|
2000
|
|
|
Baina iraganaren ahanztea edo haren ezabatzea, edo, are makurrago dena, haren aldatzea eta faltsutzea errazagoa duk, noiz eta ez baitago skribatua; aitzitik, jaun Esteban Etxegoienek gutun bat utzi zian... Eta, orduan, jaun Albert Etxegoieni gogora
|
zekiokeen
ezen hobe zela Henriki karta haren kentzea, badaezpada ere, Henriken sehiren bat erosirik, konparazione, hartarakotz...
|
|
|
Edo, frogari froga eratxikitzen diodala, erranen ote didazu nori burura
|
zekiokeen
ideia hura, osabari ez bertze nehori, noiz eta entseiatu baitzen esperimentu haren egiterat, lau ahate arrautzaren gainean oilaloka bat ipintzen zuela, haien txitatzeko asmotan, oilalokaren eta ahattoen arteko harremanen studiatzeko gogoz, Villagrandeko dukea Urbiainerat etorri baino egun batzuk lehenago?
|
|
|
Eta osabak, beraz, bazekien zer etor
|
zekiokeen
eta nik ere banekien, eta biok genekien, halatan, ezen gure begiek urrunerat ikusten zutena egia egiazkoa zela, zaldiz zetozèn itzal haiek Ofizio Sainduko guardiak zirenez gero... Eta bazetozen, bazetozen...!
|
|
|
Aise antzeman
|
zekiokeen
bere gaiztoenean zegoela. Haren ahots neutro, grinarik gabea barnea kiskaltzen zion pindar bortitza mozorrotzeko baizik ez zen.
|
|
|
—Etxe eske, beraz... —bat bateko kutsu itxaropentsua igar
|
zekiokeen
Josuri.
|
|
|
Eta, hortaz, apurka apurka ene baitan sortzen joan ziren errezeloak, egunek aurrera egin bezala, gorpuzten joan ziren, indartzen, errealitate bihurtzen. Ezen, kasualitate huts hutsari egotz al
|
zekiokeen
Salbatzailea irudikatzen zuen animalia hain gordinki hil izana, eta Satanas irudikatzen zuena, berriz, gugandik gero eta gertuago egotea. Eta usapalen desagerketa ere kasualitate huts al zen?
|
|
2001
|
|
|
Halaz guztiz ere, gure adineko eta gazteagoen artean baten bati suertatu zaionez sarri aski, dena delako literatura hori, lehendanik doi doi ba omen zelakoa entzuna zuena, ustekabeko harri preziatuz josia irudi
|
zekiokeen
. Josia ez bazegoen ere, urre gorrizko printzak atzemango zituzkeen, bakanka bederen.
|
|
2002
|
|
|
Yael, gay zara?. Galdera hark zur eta lur utzi ninduen, ezin bainuen ulertu nola izan zezakeen lagun horrek erabat isilean neukana antzeman ahal izateko gaitasuna, edo hori izan ezean, nola demontre bururatu
|
zekiokeen
hain galdera xelebrea botatzea. Noski, hasierako pentsamendu hori azkar asko baztertu nuen burutik, ez baitzen posible Sergiok nire sekretuaren berri izatea, eta haren buruak sarri izaten zituen (eta dituen) neuraren bat izango zela pentsatuta, ezetz erantzun nion.
|
|
|
Eta hala balitz ere, bazeuden beste gauza erakargarriago batzuk. Hain zuzen ere, bizitzatik interesa ez
|
zekiokeen
bakarra heriotza zen. Heriotzak ez zekarkion deus bizitzari.
|
|
2003
|
|
|
Mutilak ez zekien zer pentsatu, baina zer uka
|
zekiokeen
halako andre puxka bati. Zorteak noraino eramango zuen saiatu egin behar, lagunei zer kontatu edukiko bazuen.
|
|
|
Une bateko irribarre gaiztoa egin zuen erantzun aurretik, erdi errea zuen zigarroa hautsontzian utzi eta ohe barrenean eseri zen gero, bi eskuak bere belaunburu biluzietan zituela. Heldutasun estalkiaren azpian bere garaian bizi izan ez zuen gaztetasuna suma
|
zekiokeen
oraindik, eta edozein hondamenditatik matxurarik gabe eta onik ateratzeko gai izango zela ematen zuen.
|
|
|
Atalburuan egun argitan neonezko argi geldoak pizturik zituen leku horretara iritsi eta autotik atera zirenean ohartu omen zen gizonak jantzirik zeraman esmokin zaharkitua zela hasieratik arreta erakarri ziona. Apenas erreparatu omen zion gizonaren gorpuzkera zimel eta segailari (komisarioak behin eta berriz eskatzen dizkion zehaztapenei erantzunez," aszeta baten gorpuzkera" zuela dio Monikak," aszeta mundutar batena"), ez omen zuen erakarri iragartzen zuen misterioak, ez destino jakin baten arabera bizi direnek erakusten duten patxadak, ez eta ere begiradan antzeman
|
zekiokeen
sentiberatasunak. Goizeko ordu horietan esmokinarekin jantzita zebilen gizonezkoak maitemindurik egon behar zuela erabaki omen zuen.
|
|
|
Batzordeko bileretan aspertzen nintzenean komisarioaren esku hori aurreko bizitzan norena izan ote zen pentsatzen galdu ohi nuen denbora: emetasun lurrin tanta bat suma
|
zekiokeen
, baina apaiz batena ere izan zitekeela erabakirik nuen, laztan lizunetan ikasitako eskua nolanahi ere, edo lapurretan ere ibilia, biak elkarrekin baitoaz askotan, lizunkeria eta lukurreria.
|
|
|
Arrakasta ezagutu eta galdu duenaren itxura hartzen omen zioten baina, galtzaile gehienek ez bezala, eroapen handiz zeraman egoera, duintasunez eta kexarik gabe, inoiz ere tragediarik egin gabe. Ibiltzeko eran, esate baterako, oraindik txaloak entzuten ari den dantzari baten pausajea suma omen
|
zekiokeen
, begiradan jendearen maitasuna ezagutu duenaren beroa eta imintzioetan aktore baten dotoretasuna, baina ez omen zitzaion iragan horren hobespenik nabarmentzen, gailurretik berariaz jaitsi eta itzalean hobeto sentituko balitz bezala. Gizonezkoek, urrutikoa hobesteko dugun joerarekin, ez zirudiela hemengoa zioten eta erbestekotasun horrek erakargarriago egiten zuela.
|
|
|
Hainbeste urteren ostean. Gerta
|
zekiokeen
gauzarik txarrena.
|
|
2004
|
|
|
Bestalde, ezin da ahantzi, 1881eko Legearen arabera, aldi berean forma urratzea eta epaiari buruzko arau hausteak alegatzen zituen kasazio errekurtsoa jarriz gero, lehenengo, eskatutako forma urratzea aztertu eta horri buruz erabakitzen zela, eta, errekurtsoari forma urratzeagatik on iritziz gero, auzialdiko auzitegira berriro igortzen zirela, horrek beste epai bat eman zezan. Era berean, epai horri beste kasazio errekurtso bat jar
|
zekiokeen
, lehenik, «legea urratzeagatik»; bigarrenik, epaiketaren oinarrizko formak urratzeagatik; eta, hirugarrenik, bi kontzeptuongatik. Lege honetan ez da funtsezko aldaketarik ezarri, izapideak bizkortzeko mekanismoak adibidez, auzilarietatik bakoitzak epai berberaren aurka errekurtso berezi desberdina aukeratu duenerako.
|
|
|
Sinesgaitza egiten zitzaidan hamasei urteko neska bat bakarrik bizitzea eta are gehiago baldintza haietan. Gainera, israeldar soldaduak edonon zebiltzan eta edozer gerta
|
zekiokeen
.
|
|
|
Ikusi ahal izan dugunez, hizkuntza ereduetan oinarrituriko heziketa elebiduna hasierako asmoetan bertan auzitan jarria izan zen. Eusko Legebiltzarreko indarrak tarteko, maila politikoan jasotako adostasun zabalak ez du sekula aho beteko onarpenik izan euskaltzaleen artean, hauen arteko askok eta askok, gehienak beharbada, ez baitira bat etorri ereduen plangintzaren errapeari atera
|
zekiokeen
elebitasun motarekin. Hizkuntza errape horrek hazi zezakeen ikaslearen euskara gaitasunaren inguruko susmo gaiztoak, denboraren joanean, tamalez, egia bihurtu dira, hemendik aurrera ikusteko moduan izango garen legez.
|
|
2005
|
|
|
Bata, ezer ez egitea eta lehengo bideari jarraitzea: kasu horretan, astiro baina itzulbiderik gabeko heriotza etor
|
zekiokeen
. Bestea, tamainaz hazteko urratsa egitea:
|
|
|
Amore eman nuen. Barrua husteak on egingo zidala pentsatu nuen; bestalde, osabari ideia jenialen bat otu
|
zekiokeen
...
|
|
|
Orduantxe ikusi nuen irteten; plaza zeharkatu, eta frontoiaren izkinatik urrundu zen. Segituan pentsatu nuen Alberto ere Adelarekin uztartua zela; apaiz gazte eta modernoa zen, itxura onekoa, Adelari gusta
|
zekiokeen
gizona. Gainera, Adelaren sexu askatasuna ezagututa, ez zen batere ezinezkoa halakorik gertatzea.
|
|
|
Baina horiek nire aieruak besterik ez dira; benetako arrazoiak Adelak berak ere ez ote zekizkien nago. Adimenak ez dit argitzen nolatan gerta
|
zekiokeen
halakorik Adelari, gure auzora gaxte gaxterik iritsi eta nire bizitza aldatu zuen maistra amatiarrari, ezen emakume hura bizi gogoz beterik zegoen hantxe agertu zitzaigularik bere inprenta kutxa freinetarrarekin, bere ipuinekin, gu tratatzeko modu adeitsu eta eztiarekin. Halakoxea zen nire auzora iritsi zen maistra.
|
|
2006
|
|
|
Jateko tokietan jende ilarak, azken ikuskizuna ikusteko bezala, eta horrelako egoerei irtenbidea eman
|
zekiokeen
zaintza langilerik ez.
|
|
|
Lehenengo xedapena zordunaren oinarrizko eskubideei buruzkoa da. Egin eginean ere, kaudimengabezia adierazpenak betidanik izan ditu ondoreak zordunaren pertsonaren gain, porrot eginari atzipenaldia ere ezar
|
zekiokeen
eta. Konstituzio Auzitegiaren doktrinaleari ahalmena emanez neurriok mailari ekinez, konkurtso eraldaketaren jomugak izan behar dira, ondore horien zorroztasuna biguntzea, neurri zigortzaileak desagerraraziz, eta ikuspegi funtzional batetik prozeduraren izapideak normaltasunez gauzatzeko behar diren neurriak bakarrik ezartzea, epaikatu eta kasuan kasuko inguruabarrei egokitzeko.
|
|
|
ez zuela besteengan laguntza haundirik aurkitzen. Batek izan zitzakeen ahots ederra eta kanturako xarma, baina konposizio arloan eskas ibili zitekeen; edo, bestalde, doinu polit bat konposatu ondoren gerta
|
zekiokeen
musika hori instrumentuz hornitzeko inolako aukerarik ez izatea.
|
|
|
Gerran ohorea arerio gogorrarekin borrokan lortzen zen. Enperadorearen noble hoberenak hiltzea soilik garaiko etsai gogorrenari egotzi
|
zekiokeen
, islamaren borrokalariei, hain zuzen ere. Beraz, baskoiek armadaren erretagoardia guztiz suntsitu eta ihes egin zutela Karlomagno itzuli baino lehen, ezin zen esan.
|
|
|
" entretiénense no pocos de mis paisanos, en absurdo empeño por resistir el incoercible proceso vital, en inventar una especie de volapük eusquérico que ellos solos lo entienden, o mejor dicho, tantos volapükes cuantos reformadores del vascuence salen" 249 Beraz, ahal izan, ahal izango litzateke, baina ez du merezi hainbeste permatzea. Unamuno-rena printzipioz ez da ebazpen kategorikoa (beharbada azken urteetan bai); eta gutxiago da, maite maite omen lukeen euskara hil hurren ikusten duenak dolorezki eginiko eutanasiaren edo paliatiboen planteamendua (oso euskaltzale bati bakarrik burura
|
zekiokeen
hipotesi hori, nik uste: euskara sufritzen dagoen pertsona baten irudipean identifikatzea, 1901eko Unamuno-ri nekez imajina dakiokeen sentiera baita; sentimentu horiek hobe Arrese Beitia-rentzat uztea) 250.
|
|
|
Ardi larruzko kapela begietaraino sartuz eta bizkarrean larruzko kapusaiari eutsiz haizea hezurretaraino sar ez zedin, gerrirainoko elurretan egin zituen lehenengo kilometroak. Auzoko Soldatskaia herrixkaraino iritsi zen nola edo hala, eta ostatuan sartu zen, gau zakur hartan elurretan aurrera egitea baino beste edozer hobea izango zela iritzita, baina bidaiari hasiera emateko gerta
|
zekiokeen
okerrena gertatu zitzaion: norbaitek poltsa lapurtu zion.
|
|
2007
|
|
|
Paperak izan zitzakeen ezpurutasunetik babesten zuen baritak eta kalitate txarreko paperak ere hobetu egiten zituen. Prestaketa geruza honi ehundura leuna, zimurtsua eta latza eman
|
zekiokeen
geruza sentikorrak bere izaera errepika zezan.
|
|
|
Nola bazter begia, itxuraz, ez hizkuntza familia ezagun bati, ez gramatika talde ezagun bati, ezin lot
|
zekiokeen
hizkuntza batetik. Borrowek dio, anitz gauza" uher, oker eta hipotetiko" zirenak idatzi izan direla hartaz.
|
|
2008
|
|
|
Mila bider entzun izan zion don Hipolitori que la lengua española no era cualquier lengua, sino la lengua de Cervantes, Góngora y Quevedo; errezitatu ere, errezitatzen zituen maisuak inoiz haien testuak, buruz zekizkienak, baina urrun geratzen zitzaion Beñardori Cervantes, urrun Góngora eta urrun Quevedo, haien testuak zer esanik ez, Kaxkagorri baitzuen Beñardok Cervantes, Xenpelar Góngora eta Pello Mari Otaño Quevedo? Bospasei segundo haietan nekez burura
|
zekiokeen
Beñardori halakorik, egia da, poza beti da xa boi burbuila bat, txikiagoa edo handiagoa, gorputzaren eta pentsamenduaren grabitazio eremutik ihes egiten duena, eta Beñardo pozaren mende zegoen, berak utzitako bertso batean aitortu zuenez: –(?) eskua eman zidan,/ sentitu nintzen nor;/ nire poza pentsatu/ al dezake inork(?)??, baina nola uka aipatutako arrazoi hauek guztiak zebilzkiola azpitik, beste asko ere bai, beharbada?, pozaren bidea prestatu eta zabaldu ziotenak, era batean edo bestean?
|
|
|
mementoko asaskalditzat harturik edo, nola aldera zezakeen kontsulak, izan ere, beltzen dantza erritmiko arritmikoa (irrazionala, senak bideratua zèn heinean) arrazoiak eta sentimenduak elkarlanean osatutako bals baten dotoretasun harmonikoarekin, eta nola beltzen musika primitiboa, tam tamaren joan etorri eroak oinarri dituena, orkestra batek jotako musika landu ezin aberatsagoarekin? eta nola, azkenik (nola, bada!), harri aroan bizi zèn oihaneko beltz bat, danborrarekin joaldi basati bat inprobisatzeko gai izan zitekeena (nola dei
|
zekiokeen
konpositore halako gizon bati, bestalde!), Mozart batekin!?, isilik geratzera deliberatu zen. Markes jaunak, baina, bazuen lehenagoko kontu bat, antza, eta nola baitzuen zango bat lurrean, arrazei buruzko eztabaida saihestu eta kezkaturik zuèn gaiari heldu zion berriro:
|
|
|
–baina eta Reginari aurreko batean egin ziòn minaz oroituta edo, atzera egin zuen Faustik, orduantxe bururatua(. Bai, baina markes jauna ere seguru zegonan, eta horratx!? burura
|
zekiokeen
edo antzeko zerbait) baztertzen eta isiltzen zuela?: Ezer ez, ezer ez?
|
|
|
Aurrean, lehenengo lerroan, don Federiko alkatea eseri zen, esku-makila lagun zuela. Haren atzean ageri zen Markox harakinaren mardultasunari inoiz baino aurpegi eroriagoa suma
|
zekiokeen
. Ez zen gutxiagorako, azken hamabostaldian bi lagunik handienak joan baitzitzaizkion.
|
|
|
Nik Natalieri buruz ordu pare bat hitz egin nezakeen geraldirik gabe, ardoaren laguntzarekin gehixeago ere bai, edozein artistak bere obraz ordutan hitz egin dezakeen moduan, haren edertasuna neuk definitua baitzen neurri batean, baina banekien haren gizonaren aurrean ez nintzela gauza handirik esatera ausartuko. Gauza bera gerta
|
zekiokeen
berari. Nadiari buruz ere zer kontaturik izan zezakeen, seguru nengoen Europako hiriren batean elkarrekin egonak zirela.
|
|
|
Izatez asmoa ere ez zen hori (lotura genetikoak bilatzea), baizik gehiago euskaran antzematen ziren berezitasun linguistiko desberdinei paralelismo estrukturalak aurkitzea hizkuntzen unibertso zabalean (antzekotasun horien zergatietan sartu gabe). Hola, Azkuek euskara munduko hizkuntzen kontzertuan kokatu nahi izan zuen, berezia zela agertuz, bai, baina ez horren arraroa non ezin aurki
|
zekiokeen
paralelorik inon. Edozein kasutan Azkueren saioek argi uzten zuten euskaltzainburuaren horizontea ez zela euskaran bukatzen, baizik, asmoz urrunago iritsi nahi zuela.
|
|
|
Markes jauna, izan ere, laino batean bezala zegoen, baina, kontsulak ez bezala, zango bat lurrean zuen gutxienez. ...tua zèn heinean) arrazoiak eta sentimenduak elkarlanean osatutako bals baten dotoretasun harmonikoarekin, eta nola beltzen musika primitiboa, tam tamaren joan etorri eroak oinarri dituena, orkestra batek jotako musika landu ezin aberatsagoarekin... eta nola, azkenik (nola, bada!), harri aroan bizi zèn oihaneko beltz bat, danborrarekin joaldi basati bat inprobisatzeko gai izan zitekeena (nola dei
|
zekiokeen
konpositore halako gizon bati, bestalde!), Mozart batekin! –, isilik geratzera deliberatu zen. Markes jaunak, baina, bazuen lehenagoko kontu bat, antza, eta nola baitzuen zango bat lurrean, arrazei buruzko eztabaida saihestu eta kezkaturik zuèn gaiari heldu zion berriro:
|
|
|
–Bai, baina... –baina eta Reginari aurreko batean egin ziòn minaz oroituta edo, atzera egin zuen Faustik, orduantxe bururatua(" Bai, baina markes jauna ere seguru zegonan, eta horratx!" burura
|
zekiokeen
edo antzeko zerbait) baztertzen eta isiltzen zuela–: Ezer ez, ezer ez...
|
|
|
Mila bider entzun izan zion don Hipolitori que la lengua española no era cualquier lengua, sino la lengua de Cervantes, Góngora y Quevedo; errezitatu ere, errezitatzen zituen maisuak inoiz haien testuak, buruz zekizkienak, baina urrun geratzen zitzaion Beñardori Cervantes, urrun Góngora eta urrun Quevedo, haien testuak zer esanik ez, Kaxkagorri baitzuen Beñardok Cervantes, Xenpelar Góngora eta Pello Mari Otaño Quevedo... Bospasei segundo haietan nekez burura
|
zekiokeen
Beñardori halakorik, egia da –poza beti da xa boi burbuila bat, txikiagoa edo handiagoa, gorputzaren eta pentsamenduaren grabitazio eremutik ihes egiten duena, eta Beñardo pozaren mende zegoen, berak utzitako bertso batean aitortu zuenez: "(...) eskua eman zidan,/ sentitu nintzen nor;/ nire poza pentsatu/ al dezake inork(...)" –, baina nola uka aipatutako arrazoi hauek guztiak zebilzkiola azpitik –beste asko ere bai, beharbada–, pozaren bidea prestatu eta zabaldu ziotenak, era batean edo bestean?
|
|
|
Txinako umezurtz etxeetako estatistiken artean zenbaki huts bat izatetik maitatuko duen familia bat izatera da aldaketa. Eta egokitu zaion familiaren kalitatea bermaturik ez badago ere, esana dut ez garela ez hobeak ez perfektuak ez beste munduko ezer, ezpada normalak baino normalagoak?, gaude aldaketa Enarari gerta
|
zekiokeen
gauzarik onena zela.
|
|
2009
|
|
|
Eta zerbait gertatu bazitzaion Ibairi? Edozer gauza gerta
|
zekiokeen
ume hari. Zutik jarri eta, motxila besagainetik zintzilikatu ostean, maldan behera abiatu nintzen, bidezidor estuan arinka.
|
|
|
hantxe Gabinoren begi argi zabalak eta hantxe Gabinoren begi zabal argiak, mutilari tarteka burura etortzen zitzaizkiòn esaldi biribil distiratsu haietako batek edo argituak?. Amaren magala da nire aberria, Euzkadi guztiak baino lehenagokoa? burura
|
zekiokeen
Gabinori, apika, edo antzeko zerbait, une hartan?, erabaki bat hartzera bultzatzen zutèn hitzetan, baita ondotik hartu ere, begiak zabaltzearekin batera jaiki, amaren parean paratu eta belaunikatu egin baitzen; gero, biak altxatu zirenean, Gabinok esan zion:
|
|
|
Teofilo Maria nora ezean geratu zen, anaiaren esker ona espero eta haren esker gaiztoarekin egin ez zuen, bada, topo!; ikasle eta ikusle guztiek ikusi zuten, gainera, nola heldu zion Domingok paparretik, eta hura gehiegizkoa zen, bere harrotasunarentzat ez ezik, bere autoestimuarentzat ere; une hartan, beraz, Teofilo Mariari erantzun bat baino gehiago burura
|
zekiokeen
–Kendu esku horiek gainetik, txikitu egingo zaitut-eta!, adibidez, edo:
|
|
|
eta horregatik geratu zen, ausaz, isilik, Maria Bibiana mintzatu zenean?. Gauza ezin garrantzitsuago bat esan behar dizuet: Domingok zera ikusi du???, erreflexu baldintzatuak baldintzatua, nahiz eta anai arreben arteko giroa nekez gerta
|
zekiokeen
Damasori arazo iturri; edo zalantza bat zuelako isildu zen, besterik gabe, hiruzpalau segundoko isilunera eraman zuena, zalantzak sorrarazten ziòn nora eza zuzentzeko asmotan; edo ez zuen zalantzarik, eta Damaso beldur zen: hots, Damasok ongi baino hobeto zekien buruan zuèn galderaren erantzuna, eta beldurraren ondorioak atzeratu nahian zebilen bere jarrera harekin, auskalo.
|
|
|
amets bat bezala bizi baitzuen jada, iragana amets batean bizi den moduan, tristuraren eta malenkoniaren ertzean? Haren begiei arretaz erreparatuz gero, halako zerbaiti antzeman
|
zekiokeen
, Gabinoren begietako urak arre baitzetozen, zinez, aitaren bi gezikada haiek ura zulatu eta hondoko hautsak eta lohiak mugitu balizkiote bezala, ezinbestean mugitu ere; egia zen Gabinok eszenarik nazkagarrienak hautatu zituela, zer besterik ziren suge haiek, soldaduen aho begietan ihesbidea aurkitzen zutenak??, baina Gabinoren begirada, bai eszena haiek egiterakoan eta bai aitari aurkeztu zizkiò... objektua nazkagarria izan zitekeela, alegia, baina nazkagarrikeriak ez zuela subjektua ukitzen ez zikintzen.
|
|
|
Ada bezalako zortzi bederatzi urteko haur bati zail gerta
|
zekiokeen
goia behearekin nahasten zuèn aitaren esaldia ulertzea, baina ez haren buru mugimendua, ezezko biribil bat adieratzen zuena, ezta amaren buru mugimendua ere, aitak egindako mugimenduari jarraitu zitzaiona eta aitaren ezezkoari baiezko bat ematen ziona: esan nahi baita bi ezezko jaso zituela Adak segundo baten buruan; handik bizpahiru segundora, gainera, beste bat jaso zuen, aita, Ada argibidean jartzeko edo, honela mintzatu baitzen:
|
|
|
Hala, bada, Domingo zain zegoen, arreba noiz iritsiko; honek hitz egin zion moduagatik, barrua askatzera zetorkiola ondoriozta zezakeen: Albertoz hitz egitera, alegia, eta hari ziòn maitasunaz, edo etxeko giroaz mintza
|
zekiokeen
, edo bere erabaki partikular batez, edo auskalo beste zertaz, baina, jakin minez zegoen arren, lasai zegoen, Albertoren heriotzak barruko korapilo guztiak askatu zizkiolakoan, hain ikusi zituen garbi, Albertoren hilotzaren aurrean, bere sentimenduen nondik norakoak, kontraesan guztiak gaindituta, sublimazioaren igitaiaz irrits gaiztoen sasiak ebaki ondoren; dudarik ez zuen, gainera, Ada ere bide ... Adak Albertori kopetan eman ziòn muxua, deboziozkoa ere izan zena, ezin izan baitzitekeen beste ezer, sentimendu garbien adierazgarria baizik; Domingo, beraz, ez zen Adaren beldur, egoera nahasiagoetan egon zitekeen bezala, baizik eta hari entzuteko gogoz eta hari laguntzeko prest, ezertan lagundu ahal izatekotan, aholku on batekin edo beste zernahirekin; hasteko, baina, Ada etorri zitzaion laguntzera, itxura batean, poltsa bat eskuan zekarrela iritsi baitzen Domingoren etxera:
|
|
|
Adak billetea eskuratu, trenera igo, jarleku batean eseri eta, handik minutu pare batera edo, trena abian jarri zen; Adaren erabakiak erabatekoa behar zuen, haren aurpegiko giharrek ez baitzuten zirkinik egin, haren begitarteak ez zuen damu arrastorik erakusten bederen?, ezta trena abian jarri zenean ere; eta, halere, ezpainei ongi erreparatuz gero, irri itxurako bati antzeman
|
zekiokeen
: ez zen irri zabal bat, ez irri inozo bat, guztiz bestelako irri bat baizik, une hartan bizi zuèn fedearen, boterearen eta ziurtasunaren marka zeramana; eta askatasunarena, jakina?
|
|
|
Eszena kanpotik ikusten zuèn edonori bitxia gerta
|
zekiokeen
nola aitak erremata zezakeen halako esaldi batekin bere bizitza, baina ez ama eta ez semea ez ziren harritu, nahiz eta semeari betiko zalantza geratu zitzaion, aitak esaldiaren bigarren partea serio esan ote zion, edo ironi puntu batekin, semeak ongi zekien arren ia bateraezinak zirela oinazearen lurrak eta txantxaren landareak; urontzi hark, baina, gehiago zuen pattarrontzitik urontzitik baino ordurako; aitonak, izan ere, bigarren karlistadan hiru urtetan arituak?, ur bedeinkatuz betetzen zuen ontzia, fede izugarriz bete ere, halako eran, non, berak esaten zuenez, ur bedeinkatuari esker libratu baitzen zauri guztietatik, baita kolpe txikienetik ere; semea, aldiz. Ildefonsoren aita, Oxborne?, ez zitzaion fedezko gizona atera; are gehiago:
|
|
|
Hizkuntzaren erabileran administrazio publikoaren mendeko erakundeek tokian tokiko egoera soziolinguistikoa kontuan hartu behar badute, zer dela eta Espainiako irrati telebistek ez dute tutik ere egiten euskaraz Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroa Garaian emititzen dutenean? Aurreko hirukoari ez
|
zekiokeen
ezer eskatu, hedabide horiek ez baitira haien mendeko, baina oraingo bikoari bai, eurenak baitira.
|
|
|
Adak billetea eskuratu, trenera igo, jarleku batean eseri eta, handik minutu pare batera edo, trena abian jarri zen; Adaren erabakiak erabatekoa behar zuen, haren aurpegiko giharrek ez baitzuten zirkinik egin –haren begitarteak ez zuen damu arrastorik erakusten bederen–, ezta trena abian jarri zenean ere; eta, halere, ezpainei ongi erreparatuz gero, irri itxurako bati antzeman
|
zekiokeen
: ez zen irri zabal bat, ez irri inozo bat, guztiz bestelako irri bat baizik, une hartan bizi zuèn fedearen, boterearen eta ziurtasunaren marka zeramana; eta askatasunarena, jakina...
|
|
|
Eszena kanpotik ikusten zuèn edonori bitxia gerta
|
zekiokeen
nola aitak erremata zezakeen halako esaldi batekin bere bizitza, baina ez ama eta ez semea ez ziren harritu... nahiz eta semeari betiko zalantza geratu zitzaion, aitak esaldiaren bigarren partea serio esan ote zion, edo ironi puntu batekin, semeak ongi zekien arren ia bateraezinak zirela oinazearen lurrak eta txantxaren landareak; urontzi hark, baina, gehiago zuen pattarrontzitik urontzitik baino... aitonaren fedea utzi –ur bedeinkatuak erregai eskasa behar baitzuen inondik ere, neguko goiz hotzetan bereziki, portuko lan nekagarriei aurre egiteko– eta fede berriari ekin zion, sozialismoaren fedeari:
|
|
|
Hala, bada, Domingo zain zegoen, arreba noiz iritsiko; honek hitz egin zion moduagatik, barrua askatzera zetorkiola ondoriozta zezakeen: Albertoz hitz egitera, alegia, eta hari ziòn maitasunaz, edo etxeko giroaz mintza
|
zekiokeen
, edo bere erabaki partikular batez, edo auskalo beste zertaz, baina, jakin minez zegoen arren, lasai zegoen, Albertoren heriotzak barruko korapilo guztiak askatu zizkiolakoan, hain ikusi zituen garbi, Albertoren hilotzaren aurrean, bere sentimenduen nondik norakoak, kontraesan guztiak gaindituta, sublimazioaren igitaiaz irrits gaiztoen sasiak ebaki ondoren; dudarik ez zuen, gainera, Ada ere bide ... Adak Albertori kopetan eman ziòn muxua, deboziozkoa ere izan zena, ezin izan baitzitekeen beste ezer, sentimendu garbien adierazgarria baizik; Domingo, beraz, ez zen Adaren beldur, egoera nahasiagoetan egon zitekeen bezala, baizik eta hari entzuteko gogoz eta hari laguntzeko prest, ezertan lagundu ahal izatekotan, aholku on batekin edo beste zernahirekin; hasteko, baina, Ada etorri zitzaion laguntzera, itxura batean, poltsa bat eskuan zekarrela iritsi baitzen Domingoren etxera:
|
|
|
Eta, hala eta guztiz ere, Gabinok amaren baitan edo izebarenean aurki zezakeen behar zuèn babesa, edo Domingo, Ada zein Maria Bibianarengan –begirada iheskor bat aski zitzaion, menturaz, begietan txinparta bat pizteko–, baina ez zuen halakorik egin, kolpe latz hark blokeatu eta haren aurka ezer egiterik ez balu bezala; eta afaltzen ere –ezer gutxi afaldu zuen– halatsu egon zen, begiak mahai gainean zegoèn kristalezko ur pitxerrean galduta; Gabinoren beste begiratu bat ote zen hura, eten bat markatzen zuena, zeren pitxerreko ur gardena –hamaika urtetan bere begietakoa ere izan zuena– amets bat bezala bizi baitzuen jada, iragana amets batean bizi den moduan, tristuraren eta malenkoniaren ertzean? Haren begiei arretaz erreparatuz gero, halako zerbaiti antzeman
|
zekiokeen
, Gabinoren begietako urak arre baitzetozen, zinez, aitaren bi gezikada haiek ura zulatu eta hondoko hautsak eta lohiak mugitu balizkiote bezala, ezinbestean mugitu ere; egia zen Gabinok eszenarik nazkagarrienak hautatu zituela –zer besterik ziren suge haiek, soldaduen aho begietan ihesbidea aurkitzen zutenak? –, baina Gabinoren begirada, bai eszena haiek egiterakoan eta bai aitari aurke... objektua nazkagarria izan zitekeela, alegia, baina nazkagarrikeriak ez zuela subjektua ukitzen ez zikintzen.
|
|
|
Ada bezalako zortzi bederatzi urteko haur bati zail gerta
|
zekiokeen
goia behearekin nahasten zuèn aitaren esaldia ulertzea, baina ez haren buru mugimendua, ezezko biribil bat adieratzen zuena, ezta amaren buru mugimendua ere, aitak egindako mugimenduari jarraitu zitzaiona eta aitaren ezezkoari baiezko bat ematen ziona: esan nahi baita bi ezezko jaso zituela Adak segundo baten buruan; handik bizpahiru segundora, gainera, beste bat jaso zuen, aita, Ada argibidean jartzeko edo, honela mintzatu baitzen:
|
|
|
Teofilo Maria nora ezean geratu zen, anaiaren esker ona espero eta haren esker gaiztoarekin egin ez zuen, bada, topo!; ikasle eta ikusle guztiek ikusi zuten, gainera, nola heldu zion Domingok paparretik, eta hura gehiegizkoa zen, bere harrotasunarentzat ez ezik, bere autoestimuarentzat ere; une hartan, beraz, Teofilo Mariari erantzun bat baino gehiago burura
|
zekiokeen
–" Kendu esku horiek gainetik, txikitu egingo zaitut-eta!" adibidez, edo: " Zure kontua bada, zuk garbitzekoa, berdin zait zu garbitzen bazaitu" –, edo, beharbada, hain nora ezean zegoen, non ez baitzitzaion ezer bururatu; kontua da, baina, nonbaitetik atera behar zuela, eta hala, begiratuarekin Domingori suzko gezi bat jaurtitzen ziola, esan zion:
|
|
|
boteretsuen boterearen aurkako ahaleginak ez zuen merezi... horregatik hartu zuen, beharbada, isilik egoteko ohitura hura –autodefentsazkoa, nolabait esatearren, denboraren poderioz erreflexu baldintzatu bihurtua–, isilune haietan bere tartea hartu nahi balu bezala, giroaren nondik norakoak neurtzeko... eta horregatik geratu zen, ausaz, isilik, Maria Bibiana mintzatu zenean –" Gauza ezin garrantzitsuago bat esan behar dizuet: Domingok zera ikusi du..." –, erreflexu baldintzatuak baldintzatua, nahiz eta anai arreben arteko giroa nekez gerta
|
zekiokeen
Damasori arazo iturri; edo zalantza bat zuelako isildu zen, besterik gabe, hiruzpalau segundoko isilunera eraman zuena, zalantzak sorrarazten ziòn nora eza zuzentzeko asmotan; edo ez zuen zalantzarik, eta Damaso beldur zen: hots, Damasok ongi baino hobeto zekien buruan zuèn galderaren erantzuna, eta beldurraren ondorioak atzeratu nahian zebilen bere jarrera harekin, auskalo.
|
|
|
"... ad te clamamus exsules filii Evae...": hantxe Gabinoren begi argi zabalak eta hantxe Gabinoren begi zabal argiak, mutilari tarteka burura etortzen zitzaizkiòn esaldi biribil distiratsu haietako batek edo argituak –" Amaren magala da nire aberria, Euzkadi guztiak baino lehenagokoa" burura
|
zekiokeen
Gabinori, apika, edo antzeko zerbait, une hartan–, erabaki bat hartzera bultzatzen zutèn hitzetan... baita ondotik hartu ere, begiak zabaltzearekin batera jaiki, amaren parean paratu eta belaunikatu egin baitzen; gero, biak altxatu zirenean, Gabinok esan zion:
|
|
|
Milaka herri langile gai dira gaur egun euren jardunean euskara erabiltzeko, eta nabarmena da euskarak zerbitzu hizkuntza gisa gero eta presentzia handiagoa eskuratu duela. Halere, urte guztiotan egin zitekeenaren eta egin denaren artean alde handia, handiegia, gertatu dela uste dugu administrazioan; edo, beste hitz batzuekin esanda, egin den ahaleginari ez zaiola atera, urrutitik ere, atera
|
zekiokeen
etekinik administrazio zerbitzuetan. Euskara indarberritzeko prozesua, zenbaitetan egin dugun antzera, argi ilunen prozesutzat irudikatuko bagenu, nekez jarriko genuke administrazio zerbitzuetan urraturiko bidea argiuneetan, errazago ilunguneetan.
|
|
2010
|
|
|
San Pabloko metalurgia langile bati ezin eska
|
zekiokeen
Planalto jauregira iristea besterik, eta ahalegin eskerga bat egin zezan Brasilgo azkenekoen bizitza duintzearren. Lulak sobera bete du bere rol historiko nagusia.
|
|
|
Eta Erdösen bisita jasotzea ere matematikari bati gerta
|
zekiokeen
gauzarik onenetako bat zen. 485 matematikarirekin izan zituen lankidetzak, eta, guztira, 1.475 artikulu sinatu zituen (Euler-ek baino ez du gainditzen marka hori).
|
|
|
Jakinkoari berari laidogarri ez ote
|
zekiokeen
gerta mintzaira basa, nahasi, araurik gabeko batean haren irakaspenen ezartzea. Hain urrun joan gabe ere, hizkuntza landugabeetan ba ote zen jenderik erlijio gaiak behar bezala erabiltzeko gai zenik?
|
|
|
Hala ere, batez beste, bi hilabetean behin agertzeari ez zion inoiz utzi (gehiago egia esan, lehen zenbakitik Josuren erantzuna zetorren zenbakira 23 hilabete pasatu baitziren eta hamabost aldiz kaleratu baitzen). Josu Landaren kritika Argia bezalako astekari bati egin
|
zekiokeen
baina ez maiztasun gutxiko Oh! Euzkadi bezalako bati.
|
|
|
Izen bera izanagatik, ez zeukaten inongo antzik. Hura erakargarri gerta
|
zekiokeen
hein berean egiten zitzaion arbuiagarri beste hau, afekzioz eta itxurakeriaz betea. Ez zeukan horrelako eulitzar batekin denbora galtzeko gogorik eta hordagotik jo zuen, Nicolas Castagnaren andregaia zela esanez.
|
|
|
Heroi lotsagabe eta liskarzale harengandik, Akiles hilezkorrarengandik, izaki hilkorra sortu zen, gizon saiatu eta eskuzabala. Horregatik, bere zeregina burututa, dortoka elikagai gisa izan
|
zekiokeen
orain baliagarri. Nola ikusarazi hori Akiles egoskorrari?
|
|
|
Eta ondoren, diskrezio osoz, orduak eman genituen Estatutu berriaren 4 artikulua aztertzen eta lantzen, euskal herritartasun eta naziotasun eskubideak jasotzen dituen artikulua, hain zuzen ere. Upsalako Bakerako eta Gatazken Konponbiderako Institutuak eredu bat ikusten zuen artikulu horretan NBEri gomendioak egiteko, alegia zein irtenbide eman
|
zekiokeen
greko zipretarren eta turkiar zipretarren arteko gatazkari.
|
|
|
Ausentzia mingarria ezin berdindu, baina nahiz liburu honek Joxemielekin geneukan zor txiki bat baino ez duen kitatzen, bere poesia lana plazaratzeak biziki poztuko zukeen. Bestalde, liburu hau hark" bere buruarentzat eta arauari
|
zekiokeen
zorra" kitatzeko ondu poesia emaria den ber, izan bedi, orobat, Idoia bikotekidea eta Ilazki eta Maddi alabentzako bizi hobari.
|
|
2011
|
|
|
Beste ekoizpen sektore batzuk indar zitezkeen, eta hirigintzari eta harekin estu lotua dagoen ustelkeriari mugak jarri. Landagunearen utzikeria historikoari hel
|
zekiokeen
, nekazaritza ekologikoa bultzatu, energia berriztagarriak sustatu. Gauzak beste era batera egiteko aukera hau, ordea, ez dago alderdi bakar baten agendan ere».Hori egin beharrean, «funts gutxiko» oso proposamen «ikusgarriak» egiten dituzte politikariek.
|
|
|
Baliagarri
|
zekiokeen
zein hautu ohoragarriri uko egin dio itsumen bulta batean?
|
|
|
Irudi du txapatari izengoitia dagoela oinarrian; ezaguna da oikonimoetan oinarritutako izengoitiak eratzeko palatalizazioa erabiltzea, eta bukaeraren ezabaketa ere ardurakoa da. Beraz, Zapatariarena edo Zapataritxonea etxeetan sortu edo bizi zenari esan
|
zekiokeen
txapatari. Adjektiboaren helburua Zapatarittiki tik bereiztea da, etxearen nolakoa adierazi bidenabar, edo alderantziz.
|
|
|
Fianbrerarik idatzi ez arren, hil ez zen pertsona baten obituarioa argitaratu zuen behin. Paganiri gerta
|
zekiokeen
okerrena, bere kideen zorionerako. Jose Gorostiza poeta mexikarrari buruzko teletipo bat heldu zen erredakziora.
|
|
2012
|
|
|
Hark ez zuen profesional baten lana ematen. Ergel bati bakarrik bururatu
|
zekiokeen
bere etxeko telefonotik xantaia egitea. Baina, bestalde, zergatik izan behar zuen profesionala?
|
|
|
Leonek azkenean zin egin zuen Emma ez zuela gehiago ikusiko; eta bere hitzari eutsi ez izana jaukitzen zion bere buruari, emakume hark aurrerantzean ere erakar
|
zekiokeen
enbarazu eta prediku oro kontuan izanik, goizetan berogailu inguruan bere adiskideek botatzen zituzten adarjotzeak kontatu gabe. Bestalde, lehen urgazle bilakatzera zihoan:
|
|
|
Bere buruari hain sakrifizio handiak inposaturiko emakume bati zilegi
|
zekiokeen
zenbait apeta. Belaunikaleku gotiko bat erosi zuen, hilabetean hamalau libera gastatu zuen azazkalak garbitzeko limoitan; Rouenera idatzi zuen kaxemira urdinezko soineko bat eskatuz; Lheureuxenean, bertako exarperik ederrena aukeratu zuen; gerrian lotzen zuen bere txabusinaren gainetik; eta, leihatilak itxirik, eskuan liburu bat, kanape batean etzanda egoten zen, pildaire honetan.
|
|
|
ALIZIA. Joana, zuk ez duzu ezeren errurik, entzun? Edonori gerta
|
zekiokeen
.
|
|
|
Bolada hartan gerta
|
zekiokeen
gauzarik larriena zela hura uste izan zuen Inasek, batez ere lehenbiziko asteetan, gainera zetorkion egoera ezezaguna irentsi bitartean. Amak bestelako aukerarik gabe aurkeztu zion erabakia; bere hobe beharrerako zela hartzera zihoan bidea, esan zion, hura komeni zitzaiola bihar edo etzi probetxuzko gizona izan nahi bazuen.
|
|
2013
|
|
|
Halaber, bazekien obra baliabide gutxirekin ekoitzi genuela, eta inork ez zuen ezer espero». Baliabiderik gabe lan egin izanak eta inork espektatibarik ez izateak «obrari gerta
|
zekiokeen
onena» izan zela adierazi du Ricañok. «Behartu gintuen irudimena zukutzera eta txikitasunari txinpartak ateratzera».
|
|
|
Pedrori erantzuteko modu bat baino gehiago burura
|
zekiokeen
Paulari, baina hara: berbarik barik geratu zen.
|
|
|
Barru barrutik ari zitzaion Dionixio, ahotsa ere dardara batean? Albertinak, berriz, ilun itxurako aurpegia zuenak, gogortasun moduko bati ere antzeman
|
zekiokeen
ezpainen zurruntasunean: zelan ez, bada, mutilak funtsik bako purrustada hura bota bazion!?, begitartea eztitu zuen, Dionixioren berbak entzun ahala.
|
|
|
Pedro Osa ume apetatsua izan zen txikitan, baita gaztetan ere; gero, zerbait aldatu eta helduago egin zen? nahiz eta noiznahi pitz
|
zekiokeen
betiko haur apetatsu hura: zelan ez, bada, Afrikan!
|
|
|
Okurritu ere?! Baina zer, burura
|
zekiokeen
, aldi berean?, Mâredek ere bere arrazoia balu. Gizona gizon jaio baitzen, eta ez aingeru?
|
|
|
Ez zuen gorrotatzen, hori segurua zen. Ez; gorrotoa aspaldidanik aienatua zen, eta ia ia hori bezain aspaldi zen Elizabeth lotsatuta zegoela gizon horri gorroto izena eman
|
zekiokeen
ezinikusiren bat sekula eduki izanaz. Hasieran gogoz bestera aitortu zuen Darcyren dohain baliotsuek merezi zuten begirunea, baina bazen denboratxo bat ideia hori higuingarri ez zitzaiola; eta orain, aurreko egunak ekarritako albisteak ikusita, Darcy jaunaren hain aldekoak eta gizona hain maitagarri agertzen zutenak, begirune hori zer edo zer adiskidetsuagoa bihurtzen ari zen.
|
|
|
Jende gutxiren diskrezioaz fidatuko zen Darcyrenaz bezainbeste; baina, aldi berean, Darcyk Lydiaren jausialdiaren berri jakiteak, munduko beste edonork jakiteak eman ziezaiokeena baino min handiagoa ematen zion. Ez, alabaina, hortik etor
|
zekiokeen
kaltearen beldurrez, ez berari bereziki; zeren, edozein modutan ere, bazirudien bien artean gainditu ezinezko sakana zegoela. Lydiaren ezkontza erarik ohoretsuenean burutu izatera ere, ez zen zertan pentsatu Darcy jauna halako familia bati lotuko zitzaionik, noiz eta senitarte horrek bere aitzakia guztiei beste bat gehituko zienean, hau da, Darcyk berak eskubide osoaz mespretxatzen zuen gizonarekin denik eta aliantza eta harremanik estuena sortzea.
|
|
|
Soldadu honen bihotz gogorra goraipatu zuen Zerbitzari k. Baina funtsean ahulezia bat ere ikus
|
zekiokeen
, soldadu horrek ikusten baitzuen etxetik berriz gerlara buruz abiatzea biziki gogor eginen zitzaiola. Memento zail hori ez jasateko, nahiago zuen gerlan gelditu.
|
|
|
Pedrori erantzuteko modu bat baino gehiago burura
|
zekiokeen
Paulari, baina hara: berbarik barik geratu zen.
|
|
|
Okurritu ere...! Baina zer –burura
|
zekiokeen
, aldi berean–, Mâredek ere bere arrazoia balu. Gizona gizon jaio baitzen, eta ez aingeru... eta horregatik baitzen naturatik sortutako izakirik kontraesankorrena, erremediorik gabekoa agian, indarrari indarrarekin erantzun behar ziona, ezinbertzean:
|
|
|
Pedro Osa ume apetatsua izan zen txikitan, baita gaztetan ere; gero, zerbait aldatu eta helduago egin zen... nahiz eta noiznahi pitz
|
zekiokeen
betiko haur apetatsu hura: zelan ez, bada, Afrikan!
|
|
|
Barru barrutik ari zitzaion Dionixio, ahotsa ere dardara batean... Albertinak, berriz, ilun itxurako aurpegia zuenak–gogortasun moduko bati ere antzeman
|
zekiokeen
ezpainen zurruntasunean: zelan ez, bada, mutilak funtsik bako purrustada hura bota bazion! –, begitartea eztitu zuen, Dionixioren berbak entzun ahala.
|
|
2014
|
|
|
Erdararen nagusitasunak erabat zokoratuta, ia beti etxe barrenekoak ziren une jakinetan besterik ez zen agertuko, hilzorian dauden mintzoei gertatu ohi bezala. Hizkuntza jendaurreko funtzio guztietatik aspaldian erauzirik, lasai lasai gerta
|
zekiokeen
urte haietako haur bati bere inguruan euskara bazegoenik ere ez sentitzea, edota gaur egun, hamarkada asko igaro ostean, halakorik ez gogoratzea, hizketak eta galderek oroimena bizitu bitartean gutxienez: berriemaileren batek duda izpirik gabe erantzun du hasieran bere gazte denboran ez zela Bidankozen euskaraz egiten.
|
|
|
Uzten delarik mintzatzera gehiagoxot, konprenitzen da denbora hartan, erran nahi dut mintzatzen ari ginen denboran, herriko etxean zeuden abertzaloidek xuriak zitzaizkiola, Intxausperen kontra zirelako eta Intxauspe gorrien lemazain. Badu kanore, Intxauspe aitak lekua Ibarnegarairi hartu zion, hau ligetako militantea zen, ezkuin muturrekoa, eta hautetsi berria, orduan, radical etiketarekin zentrista zen eta ezker kutsua hauteman
|
zekiokeen
. Baina Mixel Intxauspe ezagutu dutenek badakite notabilismoa zuela fedea, eta bereziki horren eskuinean ez zela espaziorik edozein frente nazionaleko bozentzat.
|
|
|
Hura zen Xabik gehien mamitzen zuen hipotesia. Eta hipotesi hari hel
|
zekiokeen
, amak ezustean, ia oharkabean notengatik galdetu izan ez balio. Ez zen, Xabik espero zuen bezain tramite gogorra izan, luzez hausnartutakoa eta grabea.
|
|
2015
|
|
|
Euskaraz baino egiten ez duen ume bat psikiatrara joan eta hark" El niño habla mucho pero no se le entiende" idatzi omen zuen koadernoan. Testuak dioenez, halako oharra euskaraz egiten zuen ume bati gerta
|
zekiokeen
soilik, ingelesez edo frantsesez egin izan balu" no le entiendo yo" edo gisakoren bat idatziko zukeelako. Euskal kultura euskal gizartean oraindik ere zeinen ezikusia zen adierazteko baliatzen da pasadizoa, psikiatrak eta bere laguntzaileak izan zezaketen elkarrizketa irrigarria irudikatuz.
|
|
|
zer gerta
|
zekiokeen
|
|
|
Araknek handik eta hemendik jasotzen zituen ondrek eta alabantzek harrokeriaz bete omen zuten, eta gajoak, zer gerta
|
zekiokeen
kontuan hartu gabe, brodatze lanetan Atenearekin lehiatuko litzatekeela esan omen zuen.
|
|
|
Aitzitik, erruki kutsua ezkutatzeko ahaleginik egiteko beharrik gabe galdetu
|
zekiokeen
senarrari zer moduz zegoen, eta argi utziko zuen galdera hark, besterik gabe, galdetzaileak haren nahigabea deitoratzen zuela, sufrimendu haren itzalak bera ere ukitzen zuela, nola edo hala.
|
|
|
Benetan diotsuet arimak berak ere ez duela ezagutzen bere burua; izan ere, begira zer alde dagoen har itsusi batetik tximeletatxo zuri batera; bada, hemen ere alde bera dago. Ez daki nondik merezi ahal izan zuen hainbesteko ondasuna;, nondik etor
|
zekiokeen
, esan nahi nuen, ongi baitaki ez duela merezi?; bere burua Jauna goresteko halako desiraz ikusten du, non urtu egin nahi bailuke, eta Harengatik milaka heriotza jasan. Gero neke handi handiak eramateko desira sortzen zaio, beste gauzarik ezin baitu egin.
|
|
|
4 Ni hemen nengoela, heriotzako gaitzak eman zion ahizpa bati. Sakramentuak harturik eta Azken Oliadura eman ondoren, hain alai eta pozik egonik, hitz egin
|
zekiokeen
, zeruan Jainkoari eta debozioa diegun santuei gu gomendatzeko esanez, beste lurralde batera joango balitz bezala. Azken arnasa eman baino pixka bat lehenago sartu nintzen ni han egoteko, Sakramentu guztiz Santuaren aurrera joana bainintzen Jaunari harentzat heriotza ona eskatzera; eta sartu nintzeneko, haren oheburuan ikusi nuen Haren Maiestatea, oheburuaren erdian.
|
|
|
Esana zeukan Andolinek, berari gerta
|
zekiokeen
gauzarik pozgarriena, berak jaso zezakeen ohorerikhandiena, euskaltzain oso izatea izan zitekeela. Bere sarrera hitzaldian, behin baino gehiagotan heldu zion Andolinek ideia horri:
|
|
|
Nolanahi, euskaraz egiten dugunok badakigu garbitasuna higienearekin erlazionaturiko zerbait dela. Horiek horrela, nori burura
|
zekiokeen
garbitasuna izan zitekeela kastitatearen euskarazko ordain garbia, izatez eufemismo jotzeko ere hain eskasa delarik. Bide horretan barrena, Ixaka Lopez Mendizabalen aitak Gasteizeko gotzainari esan zionez," £c6mo nos vamos a entender en adelante?" Giglikoz?
|
|
|
Gutunean ez zuen aipatzen ekintzak familiari ekar
|
zekiokeen
onurarik korrespondentzia kontrolatua zegoen, baizik bere formazio militarrerako urrats gisa. Artetik errateko, guri adierazgarri zaigu bere isilpea ideal dibisionarioez.
|