|
2003
|
|
|
Hiru urte geroago, Arias Teijeirok, Karlisten Estatu Idaz  karitzaren arduradunak polizia sortzea eskatu zuen Don Karlosen agindupean
|
zegoen
lurralde guztiarentzat, horrela" iraultzaileen azpijokoari" aurre egin ahal izateko. Eskaera horretan garbi adierazten da hiritarra edo arrotza den orori bizkarra ematen dieten baserrien isolamenduan aurkitzen dela" el verdadero pueblo vascongado":
|
|
2006
|
|
|
(Botella, 1988: 14), baina ez hutsik
|
zegoen
lurralde batean, baizik eta beste gizaki batzuk ere ziren lekuan (Azkarate eta GarcÃa Camino, 1996: 252253).
|
|
|
Maitasun sutsu hark bazterrak erre eta kalte konponezinak sortu aurretik erremedio azkarrak jarri behar zirela pentsatu zuen Graemetarren jauregiko andere aurenak, eta Alice Allen giltzazaina Eskoziako leku ezkutu batera bidali zuen, txilarra eta haize zakarra besterik ez
|
zegoen
lurralde garaietako ehizarako cottage batera.
|
|
2009
|
|
|
Fisikoa bai, baina psikikoa ere bada emigrantearen narriatzea; aurreko atalean ikusi den bezala, moralak, etikak eta edukazioak behea jo zuten Amerikan, hori diote behintzat aztertu ditugun egunkari gehienek, Amerikan emigrantea delinkuente bihurtzen zen, norberaren buruan bakarrik pentsatzen zuen pertsona berekoi. Amerikan emigrantea degradatzen zela ez da, ordea, egunkariek asmaturiko istorio bat, baizik eta Amerikaren konkista garaitik sorturiko pentsaera bat; nor ez zen ustelduko Kontinente Zaharreko autoritate zibil nahiz erlijiosoen edo gizarte ohituren kontrolpetik at
|
zegoen
lurralde urrun hartan. XVI. mendearen hasieran Amerikan egon zen Pedro Martir de Angleriak garbi zuen Amerika ez zela ona gizasemeentzat:
|
|
|
Zer gertatu da urtarrilera arte zuen eskuetan
|
zegoen
lurraldearekin. De facto gobernua zeneukaten.
|
|
2010
|
|
|
Frantzian bai Vichyko agintariak, bai Gestapokoak, eta baita polizia frankista ere, saiatu ziren ekimen horiekoztopatzen. Marseilla «eskualde libreko», hala deitzen zioten Vichyko gobernukolaboratzailearen pean
|
zegoen
lurraldeari, porturik garrantzitsuena eta ateralekubakarra bilakatu zenean, polizien eginahalak bideratu ziren handik ateratzen zirenespedizioak abortatzera eta politikari ezagunen aurkako atxiloketak burutzera.Ezaguna izan zen euskaldunen artean, Rafael Picabea, diputatu ohiari gertatutakoa: Alsina barkura igotzen ari zenean, Argentinara joateko, jaitsarazi eta atxilotu eginzuten10 Bestalde, barku horrekin jazotakoak ederki islatu zuen zer zailtasun zeuden 1940ko bukaeran askatasunerako bidaiak egiteko.
|
|
|
XVI. mendearen hasieran turkoak heldu zirenerako, amazigera desagertuta
|
zegoen
lurralde askotatik, batez ere hirietatik. Arabizazioa ez zen hain azkarra izan mendialde eta desertuan, baina hala joan da menderik mende erroiztuz amazigera.
|
|
2011
|
|
|
Esan ere egin nion ez nuela ulertzen, enpresaren aurrerabiderako hain garrantzitsua bilatzen nuen egiteko hartan, zer oztopo klase ikus zezakeen inork; adin kontua izango zela, agian: egia esateko, ia berrogeita hamabost urteko gizon bat hain egoera nahasia
|
zegoen
lurralde batera bidaltzea ez zen, beharbada, inteligenteena. Zalantzarik gabeko baiezko hark uste ez nituen ateak irekiko zizkidan, bada, gerora, enpresan.
|
|
2012
|
|
|
Hurbiltzen zihoazen heinean ziurtatu ahal izan zuen kometa bat zela, hariak gorengo adar bati kateatuta geratu zitzaizkion kometa gorri bat. Harrigarria zen kometa bat ikustea lana besterik ez
|
zegoen
lurralde, eta garai, hartan, lana nagusientzat eta lana umeentzat.
|
|
|
Ministerio berean, funtzionario lanetan, A. Cánovasen aurkari zuzena izatera iritsi zen Fidel Sagarminaga zebilen, foruzale oso eta sutsuen buruzagia. Espainiar nazionalismoa eta foruzaletasun liberala elkarren kide ziren, bi abertzaletasunen isla, nazioa Espainia zelarik eta euskal aberria Foru erakundeen bidez antolaturik
|
zegoen
lurraldea.
|
|
2013
|
|
|
igneoa lurralde horretan, iberiar mikroplaka eta europar plaka tektonikoek talka egitearen ondorioz. Magma masa ikaragarri bat osatu zen lur azpian, gero, bi plaken artean
|
zegoen
lurralde ez-egonkor horretan hainbat mugimendu tektoniko izan ziren, eta horien bidez lurrazalera atera zen granito masa hori. Azkenik, kanpoko eragile geologikoek gainazala aldatu zioten granitozko mendi berri horri, eta haizeak, urak eta beste kanpoko zenbait eragilek eman zioten Aiako Harriari gaur egun duen itxura.
|
|
2015
|
|
|
Bereziki, jabetu egin behar dugu zein garrantzitsuak diren eremu euskaldun horiek euskararentzat eta horiek babesteak lehentasuna izan behar duela. Izan ere, irudipen argia dugu, duela 30 edo 50 urte euskararen berreskurapenean lehentasunak finkatu zirenean, gehientsuenok uste izan genuela euskara ahulago
|
zegoen
lurraldeetan indartzea zela lehentasuna. Hirietan eta gune urbano erdaldunduetan euskara indartzeak zuen berebiziko garrantzia gutako gehien gehienontzat, eta ikuspegi horretatik egin ziren nagusiki apustuak.
|
|
|
Nafarroan egoera bestelakoa zen. Lurraldeko hiru banku nagusien eskuetan
|
zegoen
lurraldeko aurrezkiaren %90 Iruñeko udal aurrezki kutxan 4262 libreta baino ez zeuden 1920an.1 Horregatik, Bizkaiko eta Gipuzkoako eredua jarraitu nahi izan zuen Irujok.
|
|
2016
|
|
|
Handik hilabete batzuetara, ordea, baimendu egin zuen administrazioarekiko auzien epaileak. Ordurako, proiektuaren aurkako jarrera oso hedatuta
|
zegoen
lurralde osoan.
|
|
2018
|
|
|
Bertsolariak, bere ohiko forman sortzen duenean, bukaerak pentsatzetik egiten du aurrera, garbi du nora doan. Bestelako diziplina artistikoekin nahastu denean, ordea, musikarekin batik bat, bukaera zein izango zen jakin gabe ekin dio, konbinazio berriak bilatuz, ezer ez
|
zegoen
lurralde artistikoetara sorkuntzak ekarriz, nolabait ere, harreman berrien hasierak marraztuz.
|
|
|
Udazkena zen Belarri Makur eta ni gure abentura bidaia luzetik itzuli ginenean, eta hurrengo negua nahikoa epela izan zen. Maiz joaten nintzen nire behinolako zuhaitzeko etxera, eta sarritan aritzen nintzen bila ahabien paduraren eta Belarri Makurrek eta biok marineltza asmatu genuen ibai ahoaren artean
|
zegoen
lurralde osoan; baina ez nuen Zaluren aztarrenik aurkitu. Desagertu egin zen.
|
|
|
Estatu batek kontrolatzen duen lurraldean finkatzen du hizkuntza" estandarizatu" bat, eta lurralde horretako berezko hizkuntza bihurtzen da estatu horretakoa.44 Espainiak gogor egin zuen espainola ez ziren hizkuntzen kontra, debekua eta errepresioa erabiliz. Frantziak ere sekulako indarra egin zuen" bere esku"
|
zegoen
lurraldeko herritar guztiak frantsesteko, bereziki eskolaren bidez.45 Hizkuntza politika lurralde baten batasunerako edo zatiketarako tresna funtsezkoa dela ageri da arlo ekonomikoan. Etheringtonek46 aipatu du industria daukan gizarte batean, eta industria horretan hizkuntza komun bat dagoenean, herritarren mugimendua ahalbidetzen dela, industriaren beharren arabera.
|
|
2019
|
|
|
Araban, oro har, hizkuntzak oso presentzia urria zeukan herrialdearen parte handienean, eskuina hegemonikoa zen, dinamismo euskaltzalea ere ez zen oso indartsua. Nafarroan, aldiz, askoz ere eremu zabalagoa hartzen zuen euskara bizirik
|
zegoen
lurraldeak; ezkerreko mugimendua bizia eta askotarikoa zen; bazen euskararen aldeko tradizio bat, eta ez bakarrik iparraldean edo eremu euskaldunenetan: baita hiriburuan ere, herrialdearen bihotz politiko, ekonomiko eta sozialean.
|
|
|
Alabaina, ezbeharrarekin batera, Saturnoko bidaztiak, ez non eta ez han, gerran
|
zegoen
lurralde batean agertu ziren. Karlistek Iruñea setiatua zutenez, zer gertatuko ote zitzaien patruilaren bat agertuz gero?
|
|
2020
|
|
|
Liburuak atera eta usategia bere hartan utzi besterik ez zuten, aitak Pazoa erosi baino lehenagotik bai  tzegoen han –xviii. mendekoa zen, apaizak esan zuenez–. ...‚ tzen zen ikusi zuen; haien artean, Madrilgo intelektualekin, batez ere Misio Pedagogikoetako eta Irakaskuntza Libreko Instituzioko jendearekin urte askoan trukatu zituen gutunak –Irakaskuntza Libreko Institutukoekin landu antzean zuen hezkuntza proiektu bat, kazikeek, apaizek eta señoritoek hauspotzen zuten ezjakintasunari aurre egin eta iraultza ekarriko zuena kulturalki hain atzeratuta
|
zegoen
lurralde hartara–. Hori guztia kiskali zen.
|
|
2021
|
|
|
Hala eta guztiz, han inguru samarrean geratuko ziren, Kainek anaia Abel hil eta Jaunaren madarikazioa jaso ondoren bizitzera ekialderago
|
zegoen
lurralde batera (Nod izenekoa) joan baitzen. Biblian honela kontatzen da (Hasiera 4, 10):
|
|
2023
|
|
|
Emboirik Ahmed Omar diplomatiko sahararrak Breve historia del Frente Polisario(" Fronte Polisarioaren Historia Laburra", Catarata, 2023) liburu berrian dio 1975ean Espainiak sahararrak" traizionatu" eta bere babesean
|
zegoen
lurraldetik hanka egiteko arrazoietako bat izan zela" espainiar enpresek etekinak izaten jarraituko zituztela hala ere". Europan, Ekialde Hurbilean zein Saharan, belea beti bele, eta okupatzailea espoliatzaile.
|
|
|
Hantxe zagok, pentsatu nuen, beti egon den leku berean, muino gorrixkako talaian mugaldearen zaindari. Eta astiro hurbiltzen nindoakiola, ezkila hotsa aditu nuen iraganari bultzaka eta orduan gogoratu nuen nola txikitan dorrera igo eta Minho ibaiaren beste aldean lainopean
|
zegoen
lurralde misteriotsura egoten nintzen begira. Dorreko ezkilari eragiteko aitzakian, orduak eta orduak egoten nintzen han eserita, Minho ibaiak zedarritutako mugaz harago zer ote zegoen jakin minez.
|