|
2000
|
|
|
Lleidako kanpinean pasa nituen bi egun. Ingurumariak josita zeuden: udare, melokotoi, sagar...
|
zer
ez zegoen han. Txikituta heldu nintzen Tarragonako lehengusinaren etxera, akituta, lur jota.
|
|
2006
|
|
|
Bartzelonako Institut Catalá d' Oncologiak eginiko azterlan baten arabera, emakumeek nozitzen dituzten linfomen %10en kausa tindagaien koloratzailea izan liteke eta, areago, linfoma jasateko arriskua %26 dela hilean behin horrelako produktuak baliatzen dituzten gizakietan.Txokolatea jateak ez du aknea sorraraztenAknerik pairatu gabe txokolatea jan nahi duten nerabeek ateak zabalik dituzte.Zaldar higuingarri horietatik libre iraun nahi zutenen etsai mina izan da urtetan baina orain, dermatologoek diotenez, prentsak asmatutako kontuak dira horiek.Aditu horiek faktore genetikoei eta hormonen fluktuazioei egosten dizkiete aknearen arduradun izatearen erru guztiak; faktore bi horiekin batera, hainbat elikagai esnea, batik bat hartzea ere kaltegarri izan daiteke, Harvardeko Unibertsitatean eginiko ikerlanen arabera.Egunero baso bat edo gehiago esne (gaingabetua, bereziki) hartzen zuten kontsumitzaileek, astean baso bat edo gutxiago hartzen dutenek baino %22 akne kasu gutxiago agertzen dituzte.EKARRIZKETA Josep Toro, Bartzelonako Hospital Clínic eko Haur eta Gazte Psikiatria ZerbitzuburuaMenstruazioa egun 12 urterekin agertzen da, duela mende erdia baino lau urte lehenagoez omen dute ongi esaka jarduten nerabeez.Bizitzako etapa zaila, inondik ere... Etapa bakoitzak bere zailtasunak ditu: ...ehar izaten diete baina, hori bai, gu baino askoz ere ahulagoak dira, adiera horretan.Okerreko bidea hartzea errazagoa da eta, gainera, bide hori hartzearen ondorioak larriagoak izan daitezke.Gurasoek seme alabei botatzen dizkieten erretolikek ezertarako balio dute. Eraginkorrak izatea gorabehera, ezinbestekoak dira.Helduok seme alabei jarraibideak eman behar dizkiegu, guretzat zer dagoen ongi eta
|
zer
ez dagoen argi eta garbi esan behar diegu, jokabide jakin batzuen arriskuen berri gaztigatuz.Hor, okerrena, lagun taldearen ahaleginak familiarenak edo eskolarenak baino karga handiagoa izatea da.Agian paperak galdu ditugu.Agian okerreko bidea hartu dugu baina ez dizkiogu horren erruak geure buruari edo gizarteari egotzi behar.Egokiera batzuk ez dira kontrol sozialaren pean sartzeko modukoak.Esat... hori hamabi urteko neskatxari emakumea zara" esatearen pareko da.
|
|
2009
|
|
|
Gure kontinentearen barnealdean bada nahiko toki elefante eta lehoientzat, klima horretan bizi badaitezke; eta, baita mamut eta Megalonyx entzat ere. Gure herrialdearen mendebaldeari eta ipar mendebaldeari buruz dugun ezjakintasuna kontuan hartuta, ezin da esan han
|
zer
ez dagoen.
|
|
|
Bizitza osoko estigma bat, eta horren kontra hitz egin nahi nuke. Zer ote da, bada, ero egotea, eta
|
zer
ez egotea. Hain ikusten ditut batzuetan bi egoerak elkarren ondoan, pauso batek baizik bereiziko ez balitu bezala?
|
|
|
Bizitza osoko estigma bat, eta horren kontra hitz egin nahi nuke. Zer ote da, bada, ero egotea, eta
|
zer
ez egotea. Hain ikusten ditut batzuetan bi egoerak elkarren ondoan, pauso batek baizik bereiziko ez balitu bezala... pauso batek ere ez, noiz edo noiz.
|
|
2010
|
|
|
Eta ohea ere ez, ozta ozta sartzen baitzen nire gorputz handia koltxoi estuan. Ohearen albo bietan, atzealdean eta goialdean banekien zer zegoen edo
|
zer
ez zegoen. Azpiko alderdia falta zitzaidan probatzeko eta eskuin eskua jaitsi nuen koltxoiaren ertzetik lurrerantz, tentuz.
|
|
2011
|
|
|
Beldurra, gorrotoa, aurrejuzguak, ezinegona, errezeloa, ezin eramana, ezin onartua?
|
zer
ez dago euskal kontzientzia kolektiboan. Gatazkaren inertzia ezabatuko duten sustrai ideologiko filosofikoak behar ditugu.
|
|
|
Poltsikoan beste labana bat. Bizkar zaku horretan, auskalo
|
zer
ez dagoen! Nire ohitura puta hau.
|
|
|
Argazkia berak egin balu bezala ikusten ditu Maiderrek Churchill eta Jonathan elkarren ondoan. Zer dagoen ondo eta
|
zer
ez dagoen ondo.
|
|
2015
|
|
|
–Zertarako, baina, horrenbeste pirtxil, lagun? Giltzak ere bai, jakiak, betaurrekoak, toailak, tabakoa, kondoiak, erremintak, burkoak,
|
zer
ez dagoen hemen?, nik. –Horror vacui.
|
|
|
Adibide muturrekoak emateko, nazien kontzentrazio esparruetakoa Legearen babespean gertatu zen. Halaxe egiten dira egunotako aire bonbardaketak ere Sirian, Afganistanen eta Somalian, lurrean zer dagoen eta
|
zer
ez dagoen argi ikusi ez arren.
|
|
2016
|
|
|
Eta zaintzailearen etxetxoaren atzean zegoen nagusiaren etxandia, bere baratze eta jardinekin handik ibairainoko lur-sail guztia hartzen zuena. Han ikasi zuen loreak bereizten, hortentsiak, kalak, krabelinak, gladioloak,
|
zer
ez zegoen hango jardinean; baratzearen ondoan zeuden fruta arboletan ez zegoen hainbeste klase: sagarrak eta udareak ziren gehienak, eta laranjondo bakar bat zegoen, beste inon ikusi ez zuena, dagokion klimatik kanpo egoteak ematen zion misterio kutsu harekin, indianoen etxe atariei palmondoek ematen zieten exotikotasunaren antzeko ukitu harekin.
|
|
2017
|
|
|
Eta seguru asko Myraren buruan zer zegoen ez dut sekula jakingo. Edo
|
zer
ez zegoen. Berak lagundurik erosi zuen pistolaz ahaztua ote zen edo erabiltzeko ausardiarik ez zuela izango uste zuen.
|
|
2020
|
|
|
Aspaldiskan gelditu umeak esnatu ziren. eulien moduan, zaharrei aurreratuz, goxoki korreria altxatu zuten, zer zegoen eta
|
zer
ez zegoen konturatu gabe.
|
|
2023
|
|
|
" Obraren zuzendaria den Jokin de Pedrok dokumentazio lan handia egin du. Gidoia beragaz irakurri dugu garaia kokatzeko eta, gero, artxibo historikoetan bilatu dugu jakiteko zer objektu zeuden, baita
|
zer
ez zegoen zehazteko ere".
|
|
|
–Ekarri duzun kaxa handi hartatik –esan dio gezurra–,
|
zer
ez zegoen han!
|