|
2000
|
|
|
Ondoren Tanttakan hasi ginen. Garai hartan ez nuen inoiz pentsatuko lanbide bat izan
|
zitekeenik
, baina hara! Pribilegiatua naiz alde horretatik.
|
|
|
Aski ikuspegi berezia behar zuen idazleak bakailaoa munduaren aldatzearen ardatz hartzeko. Interesgarri izan
|
zitekeenik
ere duda handiko genuen. Liburua, dena den, aipu onak izana zen mundu, milaka ale salduak zituen, eta hainbat hizkuntzatara itzulia ere bazen.
|
|
|
Guztiarekin ez nuen uste historia histeria kolektibotik horren gertu egon
|
zitekeenik
, harik eta telebistan alardeko zenbait irudi ikusi arte. Historiak, bistan da, gure erreferente sinbolikoekin egin du topo.
|
|
|
—Ez nuen uste, egia erran, ezen hutsak deus ere bete zezakeenik, eta espazioa, beraz, hutsez bete
|
zitekeenik
, baina bai...
|
|
|
Bien azioen laburpena aletu zidan istant batean. Behar handirik gabe, egiaren errateko, kontakizunean ez baitzen deus lehenagotik jakintzat eman ez
|
zitekeenik
: farmaziak, amatxi xaharrak, errezeta faltsuak, gaztetxoak, autoetako irrati kaseteak...
|
|
|
Gutariko bakoitzaren geroko urratsen norabidea aurreikusteak ere ez zion lan handirik emanen. Hurrengo egunetan elkarrekin behin eta berriz gurutzatuko ziren bide horien hondarrean bere heriotza egon
|
zitekeenik
, hainbertzeraino ez zen noski gogoetatu.
|
|
|
Ximurraren azken bidaia hiriko hedabideen atentzio gune izan
|
zitekeenik
aurreikusi ez nuen bezala —ergelkeria galanta, nirea, aitzineko egunak ehorzketaz ehorzketa egunkarirako emanda—, ez zitzaidan gogoratu ere Eskalatzaileak praktiketakoa igor zezakeenik gertakariaren berri jasotzera. Arestian, bertze beleen artean Patxi baizik ez ikustean, gure zuzendariordeak egun horretako orrialdeak hileta kutsuz arindu eta argazki bat eta azpiko testu laburra askietsiko zituela uste izan nuen.
|
|
|
Halako orduetan etxera gutitan agertu eta, kaxkotik pasatu ere ez inor izan
|
zitekeenik
. Josuk bakan baizik ez zuen etxean otordurik egiten, eta are gutiagotan eguerdian.
|
|
|
– Harritu egiten naik hire ardura horrek. Ez nian uste hildako batentzat horren durduzagarria izan
|
zitekeenik
heriotza aurrez aurre ikustea.
|
|
2001
|
|
|
Dora, bere ama, oso pertsona ezaguna eta maitatua da Atarrabian, euskalduna eta katekesia euskaraz eman izan du. Ez zuten sinesten halakorik gerta
|
zitekeenik
. Bizkartzaina izatea, hori ezin izan du gainditu.
|
|
|
3 Erdi Aroak agiri bilduma esanguratsua duenez, ez da uste izan arkeologiakgarai honetaz ekarpenik egin dezakeenik. Adibidez, askok feudalismoariburuzko arkeologiarik egin
|
zitekeenik
ez du sinesten izan. Baina arkeologiak lurren banaketa zaharraz edo partzelarioaz, jendearen bizimoduaz etaabarri buruzko informazioa eskain diezaguke.
|
|
|
Orduan, LUR taldeari hurbildu nintzaionean (Gabriel Aresti, Ramon Saizarbitoria, Ibon Sarasola, Xabier Kintana...), ez zitzaidan burutik ere pasatu emakumea izatea oztopo izan
|
zitekeenik
. Uste nuen nire euskararekiko ezjakintasuna zelaoztopoa; eta hori konpontzen saiatu nintzen, Ibon maisu nuela.
|
|
|
Goiok ordura arte ez zekien euskaraz Frantzia bezain urrun egin
|
zitekeenik
.
|
|
|
Bide aldatzerik larriena, halere, azken mende mugak ekarri ziguna dugu noski, bai hizkuntzaren axalean eta bai gaiaren mamian. Luzaroan oinkatu ditugu, atzera behin ere begiratu gabe, orduan ireki ziren galtzada zabalak eta ez zitzaigun iruditzen ere beste biderik hauta
|
zitekeenik
.
|
|
|
Ez dut gaurdaino hitzaurrerik egin, eta ez nuen uste gogoz egiten ari naizen egiteko hori gogoz egin
|
zitekeenik
.
|
|
|
Ez dut horrekin esan nahi liburu honen sorreran zer ikusirik izan dudanik. Eman nizkion hitzak merkeak dira eta ez nuen uste, ezta alderatzeko ere, gogoan zeukan liburu hura eskuetan daukazun liburu hau izan
|
zitekeenik
. Saiatzeak ez dio inori kalterik egiten, eta euskal idazle berri bati inori baino gutxiago.
|
|
|
Ezin uka, gainera, egoki eta estutasunik gabe burutu duela Etxaidek. Oztopoak, eragozpenak ezin konta ahala aurkitu behar zituen bere bidean eta gehienetan ez zaio irudituko ere irakurleari leku hartan eragozpenik izan
|
zitekeenik
. Zenbait pasartetan euskal ordain hoberik aurkituko lukeela beste norbaitek?
|
|
|
Katarrak abilak ziren, gero; inori ez zitzaion burutik pasatuko Guebokinder han izan
|
zitekeenik
.
|
|
|
Louisek bere errebolberraren kargadore osoa hustu zuen gizatxar haien kontra. Ez nuen sekula pentsatuko Louis horrelakorik egiteko gai
|
zitekeenik
. Baina hantxe zegoen, zutik, hiltzaile haiei aurre eginez bakar bakarrik.
|
|
|
Egia esan, ezin nuen imajinatu Louis bezalako gizon lasaikote bat inorekin borrokan eta, are gutxiago, inor berari min egiteko gai izan
|
zitekeenik
.
|
|
2002
|
|
|
Alde batetik bestera joan nahi dutenak, ibili aundi samarra egin beharrean aurkitzen dira. Ez dugu esaten autobide hori obeto egin
|
zitekeenik
, inguru hori etxez josterako kontuak atera behar zirela baizik».
|
|
|
Lan hau nahiko bitxia iruditu zitzaion Pertseori, ezin baitzuen sinetsi hori izan
|
zitekeenik
abentura aurrera eramateko lanik egokiena. Zer axola zion ezkutua leun eta dotore egoteak ala ez egoteak gorgonaren atzaparkadak jasateko bezain sendoa izanez gero?
|
|
|
argi utzi du gure artean, eskandalu mediatikoaren garrantzia zein handia den bizitza politikoaren baitan. Nork pentsa zezakeen presidente baten hazi tanta bat hain garesti ordain
|
zitekeenik
!
|
|
|
Tradizioak dio maitasun edabe baten ondorioz erotu eta bere buruaz beste eginda hil zela; horien arabera argiuneren batzuetan idatzi zuen De rerum natura (Gauzen izatasunari buruzkoa). Litekeena da arazo psikologikoak eta beheraldiak izatea, baina ez dirudi poema handi hori soilik argiuneetan idatz
|
zitekeenik
. Lana amaitu gabe utzi zuen eta litekeena da Zizeronek berak berrikusi eta argitara emateko paratua izatea.
|
|
|
Eta denda itxi aitzin, beste dei bat egin zuen Malagara, berriro huts egiteko, señoritoa kanpora irtena baitzen orduan ere, antza, auskalo zertara... Eta dei bat beste bati zerraion, huts bat beste bati... harik eta Sarak abisua utzi zion arte dei zezala berak, Sergiok alegia, nahi zuenean, ez baitzuen uste, garai batean telefonoz deitzen hain iaioa izan zena amnesiak joa egon
|
zitekeenik
, bat batean. Handik aurrera, telefonotik zintzilik egon zen Sara, Sergiok noiz deituko, baina orduan ere alferrik.
|
|
|
Baina egia esan behar nuela iruditu zitzaidan. Eta gezur txiki bat, ohi bezala, gaitzean aditua zèn jendeak ez baitzuen uste, artean, epe laburrean erremedio eraginkorrik asma
|
zitekeenik
, tratamendu erretrobirala handik urte eta erdira ezarri bazen ere. Esan nion:
|
|
|
ez gaitu bihurtzen aberatsago, ez altuago, ez ilehoriago, ez ederrago; ez da guztiz ziurra onago edo jakintsuago bihurtzen gaituenik ere. Egiatan, ziurtasun osoz esan daitekeen gauza bakarra da plazerra lortzeko eta gehiago bizitzeko balio duela literaturak, garenak izatearen asperra arindu egiten baitigu, eta aukera ematen digu beste batzuk izateko, sekulan bizi duguna bizitzeko, eta pentsa
|
zitekeenik
ere susma  tzen ez genuena pentsatzeko", hala dio, topiko ezagun baten ildotik, Javier Cercasek, eta zuzen dagoela esango nuke.
|
|
|
Gauez, Flagstafferako bidean, dena zen barre eta adar-jotze gure Chevy zaharrean: " Ez nuen uste harriei begiratzea hain entretenigarria izan
|
zitekeenik
", esan nuen nik erdi bromatan. Onartzea beste erremediorik ez nuen:
|
|
2003
|
|
|
Hiru jarrera nagusi agertu ziren. Lehenengo jarreraren aldekoei, hau da, unibertsitateko agintari gorenei eta bertan lanean ari ziren irakasle gehienei, ez zitzaien burutik pasatu ere egiten posible zenik klaseak euskaraz ematea, ezta hurrengo urteetan unibertsitatearen arazo garrantzitsu bilaka
|
zitekeenik
euskararen gaia. Horren lekuko dugu, adibidez, laurogeiko hamarkadan behin behineko errektorea izan zen Arantza Mendizabalen pentsaera, unibertsitatearen kezkak, arazoak eta etorkizuna hausnartzean ez baitzuen euskara aipatu ere egin68 Urte batzuk lehenago Martín Mateo errektoreak unibertsitatearen euskalduntzeak heziketa bide osoaren euskalduntzearen ondorio baino ezin zuela izan adierazi zuen.
|
|
|
Heziketa prozesuko garaiaren arabera, euskalkien alde edo euskara batuaren erabileraren alde agertzen zen orduko ETA; eta lurraldea, aldi baterako, eremu euskaldun eta erdaldunean banatzen zuen. Ez zen zuzenean aipatzen euskara irakaskuntzako hizkuntza izan
|
zitekeenik
unibertsitatean.
|
|
|
Jendeak egina zuen gertatuari buruzko bere irudia. Ez zuten onartuko bere senarra hil duen emakume bat izan
|
zitekeenik
hainbat miresten zuten idazlea. Gauzak ondo zeuden zeuden horretan:
|
|
|
–Inoiz ez nuen pentsatu bi itzulpen horien atzean idazle gazte bat ezkuta
|
zitekeenik
. Gizaseme heldu baten etsipena, mundu asko ikusi duenaren nekea suma zitekeen liburu horietan, eta aldi berean, atsedengarri gisa, inoiz zapaldu ez zuen lur baten ederra irudikatzeko premia –esan nuen, iruzur hori zergatik abian jarri zuen oraindik erabat konprenitu gabe.
|
|
|
Emakume eder guztiei bezalaxe, gizonezkoen proposamenak erreiteratiboak eta aspergarriak iruditzen zitzaizkion baina ez izutzeko modukoak. Ez omen zen ohartu edo ezin omen zezakeen susmatu oraindik Romain Gary berak gehien miresten zuen idazlea izan
|
zitekeenik
.
|
|
|
Norberaren herriarenganako eta herritarrenganako atxikimenduarena bitxia egingo zaie geurea bezalako komunitateko kide ez direnei. Halakoentzat beren jatorrizko komunitatea gauza segurua da, eta hain naturala, ze ez zaie burutik pasatzen bestela izan
|
zitekeenik
, hiltzeko arriskuan dagoen komunitate batekoak izan zitezkeenik. Jaio zitezkeela, adibidez, urte gutxiren buruan biztanleria aniztua eta paisaia desitxuratua edukiko zuen Gipuzkoako herri industrial batean.
|
|
|
Sentibera. Gizon hura hain single izan
|
zitekeenik
ez nuen sekula pentsatuko. Rakeli begiak busti zitzaizkion eta geratzen zen kafe apurra edan zuen.
|
|
|
Ez zuen sekula pentsatuko, besterik gabetan eta anestesiarik gabe, halako tresnatzarra sar
|
zitekeenik
pertsonaren tutu txikienetako batetik sudurrean behera. Gauza ohikoa balitz bezala.
|
|
|
Eurek ez zekitela ezer Jaioneren hilketaz. Hilda egon
|
zitekeenik
ere ez.
|
|
2004
|
|
|
Baina han bukatu zen gizon haren karrera politikoa. Kereila hura aurrera atera zen, eta geroago Bartzelonako epaile batek esango zuen Espainian inork ez zuela inoiz pentsatuko herritar bat gehienez ere 72 orduz egon
|
zitekeenik
atxilotua," Donostiako abokatu ero horiek agertu ziren arte". Egia esateko, fiskala ez zen gure eskariaren kontra azaldu, eta erabakia hartu zuen epailea gero Justicia Democratica taldekoa izan zen.
|
|
|
Oñorbek esan zuen ontziko kapitainak azaldu zuela tripulatzaileak hil aurretik zituen sintomak sukarra eta urdail hesteetako arazoak zirela. Ildo horretatik, Osasun Publikoko arduradunak ez zuen baztertu paludismoa izan
|
zitekeenik
, baina azpimarratu zuen ezin izango dela heriotzaren arrazoia zehaztu autopsiaren emaitzak ezagutu arte, eta gehitu zuen marinelak ez zuela ontzia utzi abuztutik. Nolanahi ere, heriotzari garrantzia kendu zion, paludismoa izan arren, eta gogoratu zuen urtero 400 kasu diagnostikatzen direla Espainian, garatze bidean dauden herrialdeetakoak.
|
|
|
Makina bat luma erosi zituen. Euren kabuz sekula ez zuten pentsatuko hor negoziorik egon
|
zitekeenik
.
|
|
|
Italiarra ez zenik ere ez zuen sekula pentsatu. Egia esan, sekula ez zuen pentsatu abizen bat nonbaitekoa izan
|
zitekeenik
, eta marka ezartzen zionik bere jabeari, onerako edo txarrerako, baina marka. Berak ez zekien.
|
|
|
–Debekatu egin ditu? –galdetu zuen amak, Duce a horretaraino hel
|
zitekeenik
guztiz sinistu barik.
|
|
|
Eta halako batean ahantzi egin zitzaion Carlos Londreskoa ez beste nonbaitekoa izan
|
zitekeenik
, salbu eta batzuetan maskor baten antzera hertsi eta euskal sen gaiztoak jotzen zuenean.
|
|
2005
|
|
|
Herriak eta aipatzen ziren, baina estatuen Europa zen eta orain baino estatuen Europa handiagoa, orduan ez baitzen estatuz kanpoko beste aipamenik ere egiten. Orduan inork ez zuen pentsatu ere egiten egitura juridiko hartan estatuz kanpoko inolako erakunderik aipatu ere egin
|
zitekeenik
. Orain aipamenak badira, ez nahikoak, agian, baina badira.
|
|
|
Bilbora ailegatu nintzen. Nik banuen entzutea, Franco eta gauza horiek, baina ez nintzen gogoratzen ezin
|
zitekeenik
euskararik egin. 1972an ailegatu nintzen, uztailaren 2an.
|
|
|
–Errua nirea da, esan zuen izeba Emilik?. Ez bainuen uste neska hain urrutira irits
|
zitekeenik
yogaren kontu horrekin?
|
|
|
Bi lan baititut orain: izan ere, kanpokoa bukatu orduko, etxekoei ekin behar izaten diet. Ez nuen uste, egia esan, ezkontza beste gulag bat izan
|
zitekeenik
–
|
|
|
Une honetan ere, Irungo Betiko Alardearen Aldekoen (IBAA) eta BAErenarteko elkarrizketa izan zen. Pentsa daitekeenez plazaratutako gaien artean gatazkarako konponbidea izan
|
zitekeenik
ez zegoen. Elkarrizketetan, soilik mahai ingurubat sortzeari buruz hitzegin zen.
|
|
|
3.000 Mu aurretik mantuak berehala xurgatu zuen eratutako lurrazal kontinental gaztea, horregatik dira oso gutxi gaur egun dauden garai hartako aztarnak. Hortaz, ez dirudi tarte honetan superkontinenterik era
|
zitekeenik
. Mantuaren hozketa progresiboak lurrazal kontinentalaren sendotzea ekarri zuen eta, ondorioz, lehendabiziko kolisio prozesuak eta estreinako superkontinentearen eraketa (3.000 Mu).
|
|
|
Askotan, iritzi zutabe batek egunkari osoaren balioa justifikatzen baitu. Begira besterik ez dago, azaroaren 5ean, Iñaki Garay, Iñaki Garay, Expansion egunkariko erredakzio buruak, duela ehun urte gizakia ilargia zapaltzea iritsiko zenik imajinatzen ez zen moduan, duela hogei urte inorri ez zitzaiola burutik pasa ere egiten Athletik bigarren mailara jaitsi
|
zitekeenik
idatzi zuen. Eta hara nondik, estatu mailan zabaltzen den egunkariko erredakzio buruak, egun posible dela Athletik bigarren mailara jaistea zioen.
|
|
|
Ileak kasuarekin zerikusia zuten guztiekin alderatu zituzten eta ADN frogak ezezkoak izan ziren. Ezagutzen al genuen guk ilearen ugazaba izan
|
zitekeenik
–
|
|
|
Hasieran, haren aiurri atseginak erakarri ninduen; lagun aparta izan zitekeela iruditu zitzaidan. Berehala, haren gorputzak liluratu ninduen, haren sexu kementsuak, haren abioak, hura ezagutu arte inoiz ez bainuen pentsatu ere egin hainbesterainoko gozamena senti
|
zitekeenik
. Hura nire bizitzan sartzen joan ahala, haren beharra gero eta handiagoa egin zitzaidan, ia eromeneraino, eta maitemina hondo hondoraino sartu zitzaidan, baina igoera baten gailur gisa, ezen ez lehen urratsetik; nik urte batzuk lehenago uste nuenaren alderantziz; izan ere, lehen pentsatzen nuen, jende gehienak bezala?
|
|
|
Lotsarazi ere egiten zuten zeu zaren gizonezkoak bota zituen hitz haiek. Ez zitzaion iruditzen bera bezalako emakumea era hartan hartua izan
|
zitekeenik
inola, gaur bai eta bihar ez, haragi merkea bailitzan. Puta lez.
|
|
|
Atorra gonaren gainera askatuta ari zen lagunaren arreba harraskan galtzarbeak freskatzen. Ez nuen uste hain begiaren betekoa izan
|
zitekeenik
ilea haragian, aspaldiko irudi hura nerabilen buruan Florenen arrebaren aurpegi zurbilari beha, zer erantzun ezean.
|
|
2006
|
|
|
motxila ondoan pistatxozko pastela eta freskagarria neuzkan, gosari gisa. Ez nuen espero irandarren abegitasun famatua hainbesterainokoa izan
|
zitekeenik
.
|
|
|
Aurrekoan, umea eduki eta lanetik bota duten 30 urteko neska batek esaten zuen: " Nik ez nuen imajinatzen gure gizartean hau gerta
|
zitekeenik
. Nik uste nuen bateragarriak zirela ama eta langilea izatea.
|
|
|
Alfredo Perez Rubalcaba (argazkian) Espainiako Barne ministroaren arabera pertsona bat desagertu da eta hondakinen artean egon liteke. Ministroaren aburuz, atentatuak su etena apurtu du, baina" inork ez zuen pentsatzen hau gerta
|
zitekeenik
". Berriz, PP eta UPNko hainbat kidek, tartean Carlos Iturgaitz eurodiputatua, ETAk gezurrezko treguan jardun duela azpimarratu dute.
|
|
|
Hasieran Interneten" lehenengo galdera egiten nuena zen; zer dago Euskal Herriaz?. Gehiena ingelesez zegoelako, pentsatu ere ez euskaraz ezer egon
|
zitekeenik
. Internet amerikanoen gauza bat zela uste nuen".
|
|
|
Aurrez aurreko topaera horrek beste maila batera eraman ote zuen gure harremana? Ba ote zen ezer" gure harremana" deitu
|
zitekeenik
–Nik ezetz esango nuen, ezetz esan nahi nuen, baina, biontzat berdina ez izan arren, bazen zerbait; elkarrekiko eta alde biko sentipenik ez izan arren, itsukeria zatekeen zerbait hura ukatzea.
|
|
|
Andrew Millerren izenari begiratuta –miller ingelesez errotaria da: Andrew Miller Andres Errotaria izango litzateke–, ez zirudien jendea itsasora eramateko pertsona egokiena izan
|
zitekeenik
, baina erreklutatze lanean harrigarria izan zen. Denbora gutxian Portsmouth eta inguruetako marinel biltzaile handiena bilakatu zen Andrew, eta, agintariek eskatuta, leku eta hiri gehiagotara joan zen heinean, Andrewren arrakasta gero eta handiagoa izan zen:
|
|
|
faxismoaren aurkako borroka isila zen astegunetan ez elkartzeko arrazoi nagusia! Inoiz ez zitzaidan burutik pasatu Öchler halako ezertan ibil
|
zitekeenik
, eta harrituta nengoen, bai, baina baita minduta ere, txiripa hutsez jakin nuelako zertan ari zen lagun mintzat nuena!
|
|
2007
|
|
|
Asko markatu ninduen, maitemindu nintzen lehenengo aldia izan zelako, eta ez nekien hain gogorra izan
|
zitekeenik
. Gainera berak ez ninduenez maite, sekretuan eraman behar nuen eta sufritu egin nuen, orduan hasi nintzen idazten.
|
|
|
Apezpikuek eta Elizako bozeramaileek ukatu egin dute ospakizun horrek zer ikusirik duenik gerra zibileko errepresio frankistaren memoria berpiztu duen mugimenduarekin; are gutxiago, instituzio horrek izan zuen jokabidea altxatuen aldekoa zuritzeko izan
|
zitekeenik
. Orain arte, nahiz eta Estatuan barrena maila desberdinetako ekimenak izan hildakoen gorpuzkinak bilatu eta hobitik ateratzea; Izen Guztiak leloa daraman proiektu erraldoia; Parlamentuan Oroimen Historikoaren Legea eztabaidatzea..., Eliza jardun horietatik guztietatik landa gelditu da.
|
|
|
18.000 huts balbula erabiltzen zituen, eta pizten zutenean Filadelfiako auzo bat argindarrik gabe geratzen zen. Inork ez zuen imajinatzen kalkulu ahalmen handiko makina bat txikia izan
|
zitekeenik
. Dune liburuan, adibidez, ordenagailuen partez, pertsona azkarrak eramaten zituzten espazio ontzietan kalkuluak egiteko.
|
|
|
Nonbait, ez zuten uste beruna horrela erabilita hain kaltegarria izan
|
zitekeenik
. Beste kasuetan, berriz, ez zegoen zalantzarik.
|
|
|
Nahiz behin eta berriz, politikari dagokionez, bere burua ezkerrean kokatu, eta ondorioz eta oro har mendebalde kapitalistaren kontra eta Ekialde sozialistaren alde agertu, nekez pentsa daiteke gure filosofoa agintekerien alde egon zenik; are inoiz egon
|
zitekeenik
ere. Ezta sozialismo, erreala, ren izenaz plazaratzen zenetan ere.
|
|
|
Han zen nire almendra mikatza, nire aran morea, nire arrautza gorringoa. Ume bat zuen eskuan, gorri gorria bera; begirada batera, ezin esan pertsona izan
|
zitekeenik
. Hain zen txikia, hain zen ahula, hain zen hauskorra!
|
|
|
Ezin da esan oso antzekoak ginenik edo ageriko kidetasunik antzeman
|
zitekeenik
gure artean. Ezin desberdinago izan.
|
|
|
Piano jole baten eskuak ematen dute. Inoiz ez zuen usteko Monika Etxabe polita izan
|
zitekeenik
. Baina emakume ederra da benetan.
|
|
|
Nolakoa da Twitter? Orain arte inork ez zuen pentsatu jendeari burutik pasatzen zaiona jendaurrean idaztean oinarritutako zerbitzu bat interesgarria izan
|
zitekeenik
Zerbaitegatik nabarmentzen da Twitter, bai diseinuari dagokionez, bai erabilgarritasunari eta kontzeptuari dagokionez; izan ere, orain arte inork ez zuen pentsatu jendeari buruan pasatzen zaiona modu publikoan idaztean oinarritutako zerbitzu bat interesgarria izan zitekeenik. Eta kontzeptua hain sinplea bada, haren diseinua ez da txikiagoa, urdin turkesazko orri batean oinarritua, non Twitter anagrama bakarrik agertzen baita," Zer egiten ari zara?" galdera duen idazketa kaxa. eta handitzen doan beste kaxa bat, zeinaren gainean irakur daitekeen:
|
|
|
Nolakoa da Twitter? ...e inork ez zuen pentsatu jendeari burutik pasatzen zaiona jendaurrean idaztean oinarritutako zerbitzu bat interesgarria izan zitekeenik Zerbaitegatik nabarmentzen da Twitter, bai diseinuari dagokionez, bai erabilgarritasunari eta kontzeptuari dagokionez; izan ere, orain arte inork ez zuen pentsatu jendeari buruan pasatzen zaiona modu publikoan idaztean oinarritutako zerbitzu bat interesgarria izan
|
zitekeenik
. Eta kontzeptua hain sinplea bada, haren diseinua ez da txikiagoa, urdin turkesazko orri batean oinarritua, non Twitter anagrama bakarrik agertzen baita," Zer egiten ari zara?" galdera duen idazketa kaxa. eta handitzen doan beste kaxa bat, zeinaren gainean irakur daitekeen:
|
|
|
Bizpahiru lagun ausartu zen etxola gainetik murgil egiten, barre algara ederrak eragin zituen batek, baranda ipurdiarekin jo zuenean?, baina gehienak zalaparta batean sartu ziren uretara, elkarri bultzaka. Gero giza dorre bat egiten saiatu ziren, alferrik, ez baitzegoen, algarak eta edana medio, behekoen sorbalden gainean zutik jar
|
zitekeenik
.
|
|
|
Ezin uka, ordea, Guggenheimek ekarpena egin duenik. Guggenheim efektua begi bistakoa da Bilbon, eta orain hamar urte ez genuen igarri efektu hori hainbestekoa izan
|
zitekeenik
. Hiria aldarazi egin du, ez soilik arkitekturaren ikuspuntutik, baizik eta ikuspuntu ekonomiko eta turistikotik ere.
|
|
|
Sekula halakorik izan
|
zitekeenik
ere ez bainuen nik uste, nahiz eta jakin Orsoni asko gustatzen zitzaiola Ojaren edertasuna erakustea eta profitatzea. Ederki zekien egiten hori.
|
|
|
–2004ko apirilean: " Orain dela bi urte jatetxea ireki zezaten diru guztia jarri zenienean nik ez nukeen esango hau gerta
|
zitekeenik
, baina, egia esan, zaila da hain fama ona zuen jatetxe bat hain denbora laburrean horrela hondoratzea. Gure bilobak ere badiren arren, esan beharra daukat ixtea beste erremediorik ez zenuela, diru galera lehenbailehen etete aldera.
|
|
2008
|
|
|
Erreakzio ezaguna da azukreen eta aminoazidoen artekoa, baina ez zuten uste garagardoa egiten den kondizioetan erreakzio hori gerta
|
zitekeenik
. Ikertzaileek jakin nahi izan dute nola eragiten duen erreakzio horrek garagardoaren zaporean, eta, horretarako, erreakzioa gerarazten duen konposatu bat gehitu dute prozesuaren erdian.
|
|
|
Azkenik, ume umetatik esan zuen Ernestinak haztean eta koskortzean moja joango zela herri inguruko eremu aski bakarti batean zegoèn karmeldar oinutsen komentura, benetako askatasunaren bila omen zihoan?, jarrera hura Reginari ulertezina egiten zitzaion bitartean: nola izan zitekeen inor libre klausurako burdinen artean, ez baitzegoen munduan txoririk, kaiolako espetxean libre izan
|
zitekeenik
! Horregatik galdetu zion Reginak galdetzekoa Ernestinari, antza, etsipenaren ertzetik.
|
|
|
Baina bi tiro egitea eta gorputik txaku rra rengana berrogei metro inguruko tartea izatea ez zen ulertzeko modukoa, txakurra arrastaka sastraken ingurura hurbildu ez bazen, behintzat. Bidean odol arrastorik egon
|
zitekeenik
ere ez zitzaion bururatu ordura arte, eta berandu zen, zegoeneko, bueltatu eta begiratzeko.
|
|
|
Astarloa, Arana Goiri eta Bonaparte. Azken honen erretratua Euskaltzaindian jartzea hizkuntzalari gisa egin zituen merituek aise azaltzen zuten bitartean, ez dirudi beste bien presentzia motibazio linguistiko soilekin justifika
|
zitekeenik
. Edo gutxienez beste zenbait euskalariren erretratua ere espero zitekeen (Larramendi, Mogel, Xaho, Abadia, Duvoisin, A xular...).
|
|
|
Ez, hori ez. Milena ez zen konturatu ere egin ezer txarra izan
|
zitekeenik
.
|
|
|
Zoragarria zara. Ez nuen uste zu bezalako ero kaskarin bat hain erromantikoa izan
|
zitekeenik
.
|
|
|
Herriaren edertasunak harritu ninduen. Ez nekien halako toki ederrik izan
|
zitekeenik
: tenpluak erraldoiak ziren, Machu Pichun baino bi aldiz handiagoak; jendeak ongi beztituak ziren eta edergailuekin apainduak.
|
|
|
Ez nuen uste Europako herri nagusietariko batean horrelako egoerarik izan
|
zitekeenik
. Espainia arduratzen da bertze herrialdeetan dauden arazoak konpontzeaz, eta etxe barnean dituenak moldatzeko ez du indarrik egiten.
|
|
|
Azkenik, ume umetatik esan zuen Ernestinak haztean eta koskortzean moja joango zela herri inguruko eremu aski bakarti batean zegoèn karmeldar oinutsen komentura –benetako askatasunaren bila omen zihoan–, jarrera hura Reginari ulertezina egiten zitzaion bitartean: nola izan zitekeen inor libre klausurako burdinen artean, ez baitzegoen munduan txoririk, kaiolako espetxean libre izan
|
zitekeenik
! Horregatik galdetu zion Reginak galdetzekoa Ernestinari, antza, etsipenaren ertzetik.
|
|
|
Gerritik heltzen nion eta burua haren bizkarrean jarrita, arnasa sentitzen nion, pau pau pau, eta niri ere bihotza pau pau pau jartzen zitzaidan, Inaziorengatik, noski, baina baita Tomasen beldurrez ere, beti saiatzen ginen inork ezagutuko ez gintuen bazterretan ibiltzen, baina pipirik gordeena ere ez dago sekula salbu, eta baten bat joan zen Tomasengana nire ibileren berri ematera. Tomasek algara batean hartu zituen esamesok, ezin zuen ulertu berak trapuzartzat zeukana inoren maindire izan
|
zitekeenik
. Horrek salbatzen ninduen, ez jipoietatik, baina bai niganako susmo txarretatik, bestela garbituko ninduen.
|
|
|
Eta xehatua, xehe xehe egina, baina batik bat nahasia, oso oso nahasia. Eta ez nuen uste gisa horretan ongi egon
|
zitekeenik
, baina halaxe da, probatu dut, iritsi zait hori ere, eta diot: egon liteke nahas nahas egina edo irabiatua, eta ongi; deus bereizten ez den koktel emozional orotariko batean igeri, eta ongi, lasai eta gozo.
|
|
2009
|
|
|
Lesbiana da. Iraganean zerbait berezi sentitu zuen arren, Axuni ez zitzaion inoiz bururatu hura zerbait gehiago izan
|
zitekeenik
.
|
|
|
–Ez nekien gabon gaizki esan
|
zitekeenik
ere.
|
|
|
Orduan konturatu nintzen haurrari aurpegirik jarri ez arren, ez nuela sekula mutikoa izan
|
zitekeenik
imajinatu. Ez zitzaidan sekula bururatu hala gerta zitekeenik ere.
|
|
|
Orduan konturatu nintzen haurrari aurpegirik jarri ez arren, ez nuela sekula mutikoa izan zitekeenik imajinatu. Ez zitzaidan sekula bururatu hala gerta
|
zitekeenik
ere. Harrituta gelditu nintzen besoetan nuen ume jaioberriari begira.
|
|
|
Freskoa, lehorra. Gezurra zirudien mahats hutsetik horrelakorik atera
|
zitekeenik
.
|
|
|
–Ez zuela ez etxerako bidean, ez Unai Coloma Perezekin pasealekuko eserlekuan egon zen denbora guztian zehar, bere hitzak ziurtatu ditzakeen pertsonarik gurutzatu ez ikusi, egon
|
zitekeenik
ukatu ezin duen arren, bere, urduritasun maila nabarmena, kontuan izanik.
|
|
|
etxeko zutabea eta zutabeordea oker oker zeuden? bi aldiz oker, beraz!; zutabe zutabeordeak oker baldin bazeuden, baina, orbetarren etxea eta orbetarren inperioa goitik behera erortzeko arriskuan egon zitezkeen, munduan ez baitzegoen Pisako dorrerik. Nazario Orbek, simetri arau gutxienekoak betetzen ez zituela-eta, ez zuen Pisako dorrea atsegin?, Pisako hiriari eusteko gai izan
|
zitekeenik
; gero, gainera, Damasoren esateko era hura zegoen, balizko hutsegileen izenak birritan aipatzen zituela, errudunei marra eta azpimarra jarri nahi balizkie bezala: ez al zegokion, bada, berari, etxeko autoritateari?
|
|
|
–Ez nekien Titaniceko sotoetan pointer bat egon
|
zitekeenik
–
|
|
|
boxeoa, lutxalibrea, eskuz harrika, tiragomaz? Mutil batek baino gehiagok galdu izan zuen begia borroka haietan, baina, ohorea eta harrotasuna jokoan zeudenean, ez zegoen begirik balizko bertute haien parean jar
|
zitekeenik
, antza; Lepantoko bataila itsasoan izan zen arren, halaxe deitzen zioten zelaiari; izen egokiagoak izan zitezkeen Waterloo edo Austerlitz, edo, hain urrutira gabe, Orreaga edo Oriamendi, baina jende guztiak Lepanto deitzen zion, Lepantotik nator eta Lepantora noa: esan nahi baita zortzi mutilak ere bildu zirela, halako batean, Lepantora, arratsaldeko seiak aldean, orbetarren eta zetatarren arteko konponezina konpontzeko prest; aurre erabaki bat hartua zekarten, haatik, orduko:
|
|
|
izebari hitz eman zion arren ez zuela inork ikusiko, bai baitzegoen beste posibilitate hura, norbaitek bera. Domingo? ikustea, Benjamin Mariaren gelara deitzen edo hara sartzen; egia da Domingok, eszena imajinatu arren, nekez sinets zezakeela imajinatua gerta
|
zitekeenik
, baina hara: imajinatua gertatu egin zen azkenean; horrelaxe imajinatu zuen, gainera, eszena, Teofilo Maria berari kargu hartzen; kikildu beharrean, baina, aurre egingo zion anaietan zaharrenari, zer arraio!
|
|
|
–Ez nuen uste musu bat lurrikara bezalakoa izan
|
zitekeenik
–
|
|
|
Bozaren aldera bihurtu nituen begiak. Izan
|
zitekeenik
ez, ikusmiran.
|
|
|
Kodoriko armen gainean. Nor izan
|
zitekeenik
ere ez du
|
|
|
1) Galdea erakundearen sortzearen urtemuga kari egiten denaz gero, Euskaltzaindiaren lanari epe luzeko ikuspegi batean behatu behar zaiola uste dut. Gauzak horrela harturik, eta obra orori beti akatsak, edo zenbait gauza hobeki egin
|
zitekeenik
ere, kausi dakizkiokeela onartuz, ez da dudarik enetzat, Euskaltzaindiaren lana, azken lau hamarkadetan bereziki, biziki emankorra izan dela. Bai, gaurko gizarteari doakion hizkuntza eredu baten agerrarazteko baitezpadako norabideak eman dituelako, baita ere bere gain hartu dituelako bertzelako zenbait eginkizun, oinarrizkoak eta bertze nehork egin ez zitzakeenak, hala nola, bertzeak bertze, ororen euskararen moldatzeko baliagarri diren hiztegi eta gramatika lanak, herri hizkeren altxorra biltzen duen atlasa (azkenean laster argitaratzekoa), edo oraino onomastikakoak.
|