|
2008
|
|
|
= Azkue), et nous aurons l, occasion de revenir sur cette éminente personnalité basquisante». Jaien kronikatik kanpo, kazetak dioskunez, Goienetxek euskal alkateen biltzar bat antolatzeko asmoa zuen, erreboteko jokoa suspertzeko eta lehenagoko denboretan
|
zeukan
indarra har zezan.
|
|
2010
|
|
|
Ez dira aurrebaldintzarik egokienak karrera intelektual distiratsu bati ekiteko, dudarik gabe. Alderantziz, euskaldun hutsa zen ingurune batean hazirik, eskolan ikasi zuen frantsesa, eta familia pobre bateko semea izatean, eliza zen goiko ikasketei ekiteko praktikan
|
zeukan
bide bakarra. Horri ekin zion gaztetxotatik, hasieran eskola katolikoetan eta, laster, seminarioko bidea hartuta, fraide ordenatu zen, Ploermeleko kongregazioan; ziur aski bere inguru sozial guztiak horretara bultzatu zuen15.
|
|
|
Manexen bizitza eta jardun profesional eta akademiko osoa Ipar Euskal Herrian garatzen da, eta han ia ia ez dago egitura unibertsitariorik. Ez dirudi, bestalde, Paueko unibertsitatearekin
|
zeukan
lotura akademikoki oso aberatsa suertatu zitzaionik. Eta Hegoaldean?
|
|
|
Euskal Herriko Historia orokor bat, hainbat tomotan argitaratu behar zena. Lehena 1998an agerturik, laugarrena 2002an argitaratu zen eta hil zen unean franko aurretua
|
zeukan
bosgarrena, XIX. mendea tratatu behar zuena() 5; badirudi haren Iparraldeko lagunek lehentasuna eman ziotela bosgarren tomo horretarako falta ziren kapituluak osatzeari, horretarako zenbait historialariren laguntza eskatuz. Hurrengo urtean atera zen, hots, 2005ean6 Neurri batean esan dezakegu, nolabait, tomo horrek bete zuela Manexen oroitzapenezko liburu baten lekua eta, hartara, proiektu horretan erabili ziren indarrak gero eskas izan zirela Agirreazkuenagaren proiektuari ekiteko.
|
|
2011
|
|
|
Camus-en La Peste (Izurritea) neukan gogoan; eta nik neuk ere, sinbolakuntza osoan, funts handiko liburu bat moldatu nahi nuen. Miren, horretara, gizonaren xedearen irudia zen ene asmoan, bidean aurkiturik eta absolutu bilakatua; «Zerubide», izenak berak salatzen duenez, Absoluturako bidean Naturaren irudia; Paris, berriz, unibertsalismoarena; eta, azken erremedio gisa, petrikiloarengana jotzeak ba
|
zeukan
, ene asmoan behintzat, Naturara bihurtu eta Zientzia soilari buruzko mesfidantzakutsu nabarmena. LETURIA, azkenekorik, kristaua zen, geroko PERU LEARTZAKOaz bestaldera; eta nahiz oso heterodoxo izan.
|
|
|
Genero asko sartzen ditugu, generoen nahasketa dago, hori hasieratik izan du Goenkalek: maitasuna
|
zeukan
, drama eta intriga. (?) Reality en boom a hasi zenean, Gran Hermano rekin lehiatu behar zen?
|
|
|
Bisitatu zituen produktore guztien ezetza jaso ondoren Donostira bueltatu zen desengainu handia hartuta. Etsi gabe, konplexutasun gutxiago
|
zeukan
istorio bat idazteari ekin zion, industriaren postulatuetatik gertuago egon zitekeen bat. La ardilla rojaren gidoia hazten zegoela, Medemek jaio berria zen Sogetel produktorearen deia jaso zuen Vacasen (1992) proiektua onartzen zutela esateko.
|
|
|
Venusen jaiotza koadroaren zati bat den margo honek ohe gainean kokatua dagoen koadroarekin, sinposioarenarekin, erlazioa dauka. Izan ere, Botticellik bere obrak irudikatzen zuenaren edo etorkizunean irudikatuko zuenaren kontzientzia
|
zeukan
eta ziur zegoen, Leon Battista Albertiren ustetan margolari batek beharrezkoak zituen baldintza guztiak betetzen zituela (ibidem,: 207).
|
|
2012
|
|
|
4 Dena dela, eta literaturak kontzientzia nazionala indartzeko
|
zeukan
funtzioa XIX. mendean indartu zela onartuta ere, funtzio hori aspalditik zetorren literaturaren kontzeptuarekin uztartuta. Izan ere, Even Zoharrek (1993:
|
|
2013
|
|
|
autonomia eta independentzia printzipioak onartu ziren, albo batera laga barik elkartzeko askatasuna eta borondatezko elkartze printzipioak. Nahiz eta doktrinak aldez aurretik eztabaida mahai gainean jarrita
|
zeukan
, adierazpideak Manchesterren hartuko du izaera kategorikoa eta printzipio gisa formulatuko da. Albo batera laga zuten estatuek ordura arte izandako kooperatiben sustapenerako politika tradizionala eta nahiko era bortitzean galdu zituzten kooperatibek izandako babes neurriak, bai eta pizgarriak ere; batez ere, pizgarri fiskalak.
|
|
|
Horrek esan nahi zuen euskarara itzuli, egokitu eta bikoiztu egin behar zirela aurretik. Eta horretan ez
|
zeukan
eskarmenturik inork Euskal Herrian; film bat euskarara aldatzeko prozesua nola egiten zen zekienik ez zegoen.
|
|
|
Ondo gogoan dut nola etorri zitzaidan Iñaki Beobide, garai hartan Euskaltzaindiak Foru Aldundiko jauregian
|
zeukan
egoitzara, eta irrati/ telebista eskola bat antolatu behar zela nola esan zidan, eta bertako euskararen eta itzulpenaren irakaskuntzaz ardura nendila eskatzera. (?) Martuteneko Itzultzaile Eskolako zuzendari nintzen une hartan eta bertan metatzen ari ginen esperientzia ez ezik, zenbait ikasle ere eraman genuen Donostiako Prim kaleko telebista/ irrati eskola jaio berrira (Andoaingo Udala,
|
|
|
55), Milagros Pérez Oliva k Espainiako estatuaren inguruan duen azterlana aipatzean, nabarmentzen du pazienteen% 70 behar adinako laguntza medikorik gabe hil zela: «Kontrolatu gabeko mina, arnasestua, estutasuna, okadak, izua edo nekea[...] Paziente guztiek, batek izan ezik, kateterren bat
|
zeukan
ezarrita hiltzean, eta, guztiek disnea edo arnasestua bazeukaten ere, kasuen% 76an baino ez zituzten oxigenoz lagundu. Leher eginda hiltzen ziren[?] Familien% 42ri ezkutatu egiten zitzaion heriotzaren berehalakotasuna[?] eta kasik guztiek partekatu zuten logela beste gaixoren batekin hil zirenean».
|
|
2016
|
|
|
2003tik 2005era bitartean Nafarroako selekzioak ere nazioarteko adiskidantzazko partidak jokatu zituen, Espainiako liga txapelketaren Gabonetako etenean. Sinbolikoki eta politikoki euskal selekzioaren eraginari aurre egiteko funtsa
|
zeukan
. UPNren gobernu erregionalistak, espainiar jarrerakoak, Nafarroa euskal nazionalismoaren proiektu politikoan txertatzen zuen euskal nazio taldetik bereizi nahi zuen.
|
|
|
Hala, nabarmendu behar da modernitatearen beste ondasun batzuk ez bezala, futbolak tinko dirauela, are eta indartsuago gainera, aldaketazko aro berrian. Espainiako futbol nazio taldearen berealdiko garaipenen aldiak, 2008 eta 2012 urte bitartekoak, aurrekaririk ez
|
zeukan
espainiar nazio harrotasunezko ospakizunak eragin zituen, eta nazio nortasunaren eta haren ikur eta sinboloen eraberritzea. Nolanahi ere, gertaerok futbolaren nazio aldarrikapenen mugak ere agerrarazi zituzten.
|
|
|
Ongizate Estatua aktibo eta prestakuntza eskaintzaile bilakatu behar izatearen arrazoia hauxe da: industria langabezia ziklikoa zenean, zentzua
|
zeukan
aseguru kolektiboak epe jakinetan bermatzeak, baina langabezia estrukturala bada, gaur egun bezala, langabeziagatik ematen diren prestazioak ez dira nahikoak. Horiek ahalmenak sortzen dituzten zerbitzu publikoen osagarri izan behar dute, bizitzan zehar gerta daitezkeen arazoei aurre egin ahal izateko (Hemerijck, 2011; Hemerijck, 2012:
|
|
|
Izan ere, 1798ko apirilaren 22ko errege aginduak monarkiako udal bihitegiak «contingente extraordinario» bat ordaintzera behartu zituen: 17 marabedi bihitegi bakoitzak
|
zeukan
gari anegako eta beste 17 marabedi diru funtsaren 20 errealeko (edo% 2,5) (Anes, 1968: 50).
|
|
|
alkateari eta bigarren errejidoreari agindua eman zitzaien «para que con el maior sigilo y cuidado hagan acopio de doscientas fanegas de trigo para el pósito al precio más moderado que pudieren para dar al panadeo»32 Jokaera bitxia: urrialdiak prezioak emendatzen zituen, eta ondorioz udal bihitegiak okindegiei garia saltzen zien, baina garia saldu ahal izateko lehenik erosi beharra
|
zeukan
, prezioak are gorago igo zitezen arriskua piztuz. Zorionez erosketok gutxitan egin zituzten, soilik egoera larrietan33 Premia berezirik ez zegoenean, 1775ean bezala, arduradunek zera zioten une hartan udal bihitegiak zeuzkan 36.400 erreal kuartoei buruz:
|
|
|
Ondotxo zekien horrelako kopururik ez zuela astearteroko merkatuan aurkituko. Zuzenean garia zutenengana jo beharra
|
zeukan
, eta, Aguraingo bi tartekariz baliatuz, halaxe egin zuen. Baina tartekariak aurkitzea ere ez zitzaion lan erraza suertatu.
|
|
|
1804an udal bihitegiko arduradunek 599 anega erosi zizkieten «a diferentes sugetos» inoiz ez bezalako prezioetan, 74 erreal anegako, aurrikusten zuten urrialdiari aurre egin ahal izateko45 Baina gero okindegiei ez zieten prezio horretan saldu, «mediante haver vajado considerablemente el precio de los granos y maiormente el de las arinas ultramarinas, motivos que mediaron para el panadeo a más vajo precio [56 erreal] que el coste de compras»46 Ondorioz bihitegiak diru galera nabarmena jasan zuen. 1807rako, urte horretako kontu balantzaren arabera, erakundeak ez
|
zeukan
erreal bakar bat ere.
|
|
|
Antzinako Erregimenaren krisian, Monarkia Hispanikoan zehar herritarrek hornikuntza arazo larriak pairatu zituzten. 1765ean ilustratuek bultzatutako aleen merkataritzaren liberalizazioak hornikuntza erraztea eta urrialdiak amaitzea
|
zeukan
helburu, baina ordura arte oso erregulatuta egon zen merkatua bat batean askatzeak kontrako ondorioa izan zuen. Hurrengo urteetan aleen merkatua libre mantendu nahi izan zuen koroak, baina, espekulatzaileen lana errazten zuen neurrian, merkataritza askatasunak urrialdiak (uzta txarrek eta gerrek sortuak) are kaltegarriagoak izatea besterik ez zuen lortu.
|
|
|
90). Uzta txarrak ezezik, ilustratuentzat ordura arteko sistema bera zen urrialdien sortzailea, haren zurruntasuna eta mugak eta, batez ere, merkatuarengan
|
zeukan
konfiantza eza. Hura aldatu beharra zegoen, eta aldaketak merkataritza librearen eskutik etorri behar zuen.
|
|
2017
|
|
|
bizkaitarra, giputza eta nafar lapurtarra. Arabako euskara izaera nahasikotzat
|
zeukan
eta bizkaitarrarekin batera sailkatu zuen, hainbat ezaugarrik hartatik aldentzen zutela aitortu arren. Larramendirena, dena dela, sailkapen aski erromesa da.
|
|
|
Lehenik eta behin, falangistek Bizkaiko gizartearen jarrera sozialaren bilakaerari buruz zeukaten aburua erakutsiko dugu. Alcala de Henares herrian kokatuta dagoen Administrazioaren Artxibo Orokorrean kontsultatutako dokumentuei esker, Falangek Bizkaian
|
zeukan
ikerkuntza zerbitzuak eginiko lanen ondorioak ikusiko ditugu. Esan beharra dago aipatutako ikerkuntza zerbitzu horrek argitaratutako emaitzak guztiz pribatuak zirela; horrela, bada, txosten horiek gordetzen duten informazioak ez du erregimenak argitaratutako buletinen ohiko tonu publizitario eta triunfanterik.
|
|
|
Nik, Paulok, Jesu Kristoren zerbitzari honek, idazten dizuet. Jainkoak deitu ninduen apostolu izateko eta Liburu Santuetan profeten ahoz aurrez agindua
|
zeukan
berri ona hots egiteko. Berrion hau Jainkoaren Semeari buruzkoa da, Jesu Kristo gure Jaunari buruzkoa, alegia:
|
|
|
Aurretiaz geneukan itzulpena, gainera, ez zen hain ona, ez hizkuntza aldetik ezta itzulpenaren beraren kaudimen eta fidagarritasunaren aldetik. Ez
|
zeukan
behar besteko zehaztasun ez koherentziarik.
|
|
|
Esaterako, hizkuntza sarritan arkaiko samarra gertatzen zen, sasoiko garbizalekeria tarteko, orduko itzultzaileen jitea eta idiosinkrasiaren eraginez. Aldi hartan ez
|
zeukan
indar modurik hizkuntza inklusiboak, genero arlokoak zehazki, eta hori ez zen benetan ezelango arazo, ez zegoelako generoaren inguruko ardurarik ez sentiberatasunik.
|
|
|
EABk ez
|
zeukan
ofizialtasunik, eta itzulpena ez zen helburu liturgikoaz egina. Egia esateko, eliz mundua ez zen ezelan ere bere erreferente nagusia.
|
|
|
Bestalde, oraingo enpresan lan egin aurretik sektore pribatuan lan egin duten hiru gidarik bizi izan duten diskriminazio egoera argitara ematen da elkarrizketetan. Agerian utzi dute bazterketa zuzendaritzaren partetik (A1 «Hemen ez dugu inoiz emakumerik nahi izan, proba bat egin nahi izan dugu»), lankideen aldetik (A1 «Batzuek bizi inposiblea egin zidaten») zein familiaren aldetik (A4«Nere anaiak garraio enpresa bat
|
zeukan
eta esaten zidan, nire enpresara ez etorri?») bizi izan zutela.
|
|
2018
|
|
|
EAJren gazte adarrean sartzeko ahaleginak egin ostean, Euskadi Ta Askatasuna sortzea erabaki zuten. EAJrengandik banatzeko erabakia talde horrek
|
zeukan
frankismoaren kontrako ekintzarako premiak eta izaera akonfesionalak eragin zuen. Gainera, euskal nazioaren oinarrizko elementua hizkuntza bihurtu zen, aurretik arrazak zuen garrantzia alboratuz (Zabalo, Odriozola, 2017).
|
|
2019
|
|
|
azken batean, zerbait esaten ari delako itxura egiteak jendaurrean jarrera bat eskatzen baitzuen. Laboarentzat interesa, hizkuntza bakoitzaren baitako poesia edo doinuak
|
zeukan
:
|
|
|
txikitatik arreta deitu zion bertako euskararen musikaltasunak eta izen hori baino zein aproposagoa hizkuntzarekin jolas egiten zuen errepertorioa izendatzeko. Lekeitiorekin eta lekeitiarrarekin
|
zeukan
loturaren adierazle bat gehiago «Cherokee, Lekeitio 8» kantua da. Bertan, Lekeitio eta Larrainen grabatutako ahotsak txertatzen ditu Cherokeetribuarenarekin batera; euskaldunen eta indioen artean zubia eraiki nahiko balu bezala.
|
|
|
Wolfsohnek ahotsaren lanketa ardatz
|
zeukan
eskola zabaldu zuen, Berlinen hasieran eta ostean Londresen. Azken horretan elkartu zitzaion Roy Hart ikasle gisa, famatua egingo zena bere antzezlan bokalekoengatik, baina psikologian ere aditua zena.
|
|
|
Momoition, bi elementuok osatutako multzoa sakonki aztertua izan da, haren jatorria IX. X. mendeetan kokaturik (García, 2001). Astigarribian, indusketak data berantiarragoa iradokitzen du, XI. mendea (Pérez, 2004), baina ordurako San Andres eliza eskualdeko elite politiko eta eklesiastikoen eskuetan ageri da, errentak jasotzeko eta kudeatzeko zentro gisa3, eta litekeena da, beraz, inguruko populazioentzat
|
zeukan
erreferentzialtasuna lehenago ere garatu izana.
|
|
2020
|
|
|
Legegileak, halaber, aukera oso ona galdu du Zigor Zuzenbideko kategoria batzuk Administrazio Zuzenbide Zehatzailera pasatzeko: inguruabar astungarriak edo aringarriak, oker gaindigarriak eta gaindiezinak, zigorrak zehazteko era, inguruabar horiek kontuan hartuta, etab. Arazoa lege honetan, beraz, Administrazioak zehapen ahalmenean zigorrak ezartzean
|
zeukan
irizpidezkotasuna ez dela aldatu eta legegileak berak muga gehiagorik jarri ez duela izango da. Zenbat eta lege irizpide gehiago jaso legeak, orduan eta segurtasun gehiago zigortzeko mementoan.
|
|
2021
|
|
|
Espainian ere Errestaurazioko erregimenak legeak egin zituen anarkismoaren aurka1 Halere, ez dirudi lege horien helburua izan zenik indarkeria libertarioari aurre egitea bide judizialaren bidez. Kontuan hartu behar da garai horretan erregimenaren botereek fisikoki eliminatzen zituztela terroristatzat hartzen ziren pertsona edo kolektiboak. Beraz," legedi antiterrorista" k ez
|
zeukan
nor erreprimitu. Gai honen harira aipatzekoak dira Severiano Martinez Anido jeneralak eskainitako datuak.
|
|
2022
|
|
|
Karlos Santamariak 1977an Euskal Unibertsitatea irudikatu zuenean ez
|
zeukan
buruan gure mundu hau eta bitartean ez dira nolanahiko aldaketak gertatu. Hegoaldean, Francoren diktaduratik autonomiara jauzia.
|
|
|
Lan egoera migrazioaren aurretik eta ondoren alderatzen denean, hau antzematen da: % 72,6k lana
|
zeukan
Euskal Herrian eta migratu ondoren,% 7,1 aurretik lanean egon zen eta orain lanik gabe dago,% 16,7 aurrez lanik gabe zegoen Euskal Herrian eta lana aurkitu zuen migrazioaren ondoren, eta% 3,6 lanik gabe dago migrazioaren aurretik eta ondoren.
|
|
|
Horrek esan nahi du egungo migrazio prozesuan harrera herrialdearen ezagutza urria dela. % 66k Europako herrialdeetan behinbehineko egonaldia edukitzeko
|
asmoa
zeukan. Azkenik, haien osasun emozional orokorraren pertzepzioa" normala" zen, baina emakumeen pertzepzioa gizonena baino hobea zen.
|