|
2000
|
|
|
Nolako beldurra eta nolako lotsa pasa nuen! Baina antolatzailetako batek bost duroko papera eman
|
zidan
sari bezala. Garai hartan asko zen, eh!
|
|
|
» galdetu
|
zidan
. «
|
|
|
Bertso horiek Arantzazuko aldizkarian argitaratu ziren. Eta kalte egin nahi
|
zidan
batek bertsoak erdarara itzuli eta gobernadoreari salatu zion. Hortik hasi zen nire gurutzea.
|
|
|
Baigorriko gaualdi horretan ari ginelarik garai hartako giro hura berritu genuen eta giro hori triste bezala hatzeman nuen; arrenkuraz edo. Gure adineko lagun batek erraiten
|
zidan
duela 30 urte euskara bukatua zela Iparraldean. Orain bere seme alabek bat Bretainian duela bestea Irlandan euskara ikasi nahi dutela erraiten zidan.
|
|
|
Gure adineko lagun batek erraiten zidan duela 30 urte euskara bukatua zela Iparraldean. Orain bere seme alabek bat Bretainian duela bestea Irlandan euskara ikasi nahi dutela erraiten
|
zidan
. Guk taldeari esker ez dela galdu euskara erraiten zidan.
|
|
|
Orain bere seme alabek bat Bretainian duela bestea Irlandan euskara ikasi nahi dutela erraiten zidan. Guk taldeari esker ez dela galdu euskara erraiten
|
zidan
. Hori erraitea gehiegi dela pentsatzen dut.
|
|
|
Eguberrietan etxeko gozoan Eguberriak igarotako izeia edo pinuarekin zer egin galdetu
|
zidan
entzule batek aurreko batean irratian. Lorategian edo mendian landatu, zabor pilaren aldamenean utzi bateren bat berataz ardura dadin...
|
|
|
Behin Euskadi Irratian grabatu nituen kantu batzuk, eta bere iritzia eskatu nion Pello Zabalari, musika ezagutza handia duela-eta, kritika bat egiteko. Eta hark esan
|
zidan
bitxikeria polita zela, eta merezi zuela.
|
|
|
Eta hura ikusita piztu zitzaidan zaletasuna. Gero erregetan izebak oparitu
|
zidan
armonika, eta nire kasa ikasi nuen. Belarriz ikasi nuen, eta gaur ere hala jotzen dut.
|
|
|
Ume garaian jotzen ikasi ondoren, urte askoan geldi eduki dut, armarioan gordeta. Orain dela 10 urte sagardotegi batean hasi nintzen jotzen, eta bertan entzuten ari zen batek deitu
|
zidan
ondoren Oiartzungo Madalensoro pilotalekuan kontzertu bat emateko. Handik aurrera Donostiako Victoria Eugenia antzokian jo dut, eta baita Irungo Amaia aretoan ere, baina beti taldeen kontzertuetako etenaldietan.
|
|
|
Berak auxe esan
|
zidan
|
|
|
berak auxe esan
|
zidan
|
|
|
Badakit izenpuru handinahi samarra idatzi dudala. Baina TVE k eman
|
zidan
puntua. «Telediario»n eta «Informe Semanal»en On Jose Maria Setien gotzainaren dimisioaz aritzeko ni berarekin agertzen naizen irudi batzuk aukeratu baitzituen.
|
|
|
Gainera, geroztik, gertatu zait epaimahai batean lan egin izatea, eta ez da bereizten zer norena den. Ana Maria Moix lankide katalanak kontatu
|
zidan
behin epaimahai batean bi ipuin saritu zituztela. Esan zuten:
|
|
|
Ez da erraza. Lehengoan esan
|
zidan
Mariasun Landak berak beharrezkoa duela nominaren diru ziurtasuna eta baita kanpotik ezarritako ordutegi bat. Magisteritza eskolako irakasle da.
|
|
|
Nik hori guztia egin dut eta uste dut nahiko ona naizela gauza horietarako. Halako batean batek esan
|
zidan
: «
|
|
|
Duela 40 bat urte, gutxienez, Uztapidek Olabarrira joateko deitu
|
zidan
. Horrelaxe, Bixente lagunak bazuen «Hilario» esaten zion motor bat, ez dakit Vespa edo zer zen hura, eta ni harekin joan nintzen Beasaingo geltokira motorrean, eta handik gora Bixentek jaso gintuen Uztapide eta biok, banaka banaka.
|
|
|
Lazkano eta biok laurogei duro eta, besteak baino gutxiago kobratuz ibiltzen ginen... Amari eman nion hurrengo egunean ehun durokoa, eta amak esan
|
zidan
«hau atzo irabazia al dek. Ja!
|
|
|
Guk hiru mila pezeta jokatu genituen aizkora apustuan, eta garai hartan asko zen hiru mila pezeta. Eta Keixetak ere horixe esan
|
zidan
: «Jokua berde berde daukazue eginda!».
|
|
|
guztiak jo ditzake. Estudioko trikimailu aunitz irakatsi
|
zidan
.
|
|
|
Harrigarriena bere azterketa eta sintesirako gaitasuna da, nire ustez, dakienaz aparte. Behin Donostiatik Goierriraino trenez gentozela, bera analista eta ni kazetari paperean, Jugoslavia ohiko gerra, aurrekariak eta historia argiro argitu
|
zidan
45 minututan. Gure amaren etxera iristean jakin nuen eri zen bere ama bisitatzera etorria izango zena.
|
|
|
" Cristobal Colon" balira bezala ibili ziren nirekin joandakoak. Horrek lotsa pasarazi
|
zidan
. Adibidez, lehenengo elefanteak ikusi genituenean basamortuan, gidariak isilik egoteko esan zigun.
|
|
|
Aurretik ipuin labur batzuk idatzita, ez nekien zer nolako harrera izango zuen nobelak. Ipuinekin sariak irabazi nituen, baina gainerako lehiakideak ezagutu barik, horrek ez
|
zidan
esaten ipuin ona zenik. Nobelarekin berdin gertatu zitzaidan.
|
|
|
1998ko inauterietan, taberna batean nengoela, lagun batek eman
|
zidan
beka honen berri. Eta proiektua aurkeztu nuen, irabaziko nukeenik inondik inora pentsatu gabe.
|
|
|
Hasieran ez nuen inolako pretentsiorik. Urte hartako" Begi niniaren poemak" lanak izan zuen onarpenak bultzada handia eman
|
zidan
. Aldeko hainbat gauza esan zidaten eta nolabaiteko animua hartu nuen.
|
|
|
Nire lehen ipuinak kasualitatez iritsi ziren bere eskuetara, nik ezer jakin gabe. Egun batean emazteak euskaltegira deitu
|
zidan
Xabier Mendigurenek nirekin hitz egin nahi zuela esanez. Ipuin bat oso ona zela esan zidan.
|
|
|
Egun batean emazteak euskaltegira deitu zidan Xabier Mendigurenek nirekin hitz egin nahi zuela esanez. Ipuin bat oso ona zela esan
|
zidan
. Beste bi erdipurdikoak ere baziren eta gainontzekoek ez omen zuten balio.
|
|
|
" Eta begiak itxi zituen" ipuina izan zen gustatu zitzaiona, nik idatzitako lehena eta orduko horietatik liburu honetara iritsi den bakarra. " Zuk jarraitu horretan" esan
|
zidan
Mendigurenek," ez duzu gaizki egiten, baina askoz gehiago landu behar dituzu pertsonaiak, istorioak...". Ipuinak berriro irakurri eta gero konturatzen zara arrazoi duela eta ez direla onak.
|
|
|
Baina, hori nire hasiera izan zen, nahi nuena idazten nuen eta ez naiz lotsatu edo damutzen. Gehiago idatzi eta gehiago irakurri behar nuela esan
|
zidan
. Eta irakurtzearena oso garrantzitsua da.
|
|
|
Londresera autobusean egindako bidaia batean ezagutu nuen Morris. Ferryaren zain geundela, eskuzabal eskaini
|
zidan
bere emazteak prestatu janaria. Kalaka ederrekoa bezain solaskide fina, entzuten ere dakien horietakoa da lehen Michael zen Mikel.
|
|
|
Dena den, Joe Eguren euskal" amerikarrarena" izan zen lehena. " Morris hiztegia" 19 urteren buruan kaleratzea lortu dut, nahiz eta mundu guztiak ezetz esaten
|
zidan
, gehienez 200 ale saltzeko ez zuela merezi. ezinbestekoa dela zioten; nik ordea, bakarlanean egin dut.
|
|
|
Baina ez. Elvirari deitu nionean, elkar ezagutzea izan zen eskatu
|
zidan
gauza bakarra. Madrila joan, gure proposamena egin eta hara non, baiezkoa eman zigun.
|
|
|
Baina duela gutxi Valentzian egon nintzenean, bertako idazle bati galdetu nion hango Generalitateak zenbat diru gastatzen zuen liburu berriak erosten bertako liburutegientzat eta. 800.000 pezeta inguru zirela erantzun
|
zidan
. Orain, egin ezazu biderketa, zenbat liburutegi daude Europa osoan, zenbat gastatzen du gobernu bakoitzak liburuetan... emaitzak izugarriak dira, milioika liburu saltzen dira horrela.
|
|
|
Beti barrez ari zitzaidan, inork ez dakien hizkuntza batean idazten dudalako. Halako batean, nire nobelaren zenbat ale saldu nituen galdetu
|
zidan
. Nik" hainbeste" erantzun eta porru eginda geratu zen, bere liburua baino gehiago saldu zelako nirea.
|
|
|
Argitaletxe batzuk printzipio hori dute, nahiko berde dagoen idazle berri batekin zeozer egiten saiatzen dira. Nire liburu bakarra argitaratu nuenean editoreak egurra eman
|
zidan
, bazekielako lehen lana zela. Lehiaketen gaiari lotuta, arrisku bat badago:
|
|
|
Besteen aldean nik ez nuen aitarengandik jaso, niri" Agite" aizkolariak erakutsi
|
zidan
bidea. Harekin hasi nintzen plazaz plaza ibiltzen.
|
|
|
Ni gorputzaldi onean egon izan ez banintz, Mindegia izango zen orain txapelduna, bere atzetik joan ondoren, azkenean 30 segundu baino ez nizkion atera eta. Lehengoan Urrezko Aizkora amaitzean, Mindegiak galdegin
|
zidan
: " asko gorde al huen?"," Zerbait gorde nian bai", erantzun nion nik.
|
|
|
Orain bera ikusten dudanean beste aldera begiratzen du, baina ez nago ahaztuta. Oso ondo gogoratzen naiz egin zidanaz, isunik ordaindu ez banuen ere, ondo izorratu
|
zidan
bai, dirua ezin irabazi egon bainintzen, erakustaldietan ere ezin parte hartuz
|
|
|
Estepaz galdetu
|
zidan
irratiko entzule batek aurreko batean. Larramendik estepa ospetatik datorrela diola dio Narbarteko botanikariak.
|
|
|
Zortzi hilabete, denboraldi bat pasa nuen basoan, Frantziako Alpeetan. Horrek fama izugarria eman
|
zidan
, etiketa horrekin gelditu nintzen;" El ex leñador de Erasun" esaten zuten. Baina badira ni baino urte gehiago pasa dituztenak basoan eta hobe litzateke niri baino haiei elkarrizketa egitea.
|
|
|
Bada, bai Mindegiak berean eta bai nik nerean erraztasun handia daukagu. Beti esan dut oso erraz ibiltzen naizela kantxan, bi eskuak onak dauzkat eta berezko hori Jainkoak eman
|
zidan
. Sekretua horixe da.
|
|
|
Egun batean nire gurasoak jatetxe batera joan eta afaltzen zeudela, bat batean aita hil egin zen. Amak deitu eta gertatutakoa kontatu
|
zidan
. Une hartan aita desagertutzat jo eta gorpua ikusteko beharra sentitu nuen; sinestea zaila gertatzen zitzaidan eta agurra emateko beharra sentitu nuen.
|
|
|
Beti gustatu izan zaizkit hizkuntzak, eta ikasketak amaitzear nengoela, errusiera ikasteari ekin nion ekialdeko irakasle batekin. Liburuetaz gogaitu nintzenean, irakasleari Errusiara joateko asmoa nuela esan nion eta familia bat aurkitu
|
zidan
bertan. Etxean hartu nindutenek animazioan egiten zuten lan.
|
|
|
Ez asko, poz handia hartu nuen eta batez ere, bultzada morala eman
|
zidan
. Hortik aurrera, lasaitasunarekin lan egin nezakeela ohartu nintzen, baina ez zen aldaketarik gertatu, nik ez nuelako nahi izan.
|
|
|
Ilusio handia egin
|
zidan
. Zortzi urte daramatzat laburmetraietarako musika egiten eta musikari gisa parte hartu dudan laburmetraia aunitz saritu badituzte ere, inoiz ez da nire lana saritua gertatu.
|
|
|
Ohartu al zarete, Frantziako Telebista jarraitzen duzuenak, bertako teleberrietan Espainiakoetan baino iragarpen hobeak egiten dituztela eguraldiaz? Lagun batek eman
|
zidan
horren arrazoia. Nonbait Meteosat sateliteak bidaltzen dituen argazkiek iragarpenak prestatzeko garrantzi handia dute.
|
|
|
bertsolaritzarekin nahi dudana egingo dut eta nahi dudana esango dut, ez naiz moldera egokituko, moldea nik neuk egingo dut. Belaunaldi berriak asko lagundu
|
zidan
.
|
|
|
Eta kasu asko dira. Duela gutxi, karrera bukatuta duen batek kontatzen
|
zidan
, nola 14 urterekin behartu zuten nire" Kapitan Frakasa" irakurtzera, eta 14 urterekin ni gorrotatu egiten omen ninduen. Norbaitek gomendatuta iritsi da nobela berriro irakurtzera, eta orain irakaslea gorrotatzen omen du.
|
|
|
Gil Berak esan duen bezala (Ostiela 9, 23 orr.)" edozein literaturan gehiena zaborra da", baina gure literatur mundu nimiñoan ez dugu literatura ona, ez hain ona eta kaskarra desberdintzeko ohiturarik, ez horretarako tresna ikonografikorik (bilduma ezberdinak, adibidez). Lagun batek esan
|
zidan
, behin, euskal literaturak abenturazko eleberrien eta best-sellerren beharrean zegoela, hots," bigarren mailako" literatura baten beharrean. Euskal Herrian, ordea, argitaratzen den oro kontsideratu nahi dugu literatura garaia.
|
|
|
Une hartan, berriak genituen abertzale taldeen aldetiko autodeterminazio edo burujabetza eskari deiak. Eta, behin eta berriz, berak galdetzen
|
zidan
zer uste nuen horretaz. Arartekoaren betebeharretan ez zegoela holakorik eta ez nintzela sartuko gai horretan, erantzun nion.
|
|
|
Baina, behin eta berriz hain arduratsu galdetzen zidanez, esan nion nire iritzi pertsonala 1948an ONUk Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsal hartan zehazten zela, Frantziak beste nazio demokratikoekin onartua, eta han zetorrela edozein pertsonak zein talde edo herrik, hauteskunde bidez, burujabetzarako eskubidea duela. Orduan ez zekien zer erantzun ere, eta eman
|
zidan
erantzun bakarra honako hau izan zen: Giza Eskubideen onarpena beste garai batekoa zela, haiek beste denbora batzuk zirenez gero.
|
|
|
zeritzana, Andorra bertako zenbait leku izenen berri ere emanaz, eta euskararen sustraizkoak zeintzuk ziren adieraziz. Hitzaldi haietan zen Jacques Allières irakasle hizkuntzalaria ere, eta bukaerako elkarrizketetan arrazoia eman
|
zidan
. Handik urtebetera argitaraturiko Actes liburuaren 15 orrialdean dator.
|
|
|
Euskaldun familian jaio eta bizitzan zehar aurrez aurre hainbeste ikusi beharra izan dudalarik, sortu zitzaidan barne kezka eta irakurketak bideratu
|
zidan
jokaera. Agian, Euzko gogoa aldizkarian irakurtzen nuen Andima Ibiñagabeitia izan nuen euskaltzaletasunaren eredugarri eta bultzatzaile, zeinak gomendatzen baitzigun euskal idazleoi norberaren euskalkian eta euskara batuan lanak burutzeko.
|
|
|
Araban nenbilen batean, hango adiskide, eta Erregeren Guardiako Kapitan baliente batek behin esan
|
zidan
: Aita, nola Euskal Herrietan, umeen haziera ona, eta behar den Dotrinarik izango da, baldin Euskera hondatzeko ahalegin guztiak egiten badira, eta gure mutiltxo, edo haurrei bildur eta azotearekin Euskera hitz egitea eragozten bazaie?
|
|
|
Adiskide nuen Yon Etxaide zenak behin baino gehiagotan esaten
|
zidan
gure herriak 1200 urtean Gaztelaren mende erori zenetik ez duela bakerik ezagutu. Eta hori da Treviñori gertatua ere.
|
|
|
Badira pisuhandiagoko arrazoiak. Halako batez, gure inguruko pentsalari ezagun batek kontrako argumentuen elkar bizitzara ohitzen ari garela aipatu
|
zidan
. Kontraesanean bizitzen ohitzen ari garela, alegia.
|
|
|
Pasarte horietan islatzen da ondoen nik ezagutu dudan Antiguako irakaslea.Aurren aurrenik jakin minez beteriko ikertzailea eta jarraian, baina etenik gabe, euskaltzale oldarkor eta suharra. Behin, irribarrez, aipatu
|
zidan
Gabriel Arestik esanziola olerkitarako sena zuela. Egia esan, ez dakit duen ala ez, ez baitiot olerkirikirakurri.
|
|
|
Bi aipatzearren, nik neuk biziki estimatutakoak, joandako bat, ImanolBerriatua, eta bizirik dirauen beste bat, Txillardegi bera, aipatuko nituzke. Honeksorrarazi
|
zidan
miresmena ez da sekula itzali nigan, eta gaur egun areagoturik dago, konturaturik bainago ez zela izan egun bateko lore zimelerraza, bizitza osoko ibilbidemugagabeak behin eta berriro helburu bererantz doazen ildoak ireki dituen goldeabaizik.
|
|
|
Egia esanda, lehenagotik ere intuitzen genuen egoeraren asimetria, baina intuitzen genuena forma matematikoan ikusi genuen orduan, eta horrek asko areagotu zuengure jarrera aldaketa. Niri asko argitu
|
zidan
behintzat, argumentazio eta arrazoitzearenmailan.
|
|
|
Nork eta Txillardegik, nori eta niri!; idazleen arteko elkarrizketan ari ginen eta, gainera, neure iritzia eskatzen
|
zidan
! Eguzkia sartzear zegoen Ondarretaren atzealdetiketa niri paisaia ederra, ezin ederragoa, iruditu zitzaidan hura.
|
|
|
Baina gurera etorriz, garrantzitsua izan zen niretzat Txillardegi han ere aurkitzea, lehen ilaran. Bigarren ikasgaia eskaini
|
zidan
orduko hartan: linguista, gramatikaria etaidazlea izateaz gain, militante politiko eta pertsona konprometitua ere bazela, nikoraindik ez nekien norainoko konpromisoaz gainera.
|
|
|
Afari apala baina borondate onekoa, eta hiriburuan bizi nintzenez geroztik herrira itzultzeko izaten nuen aitzakia bakarrenetakoa; mahaikideetan, berriz, denetarik: urte batean gozogilearekin egokitu eta joan den mendeko konfiteroenlangintza azaldu
|
zidan
; hurrena herriko etnografoarekin, eta bertako harrespil etatrikuharrietan egiten ari ziren indusketen berri eman zidan. Urte hartan, berriz, erretorea tokatu zitzaidan ondoan, eta mendizaleen elkarteko lehendakariari elizakoobrak zertan ziren azaldu ondoren, honela esan zion halako batean:
|
|
|
Afari apala baina borondate onekoa, eta hiriburuan bizi nintzenez geroztik herrira itzultzeko izaten nuen aitzakia bakarrenetakoa; mahaikideetan, berriz, denetarik: urte batean gozogilearekin egokitu eta joan den mendeko konfiteroenlangintza azaldu zidan; hurrena herriko etnografoarekin, eta bertako harrespil etatrikuharrietan egiten ari ziren indusketen berri eman
|
zidan
. Urte hartan, berriz, erretorea tokatu zitzaidan ondoan, eta mendizaleen elkarteko lehendakariari elizakoobrak zertan ziren azaldu ondoren, honela esan zion halako batean:
|
|
|
Ama minbiziak eraman zigunetik gutxi joaten nintzen aita ikustera, egia esanda, eta gutxiagotan bi aldiz aste berean. Hori dela-eta, asteburuko bigarren bisitari naturaltasun itxura eman nahi izan banion ere, berehala sumatu
|
zidan
aitak zerbait arraroa.
|
|
|
–Zer duk hik hemen? , bota
|
zidan
atea ireki bezain laster. Betidanik izan duenzakarrerako joera areagotu egin zitzaion alargunduz geroztik; hala ere, badakit jakinmaite nauena eta seme alaben ikustaldiak estimatzen dituena.
|
|
|
Azaldunion nola komentuari buruzko ikerketa historiko bat ari nintzen egiten, eta interesgarria izango zitzaidala oso Aita Morlansen lekukotasuna jasotzea. Ez zegoela arazorikesan
|
zidan
. Luzeegi ez jarduteko badaezpada, buruz eta oraindik argi ibili arren adinhandia baitzuen gizonak, baina nahi nuenean azaltzeko, hantxe izango nuela zain, okerrik ezean.
|
|
|
–Neronek ere aditu dut behin baino gehiagotan, erantzun
|
zidan
, benetakojakin mina erakutsiz begiradan?. Imajinatzen al duzu?
|
|
|
–Neurekin eramango zaitut nahi baduzu, bisita txartelak ere hementxe dauzkagu eta, esan
|
zidan
telefonoz Aita Arbizu abadeak, biharamunean deitu nuenean.
|
|
|
Gonbidapen haren azpian garbi uzten
|
zidan
harekin joan beste erremediorik eznuela, fraidea ikusiko banuen. Hala bada, esandako egun eta orduan abiatu ginen AitaArbizu eta biok, komentukoen R.
|
|
|
–Ez da oso kotxe dotorea baina zerbitzu ederra egiten digu, esan
|
zidan
abadeak?. Badakizu gu pobreak garela...
|
|
|
Dirua eskatuko
|
zidan
beldurrez, neure penak eta lanak kontatu nizkion: etxebizitzen prezioak, hipoteken interesak eta abar.
|
|
|
Ezjakintasun keinua igarriko
|
zidan
aurpegian, zalantza izpirik onartzen ez zuenahotsez erantsi baitzuen ondorena:
|
|
|
Hitzaren polisemia sorgina! Zer esan nahi ote
|
zidan
–Azare hutsa izan zela ala ezinbestekoa. Eta azken kasuan, Jainkoaren kutizia ala berekideen guraria...?
|
|
|
Zuriz jantzitako moja bat agertu zen gelan eta gaixoari buruzko azalpen teknikobatzuk eman zizkion Aita Arbizuk ahapean. Gero niri begiratu eta halaxe esan
|
zidan
:
|
|
|
Baina Ralph aurreratu zen eta esan
|
zidan
lasai egoteko, berak eramango ninduela berriz Ennistymoneko supermerkatura, ordu haietan ez nuelako dendarik zabalik aurkituko (arratsaldeko hirurak edo ziren). Duncan ez zen hain konforme geratu, eta gaineratu zuen beraiek ere gurekin etorri nahi zutela.
|
|
|
Eta beharbada izango da Rocíok utzi
|
zidan
arrasto ezabaezinagatik, baina iruditu zitzaidan bera zela, Rocío bera, Chrysler zuriaren atzeko aulkian zihoana. Begira geratu zitzaidan behintzat, eta segundotxo bat izango zen, ez gehiago.
|
|
|
Batez ere bere begirada zintzoak lasaitu ninduen. Begiekin adierazten
|
zidan
ez zuela intentzio txarrik, hain zuen espresio barea. Eta asko lasaitu ninduen beste zerbait ere egin zuen, ordurarte ez Rocíok, ez Jabik, ezta Txemak berak ere hain era benetakoan lortu ez zuten zerbait:
|
|
|
Eta asko lasaitu ninduen beste zerbait ere egin zuen, ordurarte ez Rocíok, ez Jabik, ezta Txemak berak ere hain era benetakoan lortu ez zuten zerbait: nire izena aipatu zuen behin eta berriro, bost hizki horiek gozatuz bezala, Eider hitzaren txoko guztiak deskubrituz bezala, eta Eider, Eider esaten zuen bitartean egia bor borka jaurtitzen zuten bi begi horiekin egiten
|
zidan
so.
|
|
|
Eta bide bazter horretan, azkenik, irribarre txikitxo bat eskaini
|
zidan
eta, eskuak bolanteari lotuta zituela," Connemarara joan nahi duzu, Eider?", galdetu zidan. Ez dakit galdera horretatik zein zatik irauli zizkidan tripak hain modu zoragarrian:
|
|
|
Eta bide bazter horretan, azkenik, irribarre txikitxo bat eskaini zidan eta, eskuak bolanteari lotuta zituela," Connemarara joan nahi duzu, Eider?", galdetu
|
zidan
. Ez dakit galdera horretatik zein zatik irauli zizkidan tripak hain modu zoragarrian:
|
|
|
Gero aitortu
|
zidan
bera izan zela konpresak gurditxotik atera zituena, eta ondo irten zitzaiola. " Eta beste bostak?", itaundu nion.
|
|
|
Hasieran ez nuen ulertzen Ralphek nola utzi zituen botata bere lagunak, baina aitortu
|
zidan
ez zirela hain lagunak ere. Aste batzuk lehenago ezagutu zutela elkar, drogen aurkako talde horretan bolondres sartu zirenean.
|
|
|
Eta egia da. Orduan nazka ematen
|
zidan
Ralphek, tabernan Duncan eta ni kontrolatzen ibili zenetik. Barreka eman genuen bidaia osoa.
|
|
|
–Baina Irlandakoa jakingo zenuen, eta hala ere Jabi lagun handiak ez
|
zidan
ezertxo ere esan...
|
|
|
Beno, ba Ipar Irlandakoak dira seiak, nongoak ez dut gogoratzen. Duncanek bakoitzaren jatorria aipatu
|
zidan
, baina ezin izan nituen izen solteak baino harrapatu: Belfast, Armagh, Antrim...
|
|
|
Beharbada hitzaldian ikusiko nituen berriro. Egia esan behar badut, horrek ez
|
zidan
kilika berezirik sortzen, batez ere gaueko liskarra gogoratuta. Eta gainera, ezin jakin tipo horiek errepublikarrak ziren, edo unionista protestanteak, edo zer.
|
|
|
Eta ikusita ze txapa ari zitzaidan ematen, kakatara bidali dut birritan pentsatu gabe. Zer dela-eta etorri zait bestela aurreko gauean berbarik ere egin ez
|
zidan
hau. Eta gainera, akordatu naiz ez nagoela etxean, eta oraindik ez zaidala ezer txarrik gertatu, baina dena da posible, ezta?
|
|
|
Zure engainu eta guzti, konfiantza falta eta guzti, baina nire ondoan zeunden, egiaren muturrik ageriena ere ezagutzen ez nuelarik. Nirekin zinen, eta nik horrela maite zintudan, min egingo
|
zidan
egia ezagutu gabe, baina nirekin. Horregatik diot ez ninduzula sekula engainatu, nik ez baitut inoiz engainurik sumatu.
|
|
|
Eta hala, herritar ugari biltzen zen gauero gure mahaiaren inguruan, partidak ikusteko irrikan. Eta madarikatu horrek, Allisek ezta?, ba madarikatuak, diot, denen aurrean kendu
|
zidan
neukan guztia: gaur dirua, bihar telebista, etzi arropak, abereak, motorra, lurrak, etxea, eta azkenik andrea.
|
|
|
hondartzan geundela gertatu zitzaidan lehenengoz, handik aurrera sarritan errepikatuko zela oraindik ez nekienean. Txemak itsasoa eskaini
|
zidan
, eta nire gaztetasunean ilusioz hartu nituen bere hitzak. Baina gero izarrak etorri ziren, eta zenbait opari are eskuraezinago.
|
|
|
Eta orduan, eskaintzaz beteriko urte batzuen ondoren, amaitu egin zitzaizkion opari infinitu eta mugagabeak, eta egun hartatik aurrera mendiak eta lakuak oparitzen zizkidan, eta gero zuhaitzak eta ur lasterretako bitsa; eta hodeiren bat oparituko ote
|
zidan
beldurrez nengoen garai batean, enborrean zizelatu zuen bihotz bat erakutsi zidan. Hura guztiaren bukaera zela iruditu zitzaidan, baina ez:
|
|
|
Eta orduan, eskaintzaz beteriko urte batzuen ondoren, amaitu egin zitzaizkion opari infinitu eta mugagabeak, eta egun hartatik aurrera mendiak eta lakuak oparitzen zizkidan, eta gero zuhaitzak eta ur lasterretako bitsa; eta hodeiren bat oparituko ote zidan beldurrez nengoen garai batean, enborrean zizelatu zuen bihotz bat erakutsi
|
zidan
. Hura guztiaren bukaera zela iruditu zitzaidan, baina ez:
|
|
|
Dublin ez da aldatuko, ezta ehun urtetan ere, eta beti izango dut bueltatzeko aukera. Gainera, nire gidaren azaleko argazkiak gogorarazi
|
zidan
lurralde esmeralda deskubritu behar nuela, eta berarekin batera irlandar musika zoragarria sortzen den epizentroa. Ametsa gauzatuko zaidan tokia bilatu behar dut, nire buruko txoko guztiak betetzen dituen Irlanda pusketa hori.
|
|
|
Gizon jatorra zen, eta hantxe ibili ginen kontuak esaten. Euskal Herriari buruz aritu zitzaidan, hizkuntza zahar bat ere ba omen dugula gogorarazi
|
zidan
, eta gure egoera politikoak baduela antzik beraienarekin. Gero geografiaren atala etorri zen eta" Saint Sebastien" aipatu zidan, eta oraindik gehiago zirraratu ninduen" Biarritz" bat.
|
|
|
Euskal Herriari buruz aritu zitzaidan, hizkuntza zahar bat ere ba omen dugula gogorarazi zidan, eta gure egoera politikoak baduela antzik beraienarekin. Gero geografiaren atala etorri zen eta" Saint Sebastien" aipatu
|
zidan
, eta oraindik gehiago zirraratu ninduen" Biarritz" bat.
|
|
|
Gero tabernaria ere batu zitzaigun elkarrizketan, eta azkenean barkatzeko esan behar izan nien, oraindik ez nekiela aterpetxean tokirik izango nuen, eta bertara joan behar nuela, ez banuen kalean lo egin nahi. Gonbidatu ninduenak barrezka erantzun
|
zidan
ezetz, tokirik ez banu bere etxera joango nintzela lotara, eta telefonoan txanponak sartzearen keinua egin zuen bere emazteari deitzeko, afari berezia presta zezan agintzeko. Eskerrak emanez irten nintzen tabernatik aterpetxerantz, eskerrak batez ere Irlandan bakarrik sentitzea oso zaila delako, eta horregatik.
|
|
|
Hogeigarren mendean aurkitzen garela adierazten diguten elementuak ezabatuz gero, agian deskubrituko genuke Erdi Aroan lokartu zirela Kilkennyko erlojuak. Itxura hori eman
|
zidan
, heltzean, autoaren barrutik ikusita, eta inpresio handiagoa bertako kaleetan egindako paseoan. Gaztelu bat izan zen begietara agertu zitzaidan lehenengo eraikina, eta etxe txiki zahar ugari gero, oihal blasonatuak eta lis loredun banderak baino ez zitzaizkienak falta duela bostehun urteko itxura bera izan zezaten.
|
|
|
Betikoa ez: askoz ere alaiago zegoen, eta" Eider" errepikatzen
|
zidan
, nire maitasun mordoari bultzada berri bat emanez, eta musu ematen zidan, eta besarkatu, eta nik gero eta gehiago maite dut.
|
|
|
Betikoa ez: askoz ere alaiago zegoen, eta" Eider" errepikatzen zidan, nire maitasun mordoari bultzada berri bat emanez, eta musu ematen
|
zidan
, eta besarkatu, eta nik gero eta gehiago maite dut.
|
|
|
Eta beno, aitortu dut: gurasoen etxera heltzeak lasaitasun punttu bat eman
|
zidan
. Badakit esan berri dudan horrek ez duela koherentzia handirik aurreko egunetan idatzitako gauzekin, baina egia da.
|