|
2002
|
|
|
Hildakoa erortzen ikusi zenuen eta ez
|
zenuen
haren hiltzailea ikusi?
|
|
|
txikitan gogoko
|
zenuen
hari buruz;
|
|
2003
|
|
|
Amaren bidez jakin
|
zenuen
haren berri. Hamazazpi urte edo izango zenituen artean.
|
|
2005
|
|
|
–Denok saiatu baina ez genuen lortu, horretarako Kuraki izan behar; ze ona! –ez zen isiltzen, ezin zen isildu! – Hori bai, bere" kiss me, kiss me" famatua belarrira xuxurlatu zigun denoi, zerua ikusten
|
zenuen
harekin...
|
|
|
–Begira; zuk sentitu
|
zenuen
hura maitemin hutsa izan zen, kolore mistikoz jantzia nahi baduzu. Eta orain kolore horiek soilik oroitu nahi dituzu.
|
|
|
Eta ez duzu amiñak kantatu eta zuk idatzi
|
zenuen
hura ulertu.
|
|
2006
|
|
|
B: Eta geroztik, izan
|
zenuen
haren berririk?
|
|
|
Nahiarekin norbait hiltzerik balego, aitak gau hartan utziko zion arnasa hartzeari. Eta handik urte batzuetara zuk ez
|
zenuen
hura eta nire arteko aukerarik egin behar izango, ama.
|
|
2007
|
|
|
esan zenion serio. Zalantza ikusi
|
zenuen
haren aurpegian. Pentsatu zenuen pentsatzen arituko zela ezin zizula berriro, eskerrik asko?
|
|
2008
|
|
|
Batzuetan pentsatzen dut kontsolamendu bat dela eskaileretan jaistea, denok izan nahiko genukeen elkarrizketa eztarrian trabatuta. Non erosten dituzu T Shirtak, zein kontzertutatik ekarri
|
zenuen
hura.
|
|
2009
|
|
|
Errektoretzarako hauteskundeetan Marisol Esteban izan zenuen lehiakide. Zer ikasi
|
zenuen
harengandik?
|
|
|
LEONOR. Bere anaiarekin engainatuz. Naia izan
|
zenuen
harekin. Eta gero zer eta, urte hasieran abortatu egin zenuen etzenekielako umea senarrarena edo maitalearena zen.
|
|
|
Askotan, ideia bat izan eta hura gauzatu bitartean urteak pasatzen dira. Ideia bat izan eta hasten zara lanean, baina ez duzu zuk nahi
|
zenuen
hura lortzen, sentipen kontuak dira, eta baztertzen duzu eta beste zerbaitekin hasten zara. Eta, orain, ia 30 urte daramatzadanean lan honetan, konturatu naiz, hasierako gaietara itzultzen ari naizela, astun bat bihurtu naizela.
|
|
|
Ahalik eta gehien makurtzen ahalegindu nintzen une batez, petrilaren ostean. Ibiltzen hasterakoan oreka galtzera zindoazela ikusita, gerritik heldu zizun andreak eta zuk zure besoa bota
|
zenuen
haren sorbaldara. Oinen gainean zutik mantendu artean itxaron zizun andreak.
|
|
2010
|
|
|
–Mendebaldean bizi zinetelako zen hori. Varanasin egonez gero, argi eta garbi bereiziko
|
zenuen
haren itxura, hemen askoz argiagoa baita dena, eta askoz laburragoa bi munduen arteko zubia. Dena dela, horrek ez dio ardura orain, oker bainengoen emaztearen alboan ikusten zenuen arima motari buruz.
|
|
2011
|
|
|
Juan Karlos Perezek ere gauza bera kontatzen du Lau teilaturekin, azkenean kokoteraino bukatu zuela. Ez baita beste kanta batzuei itzal egiten diela bakarrik, pertsonalki ere ez da erraza 16 urterekin idatzi
|
zenuen
hura defendatzea; agian, dagoeneko ez zara harekin identifikatzen, baina egoistak ez bagara distantzia hartu behar dugu kantekiko. Nik distantzia luzetik jotzen ditut nire zenbait kanta, osotasun bat balira bezala, dagoeneko ez dut hitzez hitz entzuten kantak esaten duena, ez dut pentsatzen ados nagoen ala ez, kanta pack bat bezala entzuten dut, osotasun bat bezala, kolore bat bezala.
|
|
|
Erreketeak kanpokoa behar zuen, zeren haren aurpegia ez baitzitzaidan ezagun egiten? baina, hura ezaguna nahiz ezezaguna izan, zuk zeure harmonika eskuratu nahi zenuen, eta, arriskua neurtu gabe, zuzenean jo
|
zenuen
harengana, haserre antzean:
|
|
|
Horregatik, Penano bere etxe aitzinean egoten zenean, laket izaten
|
zenuen
haren paretik iragatea, herrian automobilez gehien zekièn gizonaren iruzkina entzuteko irrikan.
|
|
|
" Zuk, edozein egunetan, begiratuko diozu zeure buruari eta beldurra ematen dizun zerbait aurkituko duzu: gaixotasun bat, zahartzaroaren arrastoak...; edo urradura afektibo bat sufrituko duzu ustekabean, mundu guztiak maite behar zintuela pentsatu eta zeuk gehien desiatzen
|
zenuen
hark bizkarra ematen dizula jabetzean". Garaileek pena sentiarazten didate.
|
|
2012
|
|
|
Stuart xarmagarri haren karismak liluraturik zituen. Ondo ikasitako papera
|
zenuen
hura, negozioetan nahiz lagunartean entseatutakoa. Eta benetakoa zirudien besteen begietara.
|
|
|
Merezi zuelako! Nolabait eten behar
|
zenuen
haren lotsagabekeria!
|
|
2013
|
|
|
Atzerri n Salgari aipatzen duzu eta zuregan literaturarekiko maitasuna pizteko idazle horrek izan zuen garrantzia. Salgari aspaldiko kontua da zuretzat (gogoan dut aspaldiko Susa batean egin
|
zenuen
haren itzulpentxoa), baita geroago aipatzen duzun Pellot pirata ere. Ba al duzu aurrerantzean horretaz idazteko asmorik?
|
|
|
Boza goititua zuen zalapartaren gainetik?. Ez naiz Nabarrenkoxen utzi
|
zenuen
hura.
|
|
2014
|
|
|
–Ikusiko
|
zenuen
hura, noski, esan zuen Deanek axolagabe?. Etorri egin da gaur.
|
|
|
–Zuk Alberto Sotillosen bizimodua behin eta berriro orraztu duzu. Bere bikotekidea izandako Joseba Galartzaren segimendua egin zenuen, berarekin bildu zinen, eta ez
|
zenuen
haren inguruan ezer deigarririk aurkitu. Sotillos oso gizon diskretua zen, nahiko erretiratuta bizi zena.
|
|
|
Zer nahi zenuen jakin, eta betetzeari uko egin zenion. Nahiz eta ez daukazun oso argi nahi
|
zenuen
hura zergatik ez zenuen bete.
|
|
|
Politegia zara idazleizateko» esan zenion serio. Zalantza ikusi
|
zenuen
haren aurpegian. Pentsatu zenuenpentsatzen arituko zela ezin zizula berriro «eskerrik asko» erantzun, ez zela pertsonainteligente batengandik espero zitekeen erantzuna (Alberdi, 2007:
|
|
2015
|
|
|
Baserriaren eboluzioa nabarmendu duzu hainbat adierazpenetan. Ezberdinak dira gaur egungo baserria eta umetan ezagutu
|
zenuen
hura?
|
|
|
–Isilpeko espetxe bat dago Gesaldanen. Rattusek musuzapia sakelara bihurtu zuen?. Ez
|
zenuen
haren berririk?
|
|
|
Argitu dut inoiz ez dela familia kantuzalea izan gurea. Egun hartan, ordea, alabak zirika hasi zitzaizkion aitari,. Nola zen ba gabonetan kantatzen
|
zenuen
hura. Joles ta Joles edo...?
|
|
|
Han barrenean hori ere lapurtzen digute. Baina zuk bilatzen
|
zenuen
hura hilda egotearen antzekoa da.
|
|
|
Ez
|
zenuen
harekin ezkondu nahi, ezta?
|
|
2016
|
|
|
–Hasieratik izan
|
zenuen
haren planaren berri?
|
|
|
a) Ezagutzen al duzu antzeko gertaerarik? Nola izan
|
zenuen
haren berri. Kantu bidez?
|
|
|
Dolores Gonzalez Katarain Yoyes ek hartu zituen armak, arau zen gudari gizonezkoaren irudia apurtuz. Nola bizi izan
|
zenuen
haren hilketa?
|
|
|
uste
|
zenuen
hura.
|
|
2017
|
|
|
Sare sozialetan gutxi batzuek zalantzan jarri zuten zure balioa albistegiko aurkezle izateko. Nola hartu
|
zenuen
hura?
|
|
|
–Ikusi
|
zenuen
haren negarra eta entzun zenuen Eneko.
|
|
|
Ez zion axola, antza zenez, ziegari zerion kiratsa?. Bidea ikusten lagundu zenidan; baina zuk aldarrikatzen
|
zenuen
haren juxtu kontrakoa zen bidea.
|
|
|
a) Ezagutzen al duzu antzeko gertaerarik? Nola izan
|
zenuen
haren berri. Kantu bidez?
|
|
|
–Pixkanaka joanen gara. Senarra abiatu eta hurrengo egunetan telefonoz hitz egin
|
zenuen
harekin?
|
|
|
Eztabaida haizatu zuten horiek ederki dakite, bere txikian, Iruñea hiri probintzianoa dela. Honekin zera esan nahi dut, Iruñean antola zenezakeela zure eguneroko bizimodua urtean behin errepikatzen diren gertakarien segida batean, egun jakin batean errepikatuz aurreko urteko egun horretan berean egin
|
zenuen
hura. Erlijio ospakizun, festa laiko eta dena delako egun antolatuen artean geratzen diren astegun solteetan, taberna zuloetan eta elkarteetan emango du aisialdia betiko Iruinxemeak.
|
|
2018
|
|
|
–Ez
|
zenuen
hartarainokorik espero?
|
|
|
Eta nola aipatu gabe utzi ziurrenik zure egitasmorik kutunena zena, Gasteizko toponimia. Tamalez, ez
|
zenuen
hura argitaraturik ikusteko denborarik izan, zu hil eta gutxira agertu baitziren zure izena daramaten aurreneko bi liburukiak (Elena Martinez de Madinak zintzoki jarraitu du zurekin hasitako lana, eta dagoeneko seigarrena aurkeztu du berriki). Poesia sorkuntzari ere tartetxo bat eskaini zenion, esate baterako nik hain maite dudan «Zuri, euskal gazte horri» olerkiarekin.
|
|
|
Eta zuk zer egin
|
zenuen
harengatik?
|
|
|
Eta kapitaina kanporatu
|
zenuen
hura?
|
|
2019
|
|
|
Hain justu ere, txapela irabazi eta biharamunean azpimarratu
|
zenuen
hura garaipen kolektiboa zela. Askok salatzen dute, ordea, badagoela halako joera bat emakume denak zaku berean sartzeko.
|
|
|
Adibidez, aurreko sasoian asko hobetu nuen golak sartzeko orduan.15 urterekin egin zenuen debuta Norvegiako Lehen Mailan, eta handik gutxira selekzioarekin. Hain gazte izanda, nola bizi izan
|
zenuen
hura. Presio handia sentitu al zenuen?
|
|
|
Txillardegiren maila nabarmendu du: . Beste maila bateko zerbait irakurtzen
|
zenuen
harekin. Nobelagilearen etorria saiakerara zeraman, eta nobelagile gisa eta ez euskal testuinguruan bakarrik?
|
|
|
Metro gutxitara azaldutako haren kate bati esker topatu zuten. Giltzak eramateko poltsikotik beti zintzilik zeraman katea gogoratu
|
zenuen
haren berri izandakoan. Sasi batzuetan katigatuta aurkitu zuten, eta metro batzuetara bera, kobazuloaren barruan.
|
|
|
Ez uda hartakoak, ez hurrengo udakoak ere. Bukaerarik gabeko urruntzea izan
|
zenuen
hura. Hain gaztetxo.
|
|
|
—Bai, oso oso ederra zen emakume txiletar hura amaitzen zuen Patriziok, gorputz izugarria zeukan, Sara Montiel aktorearen antzekoa, baina gazteago eta askoz ederrago, e, baina beldur batean ibili behar
|
zenuen
harekin eta edonorekin ligatzen hasteko, ez zenekielako inoiz zer gertatuko zitzaizun, ni dardara batean ibiltzen nintzen Aurorarekin, izan ere, denbora guztian abisatzen zizuten, kontuz, e, erne, ea zer egiten duzun... Bai, egia zen neskek lepora oldar egiten zigutela, ile apaindegietan, hoteletan eta, baina egia zen, baita ere, neska haien familiak beti inguruan zenituela, inguratzen zitzaizkizun eta esaten zizuten:
|
|
2020
|
|
|
Baina sexua izan
|
zenuen
harekin, hala ere.
|
|
|
Baina bereziki pozik ematen
|
zenuen
hura ikusteaz, ez zaizu iruditzen?
|
|
|
Kar kar! Lehenengo aldia izan
|
zenuen
hura San Roquen?
|
|
|
Klinikan gauak egiten genituen. Aitonak minbizia zeukan eta zuk, Izas, eskola utzi
|
zenuen
hura zaintzera joateko. Orain pentsatzen jartzen naiz, eta ez da normala.
|
|
|
Arrazoi
|
zenuen
haren alde borrokatzeagatik.
|
|
|
Nola antolatu
|
zenuen
hura?
|
|
|
Konfiantza handia
|
zenuen
harengan.
|
|
2021
|
|
|
Hona hemen zenbait adibide: Putzura jausi eta ito aginean egon zen gure semea; Erregutu egiozu biotz biotzerik Yaungoikoari, iya betiko galdu aginean, edo orretarako bidean dagozanak gaiti (Añibarro); Laguna jausi aginik ikusi zenuenean, zuhaitzean gora egin
|
zenuen
hura salbatu nahian.
|
|
|
1976an Montejurran zinen. Nola bizi izan
|
zenuen
hura?
|
|
|
“Psikologikoki lur jota uzten zaitu. Etengabe pentsatzen duzu zein eragin izan
|
zenuen
haren erabakian eta zergatik ez zinen jabetu egoeraz. Sentimendu hori ondo bideratzen jakin behar da”.Nahigabe guztiaren erdian, itxaropenezko mezu batekin bukatzen du Aitziberrek:
|
|
|
Kritikatzen
|
zenuen
hura?
|
|
2022
|
|
|
Nola bizi izan
|
zenuen
hura, lege bat gehiago bezala?
|
|
|
Duela hilabete pare bat hil zen gure hirian Belikov izeneko bat, grekerako irakaslea, nire lankidea. Zuk ere izango
|
zenuen
haren berri, noski. Haren ezaugarririk nabarmenena zen beti, baita eguraldi ederra zegoenean ere, neguko oinetakoekin eta aterkiarekin ibiltzen zela. eta derrigorrez kotoizko beroki bero batekin.
|
|
|
–Tira, Joe, esan zuen O. Connor jaunak bat batean? Erakutsiguzu idatzi
|
zenuen
hura... gogoratzen zara. Aldean al duzu?
|
|
|
Jadanik ez gaude zure beharretan. Gure pozerako, ez
|
zenuen
harekin haurrik izan. Zoaz.
|
|
|
Zer iritzi
|
zenuen
haren poesiaz?
|
|
|
Nola ezagutu
|
zenuen
hura?
|
|
|
Konta iezadazu paperetan bizi den pasioaz maitemindu zinenekoa; konta, eguneroko denboran iraun, eta, ez denbora guztietan sentitzen
|
zenuen
harenganako erakarpena dastatu zenuenekoa; konta iezadazu, berriz, eroaldiak bizirik zinela bermatu zueneko pasadizoa; eta konta, zure barruak gainezka egin zuenekoa, inon idatzitakoaren aldean ederra zena eman zenuenean, guzia isil isilik isildu zeneko egun hartakoa.
|
|
|
Ez da ez populu, ez erlisionerik irauten humanitatea odol masa egina delarik. Gerla jainko gaiztoa da, familia bakoitzari eskatuko baitio bere seme gehiena, antzerkia bezala, honek azken alaba bahitzen baitizu, zuretako atxikitzen
|
zenuen
hura. Ez da gehiago xantzaren baitan sinesten ahal.
|
|
2023
|
|
|
Kanta bakoitzean oso gai pertsonalak landu dituzu. Hasieran transmititu nahi
|
zenuen
hura helaraztea lortu duzu?
|
|
|
Hobetzen ez denak okerrera egiten duela pentsatuz, erabaki
|
zenuen
hura ez zela zuretzat.
|
|
|
Intxaurra. Jausteko gutxi falta zela hartu
|
zenuen
hura berreraikitzeko eta herriari zabaltzeko konpromisoa. Bost urte luzeko lanen ondoren, 1988an zabaldu zituen, abertzale eta ezkertiarren mintegia izateko, Intxaurra k bere ateak.
|
|
|
Ikerlan bat ere egin
|
zenuen
haren lanaren inguruan.
|
|
|
Eta Clark andereñoa ikusi zenuenean hurrengo goizean, urriaren 30ean, zerbait arraroa sumatu al
|
zenuen
haren itxuran edo portaeran?
|