|
2000
|
|
|
1 Naharoki nekeza da zehaztea zer den baskotasuna, zer eta nor den baskoa, baina
|
zer
ez dena komunki errazagoa da jakiten. Francesco Petrarca, adibidez, ez zen baskoa izan.
|
|
|
Baina istorio gordin haietatik, egungo ipuin liluragarri eta amaiera zoriontsuetara heldu gara, guztia, haurren mesederako. Gomezen iritziz ordea," haurrei zer esan eta
|
zer
ez erabakitzerakoan, gure one tik irtenda gaude". Ipuinak errealitatea emateko beste modu bat dira bere ustez.
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan bi hizkuntzak ofizial izanik, euskalduna euskaraz epaitzeko eragozpenak badira,
|
zer
ez da gertatuko Europako Kontseiluak prestaturiko Eurogutuna onartzerik nahi ez zuen Frantziapean dagoen Euskal Herrian. Orain Frantziak Eurogutunari sinadura eman nahi omen dio, baina bere Konstituzioaren 2 artikulua aldatu gabe.
|
|
|
Noski, ez deritzot egoki, hic et nunc, amaigabeko eztabaidetan berrastea, (orduanplanteiatzen edo proposatzen zen) sozialismoa zer den/ zen edo
|
zer
ez den/ ez zen: zientifikoa ala ez; iraultzailea ala sozialdemokrata; Moskutar, Pekindar, Habanatar edoguztiz jator edo etxekoa izan behar zuen...
|
|
|
Izan ere, lurra amaitzen den honetan, aurrerago joan ezin daitekeen toki honetan,
|
zer
ez da amaitzen edo hiltzen Connemara honetan. Gauza asko ari zaizkit hiltzen barruan, bai.
|
|
|
Askoz ere gauza gehiago ziren. Eta egunerokotik ateratako beste esaldi batek eman zion atentzioa, alegia,
|
zer
ez den hiltzen edo amaitzen Connemara higuingarri hartan. Txemari zerrenda luzea bururatu zitzaion:
|
|
|
Eta hegan hasi garenean bere autoa ikusi dut, hodeirik ez zegoelako. Eta Belfast osorik ikus zitekeen, eta gaua pasatu dugun hoteltxoa, eta Derryra bueltatzeko Ralphek erabiliko duen errepidea, eta
|
zer
ez.
|
|
|
Baina nabilen zuhur eta nagoen adimenduan, zeren, baldin Bruno erre zuten bezala erre bazuten,
|
zer
ez lukete eginen nirekin, gauza hauen erraiten aurkituko banindute. Behin erreko nindukete edo bitan, jaun André?
|
|
|
" Eta liburu hori Biblia balitz, zer...? Zeren nik, bi aldiz irakurriz gero, bi Biblia irakur baditzaket,
|
zer
ez litzateke gertatuko baldin bi gizon diferentek irakurriko balute...?" Eta oharkabean otu zitzaidan: " Luthertarra duk, osaba Joanikot bezala...!
|
|
|
Eta nik diotsuet: baldin gazte zelarik koadro horiek egiten bazituen,
|
zer
ez ote du eginen gaur egun, hainbertze urteren buruan.... Haren txakurrak koadrotik paseatzerat aterako dituk, segur...!
|
|
|
Eta guk bagenekien ezen In dietarat zihoazen giristinoek hutsaren hurrengotzat zituztela beltzak eta indiarrak, eta bagenekien, halaber, ezen bertze ikusmolde batetik abiatu behar genituela geure egiteko guztiak, zeren biok ere irakurria baikenuen orduko Bar to lo mé de las Casasen Brevísima historia eta zeren baikenekizkien, halatan, bertze historia batzuk ere, indiarren holokaustaren berri emaiten zigutenak: Hatuey ren historia, konparazione, Kubako buruzagi edo cacique indiar harena, zeina giristinoenganik eta gizon zurienganik ihesi ibili baitzen, harik eta haien atzaparretan akabatu zuen arte; eta, hala, bada, kondenatu zuten giristinoek sutan hiltzerat, lotu zuten hura tronko bati... hurbildu zitzaion frantziskotar bat, erran ziona zer sinetsi behar zuen eta
|
zer
ez, baldin zerurat joan nahi bazuen, zeren, bertzenaz, infernurat joanen baitzen; eta, hura aditu bezain fite, kezkatu zen cacique a eta galdetu zion frantziskotarrari ea giristinoak zerurat joaiten ziren; eta ihardetsi zion frantziskotarrak baietz, eta buruzagi indiarrak erran zion, ordainean eta ustekabean, ezen berak orduan infernurat nahi zuela, zeren eta ez baitzuen hain jende krudelarekin z...
|
|
|
Baina hau ez duk aski, eta are gehiago hazi nahi badugu, baterat eta bertzerat hedatu behar diagu negozioa, baterat eta bertzerat joan, hango eta hemengo handikiekin eta merkatari ahaltsuekin solastu eta haiei geure asmoak erakutsi... Sare bat eraiki behar diagu, jakiteko istant bakoitzean non jo eta norat jo, zer egin eta
|
zer
ez egin. Ikusi, ezpere, nola armiarmak eraikitzen duen berea, bere nahirik nahitsuenen atxikitzeko eta haien sostengatzeko.
|
|
|
—Jainkoak daki
|
zer
ez ote duten asmatu inorant eskolagabe horiek honezkero...!
|
|
|
—Ikerlari batek produktu edo material bat ikertu nahi duenean, zer den edo
|
zer
ez den jakiteko, bi conditio sine qua non behar ditik: iturri bat behar dik, gure kasuan kaka iturria, eta toki egokia behar dik, produktuaren erakusgarri bat kalte handirik gabe jaso ahal izaiteko —eta, barrendik hats hartzen zuela, erran zuen—:
|
|
|
VILLAGRANDEKO dukea etorri zen, aitona Nikolas hil zen, ehundabatgarrena jau regiaren aitzinean zegoen, ni neure kontzientzi kontuekin nenbilen... eta, handik harat, anitz gauza gertatu zen denbora laburrean: hartzarena gertatu zen, tigrea ekarri zuten, etxeko kapera eraikitzeari ekin zioten, prezeptore jaun Marcel joan zitzaigun, aita Bartolome Ziaurrizkoa Urbiainerat etorri zen, Mattin Villagrandeko dukearen etxerantz abiatu zen, osaba Joanikot eta biok, berriz, Italiarantz...
|
zer
ez zen gertatu urtebete bi urteko epe hartan, jaun André!
|
|
|
—Egunoroz ari nauk hire predikuak entzuten, eta ez haut gehiago jasaiten, zeren gogait gaixto egina bainago. Izan ere, hik erran behar ote didak zer sinetsi behar dudan eta
|
zer
ez. Hik erabaki behar ote duk ene etorkizuna, eta hi izanen ote haut, halatan, neure etorkizunaren leku eta parte?
|
|
|
Zer ez nuen ikusi, eta
|
zer
ez ikasi, jaun André, ikuskizun ikaragarri hartan! Izan ere, kantuen eta lantuen mundu honetan maizago ukitzen gaitu, maleruski, lantuak kantuak baino... eta ukitzen gaitu, halaber, batzuetan, izurriak.
|
|
|
—Makurrik ez baduk, utz nire esku zer argitaratu eta
|
zer
ez egunkaria nire zuzendaritzapean dagoen bitartean. Eta fantasia mordo honek —haren bolalumak nire papera zafratu zuen— ez dik argia ikusiko.
|
|
|
Ikuspuntu aniztasuna, hortaz, nabarmena zen. Enpirismo logikoaren eragina, zentzu honetan, erabat indartsua izan zen, eta zientzia zer zen ala
|
zer
ez zen zedarritzeko joerari ekin zion —Popperren ildotik, batez ere—86 Ez da arraroa ikustea, hortaz, neurketa eta egiaztagarritasunetik urrun zeuden ikerketa joerek —psikoanalisia edo sasizientziak, esate baterako— ezin izan zutela zientzi akademian sartu.
|
|
|
Lleidako kanpinean pasa nituen bi egun. Ingurumariak josita zeuden: udare, melokotoi, sagar...
|
zer
ez zegoen han. Txikituta heldu nintzen Tarragonako lehengusinaren etxera, akituta, lur jota.
|
|
2001
|
|
|
Horrek eskatzen du elkarrizketa sakon bat egin beharrean titular bat ateratzea. Eta titularraren bila joaten garenez, badakigu
|
zer
ez den galdetu behar, eta zer bai.
|
|
|
Definizioetan ezkerra zer den eta
|
zer
ez den ez galtzeko, ezkerra zeren inguruan elkartu litzatekeen argi daukat; puntu horietan ados bagaude, horrek esan nahi du maila horretan behintzat denak ezkerrekoak garela (Arragoa ponentziatik irakurtzen du): " Enplegu betearen eta lan banaketaren bataila geure gain hartzea; pobreziaren forma zahar eta berrien aurka borrokatzea; gizarte soldata eta enplegu betearen alde, 35 orduak eta gizarte eskubideen gutuna exijitzeko konpromisoa; arrazista eta baztertzailea izango ez den politika berri baten alde egitea; etxeko lanak eta pertsonen zainketa etxeko guztien artean egin beharreko zeregintzat hartzea, gizarte zerbitzuak errebindikatuz eta zereginok gizonezkoen eta emakumezkoen artean ekitatez banatzea; sexualitate librea eta diskriminazio ororen amaitzea errebindikatzea"; eta hauei gehitu litzaieke bizi dugun gatazkaren inguruko gutxieneko adostasuna.
|
|
|
Desobedientzia zibila arau batzuen barruan kokatzen da eta hor giza eskubideekiko begirune osoz aritu behar da. Guk ezin genion inori esan zer zen solidarioen izenean egin zitekeena eta
|
zer
ez, horregatik, besteak beste, Zuzen ekintza taldea sortu zen. Guk giza eskubide batzuk aldarrikatzen ditugu, baina giza eskubideak errespetatuz.
|
|
|
Eginkizun horretan, itsu izatetik begi izatera doan bidean, bidaiak zentzu asko hartzen ditu, giza izaeraren forma desberdinak. Bidaia ez da bizikizun fisikoa soilik, batez ere mentala da; giza izaeraren metafora bihurtu dugun bidaiak nor garen eta
|
zer
ez garen azaltzen digu. Bidaiaria arrotza da lur arrotzean, eta zentzu horretan ikusten duen herria ezagutzen duen munduarekin konparatu behar du, eta joko horretan zorrozten zaizkio ulertzeko moduak, luzatzen begiradaren indarra, sakontzen pentsakizuna.
|
|
|
Gaitasun komunikatiboaren definizio guztietan aipatzen dira, modu batera edobestera, kultura, gaitasun kulturala, gaitasun soziolinguistikoa... Termino hauen guztien azpian eduki kulturalak daude, eta modu askotara definitu badira ere, harremanen ezaugarri kulturalekin egokia zer den eta
|
zer
ez den bereizteko ahalegina egin da.
|
|
|
Eta handik aurrera bestezerbait egin behar nuela, beste modu batera idatzi. Baina ez nekien ez
|
zer
ez nolaidatzi.
|
|
|
Elkarrekin nonbait eta nolabait bizitzeko, eta nonbaitetik beste norabait elkarrekin joateko borondatearen itun isila zein agerikoa izan ohi da gizarte baten bidea: noraino menturatuko garen,
|
zer
ez zaigun komeni, noiz aldatu behar dugun norabidea, nor hartuko dugun bidaide... Horrelako uneen, aukeren eta erabakien kontakizuna da, batez ere eta bereziki, herri baten historia, horrelako uneek, aukerek eta erabakiek utzitako ondarea da herri baten kultura.
|
|
|
Eta horrek, hain zuzen, erakutsi behar dio alderdi horiek, xuri, beltx eta gorri? bere begiz ikusi dituen dohakabeari zer diren eta
|
zer
ez diren. Zaharrago eta ikasiago.
|
|
|
Albistea zer den eta
|
zer
ez den zehazterakoan, edo albistearen tratamendua bideratzerakoan, ekoizpen premiekin konbinatzen da ideologia profesionala. Egunkari batek orri andana luzea argitaratu behar du egunero, irrati edo telebista emisora batek hainbat programa berriemaile eman behar du egunero eta haietako bakoitzari halako denbora eskaini.
|
|
|
Gogoan dut Pako Aristik Sautre la ETBko literatur saioko aurreneko denboraldiko" Solasa" sailari zuzendu zion komentario adeitsua (Gar a, VI): horrela —zioen— ez da (euskarazko) irakurzaletasunik bultzatzen;" jendeari irakurtzeko gogoak kentzeko edo
|
zer
ez duen irakurri behar esateko ez zegoela telebista programa bat sortu beharrik". Ez nago ados:
|
|
|
Ez nago ados: besteak beste, sail horretan parteha rtzen genuen hiru rok ez genuelako esaten zer irakurribehar zen edo
|
zer
ez: liburu baten gainean eztabaidatzen genuen, besterik ez.
|
|
|
gainerakook ikerketaren goldea non pasatua badugu gaur egun, Zavalak alorra prestatu digulako da kasu askotan. Kontapoesia, herrina rrazioa, esaerazaha rrak...
|
zer
ez ote du Zavalak landu?
|
|
|
on, eder, egia da. Maitagogoak argitzen du zer den maitagarri eta
|
zer
ez. Maite badu, on, eder, egia da.
|
|
|
Ona izatea zerbaiten dago (gauza edo egitea izan) edo zerbaiten zerbaiterako egokitasunean, ez gizakiagan. Era horretan definituz gero ongia, argitu egin litzateke zer den on eta
|
zer
ez den on gizakiarentzat une bakoitzean, zer hori aztertuz. Horrela balitz zientzia asko lirateke, giza natura aztertu eta gizakiarentzat ongia zer den zehazteko.
|
|
|
elkarri zer esango genion edo
|
zer
ez genion esango
|
|
|
zer entzun nahi genuen eta
|
zer
ez genuen entzun nahi
|
|
2002
|
|
|
Frantzian, unibertsitateak ez daude departamenduen arabera egituratuak; batzuek, irudiz, horrela uste dute. Hots, badago departamendua sentimenduz eskatzen duen jende multzo bat, departamendu batek zer egin dezakeen eta
|
zer
ez, ontsa ezagutu gabe.
|
|
|
(...) Bilboko Guggenheim Museoari nekeza gertatzen ari zaio bisitariei nolabaiteko interes berezia sortuko dien zerbait topatu eta prestatzea(...). Eta Guggenheimi hori gertatzen bazaio,
|
zer
ez ote zaio gertatuko Artiumi. Nahiago nuke erabat erratua egotea, baina orain arte Gasteizkoek iragarri dituzten aldi baterako erakusketak ez dira etxafuegoak botatzeko modukoak, eta bilduma iraunkorra azken hamarkadetan Arabako Foru Aldundiak osatu duena da.
|
|
|
Noski dela errazagoa esaten, eta oso zaila gauzatzen. Egun garbi dut
|
zer
ez den egin behar. Profesionaltasunari buelta eman behar zaio, eta berriro borondatezko lanari heldu behar genioke.
|
|
|
Jesuitek, diotenez, «operazio kirurjiko» bat egin da: zer egin dezaketen eta
|
zer
ez erabakitzeko. Mari Jose Aranak berriz, «bizitza erlijiosoa gutxi batzurentzat» dela uste du, baina bokazioak beti egongo direla.
|
|
|
Liburu bat egin dut, baina ez dut ibilbiderik, lehen eta orain idazle bera naiz. Denborak esango du zer naizen eta
|
zer
ez naizen, denborak eta liburuek.
|
|
|
Ez da Biblia. Erakunde publikoek ez dute oraino erran zer atxekiko duten norabide horietarik eta
|
zer
ez. Gu guziei da orain, erranak erran, Iparraldeko kulturari begira, proposamen horien obratzea, edo berrien egitea.
|
|
|
«Zer jasotzen dute haurrek literaturatik edo fikziotik? Misterio bat da zer ulertzen duten, nola ulertzen duten, zer gustatzen zaien edo
|
zer
ez zaien gustatzen jakitea. Haurrak ere oso mediatizatuta daude, telebista nahiz kanpaina publizitarioen menpe.
|
|
|
Auzolanean, Gardate kofradiako etxe bakotxetik gizonezko bat izentatu eta hiru lau aldratan banatu, eta Otaio mendiko bideska, txaraka ta usa, gaztainadi ta pagadi ta sastraka eta txapar, bazter guztiak arakatuten ibili zirean, Asto Zuriko lezan, Jentil koban, Lamina koban diadarrak eginez. Mendi tontor ta itsasaldeko ertzak,
|
zer
ez eben aztertu! Alperrik izan zan, Azterrenik inun be ez.
|
|
|
Gizonaren taranta zertu eban eleiz aurreko plazan egoan andra zabal batek. Harro
|
zer
ez doia berau. Neskatoa al da?
|
|
|
Gauzak okerragotu baino lehen, zer egingo
|
zer
ez egingo, kilimolo ikusi eban bere burua. Munduan zehar ibilteko eginda egoala lehentxuago uste izan eban arren, artegatu ezezik izularritu be, egin zan.
|
|
|
Eusebio Mariak euskereaz hain lagun gitxi arduratzen zala ikusi eta zer egingo
|
zer
ez egingo, bere buruari itandu eutsanean, zelango asmoa eta zelango eritxia izan eban jakitea, garrantzitsu izan leiteke.
|
|
|
Interpretazio bideetan, egin beharreko jauzia dugu fikziozko genero desberdinen arteko bereizketa; izan ere, ezin ditugu nahastu. Historiolariok ez dakigu bereizten garrantzitsua zer den eta
|
zer
ez den, eta aldaketaren aztertzaile nagusibihurtu gara. Giro horretan, planteamendu berriak begi bistakoak egiten zaizkigu, ikerkuntzan nahiz historiaren irakaskuntzan:
|
|
|
Horren zergatia arriskuen izaeran datza: arriskuek
|
zer
ez egin esaten dute. Baina ez zer egin.
|
|
|
Oposizio hark politikoa izaera bakarrekoa izatea zekarren, eginbeharrak tinkoak ziren eta kontradikzioek guztia betetzen zuten. Guztiek zekiten zer egin eta
|
zer
ez, eta modu honetan. Ekialde Mendebalde gatazkaren mekanikak politika zentzu hertsian desmontatu zuen?. Mendebaldeko pentsamenduan garatutako, politikaren amaieraren?
|
|
|
Azkenik, inperialismo mediatikoak kalitate irizpideak ere ezartzen ditu: zer den onargarria eta
|
zer
ez. Inperialismo mediatikoak profesionalen prestakuntza kontrolatzen du.
|
|
|
Gizarte egitura guztietan daude gai hobetsiak eta tabu direnak. Hartara, gizarte egitura bakoitzak argi azaltzen dio kide bakoitzari zer den komunikazio gai izan daitekeena eta
|
zer
ez. Komunikazio argian, agerikoan?
|
|
|
Hedabideek mundua eratzen eta konformatzen laguntzen dute, gure elkarrizketetarako erreferente bilakatzen dira. Albisteak kontatzeaz gain, egitate eta gertakizun guztien artean albiste zein diren erabakitzen dutenez?, munduan garrantzitsua zer den eta
|
zer
ez den esaten dute hedabideek. Errepikapenaren ondorioz, jendeak ikasi egiten du handia zer den eta txikia zer, eta, gero, horren arabera funtzionatzen du bere bizitza arruntean; beraz, informatzeaz gain, hedabideek gure buruak eratu eta konformatzen dituzte eta gure pentsatzeko erak eta moduak sortzen dituzte; munduaz informatzeaz gain, hedabideek mundua bera eratzen dute.
|
|
|
Nirekin batera, basoetan, Pan antzeratuko duzu abesten (Panek irakatsi zuen lehenen kanabera asko argizariz itsasten; Pan arduratzen da ardiez eta ardien zaintzaileez), eta ez penatu ezpaintxoa zakartu baduzu kanaberarekin: hauek berauek ikasteko,
|
zer
ez zuen egiten Amyntasek. Zazpi hodi desberdinez osatutako txirula dut, Dametasek aspaldi oparitua, eta hiltzean esan zidan:
|
|
|
Berandu bazabiltza, zure emazteak pentsatuko du edo maitemindurik zarela, edo norbait zurekin maitemindu dela, edo edanean diharduzula, ondo baino hobeto bizi zarela eta zuri ondo doakizula dena, berari ordea, soilik berari, dena gaizki. Nik neuk, nire semea itzuli ez denean,
|
zer
ez ote dut imajinatzen, zerk ez ote nau larritzen une honetan! Ez al da hoztu eta gaixotu!
|
|
|
Historikoki, dieta mediterraneoak lagundu egin die arroko herrialdeei munduko bizi itxaropen handienetako bat izaten eta gaixotasun kardiobaskularren maiztasun oso txikia izaten. Baina
|
zer
ez da inoiz falta behar mahai batean, eta zer kantitate hartu behar da elikadurak osasunari kalte larririk ez egiteko. Lucía Laborda Bizkaiko Gurutzeta ospitaleko elikadura espezialistaren arabera, “urrezko araua oso sinplea da:
|
|
|
Hik jakingo duk zer egiten duan. Edo
|
zer
ez duan egiten.
|
|
|
Atzera begiratuta,
|
zer
ez ote genuen, bada, irakurtzen orduan. Bataioetan nola botatzen zizkiguten umeei txanponak, halaxe eskaintzen zitzaizkigun orduan arrepuluts liburuak ere.
|
|
|
Euskara zapaldua baitzegoen Francoren garaian, zapuztua, debekatua eta baztertua, irakurle gaztea. Franco ez baitzen liburuetan Napoleon bezalatsu ikasi behar izaten genuen urruneko norbait, baizik zer egin behar genuen,
|
zer
ez, zer zegoen ongi, zer zuzen edo oker, egunero egunkarietatik oroitarazten zigun agintari hurbileko bat, gure bizitza osoa jaten zuen militar txiki, lodi eta bibotedun bat, uda aldean Donostiara etortzen zena. Ikusi zenuke zer nolako harrera egiten zitzaion gainera hiriko karriketan!
|
|
2003
|
|
|
Udako goiz batean Zarauzko hondartzan hondoratzen den zorigaiztoko itsasontziak barnean daraman ezohiko zama eta horrek guztiak herrian bizi direnei ekartzen dizkien ezustekoen inguruan diharduen narrazioa da. Izan ere,
|
zer
ez ote zen atera tripulaziotzat kapitaina eta bi itsasmutil besterik ez zituen herdoilak jotako burdina puska hartatik. Tximu, loro eta kolore guztietako txoriez aparte, larru beltza diz diz zeukaten nekatu itxura nabarmeneko gizon emakume eta haur mordo bat ere ez zen, bada, handik atera!
|
|
|
I. ARRATIBEL. Batzuentzat ez da ona korrika egitea, pausoa emateko moduagatik bakarrik, ez lukete korrika egin behar. Lehen aipatu dugun gaia dago hor, kirolaria bere jardunean orientatzea, zer egin,
|
zer
ez egin…
|
|
|
Zerbitzu arruntak eskaintzen dizkiete bezeroei (ikus goiko koadroa), bereziak ez hainbeste. Eta emakumeek aukeratzen dute, normalean, zer egin nahi duten eta
|
zer
ez.
|
|
|
Izan ere, honek guztiak beste kezka handiago bat sortzen du: aipatu errepide hauek horrelako eragina badute ingurumenean,
|
zer
ez ote dugu ikusi Abiadura Handiko Trenaren burdinbidea egitera iristen badira?
|
|
|
Baina bizkitartean, ahantzirik egoten da maizegi abertzaletasunaren etorkia aipatzean. Alta bada
|
zer
ez zuen egin euskararen eta Euskal Herriaren alde! Eta lehenbizi ez ote diogu berari zor «Zazpiak Bat» esaldi eta lema sonatua?
|
|
|
Gure bizitza osoa holakoa bada,
|
zer
ez ete da heriotzea? " Gizonaren bizitzako misterio nagusia" dala dinosku azken kontzilioak.
|
|
|
Ogibide ziurra, alde batetik, zerga batzen; dirua ugari, bestetik, bere lanaz eta lapurreteaz bereganatutako dirua. Eta diruak
|
zer
ez dakar mundu honetan?
|
|
|
Kontua da asmatzea: zer konta daitekeen eta
|
zer
ez, informazio pribatuak eskuartean ibiltzean kalterik egin ez dezagun.
|
|
|
Egin dezagun kontu irakurle arrunt batek ezin duela erabakirik hartu, zer merezi duen eta
|
zer
ez ikertu ezinean baitabil.
|
|
|
MUNDU MERKATARITZA ERAKUNDEA (MME). Instituzio honek zerdatorren bat merkataritza askearekin eta
|
zer
ez ezartzen du. Bere boterekoaktiboa oso handia da eta zigorrak jartzeko ahalmena dauka.
|
|
|
Finantziazioaren kontuak eztabaida gehiago sortu zuen, ohiko diru iturriak mantentzearen alde azaldu baitzen gehiengoa, EHUren bidea baztertuz, nahiz eta kontziente izan hartutako bidea edozein izanik ere «UEUren identifikazio problema planteatuko digu, zenbait instantziari buruz, bederen». Horregatik, beharrezkoa zen, behintzat, «Zer ez garen eta
|
zer
ez izan nahi dugun» hausnartzea.
|
|
|
Medikuak gurasoei ohartarazi zien erne egon behar dutela beren ohituretan izan ditzaketen sintomei buruz, hala nola suminkortasunari buruz eta ikastetxearekiko, lagunekiko eta haien jarduera gogokoenekiko interesa galtzeari buruz. Horrez gain, esan zuen seme alabek uler dezaten zer egiten dien zoriontsuago bizitzan eta
|
zer
ez den dirua eta fama. Streetek ondorio horiek aurkeztu zituen Britainia Handiko Psikologia Elkarteak Bournemounth kostaldeko hirian, Ingalaterrako hegoaldean, egindako bileran.
|
|
|
Eta ondo zegoen entziklopedietako arrastoez pentsatzea, zer den faltsua eta
|
zer
ez, baina apur bat inozoa ere bazen, arrasto bakarra zeukalako Matiasek (12 zenbakia, letra molde dotorez idatzia, tinta urdinez), eta oso gutxi zen hori aurrera egiteko eta horren inguruan gogoetan ibiltzeko.
|
|
|
Edo ez. Egia esan nekatuegi egon zen aurreko egunean eta gauza gehiegi pentsatu zituen ohera orduko, eta gauza asko batera pentsatzen direnean ez da jakiten zer egiten den eta
|
zer
ez, eta argiak piztuta uzten dira edo iturriak zabalik edo telebistako mandoa izozkailuan.
|
|
|
Eliza katolikotik kanpo bizi zen gizona, hau da, bekatari handi handia zen! Izan ere, eliza katolikoaren barruan bizi garenok bekatari bagara,
|
zer
ez ote zen gure jaun aleman protestantea. Zer ez ote zen Friedrich Wolff jauna, Aita Santuaren eta Izpiritu Santuaren egia berdareroetatik urrun bizi bazen?
|
|
|
Mendigoizale petralak... Eta zer eta hori esan dio semeari, krema potea eramateko, hark ederki zekien arren zer eraman behar zuen eta
|
zer
ez. Lotsa punttu bat sentitu du orain hori gogora  tzean.
|
|
|
Goizean mezetara zintzo joan arren, arratsaldeko plaza dantzak gutxik galdu nahi dituzte. Eta hori zeharo eskandalagarria bada,
|
zer
ez da izango herriko santu edo patroiaren jaietan gertatzen dena. Nola gurtu santu hori festan eta dantzan?
|
|
|
hanken azpian aurkitzen duten elikagaia jaten dute. Hanken bitartez jakiten dute zer jan eta
|
zer
ez. Ez dira zozoak, janaririk ez badute ikusten, ez dute arrautzarik jartzen.
|
|
|
Herrikoak ez ziren asko baziren-eta han. Frontetik atzeguardiako lerroetara atseden egitera etorritako gudariak, Gipuzkoatik ihes egindako arrantzaleak, Gobernuaren funtzionarioak,
|
zer
ez zebilen ba kaleetan.
|
|
2004
|
|
|
Zer da benetako intelektuala eta
|
zer
ez. Titulu hori nork ematen die?
|
|
|
Orain, aldiz, eguraldia ezin dugu aukeratu baina askok nora joan bai, eta ondorioz, neurri handi batean, eguraldi onaren bila mugitzen da jendea. Ekipaian zer sartu eta
|
zer
ez erabakitzea ez da erraza, eraman beharreko jantziak eguraldiaren araberakoak dute izan. Poltsa, maleta edo motxila egiterakoan" badaezpada ere" esateak bolumena bikoiztea ekar dezake, eta gauzak sobran eramatea falta izatea baino hobe den arren, neurria bakoitzak aurkitu du.
|
|
|
Zeruko Argia, euskalduntze alfabetatzea, andereñoen erresidentzia ikastoletarako prestakuntza zena, udalekuak... Aurrenengo udalekua Barrian egin genuen, 1965ean, eta hantxe nintzen…
|
zer
ez genuen egin! Oso garai aberatsa dut nire gogoan.
|
|
|
Artelan baten balioa, gaur eta hemen, ez dago artelanaren baitan. Beste faktore batzuk dira artea zer den eta
|
zer
ez den agintzen dutenak edo, beste modu batean esanda nahiago bada, arte jarduera zuzenaz haragoko faktoreek deliberatzen dute zerk balio duen eta zerk ez: curatorrek, galeristek, merkatuak berak...
|
|
|
Horraino uler zitekeen apur bat, artearen bideak ekarri eta garatutakoa. Azken finean, ordura artean, kontenplatutakoa ederresten bazen, aski zen zer den artea eta
|
zer
ez den erabakitzeko. Baina Warhol-ek, Beuys ek eta beste batzuek, kolokan jarri zuten neurri nagusi hori eta zernahi arte izan daitekeela frogatu zutenean, diskurtso landuaren beharra areagotu egin zen.
|
|
|
Nolabait ere, »Arthur C. Danto k esan zuen bezala», Artearen finiera gertatu zenetik hona, gauzak ez dira hain linealak izan. Zeren eta zaila bada Warhol-en Brillo box horiek ulertzea,
|
zer
ez ote da 1995ean Mike Bildo k egin zuen beste lan hura, «Hau ez da Andy Warhol-en Brillo kaxa» izenekoa ulertzea. Jakina, Bildoren artelana Brillo xaboiaren beste kaxa soil bat baino ez da.
|
|
|
Urkola gizarajoak pentsatuko zuen: aitona hau, notarioa eta Teruelgo heroia izanik jo egin badute,
|
zer
ez ote didate egingo niri?
|
|
|
Pentsamendu landuaren alorrean, hain zuzen, gauzak antzeko, Joan Mari Torrealdaik behinola zioskun bezala. Egunoroko bizimodu arrunta erdaldundu bazaigu,
|
zer
ez zaigu gertatuko jakintzaren eta informazioaren gizartea omen den honetan. Atera kontuak.
|
|
|
Euskararen gaitasun auziak jasan duen higadurak ez bide du harresirik eta bertsolarien munduan bertan errotzen hasia omen dago.543 Xabier Euzkitze behinik behin iritzi horretakoa dugu, bertsolari gazte batzuen aho mihietan dabilen euskarak ez bide du eredu baliorik: . Bertsolari artean darabilgun euskararen maila arras jaisten ari da, euskara degradatzen, zabartzen, erosionatzen ari da eta erremedio bat jarri behar zaiola pentsatzen dut?. 544 Ahozkotasunaren iturri joriena agortzen hasita baldin badago,
|
zer
ez da gertatuko alde guztietatik erdal munduaz itota bizi den hiztunaren kasuan. Iturria bertsolaritzaren alorrean kokatu dugu guk, baina, beharbada, alderantziz egin behar genuen:
|
|
|
Xabier Letek behinola egin zion elkarrizketa batekoak ditugu iritzi hauek. Garbi dakusagu hemen zer lehenetsi zuen eta
|
zer
ez: –Sigo pensando que, con todo, el antiguo ámbito familiar y el de la comunidad local sigue siendo esencial.
|
|
|
Legezko aterpe horiek, alabaina, itoginez josita egon ohi dira gehien gehienetan, eta barruan bizi den arlote behartsuari buru gainera jausiko zaizkio euri tanta guztiak, begi zulora sartzen ez bazaizkio. Legeriaren teilatutik erator litekeen ezaugarririk behinena itxurakeriazko eitea baldin bada,
|
zer
ez da gertatuko delako arlote behartsua euskararen egoera azpiratuan dagoen mintzaira baldin bada. Betor, bada, Santxoren epaia euskararen estalpeak nolako teilatua daukan jakiteko:
|
|
|
Ala deszentralizazio, konstituzio, departamendu, lurraldetasun, euskararen kontseilu, Garapen Kontseilu, MOP (bai horiek denak baditugu, beste nehork ez bezala! Eta
|
zer
ez zaiku etorriko oraino! Ofizialtasun, eurokarta, euskararen lege...) ez ote litezke funtsezko arazoari begiak hesteko aitzakiak, kontzientzia trankil!
|
|
|
Hiri horretanpolitikarako grina hiruzpalau bider hartu zuen serio Platonek, pentsatzen baitzuen jadahasieratik, jaiotza unetik hain zuzen, horretarako egina zegoela. Gutun berean, gainera, esaten digu filosofia dela bidea hiritar justua zer den eta
|
zer
ez den jakiteko; analisi horiekPoliteia libuman ongi islatuta heldu dira.
|
|
|
Iruñeak! Dieta mediterraneoko apostoluek jan beharrekoa besterik ez digute esaten, eta inork ez du argi esaten
|
zer
ez den jan edo jan behar. Zerealekin gertatzen ari gara, eta esnekiekin astakeria bat da.
|
|
|
‘Iragazkiak’ epigrafeko aukeren artean daude. Posta kudeatzaileen artean alderik badago, lehenengo urratsa iragazki bakoitzerako baldintzak hautatzea da, eta “Nondik”, “Para”, “Gaia” edo testuan (eremuren batean, hainbat eremutan edo guztietan) mezuak zer eduki behar duen (edo
|
zer
ez) zehaztea, araua aplika dadin. Ondoren, egin beharreko ekintza definitzen da:
|
|
|
maitasun eta afektuzko aitortza sentituak, benetako odoletan bustitako lumaz izkiriaturiko lerro beherantz makurtuak, bularretakoak, garzontzilo zikin batzuk, aurrera jarraitzeko ekarpen ekonomiko izugarriak... Eta
|
zer
ez!
|
|
|
Bere lantokia suak hartu bazuen gozoa egongo zen neska! Zerbait esan nahi zion, zehazki
|
zer
ez bazekien ere. Ikusi.
|
|
|
Jatetxearen kontu hura aipatze hutsak hotzikara eragiten zien amari eta amonari. Izan ere, tabernan erdi itota bizi baginen,
|
zer
ez zen izango asmo handinahi hari ekitea. Lan neketsuaz gain, erantzukizun handia baitzegoen.
|
|
|
–esan omen zion aitak–: Izan ere, ile bategatik hain beste ordaindu badute,
|
zer
ez zuten emango haren belarri bategatik?
|
|
|
Horregatik sarritan esan izan dit: " Zuk besteko eskola izan baneu nik,
|
zer
ez ete neban eskribiduko".
|
|
|
Ezagutzaren diziplina zen filosofia, erabat profesionala, sistematikoa eta epistemologian oinarritutakoa. Hots, ezagutza zer den eta
|
zer
ez den esatera datorren techien diziplina, errepresentazioen eraikina egin dezakeena munduari buruz esaten denaren egiazkotasuna juzkatzeko, zer den egiazkoa, zer ez. Eraikin bat, azken buruan, beste ezagutza guztiaren oinarria, batez ere zientzi ezagutzarena, eta bizitza ulertzeko europar manera zorroztas unez begiratuko lukeena.
|
|
|
Ezagutzaren diziplina zen filosofia, erabat profesionala, sistematikoa eta epistemologian oinarritutakoa. Hots, ezagutza zer den eta zer ez den esatera datorren techien diziplina, errepresentazioen eraikina egin dezakeena munduari buruz esaten denaren egiazkotasuna juzkatzeko, zer den egiazkoa,
|
zer
ez. Eraikin bat, azken buruan, beste ezagutza guztiaren oinarria, batez ere zientzi ezagutzarena, eta bizitza ulertzeko europar manera zorroztas unez begiratuko lukeena.
|