|
2000
|
|
|
Pentsamendu horrek goganbeharturik eta erretzeko gogoak erretzen ninduela, etxe elkarri atxikien urbanizazio berrien artean segitu nien, hiriko azken garaile usteen farfailkeriaren metatoki. Bortz minuturen buruan, berriz ere karrikartean izanen ginen, eta ez nuen inola ere garbi
|
zer
deabru eginen ote nuen, nire zelatatuak, erritual esoteriko odoltsuetan jardun barik, libertitzeko gogoz kaleratzen den edozein bikoteren abiada arruntari lotzen bazitzaizkion, dantza egitera joan edo modako pub batera sartu. Hasian hasi, neure buruaz ere hasia nintzen dudatzen; ez nengoen batere seguru Ttipiren hilketa argitu nahian ari ote nintzen ala nirekin gehiago bizi ez zen emakumearen afera pribatuetan modurik zibilizatu gabeenean muturra sartzen.
|
|
|
—Potzoloz ari haiz? Eta
|
zer
deabru inporta zaio nire haurretako ikaskide batekin gelditzen ba...
|
|
2001
|
|
|
–Zer kreazio eta
|
zer
deabru! Kreatzen dakien bakarra hemen Jainkoa da.
|
|
2002
|
|
|
Euskara menditik hirira eraman genuen, gu ere gazte sentimentalak baikinen: baserritarren behitegietatik medikuen kontsultazioetara, zikin mantxarik gabeko arto landetatik unibertsitateko arlo landuetara, udako belai beroetatik notarioen gela airez girotuetara, eta apaizen predikuetatik hizkuntzaren industria berrietara, ordenagailuetara eta Internetera,
|
zer
deabru, Australian ere jakin dezaten zer egiteko gai garen hemen. Eta, badakizu, gazte?:
|
|
2005
|
|
|
– Zer hitzordu eta
|
zer
deabru, ni orain baniak...
|
|
|
– Zer mediku eta
|
zer
deabru. Kanpoko norbaitek ikus dezan ene makurra?
|
|
|
Bederatzi urteko baserri hartako andregaia zen Graxik eguna amaren gonapean pasatu zuen, Nakok aipatu esperantzetan hitzak
|
zer
deabru erran nahi zuen jakinguraz.
|
|
2006
|
|
|
Orain bezala, orduan ere, adin horretan, armadek peoi edo laguntzailetako baizik ez zituzten mutikoak onartzen. Baina,
|
zer
deabru, infantzoi nintzen, Migel Mailuren iloba, setio bat zer zen banekiena eta, ustez bederen, lau etsai garbitu berria (egiazki bat baizik ez bazen ere eta hura erlijiokidea, ahantzi gabe bertze baten laguntza behar izan nuela balentria egiteko). Gizon ote nintzen, bertzalde, Ramonari egiten ahal zioten galde.
|
|
2007
|
|
|
Eutsi maitea, deitu nahi duzun beste, faltan botatzen zaitut, maitea. Lukasek ukabilarekin hartu dio neurria solasari telefonoa eskegi ostean, distantzia hartu behar dut, 160 gramo; oraindik lagunak gara,
|
zer
deabru, 50 gramo; eta damutu aurretik Maikaren errekortea hartu du, eta irakurtzen ari den liburu barruan sartu: Vigilar y castigar.
|
|
|
— Pena bat dun, bainan bainan,
|
zer
debru gordetzen ahal dauku ixtorio mixterio horiekin! Haurrek zer dute ba ikusteko bere ergelkeriekin?
|
|
|
Goiz huntan, ene bi hankadun jabeak, elgar hitzarturik, jin zaizkit ene amentsetarik kentzera" Llabri gaizoa, hi bezalako zakurrik ez diauk sekulan izanen gehiago, bainan hola duk" eta arrak berekin deitu nau arditegira buruz, eta ni, nekez ibiltzen nizan gatik, ondotik jarraiki ahal bezala, dudan halere zeren eta entzun baitut emea hipaka eta ikusi begien fretatzen ere. Ez dut konprenitzen
|
zer
debru pasatzen den etxe huntan, biak ene beharretan direla eta elgarrekin akort... Samats erdian gelditu naiz, ipurdia lurrean jarri, ez jakin zer egin, norat joan" Llabri, te, te, haugi enekin, haugi" eta azkenik, gizonari buruz joan naiz.
|
|
|
" eta deitu zuen eztiki" Xantiana! " ikusiz hunek ez zaigula kasurik ere eman"
|
zer
debru ari haiz ba, ergela! ".
|
|
|
—.. baina... jatera ere eman behar zaiok, eta non aurki zezaken gure eskualdetan horrendako bazka? Kamelu batek... ago...
|
zer
deabru jan behar dik?
|
|
|
Halabeharrez nahi balin bazuen jakin non edo zertan nabilen, amari erraiten zion beti: " non da haurra?" edo"
|
zer
deabru ari dun hire semea?", horrela naiz azkenean beraz futitu, beraz eta gaineratikoez.
|
|
|
— Jakes, lapinen belarra ez datak moztu goiz huntan, bietan galdegina naukan,
|
zer
debru!
|
|
|
... ez dakinat zer dien egun, edo sobera untsa konprenitzen dinat... bainan zer nahi dun, akitua nindunan barda, eta errañetako min tzar hori beti kitzikan... noizbait dinat ba operatu edo nik dakita
|
zer
debru... halere... ez dun arrazoin bat ez gitun beti prest diren hoitarik, ez?...
|
|
|
Kanporat joan zen" ez tuk posible, zerbait entzun diat, zerbait bauk nunbait" gogoan iraganez, ingurumenari behako bat emanez. Xakurra jin zitzaion lasterka oinetarat, hats hantua, buztana apal, trenpan"
|
zer
debru ari izana hiz hi, zer hitien xanpa horiek?
|
|
|
...baten ezagutzaren egitea, beste eremu batzuen kurritzia, beste jende mota baten kausitzia... bainan han ere ez die ene beharrik izan, jaun kasketadun kaskoin bat ari zautalarik gorputz guzian ikerka, entzuten nian beste bati ziokala" bla bla bla deficient mental... (zigarreta buhako bat emanez)... bla bla bla debilite marquee... (beste buhako bat)... bla bla bla de plus a les pieds plats...(
|
zer
debru erran nahi zian horiekin?) eta arrunt etxerat igorri nindutean"... libre de toute incorporation..." ziotela...
|
|
|
... bere txostena gogoan hain segur, zerbait xehetasunen beharrean baitukek. Ordu diat jakitea
|
zer
debru kondatuko dien gure etxaldeaz. Nik, jadanik, beste klase batzuentzat ari izana bainiz txostena irakurtzen eta berantolatzen, kurius nindukek jakitea zer balio duten Etxarriko ikasle horiek... ba, Etxarritar horiek... ba, harritzekoa baita hor eskolan sartzen diren horien kuraia:
|
|
|
...
|
zer
debru, ez datak bakerik emanen bere lapin zikin... xo... xo... zertan nintzan... a ba, hola pasatu dituk uda huntako egunak... suerte on bat ukan diauk holako langilearen kausitzea... langilea bai, bainan ez lan gose diren hoietarik ez... gozoki ari den bat, karkulatuz... denbora hartuz ere zonbait aldiz... auzoeri ez zeian ez sobera gustatzen hori... bena, bakotxak bere heina... eta beti prest h...
|
|
2008
|
|
|
— Ez iezadazu istorio hori aipa otoi, Gorrail, hainbeste naiz dolutua. Ez dakit joan den egunean
|
zer
deabruk hartu nauen eta zer nahi egin nezake zuri eragin gaizkien barkarazteko.
|
|
2012
|
|
|
Talendu frango zituen nausi horrek, behiak eta zaldiak sangratzen baitzituen ere lantxeta batekin. Ongarri metaren ondoan egiten zen hori, ez nakien
|
zer
debrutarako egiten zen haatik. Odol zurruta bat luzaz heldu zen.
|
|
2014
|
|
|
Orain bezala, funtsean! Gainera, gero eta gutiago garenez, jendeak galdetzen dio bere buruari
|
zer
deabru saltzen dugun barnean! Lanbidea aldatu da tinduen fabrikazio industriala agertu denez geroztik; dena prestik, produktu kimikoak botiletan sarturik...
|
|
|
Eta
|
zer
deabru duzu saltzen?
|
|
|
Harri batzuei ez, mando bati lotua da Luro. Nola ez dakiela heldu da meta horretarat, eta,
|
zer
deabru izanen meta hori, eta... zer deabru eta... mando hil bat. Leku okerragorik ez leukake.
|
|
|
Harri batzuei ez, mando bati lotua da Luro. Nola ez dakiela heldu da meta horretarat, eta, zer deabru izanen meta hori, eta...
|
zer
deabru eta... mando hil bat. Leku okerragorik ez leukake.
|
|
|
Baina
|
zer
deabru...?
|
|
|
Baina
|
zer
deabru...?
|
|
2015
|
|
|
Gora begiratu zuen?
|
zer
deabru zeukan barruan bere semetxoak, bere kuttunak?, eta gela ikusi zuen, aulkiak ikusi zituen, izugarri narras ematen zuten.
|
|
|
Pena ematen dit Kasilda gaixoak, handia baitzen Ordenari zion maitasuna. Ez dakit
|
zer
deabruk nahasi duen. Jainkoa izan bedi berarekin.
|
|
|
Noski, diru doia xahutzea dakar, halere, aitor dezadan, ene plazera ere bide beretik dator semearekin jostatzeko estakurua eskainiz. Eta
|
zer
deabru! Ekimen polita da!
|
|
|
Darrin,
|
zer
deabru nahi du?
|
|
|
Batek baino gehiagok pentsatu duke: bainan
|
zer
debru dute hitz barrabas hori. Bertze egitura zenbaiten gisa, Aldudeko CLPB kooperatibak diru bilketa kanpaina bat du abiatu, crowdfunding izenaren pean, erran nahi baita finantzamendu edo frantsesez financement participatif.
|
|
2016
|
|
|
Joseph Joaquin Enparan herriko boteretsu eta Gipuzkoako diputatu nagusiak errespetua exijitu dio aztoratuta dabilen haietako gizagaixo bati, kentzeko kapela Justiziaren eta alkatearen aurrean: " Zer alkate eta
|
zer
deabru! Ez dago gu ez beste alkaterik!", bere erantzuna.
|
|
|
Gero eskuin eskuaz beltzarenganantz seinalatu eta hura Charly zela esan zuen. Joseba guztiz urduri eta zalantzati sentitu zen, egoera hartan ez baitzekien eskua eman behar zien ala
|
zer
deabru egin behar zuen. Ur pixka bat edan nahi zuela esan, edalontzi bat hartu, iturria ireki, urez bete eta bizkor bizkor hustu zuen.
|
|
|
Autobidetik atera ondoren Saint Bertrand de Comminges aldera egin zuten eta handik Lleidako mugarantz. Xabierrek
|
zer
deabru kontatu behar zion jarraitzen zuen Josebak pentsatzen, eta zer izan zitekeen hain berezia. Lehengo berritsukeria isiltasun bihurtuta zegoela ikusita, Josebak berriro galdetu zion lagunari ea hain gauza berezia zen esan behar ziona autoan ez kontatzeko.
|
|
2018
|
|
|
Baina zer diok Josetxo? Zer deabru eta
|
zer
deabru ondo?
|
|
|
Eta orain
|
zer
deabru egin zuen anaiak. Non zebilen?
|
|
|
Ez zen aisa jakitea
|
zer
deabru suerte ziren haiek ezen, aldika, ezinago ahots eztiarekin erraten zituzten Jesu Crist en beraren erranak:
|
|
|
Caroline,
|
zer
deabru...?
|
|
2019
|
|
|
Arraioa,
|
zer
deabru ote! oihukatu zuen (horren harritua zegoen hizketan ere ahaztu egin zitzaiola).
|
|
|
Mary Ann,
|
zer
deabrutan ari zara hemen! Zoaz etxera eta ekarri itzazu abanikoa eta eskularru txuri pare bat!
|
|
2020
|
|
|
Esan
|
zer
deabru gertatu den!
|
|
|
Baina,
|
zer
deabru...?
|
|
2021
|
|
|
Nire itzala bezala, edonora joan nirekin zeuden... Nire buruari behin baino gehiagotan galdetu izan diot
|
zer
deabru egin ote nuen nire bizi ohietan orain horrelako bizi bat jasateko. Duela gutti gauzak aldatzen hasi ziren, eta gero eta mugimendu gehiago ikusten hasi ginen.
|
|
|
Zer bekatu eta
|
zer
deabru! Ni naiz familiaren teologo bakarra, eta horra lehenbailehen sartzeko agintzen dizut, bestela ez dizut inoiz berriro ezertan lagunduko.
|
|
2022
|
|
|
Ordurako, behean, erreka ondoan ziren bi seme zaharrenek, gora egin zuten, ikusteko
|
zer
deabru gertatu ote zen han, lizardian. Azkenean, aitak, panorama etsigarri eta ezintasunezko hura ikusita, amore eman eta bigantxa erreskatatzea bertan behera uztea erabaki zuen.
|
|
|
Unamunoren kasua zinez aipagarria da, lehenik oso berezia delakoz. 1924an erbestea jasanik Miguel Primo de Ribera jeneralaren diktadura kritikatzeagatik, 1931ko apirilaren 31an Salamankako plaza nagusian II. Errepublikaren aldarrikatzeko ohorea gozaturik, 1936ko uztailan
|
zer
debru lotuko zaio, Kanpioni bezala, putxaren onartzeko. Altxamendu horretan Barbaroen aurkako ekintza zibilizatzaile bat ikusi dute.
|
|
|
Bas,
|
zer
deabrutan ari zara?
|
|
2023
|
|
|
" BAI, entzuten gaituzu?", Maryren ezpainak mugitzen dira," guk ez dugu entzuten", txatetik mezu bat igorri dute, mikrofonoa aktibatu dute, pantaila belztu da,
|
zer
deabru pasatzen da, beti berdin teknologia hauekin!...
|
|
|
Eta
|
zer
deabru da hau?
|