezarri zioten grazia bataio harrian gurasoek 1878.eko ekainaren 9an. Aita, Luis Maria Eleizalde Izagirre zuen, filosofiazko kataderadun errezildarra, eta ama, berriz, Aretxabaletan jaioa izan arren, askazi erroak Kordoban eta Toursen
|
zituen
Maria Belen Breñosa Tejada Means. Ez dakit sendikoa ote zuenetz, nahiz hori pentsatzeko adina intuizio badaukadan, baina ia seguru da, Bergarako San Pedroko koadjutorea zen Jose Tomas Eleizalde ezagutu zuela, orobat euskaraz taxuturik laga zituen lanak, hau da, Madrilen 1878.ean ateratako Cristauaren gordairua edo anima salvatzeco sinistu eta eguin bear dan gucia hitz bitan, eta Clareten itzulpena den Anima baten iru egoerac, Bartzelonan 1879.ean eta Bergaran 1888.ean agertu zirenak.
|
|
2017
|
|
|
Eta eskutan, bero, odolaren zirristak sentitu
|
zituen
Mariak.
|
|
|
Nesken jantziak, argi itzal mehe hartan, garden ageri ziren. Hemezortzi urteko Maria Teresagandik hasi eta sei urte baino ez
|
zituen
Maria Ligia arte, zazpi tutu lerdeneko zanpoina baten gisako ilara osatzen zuten.
|
|
|
Haitzuloan sartu ziren aita alabak. Zortzi urte
|
zituen
Mariak, eta pozarren zihoan aitari historiaurreko aztarnak bilatzen laguntzera. Aurreko urtean, aita txundituta gelditu zen 1878ko Parisko Erakusketa Unibertsalean ikusi zituen harrizko eta hezurrezko objektu haiekin; historiaurreko gizakienak omen ziren.
|
|
|
Haitzuloan sartu ziren aita alabak. Zortzi urte
|
zituen
Mariak, eta pozarren zihoan aitari historiaurreko aztarnak bilatzen laguntzera. Aurreko urtean, aita txundituta gelditu zen 1878ko Parisko Erakusketa Unibertsalean ikusi zituen harrizko eta hezurrezko objektu haiekin; historiaurreko gizakienak omen ziren.
|
|
|
Logelatik ikusten nituen orrazten eta aurpegia hautseztatzen. Bere flasko txiki haietako batetik tanta batzuk isurtzen
|
zituen
Mariak amaren lepoan. Hortzoiak agerian uzten zizkion irribarre inozo bat ateratzen zitzaion, gehiegi edandakoan izaten duenaren antzekoa.
|
|
2018
|
|
|
Ez zuen gertatu behar. Inoiz ez».Hunkituta, hitz batzuk egin
|
zituen
Maria Jose Imazek, Iruretagoienaren alargunak. Aitortu zuen «momentu oso gogorra» zela omenaldia, baina parte hartu zutela Iruretagoienak «merezi zuelako».
|
|
2019
|
|
|
Esan edo idazten duenean Dena txukun dago, hitzen esanahiaz abusatzen du, txukuntasunaz pentsatzen duena urrezko arau bat aplikatzean baitatza, honako hau, hain zuzen, nahikoa da dena txukun dagoelako itxura, honela ere interpreta daitekeena, ez bedi ikusmiran geldi txukun ez dena, zenbait kasutan sekula txukunduko ez dena. Raimundo Silvaren bulegoa salbuetsirik dago, noski, han txukuntasun faltak lanaren beraren baldintza ematen du, berak hala ulertzen du, gauzen lerrokatzearekin, zehaztasunarekin, harmoniarekin maniatikoak diren beste hainbat zuzentzailek ez bezala, horiekin sufrimendu latzak pairatuko
|
zituen
Maria andreak, esango zioten, Paper hau ez dago utzi nuen bezala, Raimundo Silvaren lan mahaiko paperak beti berak utzi zituen bezala daude, Maria andreak ukitzea debekatuta duelako arrazoi sinplearengatik, eta horregatik protesta egiten du, Errua ez da nirea, Raimundo Silvak libururik edo probarik aurkitzen ez duenean.
|
|
|
Betidanik izan du kanturako zaletasuna, eta Jon Anderrekin batu zen, abesti batzuk sortzeko. Jon Anderrek ezagutzen
|
zituen
Maria, David eta Vicente, eta horrela osatu zuten taldea. Taupada Antzerki taldeak eskatu zien beraien urteurrenean abesti batzuk joteko Maalan, eta hilabeteko epean prestatu zituzten ekitaldi hartarako zenbait abesti.
|
|
|
Aita Lorentzo hiru lagunekin itzuli zen egun hartan etxera, bere mandoaren gainean bat eta beste biak oinez ondoan zituela. Gogoan du oraindik, une hartan 16 urte
|
zituen
Maria Jesusek. " Andre gizonak eta pilotua ziren.
|
|
|
Paralitiko aulki batean haur hotz bat bultzatzen ari ziren gurasoak begietsi
|
zituen
Mariak. Erraiak tinkatu zi  tzaizkion.
|
|
2020
|
|
|
Aita, Juan Mari Jauregi, ETAk hil zion, 2000ko uztailaren 29an, Tolosan. 19 urte
|
zituen
Mariak. Haren aita Euskadiko Alderdi Komunistan ibili zen, PSEko kidea zen —Tolosan zinegotzi izana zen—, eta 1994 aldian Gipuzkoako gobernadore zibilaren karguan egon zen.
|
|
2022
|
|
|
Gaztaroa Neracen, amama Margaritaren jauregian bizi izan zuen gehienik. Gero gorabehera handiak ukan
|
zituen
Maria Medici Frantziako erregina katoliko puxantarekin erlijio gerlen karietara. Xehetasunetan ez naiz sarturen, errege handi horren his toria, nagusiki frantziarra, franko zabaldua baitago, eta Zuria I.aren bidetik urruntzen gaitu.
|
|
|
Hirurogei urte
|
zituen
Maria Beltxa bithirindarrak kontatu zion Barbierri legenda, aitari entzun bezala. Eta ez dela segur nola erran zuen aitak," segitu zuten" ala" segitu ginuen", ea hura ere ibilia zenez bithirindarren artean neskaren gibelean.
|
|
|
Nafarroako Gobernuaren izenean, biktimak aitortu
|
zituen
Maria Txibite presidenteak, herenegun ekitaldi batean, eta esan zuen gizartearen «lorpena» izan zela; elkarteei egindako lana eskertu zieten: «Urte luzez sufritu duten isiltasunarengatik biktimizazio bikoitza sufritu dute».
|
|
|
Pixka bat harago, fantasiazko herritxoa zabaltzen da: le hameau de la Reine, zeinetan, baserritarrez jantzia, behi perfumatuak jezten
|
zituen
Maria Antonietak zilarrezko ontzietan. Wollstonecraftek ere, bere bizitzan lehenengo aldiz, antzeko fantasia darabil, erabat onartzeko prest ez badago ere:
|
|
2023
|
|
|
Iragan astean, ehun egun bete
|
zituen
Maria Txibiteren bigarren gobernuak, eta emaitza eskasa da euskararen alorrean. Helduen euskalduntzean egin dituzte urrats batzuk; esparru juridikoari eta eskubideei dagokienez, ordea, apenas igarri den aldaketarik.
|
|
|
Asko jakin gabe, urte mordo bat izan
|
zituen
Maria Victoriak zorretan sentitzen zuen estutu hura Léopold Galyri emateko. Okzitaniako Tolosan pausatu zen pilotua betiko, laurogeita hamahiru urte betetzear zela, 2001eko otsailean.
|
|
|
1990ean, Euskal Iztundearen 75 urteurrenean omendu zutenean, hitz hauek esan
|
zituen
Maria Dolores Agirrek: “Lan handia egindako jende asko dago”.
|