|
2001
|
|
|
Gipuzkoarrak, txukunegia ez izanik, ez zuen urrutiago joan behar izan bila. Nafarrak, ordea, bere jakinduria erakutsi behar zuen eta ongi
|
zekien
horretarako egokiagoa zela erdara euskara baino. Nahiz entzuleen kaltetan izan.
|
|
2002
|
|
|
Gurekin, edo gu gabe. Ondo asko
|
zekien
hori Rubensek.°
|
|
2003
|
|
|
Ipuin polita idatzi zuen Donibane egun bati buruz. Baina ba ote
|
zekien
hori beste Bernardo gazte hark?
|
|
2004
|
|
|
Baina Pablok aspalditik
|
zekien
hori, eta ez zuen arrastorik uzten lana amaitu ostean. Paperik txikiena ere ez zitzaion deskuidatuko, baina ardo saltzaileak ere ez zuen inongo arrastorik izango etxean, eta hala ere.
|
|
2005
|
|
|
Amets berriro konektarazi eta Naroa Japonian egotearen oroitzapena ezaba ziezaioketen, gogoan bederen Argentinan kokatzeko. Baina, alde batetik, ez
|
zekien
hori egiteko gai ziren; eta, bestetik, ordura arte emandako laguntzak ez zeukan zentzurik. Madokak kontatutakoa, Urkoren laguntza, zentzu gabeko bihurtzen zen guztia.
|
|
|
Armak berak dauzka finean, bere esku daude guraize zein bizar xafla. Ondo
|
zekien
hori Luis Buñuelek, begia bizar labana batez ebakitzea ez baita, askok uste duten bezala, surrealista, amesgaizto oso errealista baizik. Horregatik heldu da gaurko egunetaraino fotograma horren lokamutsa.
|
|
|
Hortik zetorkion metalen gehiegizkoa. Ederki
|
zekien
hori Damianek, Senpek eman eta berak hozkailuan edukitako izokinari egindako azterketaren arabera.
|
|
|
Ez zuen inork erantzun. Losada ez zen abertzalea, guk bezain ongi
|
zekien
hori Otalorak berak. Denboragarrenera Uriartek, burlairez," Ze batailoitakoa?".
|
|
2007
|
|
|
Paula kendu izana ez zion alkateari barkatzen. Jesusek ederki
|
zekien
hori, behin edo behin arrimatu zitzaion-eta informazio eske. Alkatea eta neska gutun trukean ari zirelakoa ahotik ahora zebilen aspalditik, baina Demetriok ez zuen amore eman nahi, eta gaur bai bihar ere bai enkontrura ateratzen zitzaion iloba sasikumeari Paula ahotan hartuta.
|
|
|
Zegamako euskaldun frankista eta faxista baten doinuan kantatu izanagatik, agian gure baitan zantzu sakonagoa utzi zuena. Baina, zer jakin izan dugu guk gerlaz, eta nork
|
zekien
hori bera ere. Nolanahi dela, Franco galego espainola nola, hala Juan Telleria Arrizabalaga euskaldun espainola.
|
|
2008
|
|
|
Nire aitatxi Tuterakoa zen eta EAJkoa. Nire amak ez
|
zekien
hori gerraren ondoren izugarrizko isiltasuna izan zelako. Gure amak bere aita jeltzalea zela jakin du nik esan niolako.
|
|
|
Eta bitarteko horrek, aldi berean, asko baldintza dezake azken emaitza. Eduardo Txillidak ongi
|
zekien
hori: errespetu handia diot materialari, eta saiatu egiten naiz dituen arazoak nire lanarekin erlazioan jartzen.
|
|
|
Hori zioen Albert Memmi k, eta ondo
|
zekien
hori esatean zer esan nahi zuen. Korapilo nagusirik inon egotekotan, herri nazioen arteko kontraesanetan zetzala.
|
|
|
Baina konfiantza larregi ez da ona izaten. Ongi
|
zekien
hori Rekaldek. Medina Sidoniak ardurarik gabe jokatu eta armadaren atzealdea babesik gabe utzi zuen.
|
|
|
Alta hobe zen erakunde bat izatea, kaxkarra izanagatik, ezer ez izatea baino. Ondo
|
zekien
hori Azkuek. Bizi osoan aritu zen bere egitasmoak bermatzeko erakunde eta plataforma babesleak sortu nahian.
|
|
|
Espainiako zenbait ISPk behar baino denbora gehiago behar izan dute erabiltzaileak DNS akatsetik babesteko segurtasun banaketako diferenteak aplikatzeko. Uztailaren 8ra arte, beste enpresa batzuk ohartarazteko epai hori jendaurrean jarri zen egunera arte, inork ez
|
zekien
horren berririk. Xehetasun batzuk bakarrik iragazi dira, egoera segurtasun informatikoko beste aditu batzuei aurkitutako akatsa azaltzeko bezain segurua izan arte.
|
|
2009
|
|
|
Gerra bukatu zela ospatzeko askatu zituzten apurren artean dago. Geroztik ez da gehiago agertzen, ezta trafiko multa bat ere, aitonak ez zuen gidatzeko baimenik, baina Arianek ez
|
zekien
hori.
|
|
|
(Gero jakin zuten langilea zela, optika bateko zaharberritze lanetan zebilela eta igande goiz horretan ere lan egin behar zuela). Zigarro bat piztu zuen mutilak (loa despistatzeko, esango zuen gero), metroko arau sakratuena apurtuz (mutilak ez omen
|
zekien
hori, berria zen hirian eta bizitzan lehenengo aldietako bat zen metro batean sartzen zela). Gainbegiralea eta bera, kameraz dena jarraitzen ari ziren, beren kabina barrutik.
|
|
|
Ez zen horrela baina. Ondo
|
zekien
hori berak. Egun hartan olatu urri batzuk baino harrotzen ez zituen arren, haserre zegoen itsasoa.
|
|
|
Ez ziren hondartzan jasoak, ondo
|
zekien
hori berak, txanponak ikuste hutsarekin. Ezta parrokiako indusketa eremutik lapurtuak ere.
|
|
|
Feriante hura 1929ko festetan agertu zen lehen aldiz hirian, bi urte lehenago: ongi
|
zekien
hori Domingok, joan ere, joan ez zitzaion, bada, nahiz eta behin ere txartelik erosi ez!, ez zaintzaile kanarioen arteko jolasa atsegin ez zuelako, burutsua ez ezik, erakargarria ere egiten zitzaion, bestela ez baitago esplikatzerik nola egoten zen inguru hartan jakin minez, txartel erosleek zer esango??, gogoan beste historia hura zeukalako baizik, gezur iruzurrekin lotua, bere jaiotegunean kanario bat leihotik sartu eta kantan hasi zitzaionekoa, halako eran, non, jakin zuenetik historia hura amak asmatua zela, abioi bat pilotatu nahi zuèn garaian jakin ere?, adur txarreko txoritzat hartu baitzuen kanarioa, are gehiago armadan egindako egonaldian eskua moztu zuenetik; Domingok, beraz, ezin bereizi zituen kanarioa eta bere eskumotza, bataren irudiak bestearen irudira baitzeraman, ia ezinbestean:
|
|
|
Gure senideak atxilotu zituzten, 1936ko urriaren lehen egunetan, MarcelinoOreja ren hiltzaileak zirelakoan salatu zituzten, herri osoak
|
zekien
hori gezurrazela. Arrasaten frankistak gure senideen lehen atxiloketak egin eta gero, Vara delRey matxinatuen armadako kapitainak egindako deklarazioak hauexek izan ziren: «Atxilotuak libre utzi ditugu ezeren errudun aurkitu ez ditugulako, eta berriro atxilotu badituzte, guk horretan ez dugu zer ikusirik, zibilen gauza da hori».
|
|
|
Feriante hura 1929ko festetan agertu zen lehen aldiz hirian, bi urte lehenago: ongi
|
zekien
hori Domingok, joan ere, joan ez zitzaion, bada... nahiz eta behin ere txartelik erosi ez!, ez zaintzaile kanarioen arteko jolasa atsegin ez zuelako –burutsua ez ezik, erakargarria ere egiten zitzaion, bestela ez baitago esplikatzerik nola egoten zen inguru hartan jakin minez, txartel erosleek zer esango... –, gogoan beste historia hura zeukalako baizik, gezur iruzurrekin lotua, bere ja... horregatik hartu zuen, beharbada, jolas hartan ez jolasteko erabakia, inkontzienteak piztutako eta inkontzientearen lurretan garatutako ariketa magiko susperstizioso baten ondorio ere izan zitekeena; Domingo, baina –lanean eta bizitzan zentratuta, aspaldi ez bezalako oreka psikologiko baten jabe, gorabeherak gorabehera–, bere superstizio hura gainditzeko tenorean zegoen, ausaz; bera, ume umetatik hain txorizalea izan zena, kanario baten irudiarekin trabatua!; zer kulpa zuen, baina, txori hori polit hark?; esan nahi baita Domingok halako barne bultzada bat nabaritu zuela, txartel bat bereganatzeko; giroak ere hartara zeraman, beharbada, kanario zaintzailearen inguruan gazte batzuk baitzeuden, lagunarte berekoak, itxura batean, bakoitzak bere txartela nahi zuena, eta txartela eskuratu orduko ozenki irakurtzen zuena, gainerakoen iruzkin eta irrien artean...
|
|
|
Baina nola
|
zekien
hori aitak?
|
|
|
Hain zuzen ere, etxe horretan aterpetzen zen Pepe, Eibarrera etortzen zenean. Baina Mariok ez
|
zekien
horren berri.
|
|
2010
|
|
|
dibortzioa onartuta dagoen herrietan, jakina, Francoren diktadura honetan nekez! Bizitza ez baita atsedenleku bat, mila pultsioren topalekua baizik, Dostoievskik ongi
|
zekien
hori.
|
|
|
Bera zen horietako bat, Eliseo Gilek hainbat aste lehenago erakutsi zizkiolako idazkun batzuk. Grafitoetan oso testu ulergarri eta logikoak irakur zitezkeen, eta Gorrotxategik ondo
|
zekien
hori susmagarria zela, ez zetorrelako bat Akitaniako euskarazko inskripzioetan ikusitakoarekin, eta ez zetorrelako bat antzinako euskaraz ezagutzen denarekin. Baina harridura hori areagotu egin zen Eliseo Gilek aurkezpenean erakutsitako argazki batzuk lehen aldiz ikusi zituenean:
|
|
|
Lakarrak, beraz, zerbait bazekien. Eta
|
zekien
hori ez zitzaion askorik gustatu. –Egia esanda, Josebak zirikatu egiten ninduen, bai?
|
|
|
Pelikula bukatuta gero datoz, ordea, dibortzioak... dibortzioa onartuta dagoen herrietan, jakina, Francoren diktadura honetan nekez! Bizitza ez baita atsedenleku bat, mila pultsioren topalekua baizik, Dostoievskik ongi
|
zekien
hori.
|
|
|
Hitzaldia bukatzean konturatu zen Oliveira esandakoaz. Ez
|
zekien
hori pentsatzen zuenik ere. Modu arraro batez hunkituta zeuden lagunak.
|
|
|
Euskal Herrian literatura egitea ez da gauza erraza. Manu Eztandonak ondo
|
zekien
hori. Esperientziaz.
|
|
2011
|
|
|
Botikak hain karu zergatik dauden galdetuta, farmaziako industriak argudiatzen du horietako bakoitza aurkitu eta frogatzeko lanak izugarri kostatzen direla. Begi zorrotzeko irakurleak aspaldi
|
zekien
hori ez zela horrela, zerbaitengatik baitira konpainia horiek etekinik handienak lortzen dituztenak. Orain, benetako zifra eta frogak azaldu dira.
|
|
|
zer da katekesia? Inork ez
|
zekien
horri erantzuten. Zer egiten duzue?
|
|
|
Hortik ezin da ezer atera.. Zure amak bakarrik
|
zekien
hori eta, zoritxarrez, ez dago gure artean.
|
|
|
Georges Seuratek Parisen geratu beharra izan zuen, bere lana zela kausa, eta Marie Louisek ez zuen hura bakarrik utzi nahi izan: osasun ahulekoa zen, eta hain triste, hain galdurik zebilen, ondotxo
|
zekien
hori andreak. Baina haren bihotza hiru mutikoekin zegoen, han landan bakarrik utziak.
|
|
|
Eta objektuekin bezala errepikatzen eta berreraikitzen geure jatorrizko miseria zekena ere. Zoroak ginen eta geure zorotasunaren haraindiko narratzaile orojakileak, denok buruan genuenak, ondo
|
zekien
hori. Arrazoizko miseria zainduko zuen bista laburreko deliberoaren alde egiten genuen geure bizitza zen erokeria erraldoiari eusteko, geure lotsak tapatzeko.
|
|
|
Noiz ari zen narratzailea narratzailearen larrutik eta noiz idazlearenetik? Deabruak zurrupatutako narratzaile bilakatzen zenean funtzionatzen zuen ondoen edozein idazlek, ondotxo
|
zekien
hori Lazkanok, baina interferentziak saihestezinak ziren, eta egunak pasatu ahala, itzulitako elkarrizketak birpasatzen zituelarik, sendotu egin zitzaion Platonov zen ustea, Platonov Sindromearen pean erori zen erabat, Anna Petrovna Gloriaren ahotsean entzuteko joera sendotu zitzaion bezala.
|
|
|
Itxurakeriaz ez mintzatzearren, egunez egun eta astez aste, hilabetez hilabete eta urtez urte geure borondatearen kontra egiten genituen gauzen zerrenda luze, amaiezina. Bizitzak onetik zuena ere, ongi
|
zekien
hori Lazkanok, errepikatu egiten zen une jakin batetik aurrera, bizitzak onetik zuenak ere ateratzen zintuen zeure onetik: larru jotze bat edo mila, mozkorraldi bat edo mila, mozkorraldirik onena eta larru jotzerik onena, adrenalina txuterik latzena igaroa zaizula dakizu adin batetik aurrera.
|
|
2012
|
|
|
Bolada batez edanera emana ibili zen. Berak ez zuen maitasunik jaso txikitan eta ez
|
zekien
hori ematen. Lau senide gara eta ama izan zen hazi eta hezi gintuena.
|
|
|
genuen. Mundu guztiak
|
zekien
hori. Horregatik, Poliziak
|
|
|
Izugarri, gainera. Berak ondo
|
zekien
hori, askotan egoten baitzen zelatan haren paillotearen zirrikitu batetik, eta erlojuari edo urrezko kateari distira ateratzen ikusten baitzuen. Zalantzarik gabe, bere beste anaietako bat bezalakoa zen Chrysostome horretan.
|
|
2013
|
|
|
Ertzain horren bertsioak dena aldatzen zuen, eta Martinek ondo
|
zekien
hori. Hala ere, ez zuen ezer trinkorik, dena zen kea, dena zen likitsa, eskuetatik ihes egiten zion; susmoak, usteak...
|
|
|
Orain Elizabeth jakitun jarriko zen Wickhamen esker txar eta zurikeriatik ezagutzeko geratzen zitzaion guztiaz, gutxi zein asko izan. Gizonak ederto asko
|
zekien
hori, baina filosofiarekin zeraman, eta, guztia gorabehera, ez zuen erabat etsitzen oraindik ere Darcy jaunaren gogoa bigundu ahal izateaz bere fortuna egiteko. Ezkontzaren kariaz Elizabethek Lydiarengandik jasotako zorion eskutitzak agerian utzi zionez, senarrak eduki zein ez eduki, emazteak behintzat esperantza hori gordetzen zuen bere bihotzean.
|
|
|
Nork
|
zekien
hori egiten. Inork ez zuen antenatxorik mugitu.
|
|
2014
|
|
|
Haien bakartasunak hunkitu egin zuen autorea, eta jakin zuen hortik zerbait aterako zuela lanerako, bere bizitzako bakartze gero eta handiagoarekin eta dagoeneko ongi aukeratutako iragana berriz aukeratzeko behar gero eta handiagoarekin alderatzeko besterik ez bazen ere. Basoberritzea behar zuen, ongi
|
zekien
hori, eta espero zuen lurrak beste oparoaldi bat izanen zuela. Sekula ez zen lurrik onena izan, ahuldade goiztiar bat izan baitzuen, entzuten eta behatzen jardun ordez itxurak egiten aritzeagatik.
|
|
|
Basabek ondo
|
zekien
hori. Gogoratze hutsarekin Banco de Vizcayari su emateko gogoa sartzen zait.
|
|
|
Aurpegiek ezin dute engainatu. Ondo
|
zekien
hori zinegileak. Aurpegiekin ez zen inoiz oker ibili.
|
|
|
Eta pentsatu zuen, ahalegin handia bai, baina ez zuela behar bezalako ahalegina egiten asmatzen, beti akordatzen baitzitzaizkion gauza txar guztiak. Eta ez
|
zekien
horri izkin nola egiten zitzaion. Horixe zen egia.
|
|
|
Hau bai, hau ez, kito. Baina ez
|
zekien
hori egiten eta eskale baten pare sentitu zen, munduko gauza goxoen domeinutik makilaka kanporatutako arlotea. Zereal eta kruasan horiek bere bizitzan mamitutako sentimendu gaiztoen ondorio eskematikoa ziren.
|
|
|
Inork ez
|
zekien
hori, baina nori axola zitzaion?
|
|
2015
|
|
|
Ederki
|
zekien
hori Elejostek. Bazekien oso berritsua zela, etxeko jatorduetan ere bera izaten baitzen protagonista, etengabeko hitz jarioan, anekdotaz eta hitz jokoz zipriztindutako jardunean.
|
|
|
Nagorek hasperen egin zuen, ea zer botatzen duen esanez bezala. Ibon ez zen ergela, eta ondo
|
zekien
hori Nagorek, baina, legez kanpoko negozioez ari baziren, orduan bai, orduan ergel hutsa zen: inuzentea, ausartegia, baikorregia?
|
|
|
«Tesia idatzi behar du», esan zuen Ramsay jaunak. Ondotxo
|
zekien
horren berri, esan zuen Ramsay andreak. Hark ez zuen beste konturik.
|
|
|
Nola
|
zekien
hori?, galdetu zion emazteak. Haizea maiz aldatzen zen.
|
|
|
Kardinal eta apezen metrese kontuak ez zaizkio interesatu, antza. Alexandro VI.ak bere seme Cesare hamasei urtekoa Iruñeko gotzain izendatu izana (mezako eta konfesioko apaiz izan beharrik gabe) logika baten barruan konpreni zitekeen, ikasketak garestiak baitziren, inork baino hobeto
|
zekien
hori Erasmo haur txiroak?, eta azken batean gotzaingoko benefizioak Borgia gazteak Perugiako unibertsitatean Zuzenbidea estudiatzeko beka antzera zeuden pentsatuak, besterik ez. Kuria bestela franko libertinoan bertan arau eta ekandu on guztien kontrariotzat ikusia egon arren, aitak Cesare gaxtea, ageriki bastarta, kardinal egitea, Della Roverek bere amorrualdi sonatuetako bat harrapatzeko kausa izan da, inbestidurako zeremoniei probokatzaileki muzin egingo baitie.
|
|
|
Bere izena ez zela Perico, ezta Pedro ere, herrian zenbaitek deitzen zioten bezala. Txikitatik zen bere laguna Serafin eta ondo
|
zekien
hori berak. Makina bat aldiz kontatu zion bere aitajaunak, abertzale goiztiarra berau, Kepa izenez bataiarazi zuela, eta jakinaren gainean zegoen beste ordezko erdaldunek sortzen zioten amorruaz.
|
|
|
Saihestezina zen. Ongi asko
|
zekien
hori Sedó doktoreak, eta ez zion ezkutatu, irakaspen gogorra emana baitzion bizitzak, fakultatean ikasitakoaz gain: gaitz harexek berak jota galdua zuen, aspaldi ez zela, hogeita bost urte ez zituen koinata gaztea.
|
|
|
Azken urteetan unatzen hasia zen, eta bere burua akitzen. Berak ongitxo
|
zekien
hori, guztiz kontzientea zen, eta horrela kontatu zigun. Ahulezia, izeneko olerkian:
|
|
|
Horrela, hainbat eroskeria burutu zituzten eragin handiko politikari eta funtzionarioei dirutza emanda, baina azkenean ez zen onartu jokoaren erabilera. Jakina denez, erruleta hura trukatua zegoen, jende guztiak
|
zekien
hori, eta agintariak, azkenik, ohartu ziren ofizialki iruzur galantaz, eta delako joko hura betiko debekatu zuten.
|
|
|
Sugea zen Jainko jaunak egindako piztiarik maltzurrena. ...debekatu egin dizue baratzeko arbola guzietako fruituak jatea, ezta. Ez, erantzun zion emakumeak, soilik baratze erdian dagoen zuhaitz horretatik zehazki ez jatea esan digu, hilko ginatekela. Ez zarete inolaz ere hilko, emazte esan zion sugeakongi daki Jainkoak hartatik jan dezazuenean, begiak zabalduko zaizkizuela, eta bera bezalako bihurtuko zaretela, dena ezagutzeko ahalmena sortuz. Aita, nola
|
zekien
hori sugeak. Ez baitakit, ttiki, lasai, entzun: Ikusi zuen emakumeak fruitua gozoa zela, arbola ikusgarria eta jakituria lortzeko desiragarria. Hartu zuen, beraz, haren fruituetariko bat eta jan egin zuen.
|
|
2016
|
|
|
Nola
|
zekien
hori. Irakurtzen duen jendeak ez du beti idazten.
|
|
|
Ederki
|
zekien
hori zaintzaileak, langile bakoitzaren txandak ondo estudiatuta zeuzkan eta, neskarenak batez ere.
|
|
|
Bazuen berak ere ijito familia haren aditzera, baina argazkiko haiek ez ziren hilketaren egunean furgonetatik jaitsi zirenak. Ederki
|
zekien
hori zaintzaileak, lantegiko leihoaren atzetik begira zegoela ikusi zituen haiek ez zutelako ijito trazarik batere, eta, gainera, bi gazteetako bat, gasolindegiko bulegotik eskopeta eskuan zuela irten zen hura, aurpegi ezaguna zitzaiolako.
|
|
|
Rory ez zen dantzarako kiderik desiratuena 5th Avenueko jai ponpoxoetako galaientzat; ongi
|
zekien
hori berak. Dantzaldia hasten zenean kanta bat, bi, hiru, lau eta beste batzuk ere pasatzen ziren baten bat gerturatu aurretik, dantzatu nahi ote zuen galdezka.
|
|
|
Haren konpainia zenbateraino estimatzen zuen kontatu izan balio, sikiera! Ba ote
|
zekien
hori Aitorrek, ala munstro gupidagabetzat zuen osaba. Aitor ez zen bere erruz hiltzen lehena, ez azkena.
|
|
|
Nola
|
zekien
hori Edman Paulsenek?
|
|
2017
|
|
|
Gau hartan amarekin egin nuen lo, Celiaren logelan, eta biharamunean esnatzean, inguru osoan burukoak nituela konturatu nintzen. Dagoeneko bakarrik egin ohi nuen lo, baina Fidelek ez
|
zekien
hori eta gauean heldu zelarik burukoak jarri zizkidan inguruan, ohetik jausi ez nendin.
|
|
|
Glenn Domanek oso ongi
|
zekien
hori, eta bazekien, halaber, adin goiztiarretan inork ez ziola haur bati erakutsiko amak baino hobeto.
|
|
|
Ondo pentsatu behar zuen borrokatu nahi zuen edo ez. Bere bizitzara desoreka ekarri ahal zion borroka hark, eta ondotxo
|
zekien
hori.
|
|
|
Frau Kochek kontatu zien zein larrituta zegoen bere senarra zuk egindako bisitagatik. Nork gehiago
|
zekien
horren berri?
|
|
|
Hiriko alderdi barruan gehiengoa zuenez, horrela egin zen. Sekula ezin da istilurik sortu hauteskunde batzuen aurreko asteetan; eskarmentu handiko politikoa zen Vivanco eta ondo
|
zekien
hori. Ez zuen ezer esan.
|
|
|
Baina, nola
|
zekien
hori Wang Zhuk?
|
|
|
Irakasleak ez zuen jakin zer esan eta gaiz aldatzea erabaki zuen. Mutil hura berezia zen, eta ez
|
zekien
hori onerako edo txarrerako izango ote zen. Goizegi zen balorazioak egiten hasteko.
|
|
2018
|
|
|
Eta, gainera, azken batean, zor zion halako zerbait Mirenek, ezta?; Mirenek berak ez zuen sekula Jon aipatu inongo elkarrizketetan, ondo baino hobeto
|
zekien
hori Jonek atera ziren den denak irakurri baitzituen xehe xehe eta zooma handituta, ezinago gertutik jarraitu zuen, birtualki izan arren, zer esan egin erretratatu zuen Mirenek azkenekoz elkar ikusi zutenetik, eta bazekien ez duela sekula ezer kontatu Calle ren erakusketan izan zuten elkarrizketaz, ez eta Jonen dokumentalaz ere, ez eta Jonek kuraia eman zizkion hamaika aldi egutegian markatu gabe... Sixto Rodriguez, bere lagun Noraren ekin ezinbestekoa; baina Jonek bazekien askoz lehenago abiatu zela hura guztia, Mirenek behar izan zuela besteren laguntzarik, besteren adore besarkadarik (besarkada, edo, esku zaplada sendo bizkarrean), nahiz eta gero film laburra bera Mirenek irudikatu eta egin alderik alde, nahiz eta Mirenek igaro orduak han eta hemen irudien bila, nahiz eta Mirenek pasa orduak ordenagailuaren aurrean ondoren, bideoekin lanean, Jonek bazekien egiatan Miren ez zela inoiz iritsi izango iritsi zen tokira Jonek noizbait emandako babes soil baina zinezkorik gabe.
|
|
|
Besteek kontatuta
|
zekien
hori dena Mirenek, hala ere, zeren eta Mirenek atzerririk ez, ez behintzat Bartzelona baino urrunagorik, Mirenek ikus entzunezkoak telebista edizioan espezializatuta, aterabide hobea zeukalakoan, lan aukera handiagoak. Karrera amaituta, baina, kaka morralean, elkarrizketetan gaizki joan izan balitzaio gaitz erdi, baina hori ere ez:
|
|
|
Alde zaharreko apartamentutxo batean bizi omen zen, sukaldea eta logela batera zituen estudio txiki batean, alokairuan. Noizbait autobus linea berbera hartu zutelako
|
zekien
hori beste zerbitzariak, baina ez zen bere etxea ikustera iritsi, ez zuten horrelako harreman esturik, ez zuten konfiantzarik. Ez berarekin ez beste inorekin, lanean ez behintzat.
|
|
|
Dô eta neba nagusiaren artean. Beste inork ez
|
zekien
horren berri. Lagun asko izan zituen beti, urte askoan eutsi izan zien lagunei eta beti izan zituen lagun berriak, oso gazteak batzuetan, oihaneko portuetatik iritsi berrien artekoak, edo baita geroago Turebako jendearen artekoak ere, horietako batzuk kolonia frantsesetako erretiratuak.
|
|
2019
|
|
|
Sarak ez zuen berehalakoan erantzun. Ez, ez
|
zekien
hori. Aitak oso gaizki pasatu zuela haurtzaroan esan zidan gero.
|
|
|
Etxean ere Paulak triste zirudien, bere gauzetan kontzentratua. Andonik ez
|
zekien
hori umearen istiluari edo udaletxean gertatu zitzaionari egotzi liokeen. Andoni ahalegindu zen behin baino gehiagotan zaplaztekoari buruz hitz egiten, baina andrea zakar zebilen.
|
|
|
Miramongo itzultzaile eskolan nengoen ordurako, eta Jaxinto Setienek niri deitu zidan lan horretarako. Iribarren inguruak ez
|
zekien
hori nola bideratu, hau basamortu bat baitzen, eta UZEIra jo zuen Iribarrek: UZEIk kanpora atera zuen produktua, eta Gordailu argitaletxeari eman zion lana.Ordurako Herri Irratian zinen. Ez, ez.
|
|
|
El Pardoko basoan ibiltzen ziren ehiztariek podencoak eta mastinak erabiltzen zituzten, pila bat, berrogei eta gehiago zakur monteria bakoitzean, eta printzeak ere haien antzeko zakurrak zituen, baina finagoak, arraza berezi ehuneko ehun espainol batekoak, animalia handi zuri zuri batzuk. Errebistetan irakurrita
|
zekien
hori berak. Santos brigadak emaztearen Hola! k ekartzen zizkion Paca bere lagunarentzat.
|
|
|
Bazekien ikastetxe hartako hilabetea oso garestia zela. Hasieratik
|
zekien
hori, osaba Miguelek jakinaren gainean jarri zuelako ama. Atezainak masaileko arin bat eman zion.
|
|
2020
|
|
|
Ala erretorikoa zen itauna? Bai, bazekien nola ezagutu zuten elkar, Egurrolak berak kontatu ziolako enkargua egin zionean, baina Alainek ez
|
zekien
horretaz ezer. Alainen beste tranpa bat izan zitekeen galderatxo inozo hura:
|
|
|
Antxonen garai analogikoan erositako agenda bat zen eta Jurdanek ez zuen hartan ezer idatzi azken lauzpabost urteetan. Baina txoferrak ez
|
zekien
horretaz ezer.
|
|
|
–Bai horixe! Ama zenak ere ondo
|
zekien
hori.
|
|
|
Egia zen? Ez
|
zekien
hori jakiteko adina. Hasieran pentsatu zuen egia izango zela, esan bazion, zergatik esan behar zion gezurra?
|
|
|
Nasai bizitzeko balio du, baina hortik aurrera diru hutsa bizimodu hotza!". Berengandik
|
zekien
hori Galdosek. " Hemen nago ni; dirua besterik ez daukat baina diruak ez dit bihotzik epeltzen, ezta bizipozik ematen.
|
|
|
Rafa Iriondo entrena  tzaileak ere bai. Liga eta Kopa irabazita zegoen jokalari moduan eta ondo baino hobeto
|
zekien
hori zer zen. Ligan ez ginen bat ere txukun ibili.
|
|
|
Beraz, haize firfiraren gainean ondoen ibiltzen
|
zekien
horri, pinpirin hutsa zelako, jostariena, alegerena, azalekoa, bortitzegia, perfektuegia, aldatzeko prest eta mugimenduan bizi zenari pan pin deituko ziotela pentsatu zuten askok, pin pilin ibili ondoren pauxa hartzen jakintsuena zelako ere bai, ximeletan ximelena iruditzen zitzaielako eta beste hainbat aitzakiagatik.
|
|
2021
|
|
|
Esanguratsua da, bertsolari.net aurkeztu beharrean papereko aldizkaria aurkezten zela" Nor gara?" atalean. Aldizkariak bazeukan webgunea, baina lantaldeak ez
|
zekien
horrekin zer egin.
|
|
|
Noiz ari zen narratzailea narratzailearen larrutik eta noiz idazlearenetik? Deabruak zurrupatutako narratzaile bilakatzen zenean funtzionatzen zuen ondoen edozein idazlek, ondotxo
|
zekien
hori Lazkanok, baina interferentziak saihestezinak ziren, eta egunak pasatu ahala, itzulitako elkarrizketak birpasatzen zituelarik, sendotu egin zitzaion Platonov zen ustea, Platonov Sindromearen pean erori zen erabat, Anna Petrovna Gloriaren ahotsean entzuteko joera sendotu zitzaion bezala.
|
|
|
Hauxe izan zen bi jauntxo horiek erabilitako estakurua, benetan nahi zutena, Lapurdiko Biltzarrean biltzen ziren etxeko jaunen boterearen aurka jotzea baitzen. Erregeak ederki
|
zekien
hori, baina bi jauntxo horiek eskatutakoa bat zetorren erresumako lurraldeak uniformatzeko zeukan asmoarekin.
|
|
|
Sakonean denok daukagula jakiteko desira uste zuen Joanes Etxeberri Sarakoak," naturalki penduratzen garela jakintasunera, gure perfezinora bezala". Bere ustez, ondo
|
zekien
hori paradisuan agertu zen sugeak.
|
|
|
Ez zekien. Ez
|
zekien
hori. Uste zuen bukatu zela dena, bukatua zela guda, edo, behintzat, egun horretako batailak.
|
|
|
K/ T muga azpitik aurkitu zuen, baina Ward ek ondotxo
|
zekien
hori froga negatiboa dela, eta errefusatu egin daitekeela beste fosil bakar baten agerpenarekin.
|
|
|
Irakurketaren horizonteak laster zabaltzen ari ziren garai batean, Ovidio gogotik lotu zitzaion balio arkaikoak eta arau zaharrak urratzeko lanari. Haren literatura gazte, inkonformista eta erotikoa erakargarria zitzaien orduko emakume erromatarrei; Ovidiok ongi
|
zekien
hori, eta jostaketan ibili zen mugekin. Ez zen ohartzen, ordea, amildegiaren ertzean zebilela.
|
|
|
Ongi
|
zekien
hori berak.
|
|
|
Nola gai izan ote zen hola besteen harrotzeko? Berak ere ez
|
zekien
horren egiteko gai zenik. Beharbada sakelan zituen kauriei esker?
|
|
2022
|
|
|
Jakina, lehen goiz hartan Paulok ez
|
zekien
horretaz ezer. Ez zuen sumatu Luziaren falta, logelan.
|
|
|
Prakak eta kuleroak orkatiletan utzita egingo zukeen berak, gero azkar janzteko, baina gorputzak guztiz biluzik sentitzea gustatzen zitzaion Maliri. Ospe handiagoa lortzen zuen hala, ondo
|
zekien
hori Malik.
|