|
2001
|
|
|
hiztegia. Baina hitz zaharren bila baino, narrazioari kolorea emango
|
zioten
hitzen bila ibili nintzen: baronet, musde, aba, bilaun, fraile doktrino...
|
|
|
Aldatzeko aukera ematen zion bidea behin eta berriro itxaropenak moztua. Azkenekoa izango zela
|
zioten
hitzak sinistu zituen, ez zela berriro gertatuko, milaka hitz samur eta inoiz sentitu gabeko laztanen artean. Baina hitz haiek ez zuten aldatzeko asmorik, tabako eta alkohol usainak betiko jarraituko baitzuen, garrasiak ez baitziren inoiz hitz atsegin bihurtuko, ez eta jipoiak fereka.
|
|
|
Amamak bere erretratu zahar hori Goioren esku ahurrean ipini, Goioren eskua aihen moduko atzamar bigunez sakatu, erretratutxoa mutikoaren esku zarratuaren barruan uzteko, eta Goiori negu guztiek baino hotzikara handiagoa eman
|
zioten
hitzok esan zizkion:
|
|
2003
|
|
|
Hagatik, eguratsa ezin egokiagoa zen eguna hondartzan emateko, eta aitzakia ezin hobea, ajea etxean, amaren begipean, ez igarotzeko. Coca cola bana (edabe miragarria, holakoetan) eskuan zutela, betaurreko beltzek begiak ezkutaturik, isilari eman
|
zioten
hitza. Jende gutxi zegoen, eta ez zuten gehiago behar.
|
|
2007
|
|
|
Idazleek Euskaltzaindiari eskatu
|
zioten
hitz xorta berria bildu edo sortzeko. Azkue lehendakariak euskaltzainei eskaria helarazi zienean, akademiakide gehienek agindua onartu zuten; Julio Urquijo eta Georges Lacombek, ostera, honako erantzuna eman zioten Azkueri:
|
|
|
9:00etan kanpoko musika eskolakoei ongi etorria egin zitzaien, gosaria zerbitzatuz. 11:00etatik aitzinera, guztiendako bokadiloak eta edariak banatu ziren, eta, ekitaldiari akabaila emateko, Agustin Olabe eta Evelinek Virginia Aleman alkateari eta Carlos Garaikoetxea Kultura eta Hezkuntza zinegotziari eman
|
zioten
hitza. Segidan Virginiak, Carlosek, Santi Aldakok eta Isabel Bidartek oroigarri bana eman zieten eskoletako ordezkariei.
|
|
2008
|
|
|
Txerrenen parekotzat zuten. Ez
|
zioten
hitzik zuzentzen bertako marinelek. Tabernara joan eta nor edo norekin hitz egin nahi bazuen, berak ordaindu behar zien guztiei erronda.
|
|
|
Manglanok berak Espainiako gobernuburuari abisatu behar ziola erantzun zion bere eginbeharrak biltzen zituen orri batean: «Frantziako hegoaldeko operazioa»
|
zioten
hitzen parean lapitzez idatziz, «ortziralerako uzten dut. Pte».
|
|
2009
|
|
|
baina haurra gaixo dago, eta? , eta hasperenek eta lantuek erabat eragotzi
|
zioten
hitza.
|
|
|
Ihardetsi
|
zioten
hitza elkarri kenduz.
|
|
|
–Zera... haurra jaio da... baina haurra gaixo dago, eta... –eta hasperenek eta lantuek erabat eragotzi
|
zioten
hitza.
|
|
|
Batzuetan, alabaina, iruditzen zitzaion benetako aurrerapena gutxien uste den bidetik gertatzen dela, aurretik pentsatutakoaren kontrakotik; eta senak esaten zion Lidia zela bizitzak aurrez aurre jarri zien ate misteriotsu harrigarria, eta ez zirela ausartu barrura sartzen, eskuliburu klasikoek" garbi asko erakusten zutelako" hura ezkutuko lakio bat besterik ez zela. Jakina, elkarri ez
|
zioten
hitz erdirik ere esan kontu hartaz; Lidia elipsi bat zen, tabu bat, eta, horregatik preseski, haren erakarmena egunetik egunera indartsuagoa zen. Anandaren jarreraz aieruak egiten zituen Sarak eta ondorioak atera ere bai, berari entzundakotik eta irakurtzeko uzten zizkion liburuetan irakurritakotik.
|
|
2010
|
|
|
Gauza asko zegoen kontatzeko; aukeran gehiegi, eta ez onak denak batera esateko. Maistratza eta psikologia ikasketak lagunduko al
|
zioten
hitz egokiak aukeratzen.
|
|
|
1980ko hamarkadan, Subaltern Studies Group delakoa sortu zen, Indian, eta hauek zentzu politikoa, ekonomikoa eta kulturala eman
|
zioten
hitzari. Orden sozialetik baztertuak lirateke subalternoak.
|
|
2011
|
|
|
Hala ere, errehabilitazioa amaitu ondoren, zirujauek egiaztatu dute emakumeak normaltasunez hitz egin dezakeela.’ Emakume hori ahotsik gabe zegoen 1999az geroztik, bere ahots kordak kaltetuta geratu zirenean operazio batean. Operazio horren ondoren trakeotomia bat egin
|
zioten
hitzak sortzeko gailu elektroniko bat instalatzeko, baina soinu artifizial batekin. Medikuek adierazi zuten paziente hori laringe transplantea egiteko hautagai egokia zela; izan ere, 2006an giltzurruneko eta pankreako transplantea jaso ondoren, organoak errefusatzea saihesteko botikak hartzen zituen.
|
|
|
Zortziak jo zuten irratian eta esatariak gaueko erasoen berri eman zuen. Carlak eta Rosariok elkarri begiratu
|
zioten
hitzik esan gabe. Via de Giubbonari, Alberone, egoitza suntsituak, auzo erasanak...
|
|
2012
|
|
|
Jada ez zuen erabiltzen, garai batean bezala, Emmari negarra eragiten
|
zioten
hitz hain gozo haietakorik, ezta zorarazten zuten fereka oldartsu haietarik ere; hala, beren maitasun handia, non bizi baitzen Emma murgildurik, bere pean urritzen ari zela zirudien, bere arroan lurperatzen ari den ibaia bezala, eta urpeko lohia hauteman zuen. Emmak ez zuen halakorik sinetsi nahi; areagotu egin zen laztantasunean; eta Rodolphek gero eta gutxiago ezkutatzen zuen bere aihergatasuna.
|
|
|
Lurrean iltzatuta zeraman begirada jasoarazi
|
zioten
hitz haiek. Hiru lagun ikusi zituen Balentineneko haritzaren inguruan.
|
|
|
–galdetu zidan, ahoa ia ireki ere egin gabe. Hitz egin baino, ihes egiten
|
zioten
hitzek hortz tarteetatik, eztarri urrunetik indarrik gabe iritsiko balira bezala ezpainetara.
|
|
|
Ipuin on batean, lehen hiru lerroak azken hirurak bezain... Oihartzuna egiten
|
zioten
hitz hauek, bere garuna zen belarritik belarrirako zulo huts eta ilun hartan. Hasierako lerro haietan bazen zerbait konbentzitzen ez zuena.
|
|
2013
|
|
|
Baina oraingoan Carreroren aurkako atentatuaren alde azaldu ziren. Zutik en honakoa
|
zioten
hitzez hitz: " ETA VI LCR k hiltzaile Carreroren erailketa argi eta garbi babesten dugu, azken urte hauetan beren arteko sei borrokalari hiltzeari erantzunaz, ETA V garrenaren errepresalia zuhur eta zuzena dela konsideratzen dugularik" (sic).
|
|
2014
|
|
|
Hertzainak taldeak Euskaldunako borroken inguruan kantua egin zuen: " Eutsi gogor, euskalduna, tuerkak gomazko piloten aurka",
|
zioten
hitzek. Beste eredu sozioekonomiko baten aldeko borrokan zeuden.
|
|
|
Beti elkar dutela, eta abar 14 milioi aldiz edo bidaliko
|
zioten
hitz hori elkarri mezu bidez.
|
|
2015
|
|
|
Gai ildo berari buruz idatzi zuen halaber, esan bezala, Etxezarretak, Tere Irastortzaren adierazpen batzuek akuilatuta. Halaxe
|
zioten
hitzok: " Baina ez dut uste nobela bat irakurtzean, poema bat leitzean edo ez dakit zer egitean, plazerraren sentsazioa utzi behar dugunik azken ondorio semantiko batzu bilatzearren".
|
|
|
Buruak apalduta zihoazen, buruak makurtuta, haize erauntsi errukigabe batengatik. Ezin
|
zioten
hitz egin. Joan beharra zeukaten; hari segitu beharra.
|
|
|
Hiztegigileak, ordea, ez du hitz horrekin asmatzen. Eskolan erakutsia
|
zioten
hitzak definitzeko ezin zela definitu nahi zen hitz bera erabili, ezta familia berekorik ere. Geroztik ohartua zen, ordea, hiztegigile gehienek iruzur egiten zutela, ez zutela oinarrizko arau hori betetzen.
|
|
|
Su etenaren amaierak EAJ EA eta Ezker Abertzalearen arteko harremanak trabatu zituenean, asko jarri ziren ELA eta LABi begira, behinola hurbiltzearen aitzindari izandakoek urruntze berria galaraziko zutenaren esperantzan.858 Esperantza ustela zen, ordea: sindikatuon arteko harremana arras narriatua zen azken urtean eta, eguneroko jardunean elkarrekin aritu behar izaten zuten arren, elkarlanaren nolakoaz eta zertarakoaz oso ikuspegi eta asmo desberdinak zituzten; hots, elkarlana galdegiten zuten biek ala biek, baina oso adiera diferentea ematen
|
zioten
hitzari.
|
|
2016
|
|
|
Abesti bat egin dute horretarako Free Otegi, Free Them All kanpainaren barruan, talde lanean, eta bideoklipa sortzeko bidean dira. Helburua, «Euskal Herriko bazter guztietan entzungo den abesti bat osatzea» dela azaldu dute proiektuaren sustatzaileek.Jimenezi egin
|
zioten
hitzak idazteko proposamena, Senperenarekin batera kantu bat osatzeko. «AEBetatik etorri berri nengoen, eta nire ingeles kaxkarrean hasi nintzen.
|
|
|
Gainera, emakume beltza izan arren, eskubide berdintasunaren aldeko bere aldarria zilegia zen, klase ertaineko emakume zuriena bezainbeste. Bi urte beranduago, emakumeen nazio biltzarrean, berriro ere eragotzi nahi izan
|
zioten
hitz egitea, eta berriro egin behar izan zien aurre oztopoei:
|
|
2017
|
|
|
Tailer horiek ez zituen aditu, psikologo, mediku edo gizarte langile batek gidatu, ohikoa litzatekeen gisan. Egoera gertutik bizi edota gaiaz interesa duenari eman
|
zioten
hitza. " Hizlari eta entzulearen paperak hautsi nahi genituen, guztiak borobilean eseri eta elkarrekin hitz egiteko helburuarekin.
|
|
|
gogorrena ez da zuri egiten dizutena, baizik eta zure inguruari egiten diotena. Gure aitari betiko ukatu
|
zioten
hitza; haren lagunen artean gerra zibilak aldatu ez zuena alardearen auziak aldatu zuen. Nire anaiari ere jokaldi izugarriak egin zizkioten.
|
|
|
Negarrak izan zuen beste ondorioetako bat Idoiaren ama mutu bihurtzea izan zen. Ez zen gehiago telebista bakarrera ere joan, eta kalean harrapatu zutenean ez
|
zioten
hitzik atera.
|
|
|
Merezi duela. Gauean? ” ikara egin
|
zioten
hitzek Josebari.
|
|
2018
|
|
|
Ez
|
zioten
hitzik atera. Informaziorik ez.
|
|
|
Bost minutu haietan Txetxu Urrutik eta Mariasun Larretxeak ez
|
zioten
hitzik esan elkarri. Abokatuak bere zorroa antolatu eta begirakune esanguratsuak trukatu zituen Jokin Antxorena fiskalarekin.
|
|
|
Telefonoa hartu ala ez, zalantzatan egoten zen horrelakoetan, bata ala bestea egiteak ekarri ahal zizkion kalteak neurtuz. Telefonoa hartzera deliberatzen zenean, berriro jasan behar izaten zituen polizia-buruaren laido parrastadak eta zentzuz jokatzeko aholkatzen
|
zioten
hitz amultsuak, denak nahasirik.
|
|
|
2013an Ernai gazte erakundeak lehen Gazte Danbada Urduñan antolatu zuen egunetan hil zen Xabier Lopez Peña Thierry ETAko kidea Corbeil Essonnesko erietxean (Frantzia), preso. Danbadako ekitaldiaren sarreran," elkartasun keinu" gisa, Thierry-ren heriotza aipatu eta haren familiari agurra bidali
|
zioten
hitza hartu zuten lagunek.
|
|
2019
|
|
|
Hamalau urte zituela, Molly arazo psikikoak izaten hasi zen; bost anai arrebetan laugarrena zen: aitak, oso zorrotza bera, otordu guztietan maiseatzen zituen alabak; ama, berriz, zorigaiztokoa zen, eta, askotan, gurasoek ez
|
zioten
hitzik egiten elkarri. Anaietako batek alde egin zuen etxetik.
|
|
|
Nik ere izan nituen hamabost urte behin, baina ez zuk bezain luzaroan?. Sekulako mina eragin
|
zioten
hitz horiek anaiari. Azala urratu eta barru barruan sartu zitzaizkion, pozoi mingarri batean bustitako arantzak balira bezala.
|
|
|
Zutitu, eskuak giltzurrunetara eraman eta atzera okertu zen, hasperen lasaitua eginez. Orduetan jardun zuen lanean, etengabe, afaltzea ere ahaztuta, gaiak eta ihes egiten
|
zioten
hitzek hain bereganatua non Maria Saraz ere ez baitzen gogoratu, ahaztura hau oso gaitzestekoa izango zen baldin eta, metaforaren gehiegikeria ontzat emanez, emakumea berarengan ez balitz egongo odola bere zainetan zegoen bezala, zeren, zainetako odola ere ahaztu egiten baitzaigu, hortik zehar zirkulatzen duen arren, bizitzeko ezinbesteko baldintza delarik, gainera. Metaforaren gehiegikeria ontzat emanez, berriz diogu.
|
|
|
Halaber ziren, ospitalean, ohe ibiltari batean, operazio lekura eraman zuten beso anitzak. Zaku zaharra bailitzan mugitzen zuten, ez
|
zioten
hitz egiten, Fernandok mintza  tzeko premia zeukan arren, bere errua izan zela eta koronela abisatzeko ez zuela astirik aski ukan aitortzeko.
|
|
|
Berezitasun halakoxe bat bazuen egoerak: Euli ren faboreen inguru minguru zebiltzan laurek jakin bazekiten banaketa hura, eta hartaz mintzatzen ziren beren artean; baita neskarekin berarekin ere, eta barregura franko eragiten
|
zioten
hitz erdi estaliak medio. Begi Bakar ek soilik ematen zuen ez zekiela deus ere; eta egoera berezi honek ezinegon halakoa eragiten zuen haren eta gure artean; apartatu egiten zuela zirudien, bakartu, hesi bat altxatu gure antzinako konfiantzaren eta gure antzinako intimitatearen tartean.
|
|
|
Benetako tiro batek baino min handiagoa eman
|
zioten
hitz haiek. Gogoan zeukan zer irribarre polita zuen Martak.
|
|
|
Ia ez
|
zioten
hitzik zuzentzen elkarri, baina normaltasun itxura egiten zuten alabaren aurrean.
|
|
|
Miren Agur Meaberi argitaletxeko lanean parekidetasunaren zehar lerroa kontuan eduki behar izateak, batetik, eta Skolastikaren eskutik ezagututako literatur kritika feministak, bestetik, mundu zaharra zalantzan jartzea, emakumezko idazleen lanak berrinterpretatzea, sistema patriarkalaren aldamioak bistaratzea eta ahizpatasuna ekarri zizkion, besteak beste. Karmele Jaio, protagonistak gizonezkoak ziren munduan Bestea sentitu zen lehenik, eta bere haragitan bizitako ezinegonari teorialari feministek jarri
|
zioten
hitza, Simone de Beauvoirrek eta Kate Millettek. Uxue Alberdiri, aldiz, kontrara gertatu zitzaion:
|
|
|
Adibidez: aspaldiko lagun zaharrek, batzuetan ahots apalekoek, batez ere, bizkarra ematen
|
zioten
hitz egin bitartean, eta mugaz beste aldean ari zitzaizkion gelditzen.
|
|
2020
|
|
|
Tom larri zegoen, jakin nahiez. Atertu zain zegoen, kanpora joan eta ea gertakariaz zer
|
zioten
hitz egiteko. Tomek esaten zuenez, ezer kontatzen ba ziguten, erabat harritu eta eskandalizatu bezala agertu behar ginen.
|
|
|
Izeba Sallyk eta Bennyk esker onez begiratu
|
zioten
hitz horiek entzutean, eta haiek ere berdin mintzatu ziren. Baina agureak etsipen beltzez eragiten zion buruari, eta aurpegia malkoz bustita zuela, honela esan zuen:
|
|
|
Hor, besteak beste, Gipuzkoa Etorbideko zuzenean trafikoa kentzea eta oinezkoentzako pasabide izatea onartu zuten. Zera
|
zioten
hitzez hitz auzoko atarteen ordezkariek, aldaketa horien harira aurkeztutako alegazioetan:
|
|
2021
|
|
|
Biharamun arratsean milioi bat euro eraman behar zuten adieraziko zieten leku eta orduan. Rakelek bizi proba eskatu zien bahitzaileei eta hauek Rafaeli esan
|
zioten
hitz egiteko. Gizonak ongi zegoela eta ordaintzeko eskatu zien.
|
|
|
Martxa bukatuta, asteazkenean atxilotutako gazteetako bi mintzatu ziren, eta esker mezuez ekin
|
zioten
hitz egiteari. Batik bat, atxiloketak gertatu ondotik egin diren elkarretaratze eta protesta ugariak ekarri zituzten gogora.
|
|
|
Lanean segitu zuen, gorputza urtetik urtera okertuago bere lur hartara. Auzokoek inoiz ez
|
zioten
hitz egiten, ez ziolako inori entzuten. Eskuetan, beti kakotuta, hutsuneak egin zitzaizkion, erreminten kirtenak kabitzeko aproposak.
|
|
|
Besoak zabaldu eta Aneren pisua Eleneren gainean hartuta luze etzan ziren berriro ere sofan. Begiak itxi eta birikak aldi berean sakon bete zituzten, hain gustura nago horrela, hasperen artean egin
|
zioten
hitzek ihes Aneri.
|
|
|
Gaueko lanari gaineratu
|
zioten
hitzen isiltasun informatiboa, dena ikara helburuan.
|
|
|
Bizkaiko zerrendetan zetorren Muguruzaren atzetik, eta haren lekua hartu. Askatasun probisionalean, abenduaren 5ean Madrilgo Gorteetara joan zen; diskurtso bat eraman zuen baina ez
|
zioten
hitza hartzeko parada eman.
|
|
|
Euskal Herritarren zinegotzi bat entseatu zen aldizkako testu bat irakurtzera," hiltzaileak!" eta" kanpora!" oihuka moztu
|
zioten
hitza, eta han zirenen artean solas gogorrak gertatu ziren.
|
|
2022
|
|
|
Talde sorginkeria muntaia horiek eraikitzeko beste elementu bat izan zen. Mespretxu edo bazterkeria kutsua eman
|
zioten
hitz horri, gaur egun' zulo' hitzarekin gertatu den bezala. Gaztelaniaz' agujero' eta' escondrijo' hitzak badira, baina' zulo' erabiltzen dutenean ez dute gauza bera adierazten.
|
|
|
Odola, ordea, gogotik ari zen erortzen artean. Galdera asko zituen Erkuden izenez aurkeztu berri zitzaion neskari egiteko, baina arnasestuek ez
|
zioten
hitz bakar bat ere esatea ahalbidetzen. " Uste dut korrika egin nuen azken aldia autobusaren atzetik izan zela, hamalau urte nituen, eta galdu egin nuen".
|
|
|
...bada ez dakit, ez nuke jakingo esaten, ongi pentsatuz gero da alaba bakarra naizelako beharbada, edo ia bakarra, zeren bat edo hiru nintzen gurasoekin batera, eta niretzat gurasoak inoiz ez ziren bi izan, ez zutelako batak bestea besarkatzen, ez zioten batak besteari hitz egiten, edo batak besteari hitz egiten zioten baina batak besteari begiratu gabe, bazkal  tzeko garaia erabakitzeko baizik ez
|
zioten
hitz egiten batak besteari eta hori ere ez, zeren amak ez zuen esatekorik aitak erabakitzen zuenaren gainean, aitak ez zituen hiru hitz baizik esaten, hemezortzi orduak edo hemeretzi orduak, eta hiru hitz esatea ez da hitz egitea, eta hortaz nola jakin nezakeen nik ume bat egiteko bi pertsona behar direla, nola jakin nezakeen nik gurasoak ondoan edukitzea ni mundura etorri aurreko garaiari zegoki...
|
|
|
Benoîtek halako indarrez bultzatu zuen ze kopetarekin jo bai  tzuen ateburuaren kontra. Une batez elkarri begiratu
|
zioten
hitzik esan gabe. Gero, Benoît, sardea hartu eta behiei azpiak egiten hasi zen.
|
|
|
Bostak ere aski diferente, partekatzen dituzte hainbat ezaugarri: batere botere goserik gabeak, fede izugarria
|
zioten
hitz idatziari, eta batez ere lana, lana eta lana egiteko gaitasuna âni sekula inoren maisu izango ez naizen froga definitiboaâ. Eta, inportanteena, ematen duenez jende diskretua zen, umila, jende ona.
|
|
|
testu elebiduna da. 1552 urtean Diego Zufiak eta Maria Migelek elkarri eman
|
zioten
hitz ezkontzeko, eskribau baten aurrean. Ezkongaiak euskaldun elebakarrak ziren, eskribaua, berriz, gaztelaniadun elebakarra (hori dela eta, lekuko elebidun baten laguntza eskatu zuen eskribauak).
|
|
|
testu elebiduna da. 1552 urtean Diego Zufiak eta Maria Migelek elkarri eman
|
zioten
hitz ezkontzeko, eskribau baten aurrean. Ezkongaiak euskaldun elebakarrak ziren, eskribaua, berriz, gaztelaniadun elebakarra (hori dela eta, lekuko elebidun baten laguntza eskatu zuen eskribauak).
|
|
2023
|
|
|
Posible da dibortzio disko espantsibo eta (ia) alai bat? Talde batek egina non kide guztiak separatzen ari baitziren elkarrengandik, eta ez
|
zioten
hitza ia elkarri zuzentzen. Erantzuna BAI da:
|
|
|
testu elebiduna da. 1552 urtean Diego Zufiak eta Maria Migelek elkarri eman
|
zioten
hitz ezkontzeko, eskribau baten aurrean. Ezkongaiak euskaldun elebakarrak ziren, eskribaua, berriz, gaztelaniadun elebakarra (hori dela eta, lekuko elebidun baten laguntza eskatu zuen eskribauak).
|