|
2017
|
|
|
Zenbait minutuz egon zitzaion begira, ikusten ez bazuen ere; lamina hutsa begi parean jarri eta adi adi begiratzen zion, eta bere aurpegiak ikusteko gauza den pertsonaren keinua adierazten zuen magikoki. Eta bere begietan, bere begi nini hiletan, bat batean, argi distira islatu zen, argi orojakilea paperaren erreflexua zen edo barrutik
|
zetorkion
sua?
|
|
|
Bi mila urtean iraun duen hari bat bazela, telebistaren etorrerak hautsi duena. Biolentziaz hitz egitea ez
|
zetorkion
ondo, ez zen bere mundua, baina inposatu egin zitzaion, ezinbestean. Idazleak gauza inportanteei aurre egin behar die, hartara, hori da konpromisoa, kable bat izatea lurrera.
|
|
|
Baina Luisek argi zuen adoretsu izateko modu bakarra beldurra gailentzea zela. Mutikotan aitonari entzundako esakune hura
|
zetorkion
, errepika etengabean: " Jendea ez da alferrik galtzen sentitzeagatik, uzteagatik baino!".
|
|
|
Horren erakusgarri, bertan Anna Pavlova dantzaria ere aritu zela. Izena José Joaquín Olmedo poeta eta independentziaren aldeko borrokalari patriota guayaquildarragandik
|
zetorkion
.
|
|
|
Eta iztermami haien erdialdetik
|
zetorkion
, suge irritsez inguraturik, sentipen xurgatzaile eta latz hura. Eta etorriz zetorkion amodioaren zorabioa.
|
|
|
Eta iztermami haien erdialdetik zetorkion, suge irritsez inguraturik, sentipen xurgatzaile eta latz hura. Eta etorriz
|
zetorkion
amodioaren zorabioa.
|
|
|
Hurbilduz
|
zetorkion
azkenaren berri izan zuenez gero, bakardadean ahogozatzen zituen orduen bilbea josten duten milaka distirak.
|
|
|
Arratsaldeko ordu bietako bero eztanda olatuka sartzen zen leiho zabaletatik. Barne muinetatik igo eta bekokian lehertzera
|
zetorkion
mina sentitu zuen Frou frouk. Eskua jaso eta izerdi epela lehortu zuen.
|
|
|
Argi zuen. Hala ere emakumearen oroitzapena
|
zetorkion
, guanta21 zaurituak habiak egiten dituzten zuloetara itzuli ohi diren bezala.
|
|
|
Fusil kaxak saihetsean harrapatu zuen bete betean. Ostikada ostikadaren gain
|
zetorkion
.
|
|
|
Orain" Er Colorao" zen. Sugarrezko ile gorritik
|
zetorkion
gaitzizena.
|
|
|
Venezuela zen lehen Espainiaren arma erosle handi bat, eta ez dut uste alde horretatik Felipe Gonzalezek espantu handirik egiten zuenik. Kataluniatik Espainiari
|
zetorkion
hekatonbearekin oso okupatuta zegoelako izango zen, disidenteen abokatua.
|
|
|
Zenbat besarkada!, zenbat malko eta irri, denak nahastuta, zenbat kontu esateko Zuberoako hiriburuan lanean emandako neguko ordu ilun eta hotz haietaz! Udaberriaren argitasun eta pozarekin, alaitasun berria
|
zetorkion
ibarrari: halabeharrez etxeetatik lan bila urtero alde egindako neskak, emakumeak, etxera bueltatzen ziren.
|
|
|
Hori esan zuenerako Markos aizkora jaurti eta aurrez aurre
|
zetorkion
alprojaren harridurarako, bihotzaren parean zulatu zuen. Amorruak jota, eskuinaldean zeukan erraldoiak, gainera salto egin eta lurrera bota zuen zintzurra estutzen zion bitartean.
|
|
|
Halako batean joareen soinu izoztua berriro berpizten hasi zen eta joaldunek sototik atera ondoren, Maddiren atzetik aurrera egin zuten.Orduan Maddi bueltatu eta bere harridurarako, atzean zituen joaldun guztiak pulunpak astinduz, berari begira, bere zain antza. Bi lerroak aldendu eta joaldun zaharrena
|
zetorkion
soineko eta tresnekin eskuetan.Maddik ez zuen deus ulertzen, baina dena sekretupean idatzita balego legez, eta erritual bati mekanikoki erantzunez, joaldunez jantzi zuen: mahonezko galtzak, azpigona zuria, ardi larrua, ttuntturroa, zapi gorria eta isipua eskuan hartuz joaldun taldearen atzealdean kokatu eta Zubietako karrikak korritu zituen atzera eta aurrera behin eta berriz, harik eta herritik atera eta Itturengoen bila errekastoraino abiatu ziren arte.
|
|
2018
|
|
|
Kurrin kurrin! Soinua hurbiletik
|
zetorkion
. Kurrinka entzun zuen tokirantz begiratu eta bertan, argitasun berezi batez inguratutako zerrikumea ikusi zuen.
|
|
2019
|
|
|
Buckek sutondoan, ordu luze luzeak igarotzen zituen. Gizon beso luzea, hanka motza, eta iletsua
|
zetorkion
burura. Irudimenezko eta aspaldiko mundu misteriotsu hura.
|
|
|
Begiak egonezinik, sudurra erne, azaia tente. Basotik sekula baino hobeki
|
zetorkion
soinu berezi bat: ulua luze eta etsia.
|
|
|
Lehenbizi pista bat marraztu zuen, biribila gutxi gora behera. Gero, bakoitza nahi izan zuen lekuan kokatu zen, eta era berean, bakoitzari egokien
|
zetorkion
garaian hasi eta bukatu zuen, beraz, lasterketa noiz amaitzen zen jakitea ez zen gauza oso erraza. Hala ere, handik ordu erdi batera gutxi gora behera, lehorturik zeudenean Dodoak bat batean deiadar egin zuen:
|
|
|
Gero eskaileratako oin hotsak nabarmendu ziren eta bila
|
zetorkion
Untxia zela konturatu zen.
|
|
|
Osteratxo bat egiten zuen bakoitzean joaten zen bezala zihoan, astiro. Errepidean berrogei bat metro egin baino ez, eta atzetik
|
zetorkion
autokoaren klaxon hotsak erne jarri zuen. Astiroegi zihoan.
|
|
|
Ebbe, Alfhild forentsea telefonoan Deia harrera gunetik
|
zetorkion
.
|
|
|
Aspaldikoa zenez kontua mundu guztia zegoen jakinaren gainean. Ospea eta aintza arrantzalearen semearen kasua argitu zuenetik
|
zetorkion
. Orduko kasuak Osloko biztanleria zur eta lur utziko zuen.
|
|
|
Inspektorea lepoko zauriko mina gero eta handiagoa zelakoan zegoen. " Hau zelan da posible?", barru barrutik
|
zetorkion
pentsamenduan sufrimendu keinua aurpegian agertzen zuela, ustekabean lasaigarri pare bat ahoratuko zuen. Iturria non zegoen begiratuta zuzendu zen ahoa ur jarioaren behean jartzeko, eta zurrutada luzea, amaigabea, itotzeko bestekoa eman zuen.
|
|
|
Sarbidea zeharkatu ondoren, aurre aurre aurkitu zuen harrera mostradorea. " Orain ez dut atzerabiderik, aurrera egin"
|
zetorkion
burura, nolabait instintuak babesa emango balio bezala.
|
|
|
Goizaldeko hirurak zirelako ere izan zitekeen. Kasua, hariren bat soilik lotzeko faltan buruan bueltaka kiribila eginez zuena, behin eta berriz, film batean bezala
|
zetorkion
.
|
|
|
bulegokoek egiten zioten deiari galdera doinuaz erantzungo zion. Deia harrera lekutik
|
zetorkion
.
|
|
|
Ebbe, dei pertsonal bat duzu, Daia du izena deia sarrera gunetik
|
zetorkion
. Telefonoa eskuan zuela, Gulbrandseni zuzendu zitzaion, dei pertsonala zuela, eta arren bakarrik uzteko aginduz.
|
|
|
Hannibal Lesterren seme propioa. Ez nezakeen zehaztu odola ala ketchupa, zer
|
zetorkion
ezpainetan behera.
|
|
|
katedralaren aldera zuzentzen zen odolaren haztegia. Poternako tunelaren maldan atzeman nuen azkenean isuria burrustan
|
zetorkion
gizona.
|
|
|
Autobus geltoki hutsaren aterbean jarri ginen elkarren ondoan, deus ez bailitzan. Kolpatuari, zikin, pizza eta goitikin urrina
|
zetorkion
. Zinezko zaborra bilakatua zen, txirotasunaren zurrunbiloetara belaunaldi osoak aurtikiz, opulantziaren eta arrogantziaren mendeak ekoizten zituenen antzekoa.
|
|
|
Kantu honen lehen arrastoa Manuel Lekuona pilotariaren kontakizun batetik datorkigu. Manuel Lekuona Errenterian bizi zen arren, oiartzuarra zen sortzez, Urkalle baserrikoa, eta hortik
|
zetorkion
denek ematen zioten ezizena. Badirudi, XIX. mendearen erdi aldean pilota partida bat jokatu zuela Donibane Garazi aldean eta baita irabazi ere.
|
|
2020
|
|
|
Nondik
|
zetorkion
nafarzaletasun suhar hura. Denboran urruna baina odolez hurbila zuen egitate batekin hasirik, familian bazuen arbaso umant bat 1764an jaioa Iruñean, Tadeo Luis Monzon Ipenza, 1787an, Bergaran jaiotako Maria Merced Olaso Abariarekin ezkondu zena, hartara Monzonen leinua Erdi Aroko Olaso ahaide nagusi ganboarrarekin uztartuz.
|
|
|
Litekeena zen ez zutela euren gogoko beste inor aurkitu The Hillsen, edo, ziurrenik, The Hillsen beste inork haiek gogoko ez izatea ongi begiratuta, gauza bera ziren aukera biak. Fidel halako hausnarketetan zebilela konturatu zen, irakurtzen hasi gabe, eta alferrikako erresumin hura nondik
|
zetorkion
eta nola kontrola zezakeen aztertu zuela erabaki zuen.
|
|
|
Astebete inguru joana zen gizon zaharrak, gauerdi batez bat batean esnaturik, eskua luzatu eta ohean bakarrik zegoela ohartu zenean. Gela ilunpean zegoen, eta leihotik negar isilaren soinua
|
zetorkion
. Ohean jesarri eta entzuten geratu zen.
|
|
|
Kalean bai, baiña parke baten ondoan nahi zuen etxea: barnetik etorkizuna igartua
|
zetorkion
ezkero, etor zekizkion kanpotik bederen berdetasuna eta hostoen zurrumurrua.
|
|
|
Ez zijoan lasai, ordea. Behin eta berriz
|
zetorkion
burura esakuntza labur hura: " bakarrik ote?".
|
|
|
Beheitik abotsen eta oinkaden zalaparta
|
zetorkion
; eta tarteka, agurtza gisa, lelo berbera: " Hil egin da... hil egin da"...
|
|
|
Romain' ek geltokiaren ondoan besotik Elsa heltzean, eritasun hortaz ari zan hau pentsatzen; eta horregatik hartu zuen hain izu haundia, heriotzaren irudia ez baitzebillen Elsa' ren kaskoan txit urrun une hartan. Bestez ari zan oraingoan, egia da; baiñan egoki
|
zetorkion
lehenagoko katramilla egiazko hura aipatzea.
|
|
|
Goragalea
|
zetorkion
Elsa' ri; eta aitaren gogaide antzeman uste zuen berriz bere burua. Eta ezer ez entzuten saiatzen zan, entzunda ere ez aditzen hobeki.
|
|
|
1958 ko udaberri hartan zoriontasuna siñistu zuen, bihotzean ugari zeramalako beharbada. Luc' ek eta Elsa' k berak Brugge' ko ubideetan zehar egin zuten bidaia irriparretsua
|
zetorkion
burura; eta ontzi txukun hartan, Venezia' ko margoetakoen anaia bizkia, zubitxo baten azpitik igarotzean, Luc' ek esan ziola: " Zoriona zeu zera neretzat, Elsa.
|
|
|
Elsa' k onartu egiten zuen hau; baiña ixillarazteko gogoa
|
zetorkion
barne barnetik: " Hori ez da etxe huntan esan behar!".
|
|
|
Hélène Auquier Scheelen' en andrearen ahizpa mutxurdiña Châtelet' etik etorri ohi zan, eta bere azkeneko" amoranteen" arazoak kondatzeko ez zan herabe (eta hau itsusia eta 68 urtekoa izaki!): alegia, nola
|
zetorkion
agurtzera arrastirian ez dakigu zein agure, beti irribarrez omen; nola beste senton bat exeri ohi zan bere ondoan elizaren ondoko aulki batean, berarekin berriketa egitera; eta eta abar. " Arrakesten" zerrenda ez zan bereala bukatzen:
|
|
|
Irakurle ez ezagun hura bezelaxe, Pierre ere beltxargei begira gelditu zan lipar batez; eta zingira paketsu batean beltxarga zuri geldi bat igeri baiño ikuskari olerkitsuagorik mundu huntan ez dagoela siñistu zuen. Edertasunari sustraiez josirik, berriz, Elsa' ren oroitzapena
|
zetorkion
: Elsa' ren begirada berriz islatzen zan aurrean, zingiraren ispilluan; Elsa' ren besoa heldu uste zuen zorionik bizienean bidexka illun haietatik ixilka biak pasean; Elsa' ren algara alaiak entzun uste zituen ur xirriparen erasian gaillen...
|
|
|
Utzi zuen alde batera fusila eta hartu zuen eskuetan ezpata, kriss deitzen zaion ezpata. Han
|
zetorkion
orangutan ikaragarria. Su garretan.
|
|
|
Atzetik
|
zetorkion
Sandokan. Urduri, ordea.
|
|
|
Eta haruntz zuzendu zen hartza. Laino Gorrik ikusi zuen zer
|
zetorkion
neska hari. Eta hartzarengana zuzendu zen fusilarekin.
|
|
2021
|
|
|
Banekien nik gure aitak aldizka zeharo egoskor jotzen zuela, askotan ere oso zuzenak iruditu ez zitzaizkidan erabaki batzuk hartu zituela, besteak beste oraindik Frankoren garaian bere langile batzuk kalera bota egin zituenean eskubide sindikalak eskatu zizkiotelako. Baina banekien ere gure aitak gauza batzuk ezin zituela ulertu, ez zela bertan jaioa, ez eta herrian mika urte igaro eta gero ere, bere bizkar gainera
|
zetorkion
mundu berrirako, saiatuta ere ez zela moldatuko garai berrietara, aspaldiko ohitura txar eta samingarrien menpe bizi baitzen. Hala eta guztiz ere, noizbait norbaiti kalterik egin baldin bazion, ez zuen apropos egin, eta ez zuen ere inoiz behar baino bortitzago egin, gozatzeko edota are gutxiago inolako atarramenturik ateratzearren.
|
|
|
Ordaindu nuen eta lehen bezala jarraitu genuen. Karloxek, berriz, ez zuen burua altxatzen, eta gaitz baten atzetik beste handiagoa
|
zetorkion
. Horrela hiru hilabete eman ondoren eta oinaze handiren artean zendu zen.
|
|
|
Ostatua eta mahia jarri zizkion, baina aldean zeraman urreak jakin mina eta irritsa piztu zizkion etxe nagusiari. Herriko buruzagiarengana joan eta hainbeste gauza esan eta egin zituen non buruzagiak iritsi berriari deitu eta urre hura nondik
|
zetorkion
argitzeko agindu baitzion.
|
|
|
Inoiz ere baino hobeto jo zuen Sadkok egun hartan, eta berriro
|
zetorkion
lana ospatzeko kopa bat ardo, eta lupulu aihenezko zerbeza urre kolorekoa eskaini zizkioten... Horrekin, berriketan eta gonbidatu guztien aurrean fanfarroikerian hasi zen musikaria.
|
|
|
117 Harrigarria, edonola ere, hurbil baino hurbilago baitzuen ondarrutarrak 1876ko karlistaldiaren amaieratik
|
zetorkion
" franko" hispano kristauen paralelismo politiko ideologikoa ezertaz ere ez ohartzeko.
|
|
2022
|
|
|
Milak, haatik, gero eta biziago sentitzen zuen erraietatik
|
zetorkion
haur beharra. Ama izan nahi zuen.
|
|
|
Goi mailako gaitasunarekin lortu zuen Juliok esatea ezkutuan gordeta zuena. Garunean geratzera
|
zetorkion
eta labankadaren erara sartu zitzaion historia guzti hura karga emozional izugarria zen berarentzat. Azken galdeketa hura nola hasi zen etorri zitzaion burura.
|
|
|
Ramonek nano pintxearen azken helbidea aurkitzen badu telefonogunetik edo mugikorrera deituko dizuegu. Birras, Jesus Rio de Ocaren ezizena zen, eta hatzari eraztuna bezain ondo
|
zetorkion
, Corona edaten bera lurrera botako zuenik ez zelako inor ezagutzen, beno markaren kontua berdin zitzaion, errez errez edaten baitzuen Pacifico, zein Sol edo Bohemia, Modelo, Indico edo Tecate. Oso elementu berezia zen.
|
|
|
Zer MARTXIKOT, oraindik ez dakit. Hari izena Martxikotene etxetik
|
zetorkion
. Ponteko izena Filomeno zuela esan zidan aitak, Martxikotenera eraman ninduen lehen aldian:
|
|
|
Hamasei urte Bk, Peñaflorida institutuko ikasle. Gogoan du nola ikastetxetik irten eta Sancho el Sabio kalean barrena joan zen, alde guztietara begira, atzetik segika baten bat ote
|
zetorkion
ere. Hitzordua Sancho el Sabioko etxe batean zuten, kalearen hasiera samarrean, arratsaldeko seiak aldera, oker ez badago.
|
|
|
Ez zuten ezer lortuko horren ordez, arrazoia zen besterik gabe Azenarik esker oneko izan behar zuela izendapen eta emandako maila sozialez baino tituluarengatik. Dena den, jaun gazteari imajina bat
|
zetorkion
burura. Azenarik Gredoseko behortegiak zituen gogoan.
|
|
|
Hara joaten zenean hondartzatik ibiltzen zen eta oinak bustitzen zituen. Une haietan Benito
|
zetorkion
burura. Baina, bestela, gustura zegoen lan handia egin baitzuen.
|
|
2023
|
|
|
Gurasoengandik eta meatzariengandik
|
zetorkion
Luterori deabruetan, sorginkerietan eta iragazki magikoetan sinesteko joera; deabru inkuboek urdangekin haurrak izan zitzaketela pentsatzen zuen; pentsatzen zuen emakume batzuk gai zirela gaixotasunak, heriotza eta ekaitzak eragiteko edo uzta galarazteko; horrela, bere anaia bat sorginkeriak eragindako gaitz baten ondorioz hil zela pentsatzen zuen. Kristo eta deabrua biak ziren benetakoak Luterorentzat eta etengabe borrokan ari ziren, Elizaz eta munduaz jabetzeko.
|
|
|
gainontzekoa, ongi zetorkionean, hilaren bukaeran bidaliko ziola. Vincentek galdetzen zuen ea Theok begiratzen zion noiz
|
zetorkion
ongi Vincenti; ez zuela nahi izan Theok babesten zuen pertsona; pena handia izango zuela bi anaiak bereizten baziren, baina erdizkako adiskidetasunaz ari baziren, zer besterik gelditzen zen.
|
|
|
Aitak etxetik bota zuenean, Vincent Hagara joan zen Mauverengana eta esan zion ezin zela luzaroago egon Etten en eta beste nonbait bizi behar zuela; Hagan egon nahi zuela esatean, Mauvek onartu egin zuen. Aitak esan zion bere gastuak ordainduko zituela, baina Vincentek ezin zuen onartu aitarengandik
|
zetorkion
ezer; Vincentek Theori eskatu zion dirua, pentsatzen baitzuen Mauvek nahikoa egiten zuela artea irakastearekin.
|
|
|
Aitona beti ari baitzen aginduka, Kepak ezin zuen jasan, aita berak gorrotoen zituen guztiaren irudia baitzen, Burgos aldeko herrixka batetik etorritako nekazari egoskor eta atzerakoi peto petoa, den dena pikatxo eta palaka konpontzen zutenetarikoa, den dena politikaren erruz eta batik bat agintari alfer eta ustelek hankaz gora zegoelakoan. Nik uste Kepak txakurrei... poliziei ai ene, aspaldiko hizkerari ezin uko egin ere!, harrika egiten zien aldiro bere aitari jaurti egin balio bezala zela, edo bestela ezin asmatu nondik
|
zetorkion
amorrazio handi hura.
|