|
2001
|
|
|
Kezka bakarra orain:
|
zer
egingo ote du etxeko txikiak?
|
|
2002
|
|
|
Horrela egin nuen kilometroa, zalaparta eta asots haren tartean, nahiz antolatzaileak saiatzen ziren musikarekin orro eta arrantzak isilarazten, hori ere esan behar baita. Nire buruari behatzen nion, familiari begiratzen nion zeharka, andreari, umeei, eta
|
zer
egin ote nuen nik euskararen kontra, hori zen pentsatzen nuena. Familiakoek ere begiratzen zidaten.
|
|
2005
|
|
|
Asmo horixe nuen oraingoz, baina ez nekien hurrengo egunean zer egin, eskolara joan ala ez, eta, batik bat, Adelak arratsaldeetan ematen zigun eskolara joan ala ez. Ez nengoen hurrengo egunean
|
zer
egingo ote nuen pentsatzeko, neure baitan bildua, amorrua eta etsipena dastatuz, putzu lohi batera erori eta bertan jiraka dabilena bezala, handik irteteko asmorik gabe.
|
|
2008
|
|
|
Hori ere gerta liteke, ez baitu eraman erraza izan behar jakiteak behinola zure ama biologikoak kale bazter batean utzi zintuela, sumatzeak ezberdintasuna begietan idatzita daukazula, ohartzeak aurpegira begiratzen dizutenek zure iraganaz zuk bezainbat dakitela, dena eta, era berean, ezertxo ere ez?. Eta horren aurrean
|
zer
egingo ote genukeen hausnartzean, zera erabaki genuen, bada ez bada ere, hobe zela Enara bezalako haurrak ahalik eta gertuen edukitzea, komunitate handiago baten kide izatea.
|
|
2010
|
|
|
Eta zeren sospetxa eginda hartu ote zuten preso Amitesarobe? Eta, batez ere,
|
zer
egin ote zuen Iruñeko kartzelan sartu zutenez geroztik?... Egin zuena egin, auzi hau hobeki argitu nahiko lukeen ikerleari, erne segitzea komeni zaio izen horren atzetik.
|
|
|
Baina gero,
|
zer
egin ote zuen Trabukok, 1738ko kontratu hori bukatzean. Elama inguruan segitu ote zuen?
|
|
|
Amitesarobek
|
zer
egin ote zuen?...
|
|
2011
|
|
|
Malkoen eta haserrearen artean imajinatzen zintudan behin eta berriro, Neskaren eta nire arteko harremanei buruzko galderak egiten. Lagunak ote ginen, nobioak,
|
zer
egiten ote genuen etxetik hain urruti, eta Neskak minigona bat zeramala jakitea ez zitzaizula batere gustatuko.
|
|
|
Paperengatik galdezka segitzen zuten. Kazetaritza ikasten ari nintzela esan nien, baina ez zuten ulertzen
|
zer
egiten ote zuten euskarazko paper batzuek ere anabasa hartan. Asko estutu ninduten, argibide ugari eman behar izan nituen.
|
|
|
–Bazeuden burutik kendu ezin ditudan zenbait gertakari: zergatik ote zuen kapitainak Filipu hil, zertan ote zebilen kapitaina tenpluan, eta
|
zer
egiten ote zuen hark bakarrik han. Itaun horiek etengabe egiten zizkionat neure buruari eta ez dinat aurkitzen ganorazko erantzunik.
|
|
|
Nik baneukan neure arazoak konponduko ziren ustea eta, hala bazen, herri hartatik alde egingo nuen. Eta hala ez bazen, erabaki gabe neukan
|
zer
egingo ote nuen. Herriko jendeak lagundu zigun etxeginen eta, herritarren elkartasuna ikusita, goitik behera aldatu zen Intiren aldartea.
|
|
|
Bihar zen. Ez bazidaten deitzen...
|
zer
egin ote dot nik ez deitzeko... buruari bueltak ematen aritzen nintzen. Nik ez dut batere penarik.
|
|
2012
|
|
|
Bestearen isiltasunak bereak ez bezalako deserosotasun guztizkoa eragiten dio. Zergatik dago isilik, zergatik ez dio deus esaten,
|
zer
egin ote dio berak. Galderari galdera eta susmoari susmo hasten da.
|
|
|
Hil zorian, senideak inguruan zituela, zeukan diru guztia koltxoi azpitik atera eta dirua elizarentzat izango zela esan zuenarena. Hil ondoren, senideek diruarekin
|
zer
egin ote zuten.
|
|
|
Ez dut anekdotaren parterik interesgarriena ezagutzen: auzo iraultzazaleak
|
zer
egin ote zuen, kasu egin ote zion filosofiari. Eta kasu egin bazion, azken ordua soseguz bizi izan ote zuen bere baitako balentriari esker.
|
|
2019
|
|
|
Bizkarra aurreraka botata eta ukondoetan bermaturik, aurrean utzi zuen botika kutxari so geratu zen. Igarri beharra zuen
|
zer
egin ote zioten Reyesi zauri txiki hartatik odolusteko. Asmatu ezean, ezin izanen lituzke atxiloarazi zubitik botata bera hiltzen saiatu zirenak ere.
|
|
|
Baroja abila da pertsonaia askoren karakterizazioa ematen haiek egiten duten hizkuntzaren bidez: urlia azentu katalanarekin mintzatzen da espainolez, eta aski dugu zehaztapen nimiño hori pentsatzen jartzeko katalan batek
|
zer
egiten ote duen Donostian, edo Lizarran, edo Madrileko ostatu ilun batean oihuka:
|
|
2020
|
|
|
Ulertu ezinik segitzen nuen gizon haiek
|
zer
egiten ote zuten antzerkilari baten etxean ate joka.
|
|
|
atxilotu eta hiltzen badituzte, zerbait egin zutelako izango da. Ezin da imajinatu, hartan jarrita ere,
|
zer
egin ote zuen mediku onkoteak, denek halaxe gogoratzen baitute, pertsona jator eta on puska bat bezala, mediku on bat bezala, hori bai, kristo guztia etxean sartzen zuena eta sukaldeko ateak beti zabalik zituena, herriko pobreek janari puskarik onenak jan zitzaten bere jaki  tokitik, haragi xerrarik preziatuenak eta, esne zopak eta; edateko eta arima alaitzeko, berriz, uxuala, Galiziako pattarr... Igual hori izango da komunista izatea, pentsatzen dute batzuek.
|
|
2021
|
|
|
Euskal mitologian aditu direnak iritzia ematen hasi dira, inork galdetu gabe ere; mauka ederra dute telebistek, asteak emango dituzte gai horrek harrapatuta. Arriskutsua da, ordea, horrek aurrekaria sortzea, oso arriskutsua, eta komisarioa kontsultatzen ari da ea
|
zer
egin ote dezakegun irudi horiek ez daitezen gehiago hedatu; besteak beste, Olano epaileak ikerketa baten parte direla ebaztea. Baina egia da orain ordu askoren abantaila dugula, egunena ez bada.
|
|
|
Eta orain andre hori, esanez ileagatik baztertu zutela. Bizitza osoa zeraman bere buruari galdezka
|
zer
egin ote zuen gaizki gurasoek abandona zezaten, eta, horra, ile arraio hura zen arrazoia, ez zen besterik.
|
|
|
–Zuek ere hori galdetu behar didazue,
|
zer
egiten ote zuen emakume batek suhiltzaile buru?
|
|
|
David bere burua kontrolatzen saiatu zen. Egoera hartan aitak
|
zer
egingo ote zuen pentsatu zuen. Eta beldurrik gabe hitz egin zuen:
|
|
2022
|
|
|
...ko direlako beren lotsaren lekukoak, ez al duzue hilkutxa itxirik nahiago, aurpegi desitxuratu horrek esamesak eragin ditzake, nire doluminak, doluminak familia osoaren izenean, gero errezo bat eta lore batzuk, kolore biziak biraoka neguaren grisean, eta gero ezer ez, nire bizia izan denaren aberrazioa, batere ezagutzen ez den bizi baten toki handi bat eta zer edo zergatik izango zelako intuizioa,
|
zer
egin ote dugu, zer esan ote dugu, atzera begiratzea hau zerk ekarri ote duen jakiteko, ama larbarena egiten, aita eta bere bekatua, gizarte modernoaren indibidualismoa, eskailburuko auzoen axolagabekeria, erantzun bat behar izatearen tirania.
|
|
|
Hodei beltzak, tximista haiek euria iragartzen zuten. Bat batean hasten bazuen,
|
zer
egingo ote zuten. Polita izango zen biak euripean korrika ikustea, andrea bere lastozko kapelarekin eta ofiziala kapa beltz polit harekin...
|
|
|
Zera da hemen eztabaidagarria, Blache eta Ponponen historia. Izan ere, batere ez dakit nik
|
zer
egin ote lezakeen Jean Mariek.
|
|
|
Beti hala izan ez bada ere (Axularrek
|
zer
egingo ote zuen klasikoak gabe!), gaurkoek atzokoak baztertzen dituzte aspalditik. Erromantizismoa izango da atzera begiratu zuen azken mugimendua (dena esateko:
|
|
2023
|
|
|
Ihes egiten uzten zieten zenbaitetan, eta beste batzuetan bizirik segitzen zuten zaurituek, emakumeak begien aurrean zituela. Behin baizik ez zion galdetu gizon haietako batek
|
zer
egin ote zuen, eta Clavellek erantzun," Kasu, hiretzat ere izan ez dadin!". Ezagun ez zuten etxe bakanetako batean zer jan bildu behar bazuten, ez zuten jotzen.
|
|
|
Eta honela esaten zuten, sartu aurretik," Ez zunan Satan, emakume! Deabrutxo horietakoa zunan, behe mailako bat, meneko bat,
|
zer
egingo ote zukeen Satanek gure etxean?!". Eta zera esan zuen beste batek, hankarik gabeko gorpua bide ezponda batean utzi zutenean, bere koinatak ikusi zuela eta beste edozein gizonen itxurakoa zela esan zuela.
|
|
|
Eta berak,
|
zer
egingo ote du. Fefarengana joan, eta biak mendian zaldiz ibili?
|
|
|
Kontra egiten saiatu nintzaien, baina
|
zer
egin ote nezakeen halako hiru gizon puskaren aurrean. Zoru gainean eman zioten buelta.
|
|
|
zopa sintetikoak, txokolatea... Etxeko lan guztiak amaitu arte ez zen irekitzen fardela; egun osoa ematen zuten fardela miresten eta hartaz amets egiten; lanak utzirik, jasotako gauzen inguruan biltzen ziren,
|
zer
egingo ote zuten oihal haiekin, nola erabiliko zuten haurrentzako arropa hura; gainera, irina, azukrea eta kafea ere izaten zen; umeak pozik lasterka ibiltzen ziren fardelaren inguruan hura askatu arte. Fardelaren bila orgatxo batekin joaten ziren, eta norbaitek galdetzen bazien nora zihoazen, erantzuten zioten Ameriketatik fardel bat jaso zutela; begiz jo orduko antzematen zioten handitasuna, zenbat eta handiago orduan eta gauza gehiago barruan, eta hura jasotzen zutenak are aberatsago; fardela iristean, jendea beste modu batera jokatzen hasten zen, tenteago, aberatsagoak gara adieraziz bezala, fardela jaso dugu.
|
|
|
Zenbat nahi berba, hitz, solas eta ele, batu eta zorroratu dituzte: bi zorro handi handi Mikelatsen bizkarrean,
|
zer
eginen ote duten... Menturaz, pentsatzen du bere baitan Atarrabik, konta lezakete aro bidaia, alderik alde.
|