|
2001
|
|
|
Etorkinen taldeak
|
zergatik
daude gaur egungo Atzerritar Legearen aurka?
|
|
2003
|
|
|
Ez produktuaren osaerak (denetan, oso antzekoak), ez dastatze probako emaitzek, ezta formatu komertzialak ere (240 gramotik kilora bitartean) adierazten dute
|
zergatik
dagoen prezio batetik bestera horrenbesteko aldea.
|
|
2006
|
|
|
Ozeanoen batez besteko sakonera 4.000 metrokoa da, eta hezurrak dituzten arrainak bakailaoaren ahaideak 9.000 metrora bizi dira itsasoaren azpian. Adituek ez dakite ziur
|
zergatik
dauden marrazoak Abisako sakontasunetatik kanpo, baina iradoki dute arrazoi bat izan daitekeela elikadura baliabideen urritasuna. “Itxuraz, planetako ozeanoen %30ean daude marrazoak.
|
|
2007
|
|
|
Hala ere, beren ahalmen errealen gainetik zorpetze maila izateko arriskuari aurre egiten diote, eta horrek esan nahi du gastatzen jarraitzeko tentazioa sortzen dutela. Orduan,
|
zergatik
daude hain berankor gutxi. Gero eta handiagoa da aurrezten denaren eta era askotako zorpetzeengatik bankuei ordaindu behar zaienaren arteko aldea.
|
|
|
Ildo beretik, Pazientearen Defendatzailearen Elkarteak (Madrilen du egoitza) irailean salatu zuen “erditze guneetako haurren heriotza tasa %20 hazi dela”. Erakundeak idatziz jakinarazi zion Osasun ministroari, Bernat Soriari, azaltzeko
|
zergatik
dagoen ahalegin hori erditzeak naturalak izan daitezen, zesareak txarrak balira bezala. Pazientearen Defendatzailearen ustez, erditzeko geletan heriotza gehiago izatearen arrazoi nagusietako bat da “osasun profesionalek zesarea bezalako esku hartzea saihestu nahi dutenean jasaten dituzten kalte konponezinak”.
|
|
2008
|
|
|
Birusak eraikitzeko proteina egitura duen molde molekular bat sortu dute ikertzaileek Yonseiko Unibertsitateko Myongsoo Lee taldeak azaldu du hori, Seulen, “Angewandte Chemie” kimika aldizkarian argitaratu berri den artikulu batean: “Nanoegitura zilindrikoek abantailak dituzte esferikoen aldean, bizirik irauten dutelako, eta horrek azal lezake
|
zergatik
dauden hainbeste filamentu birus naturan. Ezinbestekoa da birus artifizialen forma eta tamaina kontrolatzeko estrategia orokorra aurkitzea”.
|
|
2009
|
|
|
familia aberatsetako ikasleek 117 puntu lortu zituzten batez beste, eta 93 gainerakoek. Ikerkuntzan ez zen aztertu
|
zergatik
zegoen harreman berezia keinu komunikazio goiztiarraren eta hiztegiaren garapen hoberenaren artean. Autoreen arabera, keinuek zeharkako zeregina izan dezakete hitzen ikaskuntzan, gurasoen esku hartze ona dagoenean.
|
|
|
Gakoa kinasa D1 (PKD1) proteina da. Proteina hori aktibo badago, tumoreko zelulak ezin dira mugitu, eta horrek azaltzen du
|
zergatik
dagoen gaitasunik PKD1 minbizi inbaditzaile batzuetan. Metastasian, minbizi zelula inbaditzaileek seinale biologikoei erantzuten diete, eta tumore primariotik urrunduz mugitzen dira.
|
|
|
Nolanahi ere, nikotina maila horrekin perretxikoak jatearen ondorioak arinak izango liratekeela dio, zorabioak, buruko mina eta bihotz erritmoa areagotzea barne. Europako erakundeak ez daki
|
zergatik
dagoen nikotina Txinatik datozen perretxiko deshidratatuetan, baina uste du pestiziden erabilerak edo beste faktore batzuek eragin dezaketela, hala nola lehortze prozesuan gertatzen den ustekabeko kutsadura batek. Datu falta eta gai horrek sortzen duen ziurgabetasuna ikusita, EFSAk zehazten du adierazitako muga (0,036 miligramo kiloko) oraindik behin behinekoa dela.
|
|
2010
|
|
|
SETEMen webgunean (www.lossecretosdelosbancos.org) bankuen praktika batzuk ezagutu daitezke. Finantza Etikoen hobariak berretsita,
|
zergatik
daude horrelako banku gutxi gaur egun. Desinformaziora eta herritarren arteko nahastera itzultzen gara.
|
|
2011
|
|
|
Azkenik, Bizkaian beste era batera ikertu da, eta probintzian jarduera horrek guztira 500 milioi euro inguru mobiliza ditzakeela kalkulatzen da, hau da, lurralde historiko horretako BPGaren %1, 58 Boluntarioen benetako bolumena neurtzeko zailtasunak zaildu egiten du haien eragin ekonomikoa zenbatestea. Baina,
|
zergatik
daude hainbeste zailtasun ekonomietako boluntarioen balio ekonomikoa neurtzeko. Espainiako Boluntarioen Plataformaren arabera, bi arrazoi daude:
|
|
|
Lana errazteko, Lundbeck laborategiak, Nerbio Sistema Zentralean (NSZ) espezializatuta dagoenak, duela gutxi biloba baten eta haren aitonaren historia kontatzen duen komikia argitaratu du, eta lehenengo dementzia seinaleak garatzen ditu. Aspertuta dauden opor batzuetan, gazteak jakingo du
|
zergatik
dagoen desorientatuta aitona, gauzak ahaztu egiten zaizkio eta orain arte izandakoa ez bezalakoa dirudi. Gaztelaniaz, katalanez, galegoz eta euskaraz argitaratutako komiki hau hizkuntza erraz eta argiarekin argitaratu da, haur eta nerabeek dementzia hori hobeto uler dezaten.
|
|
|
Psoriasiak eragindako hanturak aldaketak eragin ditzake pertsona baten kolesterolean; besteak beste, dentsitate handiko lipoproteinaren (HDL) funtzioa ahultzea, kolesterol “ona”, Pensilvaniako Unibertsitatean berriki egindako ikerketa baten arabera. Aurkikuntza hori berresten bada, azalduko da
|
zergatik
dauden arrisku handiagoan psoriasia, larruazaleko gaitz kroniko bat, bihotzekoak, garun hodietako istripuak eta heriotza kardiobaskularra, batez ere psoriasia ertaina edo larria bada. “Anekdotikoki, ikertzaile askok ikusi dute HDL maila baxuagoa izan daitekeela hantura egoeran, hala nola artritis erreumatoidea, psoriasia eta baita obesitatea ere”, adierazi zuen Pensilvaniako Unibertsitateko prentsa ohar batean ikerketaren egileak, Nehal Mehta doktoreak, Kardiologia Prebentiboko Unibertsitateko Arrisku Sukoiaren Klinikako zuzendariak.
|
|
|
North Face Eskiatzea, hormak eskalatzea, motozikletan edo zakurrek tiratutako leran joatea, goi mendiko lasterketetan muturreko tenperaturetan parte hartzea… Neguko kirolak dira denak, eta arrisku maila handia edo txikia dute. Orduan,
|
zergatik
egon genuke gure mugikorretik deskonektatuta edo GPS nabigatzailea erabili gabe, pinuz eta izeiz betetako hegaletan ibili edo muino elurtuak gurutzatzen ditugun bitartean. Une honetan, komunikazioak bizitza salbatu diezaguke erorketa, elur jausi edo bat bateko denbora aldaketa baten aurrean.
|
|
2012
|
|
|
Portaera horrek eboluzionatu egiten du, eta, lau hilabetera, haurrak 14 eta 15 ordu bitartean egiten du lo egunean; eta 13 eta 14 bitartean, haurrak sei hilabete bete ondoren. Orduan,
|
zergatik
daude jarraian beste batzuek baino ordu gehiago lo egiten duten haurrak. Herentzia genetikoak haurraren loaren iraupenaren eta kalitatearen %50 zehazten du, eta faktore erabakigarria da (%40raino) lo egiteko arazoak agertzeko orduan.
|
|
2013
|
|
|
Zure txakurraren aurkako txertoa jarri nahi baduzu kanpaina publiko baten bidez edo diruz lagundutako kanpaina baten bidez, kontuan izan ezin duzula autonomia erkidego guztietan egin. Artikulu honek azaltzen du
|
zergatik
dauden txertaketa kanpaina publikoak Espainian desagertzeko arriskuan eta non funtzionatzen duten. Amorruaren txertoari buruz kontuan hartu beharreko hiru gai ere aipatzen ditu.
|
|
|
Hipno erditzea: zer da eta
|
zergatik
dago modan?
|
|
|
Kirolaren elitean gero eta emakume gehiagok amatasunaren aldeko apustua egiten dute beren karrera profesionalari uko egin gabe. Artikulu honetan azaltzen da
|
zergatik
dauden atletak ama izateko unerik onena aurkitzeko zailtasunak, eta nola izan behar duen entrenamenduak haurdunaldian. Kirolari batzuen istorioak ere azaltzen dira, amatasunari aurre nola egin erakusten dutenak, eta txapeldunak izaten jarraitzen dutenak.
|
|
|
ilustrazio, marrazki eta katuen ibilera irudikatzen duten jostailuen erdiak okerrak dira, ikertzaileek ohartarazten dituzte. Artikulu honetan katuak nola ibiltzen diren, zergatik diren hain eraginkorrak eta
|
zergatik
dauden ibiltari perfektuen adituak azaltzen dira.
|
|
|
Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA) uste du ezin duela giza osasunean eraginik izan, eta, beraz, aldatu egiten du. Artikuluak azaltzen du zein diren azken berrikuntzak erabilera berri horiek
|
zergatik
dauden justifikatuta.
|
|
2014
|
|
|
Felidoak lo egiten dute seguru, bero eta lasai daudenean. Baina,
|
zergatik
daude katuak esnatu eta gauez lo egiten uzten digutenak. Nire katua gauetan esnatzen zait Irudia:
|
|
2015
|
|
|
«pobrezia ez da bat batean gertatzen den zerbait, hondamendi natural bat bezala», prozesu bat baizik. Horregatik, kasuak testuinguruan jartzearen alde egiten da, «egoera horretan nola eta
|
zergatik
dauden azaltzeko». Gidak honelako adierazpideak saihestera animatzen ditu:
|
|
|
Felidoen ametsari buruzko misterio horiek guztiak argitzen dira artikulu honetan, eta hankaz gora lo egiten duten katuen bideoak erabiltzen dituzte. Era berean,
|
zergatik
dauden hain sakon eta bat batean zergatik esnatzen diren hain harrituta sentitzen dira.
|
|
|
Baina hipotesi hori, telefonoaren erabileraren arrisku eta galerei lotutako ia guztiek bezala, berretsiko duten ikerketa berriak behar ditu. Artikulu honek xehetasunez azaltzen du, eta deskribatzen du
|
zergatik
dauden helduak helduak baino presenteago gailu digitalen gehiegizko erabilerak eragindako asaldurak baino. Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) jarrera ere aztertzen du.
|
|
|
Garai honetako eguraldi ezohikoak neguko suak aurreratu ditu, oro har, otsailean edo martxoan. Artikulu honek adierazten du
|
zergatik
dauden baso suteak neguan, nor diren erantzuleak eta zer neurri hartu behar diren horiei aurre egiteko.
|
|
2016
|
|
|
Gainera, hartualdiak luzeagoak eta nekagarriagoak izaten dira, eta, ondorioz, haurrak ez du behar adina elikatzen eta esneak ez du esnerik egiten. Artikulu honek azaltzen du zer den mihi lerro laburra,
|
zergatik
dagoen orain baino kasu gehiago, zer ondorio dituen eta nola tratatu arazo hori.
|
|
|
Ekosistema eta habitat bikainak dira, biodibertsitatean aberatsak, eta horien artean Espainia dago. Artikulu honek munduko 35 leku berezienak adierazten ditu, Espainiak eremu berezi horietako batean
|
zergatik
dagoen eta leku horiek nola babestu ditzakegun azaltzen du.
|
|
|
Haurrak 4 urte baino gehiago dituenean, inguruko errealitatea aztertzeko eta ulertzeko nolabaiteko gaitasuna izaten hasten dira. Hizkera sinplearekin argitu ahal zaie
|
zergatik
dagoen ohiko kontsumorako gomendatzen ez diren hainbeste produktu, eta zergatik egin nahi duten arreta fabrikatzaileek pertsonaia ezagunekin edo kolore erakargarriekin. Enpresek errentagarriak izatea dute helburu, eta, horretarako, gomendagarriak ez diren produktuen kontsumo atsegina bultzatzen dute, oro har, azukre kantitate handiekin, gure pankreari gehiegi lan eginez.
|
|
|
zapore mikatza hautematea (edo, gutxienez, substantzia mingotsa, PROP) adinarekin txikiagotzen zen. Kontuan hartzen badugu landareek zapore mikatzaren hartzaileek onartutako substantzia asko dituztela, agian azalduko genuke
|
zergatik
dagoen ugaltzea nerabezaroaren amaieran. Are bitxiagoa:
|
|
2017
|
|
|
Animalia hauek ezin direla lagun izan esaten duenak ez ditu ezagutzen #ComOperos eta Gatos etiketak eta ingelesezko bertsioa #LikEcat Sd Dogs sare sozialetan. Artikulu honetan azaltzen da
|
zergatik
dagoen usteltzen harburuen eta felinoen arteko ustezkoak errealitatea baino mito gehiago, eta nola izan dezakeen adiskidetasuna oso indartsua jokoak eta espazio komunak partekatzen ikasten badute. Zakur eta katu bizien eta harrigarrien arteko laguntasunari buruzko zortzi istorio ere biltzen ditu, Instagramen irudi eta profil ilunekin, non harburu eta felidoak lagun onak baino gehiago diren, umore ona ematen duten argazkiak, eta egunik iletsuena egiten dute!
|
|
|
Zorionez, felino noctámbuloaren erloju biologikoa aldatu egin daiteke, ohera joan aurretik programatutako jokoen bidez, eta afaltzeko ordua atzeratu, ohean sartu baino minutu batzuk lehenago. Baina,
|
zergatik
daude gauez lo egiten uzten ez duten katuak. Zergatik esnatzen dira katuak gauez?
|
|
|
Lurraren Soberakinaren Eguna da, gure aztarna ekologikoa gero eta handiagoa dela ohartarazteko eta guztion artean zer egin daitekeen jakiteko, guztion artean zer egin dezakegun jakiteko. Artikulu honek azaltzen du zer den Lurraren Soberakinaren Eguna,
|
zergatik
egongo den bihartik aurrera zor ekologikoa planetarekin eta data hori atzeratzeko gakoak.
|
|
|
Hala ere, klima aldaketak, laboreen gehiegizko ustiapenak edo gaixotasunen arriskuak, biodibertsitaterik ezak, hurrengo hamarkadetako eguneroko ohitura hori desagerraraz dezakete. Kafea desagertzeko arriskuan
|
zergatik
dagoen eta hura salbatzeko zer konponbide dauden azaltzen du artikulu honek.
|
|
|
Kafea desagertzeko arriskuan
|
zergatik
dagoen Irudia: amenic 181 Gaur egun kafea landu daitekeen eremuak% 88 murriztu daitezke Hego Amerikan 2050 aldera, klima aldaketaren erruz.
|
|
|
Pedro Simões Posible al da pobre izateari uztea? Baina
|
zergatik
dago hainbeste pobrezia eta hain zaila da handik ateratzea. Arlo soziopolitikoan, hazkundearen onurak hobeto banatzea, garapen inklusiboko politikak sustatzea eta pertsonen ongizateari, osasunari, saneamenduari eta gatazken eta hondamendi naturalen babesari dagokionez pertsonen ongizateari laguntzeko neurriak bultzatzea da helburua.
|
|
|
Espainian hainbeste sute
|
zergatik
dauden azaltzen duten 11 akats
|
|
2018
|
|
|
Hemen azalduko dizugu likido preziatu hauen kalitatea
|
zergatik
dagoen lotua beren itxurari, intentsitateari eta mikaztasunari.
|
|
|
Facebook kasua: 9 gako zure datuak
|
zergatik
egon daitezkeen arriskuan ulertzeko
|
|
|
Karbohidratoak landareetan, frutetan eta azukreetan daude, nahiz eta almidoi ugari duten elikagaiak izan (patata, ogia, arroza, pasta eta zerealak). Atkins Dieta, zertan datza eta
|
zergatik
daude arriskuak? 70eko hamarkadaren hasieran, Robert Atkins kardiologoak bere metodoa ezagutarazi zuen pisua galtzeko.
|
|
2019
|
|
|
Bizitza osoan irauteko gai diren pertsonak
|
zergatik
dauden galdetzen baduzu, erantzuna uste baino errazagoa izan liteke. Kontua ez da bere metabolismoek ezer berezirik izatea.
|
|
|
Patologia hori gero eta handiagoa da haurtxo, haur eta gazteetan (bizitzako edozein unetan ager daiteke), eta larruazalean eta arnasbideetan agertzen da batez ere, baina organismo osoari eragin diezaioke. Gero eta alergiko gehiago
|
zergatik
dauden ulertzeko, patologia horietan eragina duten zenbait gako kontuan hartzea komeni da: Kutsadura eta klima aldaketa.
|
|
2020
|
|
|
Azaldu zure semeari zergatik den koarentena? Azaldu zer gertatzen ari den, etxean denbora gehiago
|
zergatik
egon behar dugun uler dezaten. Birus hori zer den badakiten arren, ezkutatzea ezinbestekoa delako —bizitza arrunta bortizki hautsi duelako— eta haurrak berez bitxiak direlako, adituak dio “ezinbestekoa dela egoerari buruzko informazio egokia eta egokitua izatea, etxean zergatik gauden eta gure eguneroko bizitza normaltasunez zergatik utzi dugun uler dezaten”.
|
|
|
Azaldu zer gertatzen ari den, etxean denbora gehiago zergatik egon behar dugun uler dezaten. Birus hori zer den badakiten arren, ezkutatzea ezinbestekoa delako —bizitza arrunta bortizki hautsi duelako— eta haurrak berez bitxiak direlako, adituak dio “ezinbestekoa dela egoerari buruzko informazio egokia eta egokitua izatea, etxean
|
zergatik
gauden eta gure eguneroko bizitza normaltasunez zergatik utzi dugun uler dezaten”. Eta zenbait jarraibide zehazten ditu:
|
|
|
Larruazaleko Minbizia Prebenitzeko Europako Egunean, gaixotasun horren sintoma ohikoenak zein diren, nola babestu eta aurten
|
zergatik
egon behar den arreta handiagoz azalduko dugu.
|
|
|
Ildo beretik, Stuart Margulies doktoreak egindako ikerketa sakonago batek egiaztatu zuen xakean jolasten ikasi zuten ikasleek irakurtzeko gaitasuna nabarmen handitu zutela eta eskola primarioetako errendimendu probetan emaitzak hobetu zirela. Azterketa horrek ez zuen azaltzen
|
zergatik
dagoen korrelazio bat xakean aritzearen eta irakurmena areagotzearen artean, baina haren hipotesiaren oinarria izan zen xakeak zenbait gaitasun kognitibo bultzatzen dituela, hala nola arreta eta ulermena irakurketan. Xakearen maisu zen Peter Dauvergne irakasleak egindako beste lan batek ondorioztatu zuen jolasteak koefiziente intelektualaren puntuazioak igo zitzakeela, arazoak konpontzeko trebetasunak indartu, oroimena hobetu eta pentsamendu sortzailea sustatu.
|
|
|
Kasu askotan, horrek azaltzen du elikagaiekin zerikusia duten polemika eta mito batzuen jatorria, edo, bestela esanda, gure haserrealdi eta beldur asko. Galdetu al diozu zeure buruari zergatik biltzen duen haragia zartaginean, zer den garbantzu potoko aparra,
|
zergatik
dagoen patata frijituen poltsan patatak baino aire gehiago, edo nola saltzen diren fruta zurituak eta plastikoan bilduak. Hurrengo artikuluan, elikagaietako enigma horiek (eta beste batzuk) argitzen ditugu.
|
|
|
Horietako bat, senitartekoak edo hurbilekoak arriskuan jartzea saihestea. Psikologian aditua den emakume batek azalduko digu
|
zergatik
gauden sentikorrago garai honetan, eta Gabonetako jaietan bakardade horri aurre egiteko zenbait gako emango dizkigu.
|
|
2021
|
|
|
Hobeto nola egin badakigu, zergatik jarraitu lehen bezala? ”. Eta, orduan,
|
zergatik
daude giro tenperaturan supermerkatuan. Garraiatzean, biltegiratzean eta banatzean, arrautzak ez dira hozten prozesuaren etapa bakoitzean tenperatura aldaketarik gerta ez dadin.
|
|
|
Gaur egun, Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Gorenak (CSIC) hiru prototiporekin lan egiten du, eta, dena aurreikusita dagoen bezala jarraitzen badu, urte amaieran egongo dira merkatuan. Mercedes Jiménez Sarmientok, Margarita Salas Ikerketa Biologikoen Zentroko bakterio eta ikerketa saileko sistemen biokimikak, azaldu du
|
zergatik
egon behar dugun itxaropenez txerto hauek iristean: “Gaur egun erabiltzen direnen aldean abantaila gehiago eskaintzen dituzte:
|
|
2022
|
|
|
Baina ez dakite etxeko maionesa bezala. Elaborazio komertzialean erabiltzen diren osagai batzuek (adibidez, lodigarriek) azaltzen dute
|
zergatik
dauden hain alde nabarmenak maionesa komertzial baten eta etxeko beste baten ezaugarri organoleptikoen artean (itxura, aroma, zaporea eta testura). Horregatik, pertsona batzuek azken hori nahiago dute.
|
|
2023
|
|
|
1996an 8,2 urterekin gertatu zen eta 2004an 7,4 urterekin. Harriak giltzurrunean
|
zergatik
dauden Haurtzaroan eta nerabezaroan giltzurrunetako kalkuluen arrazoiak askotarikoak dira. Izan ere, nefrolitiasian herentziazko, ingurumeneko edo hartutako faktoreek parte hartzen dute:
|
|
|
Beraz, paperezko edalontziak erabiltzen badituzu, askoz hobeto. Aprobetxatu tarte hau zure seme alabekin, erabilera bakarreko plastiko horiek
|
zergatik
dauden debekatuta azaltzeko. Materialak:
|