|
2000
|
|
|
Gasteizen guztira 971 aparkaleku daude lur gainean, lur azpian berriz, 3.079 ibilgailuentzat dago lekua. Iaz 105.366 ibilgailu
|
zeuden
hirian, orain bi urte berriz, 97.886 Pertsonako 0,48 ibilgailu dago bertan eta 1,37 familia bakoitzeko. Iazko ibilgailuen kopuru osotik, 84.456 ziren autoak, 11.265 kamioiak eta 326 autobusak.
|
|
|
Ni atzealdean eseri nintzen eta handik erraz erreparatu ahal izan nion jendearen ikusminari: irrikatan
|
zeuden
hiriko eta iragarki neonargitsuak ikusteko. Ni, ordea, leher kaka egina senti  tzeaz gain, azken boladan bezain axolagabe nindoan, baina ez denbora luzerako.
|
|
2003
|
|
|
Ahalegin handiak egin arren, koronabirusak eragindako arnas sindrome horrek, hotzeriaren herena eragiten dutenen familia berekoak, 1.550 pertsonari eragiten die 15 herrialdetan, eta 54 pertsona hiltzen dira ofizialki. Bestalde, gai horrekin estu lotuta, New Yorkeko osasun arduradunek pneumonia atipikoaren kasu berri baten berri eman zuten atzo, eta, horren ondorioz, orain arte bost gaixo
|
zeuden
hirian. Estatu Batuetan, 59 kasu susmagarri daude.
|
|
2009
|
|
|
Cusiren esanetan, udalek ere ondo hartu zuten ideia. Pozik
|
zeuden
hiriaren estetika gehiago ez zakartzen laguntzen duelako, eta, era berean, lanek herritarrei enbarazu gutxiago egiten dietelako oihal erraldoi horien atzean.
|
|
|
Hiriburuko biztanleak etxeko sotoetan ezkutatu behar izan zuten bost egunez. Georgiako tankeak
|
zeuden
hirian. Errusiak muga zeharkatu eta 150 tanke eraman zituen hiribururaino.
|
|
2010
|
|
|
Etxeak, teilaz estaliak, egurrezko galeriaz eta material bertsuzko bilbaduraz eginak, erabat deuseztuak izan ziren. Biztanleak, horietako gehienak festa batean
|
zeuden
hiritik at; geratu ziren gehienek hiribildua laga zuten erasoa hasi eta berehala. Gutxi batzuk hil ziren inpaktuak pairatutako babeslekuetan.
|
|
|
Gainera, Frantziatik ateratzeko ezinbestekoa zen itsasoz bestaldeko herrietako baimena edobisa. Auzi horretan, bakarrik Mexikok jokatu zuen eskuzabaltasunez, eta jendeguztiari herrialde hartan sartzeko aukera eman zion, inolako salbuespenik gabe.Erbesteratuei sarrera orokorra eskaintzeaz gain, Lazaro Cardenasen gobernumexikarraren ordezkariak Frantziako kontzentrazio zelaietan eta errefuxiatuakaterpetuta
|
zeuden
hiri nagusietan ibili ziren, jendeari beharrezkoak zituztenizapideak errazten, orduan prestatzen ari ziren espedizioak gorpuzteko helburuz7.
|
|
|
New Hampshireko college batean irakasle zirela adierazi zidaten; Helenek literatura latinoamerikarra irakasten zuen, eta Mary Annek itzulpen literarioa. Aldi labur baterako
|
zeuden
hirian. " Eta oso haserre gaude aurkitu dugun eguraldiarekin", adierazi zidan Mary Annek niregana hurbildu eta bere aterkiarekin babestuz.
|
|
2012
|
|
|
Ostegunean, istilu larriak egon ei ziren Kidalen, tuareg matxinada piztu zen gunean. Xariaren aurka protestan irten ziren ehunka emakume tuaregen aurka oldartu zen Ansar Dine, eta biharamunean haien bandera beltzak baino ez
|
zeuden
hirian, MNLAko ikur independentistarik ez. Jihadistek independentistei leporatu zieten aste osoan herritarrak bultzatu izana protestatzera.
|
|
|
Amazoniako konkistaren inguruan gizarte nagusiak zentsu zabalean zeukan kontzentzu baten isla aurkituko dugu: Amazonia «Terra Nullius» eta populazioz gainezka
|
zeuden
hirietako biztanleentzat hura «aginduriko lurraldea» zen (Calvo, 1990).
|
|
|
Bertako plaza eta kale estuetan arraza eta kultura diferenteko jendea nahasten zen eta hizkuntza ezberdinak ere erraz entzun zitezkeen eguneroko bizimoduan. Askoz lehenagoko aroak aztertuz, Julio Caro Barojak esaten zuen Ebro ibaiaren ertzetan
|
zeuden
hirietako merkatuak elebidunak izango zirela, non entzungo baitzen baskoien hizkuntza eta zeltiberiarrena. Eta geroago, latinera.
|
|
2014
|
|
|
1 Lehen banaturik
|
zeuden
hiriak elkartuta sorturiko hiri eremu handia.
|
|
2015
|
|
|
–hots egin zuen Fraggek?. Zenbat soldadu
|
zeuden
hirian?
|
|
2017
|
|
|
Ez da harritzekoa politika horrek eragindako zalaparta (istiluak, gazte taldeak gauez harat honat kaleetan abentura bila, lasaitasun publikoa aztoratuz) prezio txikia iruditzea agintariei, ordainetan tentsio sozialak baretzea lortuz gero. Izan ere, obsesionatuta
|
zeuden
hiri matxinaden beldurrez, uste zutelako txiroak egoeraren jabe eginez gero, emazteak hartuko zizkietela eta euren artean partekatuko zituztela (ibid.: 13).
|
|
|
Behin Blakeren indarrak hautsirik eta sakabanaturik, haren soldaduek modu ezberdinez jokatu zuten: batzuk saiatu ziren bere etxeetara itzultzen, beste batzuk Grande Armeeren menpe ez
|
zeuden
hirietara babes bila joan ziren eta, azkenik, beste batzuk gerrilletan sartu ziren borrokan jarraitzeko.
|
|
|
Estatuko eremuan sartu du, eta departamenduka zatitu, konkistatu dituen beste lurraldeak ez bezala europar etorkiko jendetza ugaria han plantatu du nahitara: milioi bat" oin beltz" Aljerian bizi ziren 1960an iparreko leihorrean edo horretarik hurbil, bereziki hiru departamenduetako buru
|
zeuden
hiri handienetan: Aljer, Oran, Kezentina. de Gaullek Afrika beltzeko Estatuak beren gain utzi ditu 1958an, independentzia gerlarik gabe lortu dute; Aldiz Aljeriak zazpi urte eta erdiko guduka gogorra egin du independentziaren erdiesteko().
|
|
2018
|
|
|
Ilun, huts eta mortu
|
zeuden
hiriko kaleak, umeltasun hits batek hartuak. Agur esateko ordua iritsia zen.
|
|
|
San Zerninen, kanpo aldeko kaleak kurbatu ordez, lerro hautsiaren eitea eman zieten, tarte zuzenez jarraituz kale Nagusiarekiko loturaraino. Gainera, kale nagusiaren desplazamendua gertatu zen albo batera, halako moldez non bi ertzeetan jarrita
|
zeuden
hiriko bi abiaguneek sakanek sortutako desnibelen hasiera gainditu baitzuten. Bada burguaren kale Nagusiaren kokagunean tokira egokitzea ez beste asmorik ikusi nahi izan duena, asmo bat Curia kalea edo hiri erromatarreko decumanus a luzatzeko, haren eragina Erdi Aroko bide sare multzo osoaren gainera hedatzeko horrela, baina ez du ematen.
|
|
|
Esparrua 1512an amaitu zen, Fernando Katolikoaren soldaduak Albako dukearen agindupean Iruñera sartu zirenean. Okupatzaileak kezkatuta
|
zeuden
hiria berreskuratzeko ahaleginak zirela kausa, berehala piztu baitziren, eta hiriaren defentsak indartzea erabaki zuten. Iruñeko kokagunea ere, Pirinioetako pasagunetik gertu, kezka iturri zen, Gaztelako eta Frantziako koroak liskarretan murgilduta baitzeuden garai hartan.
|
|
|
apezpikua eta haren egoitza, haren eliza eta elizbarrutia edo elizbarrutiko lurraldea, eta apezpiku hiria. Ezbairik gabe, hasieran, apezpiku egoitza eta eliza katedrala kokaturik
|
zeuden
hiria izendatu zuen. Ez dago argi agirietako aipamen gehienak hiriaz edo apezpikutzaz ari ote diren, Jaka edo beste hiri batzuekin eta haietako elizbarrutiko lurraldeekin gertatzen den bezala:
|
|
2019
|
|
|
Pitom, Ramses: segur aski, Niloren deltako ekialdean
|
zeuden
hiriak. Irteera 1,11. Horregatik, egiptoarrek lan arduradunak ezarri zizkieten israeldarrei lan neketsuetara makurrarazteko.
|
|
2021
|
|
|
Azkenik armada Kordobara heldu zenean, berriro desfile handia antolatu zuten. Egun haietan hiru enbaxada
|
zeuden
hirian etorrerari nolabaiteko oihartzun eman ziotenak. Fhas al Suradiq en gurdiak eta animalia gehienak utzi zituzten eta Musallan antolatu zuten ikuskizuna.
|
|
|
Garai horretan musikari eta artista ugari
|
zeuden
hirian, eta tabernako ateak irekita zeuden gazteentzat, ez baitzuten beste zereginik. Atzerritar ugari ere etortzen ziren.
|
|
|
Argi ikusten da auzoa porlanezko irla bat dela, bakartua, hirigunetik baztertuta. 3 kilometro
|
zeuden
hiri saretik auzora. 3 kilometro lokatz, 3 kilometro huts.
|
|
|
Guztia, noski, biztanleek auzolanean eraiki eta sortua. Madrilen, esate baterako, 1956 urtean 5.000 etxola baino gehiago
|
zeuden
hiri inguruan zein erdigunean sakabanatuta. Arazoa larria zen eta botere publikoek irtenbide desberdinak bilatu zituzten, batzuk besteak baino arrakastatsuagoak.
|
|
|
Eta kaleak eta etxeak argiztaturik
|
zeuden
hiri guztietan, ontziolak arraitsu, eta landa garaietarako errepide guztiak argiz eta jendez beterik gau guztian. Eta lurralde populatuen inguruko itsaso denetan, itsasontziak motorrak dar dar, eta itsasontziak belak puzturik, pertsonaz eta izaki bizidunez gainezka, nabarmen itsas zabalera joaki iparralderantz.
|
|
|
Ordura arte ez bezalako liburutegi publiko eta pribatuen sare batean aurkitu zuten babesa. Kopiatu ziren, eta salgai jarri ere bai elkarrengandik urrun
|
zeuden
hirietako liburu dendetan, berdin Brindisin edo Kartagon, edo Lyonen edo Reimsen. Jatorri desberdineko jendeak xarmatu zituzten, oso aspalditik hainbat belaunaldiz analfabetismoan bizi eta gero eskola erromatarretan irakurtzen erakutsi baitzieten.
|
|
2022
|
|
|
Arrats bero eta sargoria egiten zuen. Kuadrillako euskaldunak, Mertxe eta Jonan, ez
|
zeuden
hirian. Rambla ondoko tapa taberna moderno eta garbi batean elkartu ziren, hirian izan eta libre zirenekin.
|
|
|
Jirafa asko
|
zeuden
hiri hartako tximinietan lapiko koilarez burrunba egiten, lepo luzean galdutako oihuak atera nahian.
|
|
2023
|
|
|
Baina horren atzetik iritsi zen pandemia, eta, harekin batera, turismoa eten egin zen bi urtez. Edonola ere, aurten pandemia aurreko datuak gaindituko dituzten susmoa dute sektorean; martxorako beteta
|
zeuden
hiriko establezimendu turistiko guztien %67: 2022an hil berean baino hogei puntu gehiago.
|
|
|
Leku izugarria zen, ezagutu zuenak badaki, haize freskorako gordeleku bat. Ardo poteatzaileak eta mendizaleak besterik ez
|
zeuden
hiri batean, han egon ahal zinen musika entzuten eta garagardoa edaten. Imajinatu:
|
|
|
Ozeano Atlantikoa olatu politez beterik zegoen, eta brisa sartzen zen hirian. Une hartan, marokoarrak ez
|
zeuden
hirian, eta sahararrak gehiengoa ziren beren lurraldean".
|