|
2007
|
|
|
Estabilizazio Plana indarrean jartzeko zenbait aldaketa politiko ere egin
|
zituen
Francok. Izan ere, Alderdi Falangistak indarra galdu zuen eta boteretik apartatua izan zen.
|
|
2008
|
|
|
Jada badira 67 urte 1941ean, Cométe sarea sortu zela. Ihes sarea antolatu zuen talde txikia Belgikatik Euskal Herrira etorri zen, eta hemen, hainbat harreman izan
|
zituen
Francoren aurkako euskal talde batekin, haiek lagundu baitzioten Bidasoa nondik igaro behar zen erakusten eta iheslariak jasotzen. Hala, uda hartan, Dedee De Jongh belgikar emakume gaztea Bilbora etorri zen, eta euskal taldearen laguntzarekin, britainiar Kontsulatuan azaldu zen eta herrialde hauetako zerbitzu sekretuekin harreman sendoak hasi zituen Cométe erakundea sendotu eta egituratzeko, zeinak, hainbat gorabehera izanagatik, bizirik iraun baitzuen alemaniarrek 1944ko abuztuan Frantzia utzi zuten arte.
|
|
|
Txiki eta Angel Otaegi ETAko militanteak ziren, eta 1975eko irailaren 27an fusilatu egin
|
zituen
Francoren erregimenak; Jose Humberto Baena, Jose Luis Sanchez Bravo eta Ramon Garcia FRAPeko kideak ere exekutatu zituzten egun berean.
|
|
2009
|
|
|
Erraietaraino sarturik gelditu zitzaien bailarako biztanleei bere eskualdearen suntsipena ekarri zuen obra zoroak eragindako mina. Felipe Gonzalez buru zuen gobernuak, 1987ko abenduaren 25ean bukatu
|
zituen
Francok 1965ean hasitako lanak, eta Leongo ekialdeko mendietako eskualde emankorreko buru zen Riaño eta beste 15 herrixka desegingo zituen urtegiaren pareta itxi zuen. Urek estali zuten bailarako biztanleek ekologisten laguntzaz egindako borrokaldia; duintasunez egindako defentsa, trikimailurik ankerrenak erabili zituen boterearen aurrean.
|
|
2010
|
|
|
Ondarroa eta Mutriku arteko hondartzan, garai batean dirudunentzako bainuetxe eta seminario izandako eraikinak, errepublikarrentzako kartzela bihurtu
|
zituen
Francoren erregimenak, 1937ko abenduaren 29an. 700 preso giltzapetu behar zituzten lekuan 1500 emakume izatera iritsi ziren, euretariko asko beren seme alabekin.
|
|
|
Eta, debekuekin batera, gazteleraren inposiziorako tresna instituzionalak ezarri eta erabili
|
zituen
Francoren diktadurak: administrazioa, komunikabideak eta eskola.
|
|
2011
|
|
|
Une hartan, ontzi denen behar nabarmena zuen Burgosko Gobernuak. Garraio ontziak behar
|
zituen
Francok, lehengaiak mugitzeko. Arrain-ontziak behar zituen, tropari eta populazio zibilari jaten emateko.
|
|
2014
|
|
|
Uda horretan antolatu zen ere Victoria Eugenia antzokian Francori eskainitako antzezlan bat. Bertan egon ziren, zerrendaren arabera, Carmen Francoren festan egondako asko eta, egunkariaren esanetan, antzokirako bidean, antzokian bertan eta handik etxerakoan, sekulako biba eta txaloak jaso
|
zituen
Francok, seguruenik handik urte gutxitara hiriko kaleetan entzungo genituen biba eta txalo bertsuak.
|
|
2015
|
|
|
Guztira, bi urte eta erdi egin
|
zituen
Francoren kartzeletan. Handik aterata libre lukeen arren, portaera onaren ziurtagiria behar zuen.
|
|
|
Fusilatu gehienak EAJko militanteak izan baitziren Villabonako kasuan. EAJk Villabonan gorriak eta bi ikusi
|
zituen
Francoren errepresioaren ondorioz. Militante oso kualifikatu eta onak zituen.
|
|
|
Erregimenaren sendotzeak erresistentziaren ordura arteko lan hipotesia hankaz gora jarri zuen, eta estrategiarik gabe utzi
|
zituen
Francoren aurkako indarrak. Euskal mugimendu abertzalea gidatzen zuen EAJren baitan ere, ezintasuna eta nora eza ziren nagusi, 2 eta Jose Antonio Agirre lehendakariaren karisma nekez iristen zen egoera berriari aurre egiteko estrategiarik eza estaltzera.
|
|
2018
|
|
|
Espainiako gerrak mundu osoko milizianoak erakarri
|
zituen
Francoren indarren kontra borrokatzeko. Haien artean izan ziren idazleak ere, gerraren berri liburuen bidez eman zutenak.
|
|
2020
|
|
|
Basomutil bizitza baino hobea irudituko zitzaion soldadutzako bizimodua eta horregatik geldituko zen kuartelean. Gerran, beste hiru urte egin
|
zituen
Francoren alde borrokan. Alegia, soldadutza egiten ari zen kuarteleko buruzagiak frankisten alde jarri izango ziren, eta bera Errepublikaren kontra borrokan aritu zen.
|
|
2021
|
|
|
" Ordena publikoko indarren salataria eta agente laguntzailea zen eta salatari lanak egiten
|
zituen
Francoren garaitik; harreman estua zuen guardia zibilekin eskola nazionaletan atezaina zen garaitik".
|
|
2022
|
|
|
Diktadorearen agintaldia odoletan blai amaitu zen, eta trantsizioaren prozesua ere fusilatutako bost antifaxisten odolez orbanduta abiatu zen. Zabaletaren ustez, irailaren 27an fusilatutakoak ez
|
zituen
Francok hil, «haren erregimenak» baizik: «Heriotza zigorrak Francok sinatu zituen, baina Francok ez zituen kondenatu, seguru asko bilera hartan lotan zegoelako; handik hilabete pare batera hil zen.
|