|
2000
|
|
|
Zeren, udazkenak aitzina egiten zuela eta neguan sartzen ginela, piztiek eta bertzelako animalia harrapariek urtero akabatzen baitzituzten abereak, etxe batekoak ez baziren bertzekoak, halako moldez, non noiznahi den entzun baitzitekeen ezen mendian galdurik zebilen behiren bat hil zuela hartzak, edo otso talderen batek ardi batzuk, edo azeriak oiloak;
|
urte
hartan, aldiz, tigrea izan zen, zeinari herritarrek" jauregiko tigrea" irizten baitzioten, gaitz ororen iturri; eta harat eta honat zabaldu zen ezen tigre hura oihanetik gauero iltkitzen zela, eta orduan egiten zituela bere makurkeriak eta maltzurkeriak, eta herritar batek baino gehiagok zin egin zuen ezen suzko begi bi ikusi izan zituela basoaren ertzean, eta begi haiek tigrearenak bai...
|
|
|
Are gehiago: han egin nituen hiru urteetarik lehenean, ondikozko eta onik gabeko izan nintzen, zeren eta
|
urte
hartan aita Leokadio zeritzana izan baikenuen nobizio maisu, ni baino are hertsiago zena eta bere hersturarekin hertsatzen gintuena.
|
|
|
Kontatu dizut bertze nonbait zer pena hartu zuten aitak eta Mattinek, tigreak oihanerat egin zuenean, eta kontatu dizut, halaber, nola sortu zen leienda. Zeren, udazkenak aitzina egiten zuela eta neguan sartzen ginela, piztiek eta bertzelako animalia harrapariek urtero akabatzen baitzituzten abereak, etxe batekoak ez baziren bertzekoak, eta, hala, noiznahi den entzun zitekeen ezen mendian galdurik zebilen behiren bat hil zuela hartzak, edo otso talderen batek ardi batzuk, edo azeriak oiloak;
|
urte
hartan, baina, tigrea izan zen, zeinari herritarrek jauregiko tigrea deitzen baitzioten, gaitz ororen iturri; eta harat eta honat zabaldu zen ezen tigre hura deabrua zela, Pagabasoko leizean bizi zela eta oihanetik gauero iltkitzen zela, eta orduan egiten zituela bere makurkeriak eta maltzurkeriak, eta herritar batek baino gehiagok zin ere egin zuen ezen suzko begi bi ikusi izan zituela baso bazt...
|
|
|
FUSILEN eta kanoien tratu biribil hark zernahi merezi zuen. Eta aitari, jakinik ezen dukea oso zezenzalea zela eta zaldi gainean ongi baino hobeki toreatzen zuela, bururatu zitzaion ezen on izan zitekeela horrelako festa berezi baten moldatzea eta prestatzea; bigarren arrazoin bat ere bazuen hartarakotz, 1660ko
|
urte
hura Urbiaingo herriaren fundazionearen hirurehungarren urteurrena zenez: estakuru bikaina zen konmemorazione hura, beraz, aitaren asmoetarako, tiro batez bi txori hiltzerat deliberatzen zela.
|
|
|
Mattinek
|
urte
hartako uda hondarrean hartu zuen Madrilerako bidea, Villagrandeko dukearen jauregirantz.
|
|
|
Lehen
|
urte
hartan egin zion presenta oroitzeko modukoa izan zen behintzat, noiz eta aitak tigre hura ekarri baitzuen etxerat!
|
|
|
SALAMANCAN irakasle izan zintudan
|
urte
hartan, anitzetan mintzatu izan nintzaizun geure gurasoez —jaun Martin eta andere Grazianaz—, eta osaba Joanikotez.
|
|
|
HIL zen, bada, aitona Nikolas
|
urte
hartako eguberri bezperan, eta, handik aitzina, aitari burua berotzen hasi zitzaion eta gero eta gehiago berotu zitzaion ehundabatgarrenaren kontu harekin.
|
|
2001
|
|
|
Ikasketen kontuak ez ninduen arduratzen, hala ere. Arlo horretan
|
urte
hura lasai hartzea erabakia bainuen. Nire asmoa udan diru apur bat irabaztea zen, udazkenean Ingalaterra aldera joateko nahikoa, au pair moduan edo, ingelesa ikastera.
|
|
2002
|
|
|
Liskar hartatik aurrera –gure harremanen bigarren
|
urte
hartan, beraz–, gauzak hobeto joaten hasi zitzaizkigun. Nabarmenki.
|
|
|
Sara bera ere ongi ohartzen zen hartaz. Halaxe esan baitzidan bigarren
|
urte
hartako erdialdean:
|
|
2003
|
|
|
Mercedesek esan zuen Lituanian egin zela txapelketa
|
urte
hartan eta anaiek ez zeukatela joateko dirurik, ospitalean gastatu zutelako edo eslora handiko barku batean, berdin dio horrek. " Orduan hasi ziren koltxoiak saltzen" esan zuen Martinak.
|
|
|
Guardia Zibilak ikaragarri gogor zapaldu zuen. Gobernu errepublikarrak sinesgarritasuna eta
|
urte
hartako hauteskundeak galdu zituen.
|
|
|
Nirekin batera atxilotutako lagunak kartzelaratu egin zituzten (ez hala Izaskun, epailea errukitu egin baitzen haren itxura ikusita), baina laster irten ziren kalera, Espainiako gobernuak garai hartan" eman" zuen indultu bati esker. Franco
|
urte
hartako azaroan hil zen, Txiki, Otaegi eta FRAPekoak fusilarazi eta bi hilabetera, gu atxilotu eta bi hilabetera.
|
|
2004
|
|
|
Anai Jaxintok ez ninduen gehiagotan alineatu, eta gurasoek
|
urte
hartan bertan atera ninduten ikastetxetik.
|
|
|
Gainera, dedikazio osoa zuen Ritxarrek, baita komunikatzeko ahalmen izugarria ere, eta irakaslearen kualitate haiek are gehiago lagundu zidaten, alor hartan ahalegin nendin. Horregatik, gutxieneko bi nobelak irakurri beharrean, lau irakurri nituen
|
urte
hartan: Jon Miranderen Haur besoetakoa, Bernardo Atxagaren Bi anai, Anjel Letxundiren Hamaseigarrenean aidanez, eta Ramon Saizarbitoriaren Ene Jesus, hiru lehenak airean, eta azkena pixka bat kostata.
|
|
|
Urtebete bikaina egin nuen Sportingekin, baina
|
urte
haren bukaeran aitaren eritasunaren sintomek okerrera egin zuten. Azken bolada hartan, gainera, edozein aitzakia zuen on zurrutari ohi ez bezala emateko –nire taldearen garaipenak eta nire arrakastak, esate baterako–, eta horrek are lasterragotu zuen prozesua.
|
|
2005
|
|
|
Enpresako arauak hautsiz, argiroegi mintzatu nintzaion azkeneko hiru
|
urte
hartan isilpean neraman bizimodu ezkutuaz.
|
|
|
Konturatzen dela aitortu dit, berak kanpotik begiratzen zuela" euskal arazoa" esan ohi dutena (hein handi batez nirea bihurtua). León-en jaiota, eta hogei
|
urte
hartan Bilbon bizi izanik, bai ni, eta bai ni bezalakoak," ulertzen" saiatzen zela. Baina zail gertatzen zitzaiola; gure jokabide temosoetan halako" itsukeria" aurkitzen zuelako.
|
|
2006
|
|
|
|
urte
hartan gertatu zen
|
|
|
Aita hil baino urtebete lehenago erosi zieten gurasoei. Azken
|
urte
hura ia etxetik irten barik igaro zuten Nerearen amak eta aitak, honen gaixotasuna zela eta. Orduan erabaki zuten berak eta Xabierrek gurasoei telebista berria erostea.
|
|
|
–Maiatzeko gau batean izan zen –erran zuen– 1985 urtean! Jainko Ahalguztidunak
|
urte
hura aukeratu zuen nire salbaziorako. Alproja hutsa nintzen, Jainkoak barka nazala.
|
|
|
Santu guztien egunean. Hura izango omen zen
|
urte
hartan San Miguelera igoko zen azken aldia. Negua ere ate joka barruntatzen zen-eta.
|
|
|
Itzulerakoa ere ez zitzaigun oso samurra suertatu. Baina Jainkoak emandako 1725
|
urte
hartan mirari bat gertatu zen, nekeen gozagarri.
|
|
2007
|
|
|
Ez da zehatza baieztapena, denboran zehar aldatuz joan baitzen bi sentipen horien indarra. Dudarik gabe, beldurra zen nagusi Elvis hil zen
|
urte
hartan, baina handik luze gabe erakarpena izango zen indartsuago. Elvis hil zen udan zigarroak erretzen besterik ez ginen aritzen:
|
|
|
Elvis hil zen
|
urte
hartan, denok dakizue dagoeneko, ez genuen Elvisen musikarik entzun, baina ezta folk musikarik ere: seko aspergarriak iruditzen zitzaizkigun bizarluze haiek denak, eta guk martxa nahi genuen, dezibelioen parrasta edo, garai hartan esaten genuen moduan, bibrazio onak.
|
|
|
Hala ere, izaten genituen gure kezkak eta eztabaidatxoak. Elvis hil zen
|
urte
hartan edo aurrekoan izango zen, izenak aldatzea erabaki genuenean. Ez dakit oso ondo nondik nora sortu ote zen; beharbada susmoa izango genuen neskentzat erakargarriagoa zela Mikel bat Migel Anjel bat baino; agian oker nabil eta ligatze kontu horrek ez zuen zerikusirik izan, baina egia da, oro har, estetikak bere zeresana izan zuela hautu hartan:
|
|
|
Elvis hil zen
|
urte
hartan, lehenengo aldiz izan ziren hauteskundeak Espainian berrogei urte pasatxoan, Elvis bera hil baino lehentxeago. Sigla saltsa hartan ez dakit nik zenbateraino bereizten genuen zer zen bata eta zer bestea, zein neurritan egiten genuen bat honekin edo bestearekin, baina gogoan geratu zait huntaz eta hartaz hizketan ari ginen egun haietako batean gure artean sortu zen solasa.
|
|
|
Elvis hil zen
|
urte
hartan, honezkero ez da izango jabetu ez denik, rock, n, rolla zen gure gogozko aberria, eta ingelesa zen bere hizkuntza bakarra. Folka beranduxeago iritsi zela esan dut arestian, eta folkien artean espainolez kantatzen zutenak zirela nagusi:
|
|
|
Elvis hil zen
|
urte
hartan nik ez nekien artean ez zer egin nahi nuen, ez zer izan nahi nuen. Etxean galdetu ere ez zidaten egiten azkenerako, purrustada batez erantzuten bainuen beti, ez nekiela eta haiei ez zitzaiela inporta; inporta, inporta zitzaien noski gurasoei, baina ikasle ona nintzenez lasai uzten ninduten, garaia iritsitakoan neure bidea aukeratzen jakingo nuelakoan.
|
|
|
Gure mendi ibilaldi batean belar gainean etzanda, begiak zeruan eta burua hegan uzten genuenean, bestelako amets eta planak ere ateratzen ziren, aldika. Izan ere, Elvis hil zen
|
urte
hartan hamabost urte genituen guk, bete berriak edo aurki betetzekoak, eta munduaren zabala geure aurrean irudikatzen genuen, uda hartan ez bazen hurrengoan edo hurrenagokoan deskubritzeko. Rober zen beti ideiak argien zituena, eta ideia zehatza aldatuta ere musikaren jiran segituko zuen dantzan.
|
|
|
Elvis hil zen
|
urte
hartan, lehentxeago ere esan berri dut, hamabost urte genituen eta, haurtzaroa oso urruti eta atzean ikusten bagenuen ere, umetako ametsen luzapenak bizi genituen oraindik, gutxi asko aldatuak edo moldatuak. Ziklista handia izatearekin egin ohi nuen nik amets mutil koxkorra nintzela, eta Tourreko etapa gogorrenak irabazten nituela, ibilbide menditsua zeukatenak bereziki, Pirinioetako edo Alpeetako igoera mitiko haietan erasoa jo eta aurkari guztiak atzean utziaz, aldapan gora izerdi patsetan baina garaipena gogoan gailur hurbilerantz nindoala:
|
|
|
Nahasten ari naiz, epikaz nahiz lirikaz mintzatzea laket zaien teoriko horien antzera, baina ez zen hori nire asmoa. Esan nahi nuena da, besterik gabe, telebistako laburpenen bidezko Tourraren ikusle bihurturik nengoela ordurako, eta Elvis hil zen
|
urte
hartan baita aurrez aurreko miresle ere; ez Pirinio aldera joanda, orduan ez baitzegoen hartarako ohiturarik, gure herritik mugitu gabe baizik: izan ere, Gasteizen amaitu zen etapa bat urte hartako ibilbidean, eta errepide ertzera joan ginen gu ere, beste milaka begiluze txalojoleren antzera, karabana koloretsu hura ikusi eta karreristak, ezjakinean garai bateko gizandien ondoko eta gure erdipurdikerien ordeko bihurtuak?
|
|
|
Esan nahi nuena da, besterik gabe, telebistako laburpenen bidezko Tourraren ikusle bihurturik nengoela ordurako, eta Elvis hil zen urte hartan baita aurrez aurreko miresle ere; ez Pirinio aldera joanda, orduan ez baitzegoen hartarako ohiturarik, gure herritik mugitu gabe baizik: izan ere, Gasteizen amaitu zen etapa bat
|
urte
hartako ibilbidean, eta errepide ertzera joan ginen gu ere, beste milaka begiluze txalojoleren antzera, karabana koloretsu hura ikusi eta karreristak, ezjakinean garai bateko gizandien ondoko eta gure erdipurdikerien ordeko bihurtuak, animatzera.
|
|
|
Elvis hil zen
|
urte
hartan, Edu izan zen gure artean neska bat limurtu zuen bakarra. Gainera, nor ligatuko eta urtero bere gurasoen herriaren ondokora joaten zen neska bat, Yoli, urte hartan, Eduren antzera, gure herrian geratu zena; festetako dantzaldiren batean topo egin, elkar agurtu, berriketan hasi... eta hara.
|
|
|
Elvis hil zen urte hartan, Edu izan zen gure artean neska bat limurtu zuen bakarra. Gainera, nor ligatuko eta urtero bere gurasoen herriaren ondokora joaten zen neska bat, Yoli,
|
urte
hartan, Eduren antzera, gure herrian geratu zena; festetako dantzaldiren batean topo egin, elkar agurtu, berriketan hasi... eta hara. Azkenean Galiziako oporraldiek zer edo zertarako balio izan ziotela esaten nion nik, eta berak ezetz, hara joan ez zelako lortu zuela azkenik zerbait.
|
|
|
Eta bakarrak gozatu arren besteok ere pozten ginen, neska jatorra baitzen Yoli. Baina, era berean, lehenengo zalantza piztu zigun, Elvis hil zeneko
|
urte
hura ote zen koadrilaren azkena. Ezetz esaten zuen Eduk gogor, andregaiak andregai, lagun izaten segituko genuela guk, eta ez zegoela hori aldatuko zuenik.
|
|
|
Hura zen zaleena, hark zekien gehiena, eta harexek esandakoa entzuten genuen guk. Eta Elvis hil zeneko
|
urte
hartan ez genuen Elvisen musikarik aditu. Aurten telebistan esan eta esan aritu dira nola 25 urte betetzen diren. Erregea?
|
|
|
Elvis hil zen
|
urte
hartan uste dut konturatu ginela, inoiz baino argiago, gu hirurok aparte geundela; koadrila zabal haren barruan zelula talde trinko eta lotua osatzen genuela, eta koadrilako gainerako kideak hara eta hona sakabanatuta ere ez zitzaigula askorik ardura, gure arteko harremana baitzen axola zitzaiguna. Elvis hil zen uda hartan, gainera, bakarrik geratu ginen herrian Rober, Edu eta hirurok.
|
|
|
Eskolaren erruz geratu zen lehenengoz Galiziara joan gabe Elvis hil zen
|
urte
hartan. Edo eskolari esker, nondik begiratzen zaion.
|
|
|
Elvis hil zen
|
urte
hartan, esana dut dagoeneko, ez genuen Elvisen musikarik entzun. Roberrek orduan rock sinfonikoarekin zeukan bolada:
|
|
|
Sartrek 39 urte zituen. Eta 16
|
urte
hartan (1929az geroztik, alegia) Simone-rekin bizi zen.
|
|
|
Sumatu egin zuen honek, Figaro Littéraire k zenbait egun lehenago agertutako ohar baten bitartez,
|
urte
hartako Nobel Saria bere eskuetara joango zela.
|
|
|
Erizain argal hura, adibidez. Badira bi
|
urte
haren berririk ez duela.
|
|
2008
|
|
|
Eta astindu bat ematen zion, ez bi edo hiru astindu? astintzen zuenean ere neurriz astintzen baitzuen, pairatzaileak sentitzeko moduan, bai, baina dohaineko ankerkeriara jo gabe, hain zen maisua bihotz onekoa, misiolari berezi bat zen, azken batean, bere misio berezian sinesten zuena?, edo hain zuten herritarrek gizon hura bihotz onekotzat, jendeari beti laguntzeko prest,
|
urte
hartako gabonetan jaso zituèn opariak esandakoaren erakusgarri, batek oilo bat oparitu baitzion eta beste batek indioilarra, honek saski bat intxaur eta hark arkumea?
|
|
|
Konfiantza hartuz joan arau, azken
|
urte
hartan batez ere?, ordura arte gordeak izan zituztèn sekretuak elkarri erakusteari ekin zioten, baita bi gizonek oroimenaren urik arree netan ezkutatzen zituztenak ere: batzuk, zehaztasun handiz gogoratuak; baina baita denborak, ahanzturak?
|
|
|
Ernestina, egia esan, beti joaten zen urduri samar elizara aitortu behar izaten zuen bakoitzean, batez ere ohiko aita espirituala, don Ireneo, herriko hiru apaizetatik bat? estutzen hasi zitzaionetik azken
|
urte
hartan.
|
|
|
joste lanekin batera, jostea ere atsegin baitzuen ume umetatik. Horregatik, beharbada, Regina ez zen ohi bezala mindu, aitak eskolatik ateratzeko erabakia hartu zuenean, ikasi ere, ikasi zuen
|
urte
hartan, irakurtzeaz eta idazteaz gain, gaztelaniaz hitz egiten ere, edo lardaskatzen, hobeki esanda, baita, aritmetikaren alorrean, sumak eta errestak ere, dendan laguntzeko aski zituenak, nahiz eta aitak bere ñabardura eransten zion neskaren jakituria mota hari:
|
|
|
Beka batera ere aurkeztu nuen nobelaren egitasmoa
|
urte
hartan bertan, nire hasierako esaldi distiratsu horrekin, baina atzera bota zuten. –Dos Amigos?
|
|
|
–RSS Discovery? ontziak neurtu zuen
|
urte
hartako otsailaren 8an, iluntzeko seiak eta goizeko seien artean. Ontzia 57, 5° N eta 12, 7° W posizioan zegoen, Rockall ekialdean, Eskoziatik berrehun eta berrogeita hamarren bat kilometrora.
|
|
|
Konfiantza hartuz joan arau –azken
|
urte
hartan batez ere–, ordura arte gordeak izan zituztèn sekretuak elkarri erakusteari ekin zioten, baita bi gizonek oroimenaren urik arree netan ezkutatzen zituztenak ere: batzuk, zehaztasun handiz gogoratuak; baina baita denborak –ahanzturak– higatuak eta zulatuak ere beste batzuk, gazta zulodunen antzera:
|
|
|
" Zerbait blokeatzen denean, astindu bat ematea onena, eta buruarekin berdin". Eta astindu bat ematen zion, ez bi edo hiru astindu... astintzen zuenean ere neurriz astintzen baitzuen, pairatzaileak sentitzeko moduan, bai, baina dohaineko ankerkeriara jo gabe, hain zen maisua bihotz onekoa –misiolari berezi bat zen, azken batean, bere misio berezian sinesten zuena–, edo hain zuten herritarrek gizon hura bihotz onekotzat, jendeari beti laguntzeko prest,
|
urte
hartako gabonetan jaso zituèn opariak esandakoaren erakusgarri, batek oilo bat oparitu baitzion eta beste batek indioilarra, honek saski bat intxaur eta hark arkumea...
|
|
|
Lehen letra ahoskatu zuèn eragatik, Ernestinak urduri zirudien –lehen aitortza zèn neurrian, urduri behar zuen ia ezinbestean–, bokalaren hotsa eztarriaren inguruan katramilatu balitzaio bezala: Ernestina, egia esan, beti joaten zen urduri samar elizara aitortu behar izaten zuen bakoitzean, batez ere ohiko aita espirituala –don Ireneo, herriko hiru apaizetatik bat– estutzen hasi zitzaionetik azken
|
urte
hartan.
|
|
|
Regina, aldiz, ez zen hain saiatua, geografiako eskoletan ez bazen behintzat, beste gai guztien gainetik gustatzen baitzitzaion geografia... joste lanekin batera, jostea ere atsegin baitzuen ume umetatik. Horregatik, beharbada, Regina ez zen ohi bezala mindu, aitak eskolatik ateratzeko erabakia hartu zuenean –ikasi ere, ikasi zuen
|
urte
hartan, irakurtzeaz eta idazteaz gain, gaztelaniaz hitz egiten ere, edo lardaskatzen, hobeki esanda... baita, aritmetikaren alorrean, sumak eta errestak ere, dendan laguntzeko aski zituenak, nahiz eta aitak bere ñabardura eransten zion neskaren jakituria mota hari: " Negozio batean, errestak egiten baino lehenago ikasi behar dun sumak egiten, Regina, bestela gaizki..." –, hasieran bere protesta egin zuen arren:
|
|
2009
|
|
|
Kredoak asmatzen. Behin, Elorri ren edizioa prestatzen ari ginen orduan, Jainkoaren kontuan ni uzkurrago ibili izan naiz beti eta beste tonu bateko poesiak zirriborratzen nituen neuk
|
urte
hartan, ez naiz oroitzen zer arazo sortu zitzaigun. Gandiagak gela mehar luze ilun bat zuen leiho batekin erroitz aldera.
|
|
|
Orduak amilka joan ziren, oldean, bat bera ere galduta geldi ez zedin; egunak eguna lotu zuen gauaren sokarekin, korapilorik gabeko data librerik ager ez zedin; urteak urteen gainean irauli ziren, pila handia egin arte, eta? 1973ko
|
urte
hartatik aurrera, zenbat zorigaiztoko gertakari gehiagok behartuko zuten Gregory biraoa botatzera. Zer gertatu zen Josebarekin?
|
|
|
Sarari zirkua beste ezer baino gehiago gustatzen zitzaion. Ez zen urtero iristen Nebraskako zulora, baina
|
urte
hartan etorri zen eta Sara etxe aurreko arbolara igo zen, artistak hurbiletik ikusteko. Han zetozen sua jaten zuen gizontzarra, iltze gainean lo egiten zuen emakume bizarduna, otsoekin hitz egiten zekien domadorea, bitan erdibitzen zintuen magoa.
|
|
|
Hainbesteraino hunkitu zuten mutilaren hitzek Regina, azken
|
urte
hartan Gabinori eta Gabinoren gaixotasunari emana?, non bihotza haustera balihoakio bezala sentitu baitzen; eta, halere, Domingori zerbait esateko gogoa piztu zitzaion, sabel irauliak hitzak ekartzen zizkion mihira, esker onekoak batzuk, baita hitzik zuhurrenak ere: kontuz, seme, ez egin horrelakorik, hil nahi ez banauzu behintzat?, baina ohartu zenean ezen hitzak negarrerako bidea urratuko ziola, ezpainak ere dardarka jarri zitzaizkion une batez?, isilik egotera deliberatu zen; zorionez, hantxe zegoen izeba Ernestina ere, zeinak esan baitzuen:
|
|
|
Bizardunak sutsu hitz egiten zuen, eta Domingok ez zuen hitzik galtzen, hainbestekoa zen hitz haiek berarengan pizten zutèn arreta eta interesa; asko aldatu zen Domingo azken
|
urte
hartan, baina ez behar adina, beharbada: esan nahi baita bizardun sutsuaren egiak, era zuzen bezain ausartean adieraziak, harrikadak bezala iristen zitzaizkiola Domingori, barrua inarrosten ziotenak eta iraultzen?
|
|
|
Musoneren aitak gogoratzen du hogeita hiru pertsona gehiago hil zituztela Ris teilatukoek
|
urte
hartan. Berrogeita zazpi arma zeuzkaten orduan eta beste hiru erosteko zain zeuden.
|
|
|
Bere semea bizirik ikusteak noraino bozkariatzen zuen ere agertu gabea zuen oraino. Izaeran ez ezik, gorputz sasoian ere ez zen sobera aldatua lau
|
urte
hartan. Okertuxeago bizkarra, beharbada.
|
|
|
Agiriak zenbaki bat dauka, 19374/ 1943, seguru asko
|
urte
hartan zenbatutako heriotzetan zenbatgarrena. Eta, eskuz idatzita, eta biribilez inguratuta, beste bat:
|
|
|
Bizardunak sutsu hitz egiten zuen, eta Domingok ez zuen hitzik galtzen, hainbestekoa zen hitz haiek berarengan pizten zutèn arreta eta interesa; asko aldatu zen Domingo azken
|
urte
hartan, baina ez behar adina, beharbada: esan nahi baita bizardun sutsuaren egiak, era zuzen bezain ausartean adieraziak, harrikadak bezala iristen zitzaizkiola Domingori, barrua inarrosten ziotenak eta iraultzen... harik eta bizardunak, hatza luzaturik, esan zuen arte:
|
|
|
Hainbesteraino hunkitu zuten mutilaren hitzek Regina –azken
|
urte
hartan Gabinori eta Gabinoren gaixotasunari emana–, non bihotza haustera balihoakio bezala sentitu baitzen; eta, halere, Domingori zerbait esateko gogoa piztu zitzaion –sabel irauliak hitzak ekartzen zizkion mihira, esker onekoak batzuk, baita hitzik zuhurrenak ere: kontuz, seme, ez egin horrelakorik, hil nahi ez banauzu behintzat–, baina ohartu zenean ezen hitzak negarrerako bidea urratuko ziola –ezpainak ere dardarka jarri zitzaizkion une batez–, isilik egotera deliberatu zen; zorionez, hantxe zegoen izeba Ernestina ere, zeinak esan baitzuen:
|
|
2010
|
|
|
Baina ama ez zen kontu hartan berehala etsitzekoa, eta
|
urte
hartan bertan aurkitu zuen pizgarria, Nafarroako Piedramillera izeneko herrian bai baitzegoen, antza, beste gurutze bat, Limpiaskoa bezalakoa, Kristo iltzatu bat zuena, gurutzetik askatzeko gai; gure ama ez zen Piedramillerara joan, baina lagunekin egoten zen, edo telefonoz deitzen zien ezer berririk ba ote zekiten; esan nahi dizudana da itxuragabeko aktibismo batean murgildu zela, sukar batek ha... esan zion izeba Ernestinari; izebak, ohi bezala, bere axolagabetasunarekin erantzun zion?
|
|
|
Esan nahi dizudana da Gerharden mitin baikor bezain handizaleek aurkako erreakzioa eragiten zidatela, orain pentsamendu ezkor bat nagusitzen zitzaidala, eta orain ezkorragoa? nik azken
|
urte
hartan irakurritako Schopenhauerren hainbat liburuk ere izango zuten hartan zerikusirik. Eta Gerhardek bere piezak mugitzen zituen, orain peoi bat, eta orain zaldi bat?, eta gaizki mugitzen zituen, jakina, hutsegite bat beste bati zerraiola, han eta hemen egon nahi duena ez baitago ez hemen ez han ez inon.
|
|
|
Eta Teo bat batean jasotako kargamendu harekin hain itota sentitu zen, antza, non lehenbailehen gorde behar zuela erabaki baitzuen toki seguru batean:
|
urte
hartan bertan gordeko zuen Regina enean! Teori burutik halakorik pasatu bazitzaion, ongi bete zuen bururatutakoa, 1940ko gabonetan ospatu baikenituen haien ezteiak, ez katedralean baina bai Regina enean, zeremonia intimoago batean?
|
|
|
Terrorismoaren Aurkako Itun sinatu berriak lotzen zituen PSOE eta PP. Nicolas Redondoren gidaritzapean PSE EEk, eta Jaime Mayor Orejaren gidaritzapean PPk, bat eginda jardun zuten Ajuria Eneko jauregia konkistatzeko ahaleginean. ETAk atentatuetako jomugen artean hautetsi sozialistak zituen?
|
urte
hartan, besteak beste, Froilan Elespe Lasarte Oriako zinegotzia hil zuen?. Espainiako Auzitegi Nazionala ezker abertzaleko egituren aurkako sorgin ehizan bete betean ari zen.
|
|
|
Hain bare itsasoa, duda gabe hurrena helduko zen galernak aztoramena sortuko zuen hirian. Urteroko ekaitzak gogoangarriak baziren, batez ere uda amaierakoak, arratseko ordu aurreraturen batean berebiziko indarrarekin heltzen zirenak,
|
urte
hartakoak eramanezina izateko itxurak zituen. Laurak paseak ziren, edonola ere, eta ezeren arrastorik ez zen.
|
|
|
1980
|
urte
hura bereziki gogoangarria izan zen; oparoa eta zorionekoa beste bat ez bezala. Leonetti Zirku Handiak arrakastaren gailurra harrapatu zuen berrehun emanalditik gora eginaz hasi Frantzian eta Portugaleraino.
|
|
|
Baina ama ez zen kontu hartan berehala etsitzekoa, eta
|
urte
hartan bertan aurkitu zuen pizgarria, Nafarroako Piedramillera izeneko herrian bai baitzegoen, antza, beste gurutze bat, Limpiaskoa bezalakoa, Kristo iltzatu bat zuena, gurutzetik askatzeko gai; gure ama ez zen Piedramillerara joan, baina lagunekin egoten zen, edo telefonoz deitzen zien ezer berririk ba ote zekiten; esan nahi dizudana da itxuragabeko aktibismo batean murgildu zela, sukar batek ha... " Sinesten hasia naiz ez duzula mirarietan sinesten, baina mirariak existitzen dira, Ernestina!
|
|
|
Esan nahi dizudana da Gerharden mitin baikor bezain handizaleek aurkako erreakzioa eragiten zidatela, orain pentsamendu ezkor bat nagusitzen zitzaidala, eta orain ezkorragoa... nik azken
|
urte
hartan irakurritako Schopenhauerren hainbat liburuk ere izango zuten hartan zerikusirik. Eta Gerhardek bere piezak mugitzen zituen —orain peoi bat, eta orain zaldi bat—, eta gaizki mugitzen zituen, jakina, hutsegite bat beste bati zerraiola, han eta hemen egon nahi duena ez baitago ez hemen ez han ez inon.
|
|
|
Eta Teo bat batean jasotako kargamendu harekin hain itota sentitu zen, antza, non lehenbailehen gorde behar zuela erabaki baitzuen toki seguru batean:
|
urte
hartan bertan gordeko zuen Regina enean! Teori burutik halakorik pasatu bazitzaion, ongi bete zuen bururatutakoa, 1940ko gabonetan ospatu baikenituen haien ezteiak, ez katedralean baina bai Regina enean, zeremonia intimoago batean... istripuak gurpil aulkira kondenatu zuenetik, Regina eneko gela zabal bat bermoldatu —aldare bat ipini zuen eta erretaula txiki bat— eta hantxe jarri baitzuen Teofilo Mariak kapera, aitak gobernuaren ekitaldi ofizial batean ezagutu zuèn gotzainari baimena eskatu eta honek baiezkoa eman ondoren.
|
|
2011
|
|
|
Notaren batean edo bertzean irrist egin arren, sanferminak ez ziren, ez, zure erruagatik eten ez gibelatu
|
urte
hartan.
|
|
|
Laburpena da goikoa, guztira gaztelaniaz ia 17.000 karaktere (2.900 hitz) dituen eskutitz luzea argitaratu baitzuen Julio Medemek El Mundo egunkari espainiarrean, 2004ko urtarrilaren 29an,
|
urte
hartako Goya Sariak baino egun batzuk lehenago. AVTko kideek manifestazioa antolatu zuten sari banaketaren atarian,?
|
|
|
2001ean du abiapuntua Euskal Herriko gatazkari buruzko proiektu zinematografiko txukunak. Zehazki,
|
urte
hartako EAEko hauteskundeetan Espainiako Gobernuak euskal nazionalismoaren aurka sustatu zuen, kanpaina mediatiko lotsagarria, izan zen ekimenaren akuilua.
|
|
|
Atera gabeko arantzatxoa du, haatik: Yoyes ek ez zuen Espainiako Goya sarietarako izendapenik jaso, eta bere ustez zuzendari berrien sarira izendatu behar zuten gutxienez, eta Ana Torrent aktore onenarenera(. Lydia Bosch izendatu zuten
|
urte
hartan!?). Askatasunaren ordaina, dioenez.
|
|
|
Beraz, 85ean Euskal Herritik arrankatu zintuzten arte, izango zenuen aukerarik parte hartzeko, Iparraldetik pasatzen zenean. Pantailan ikusi dut
|
urte
hartan, 85ean, Atharratzen hasi zela, hain justu. Eta han imajinatu zaitut bat batean, petoa jantzita, begi beltzak bixi bixi eta oraindik buruan ilea duzula, lekukoa Altzürüküko artzainjainkosaren bati pasatzen.
|
|
|
1941ean jaun eta jabe ginen Europa osoan. Gero etorri zirenek samina eta iluna ekarri zuten alemanon bihotzera, baina 1941a...
|
urte
hartan geroagoko sufrikario guztiak ordaindu zituen, bai horixe.
|
|
2012
|
|
|
Gutako inor ez zen bazter hartan inoiz egona, Kepa bera ere ez, baina zain geunden noiz animatuko ote zen, urtero urtero hara joateko grinak erasotzen baitzion, primaderako asteniak nola, nahiz eta azkeneko momentuan atzera egiteko aitzakiaren bat topatu. Urte hartan, aldiz, bai, segurua zen, zioen lehengusuak, hiru urte lehenagotik esaten aritu zen erabakitasun berdinaz,
|
urte
hartan joan egingo zen.
|
|
|
Alferrik ahalegindu nintzen gaia aluminioaren zamapetik ateratzen: udazkena iazkoa baino euritsuagoa omen zetorrela,
|
urte
hartan Errealak futbol liga txukun hasi zuela edota lotsagarria zela, egunkari guztiek lehen orrian argitaratu zuten moduan, kultura aurrekontuaren erdia patrikaratu zuen azken politikariaren kasua. Alferrik.
|
|
|
–Begiratu egin behako nuke
|
urte
hartako agendan. Baliteke hemengo atxibategian edo etxean edukitzea.
|
|
|
Urte oso bat eman zuen lanik aurkitu gabe; Marcoren hitzetan, bere profilarekin bat zetorren lanik aurkitu gabe. Atsekabetuta batzuetan eta umore txarrez besteetan, nola hala igaro zuen
|
urte
hura, ezer egiteko gogorik ez zuela. Etxekoekin hitz egiten hasi zen, geroz eta maizago, neska lagunaren babesa nahikoa ez eta etxekoenaren bila.
|
|
|
Eta irakurtzekoa, noski: lehenengo
|
urte
hura nahikoa izan zitzaidan bertako komiki bilduma guztiak bizpahiru aldiz irakurtzeko. Orduz geroztik, berrirakurketa hautatu batzuk alde batera utzita, nobedadeak baino ez ditut irakurtzen.
|
|
|
Zeren, hiru
|
urte
hartan, itzur egiten baitzion arretatsuki, sexu indartsua karakterizatzen duen koldarkeria natural horren ondorioz; eta Emmak buruaren aieru panpoxekin segitzen zuen, kateme maitemindu batek baino mainontziago:
|
|
2013
|
|
|
Gogoratzen dituzu ikasturte bukaeran eskolan egiten genituen ikuskizunak guraso eta aiton amonek argazkiak atera ziezazkiguten? Grease dantzatu genuen urtean, John Travolta eta Olivia Newton John imitatu genituen
|
urte
hartan, nire bikotea izan zinen. Nik ez nuen zurekin dantzatu nahi.
|
|
|
Norahk ez du sekula ahaztuko amak
|
urte
hartan itsasontziko bidaia eurak bakarrik egingo zutela esan zien eguna. Hamaika urte zituen eta abentura usaina zerion bidaiari.
|
|
|
Senargaiaren suzko gutunik gabe, gogorra egin zitzaion Raissari hondar
|
urte
hura, ez hainbertze Abdel Haqqi, zeinak pizgarri baitzuen bertze Herri bat ezagutzea, bide hari ekin eta Frantzian egindako egonaldia ezin hobeki profitatzen zuela.
|
|
|
Baina hondar
|
urte
hura ere pasatu zen, bai, istripurik eta hurbileko heriotzarik gabe, baita, harekin batera, ezkongaiek ustezko probak gainditu ere; egin zituzten ezteiak, Wadi Abyadeko ohituren arabera, musika eta dantza, kantu eta irrintzi; prestatu zieten ezkonberriei etxeko logelarik onena; iritsi zen gaua?
|
|
|
Garai hartan, halaber. Raissak hamar bat urte zituela: 1388an 10, beraz?, Wadi Abyadetik Butanbeterako eta Turanbunerako bide sarea asfaltaturik jada, Wadi Abyad haztearekin batera, argindarra iristeaz gain, hogei etxe berri eraiki zituzten
|
urte
hartan?, goiti egin zuen bertako bidetik igarotzen zirèn automobil zein autobusen kopuruak, era esponentzialean ia; hurrengo urtean, berriz, merkatari batek, negozioetarako sen berezia zuenak, hoteltxo bat eraiki zuen bide ertzean; telebista bat ere paratu zuen, berant gabe: herriko lehen telebista zen, zeinari nagusia bere etekina ateratzen hasi baitzitzaion, ohartu zenean ezen herritarrek hura ikusi nahi izaten zutela; telebista berea zen, jakina, baita negozio sena ere?
|
|
|
–Urte guztiak ez ditun berdinak, ez horixe!?, osaba Fariqen iragarpenak madarikazio itxurako hartan zerikusi garbia izan balu bezala. Osaba, berriz, agindu bezala, hurrengo Aid el Fitr a ospatzeko bezperan iritsi zen;
|
urte
hartan, ordea, aitzinekoan ez bezala, aurpegi ilunak ediren zituen osabak etxean; berehala jakin zuen arrazoia: –Urte guztiak ez dituk berdinak, ez horixe?
|
|
|
Ehiztarien arteko giro jostari bezain baikorrean, izan ere, Dionixio Osak bere ateraldi xelebreak izaten zituen:
|
urte
hartan ez, ordea, malenkoniak hartua baitzegoen, bere baitan bildua, pentsakor, nahiz eta, lantzean behin, bere egoera disimulatzen saiatzen zen, alferreko ariketetan sarri.
|
|
|
Haren anaia bat ere errefuxiatu zen. Ez ziren garai errazak iheslarientzat,
|
urte
hartan talde parapolizialek bi iheslari hil baitzituzten: Jon Lopategi Puntu eta Justo Elizaran Periko.
|
|
|
Gernikako arbola zortzikoaren egile Jose Mari Iparragirre jaio zen kale bereko 30 zenbakian munduratu zen Jose Mari Etxaniz Maiztegi Potros, Urretxun (Gipuzkoa), 1954an. Iparragirreren jaiolekuak badauka plakatxo bat atariko atearen gainean, eta baita Etxanizenak ere, orain hiru
|
urte
haren heriotzaren 25 urteurrena bete zenean paretan itsatsitakoa. Umetan, gaztetan, olerkari urretxuarraren estatuarekin topo egiten zuen Etxanizek, parez pare, kalera irteten zen bakoitzean, eta musikariaren izena duen plazan jolasten zen.
|
|
|
Felipe Gonzalezek Jose Barrionuevo aukeratu zuen bere lehen gobernuko Barne ministro izateko, 1982an. 1988 arte izan zen Barne ministro, nahiz eta
|
urte
hartatik aurrera ere gobernuan jarraitu. Barrionuevok 1995eko abenduan deklaratu zuen Goreneko Eduardo Moner epailearen aurrean Mareyren bahiketagatik.
|
|
|
Epaiketak egiten hasi zen Frantzia ere. Eta atxiloketa gehiago ere egin zituzten
|
urte
hartan. Atxilotu horiek ere Espainiako Polizia salatu zuten.
|
|
|
Ehiztarien arteko giro jostari bezain baikorrean, izan ere, Dionixio Osak bere ateraldi xelebreak izaten zituen:
|
urte
hartan ez, ordea, malenkoniak hartua baitzegoen, bere baitan bildua, pentsakor... nahiz eta, lantzean behin, bere egoera disimulatzen saiatzen zen, alferreko ariketetan sarri. Lagunak jakinaren gainean zeuden emaztea gaixo zuela, eta, hargatik zelakoan, ez zioten itaunik egiten.
|
|
|
Senargaiaren suzko gutunik gabe, gogorra egin zitzaion Raissari hondar
|
urte
hura, ez hainbertze Abdel Haqqi, zeinak pizgarri baitzuen bertze Herri bat ezagutzea... bide hari ekin eta Frantzian egindako egonaldia ezin hobeki profitatzen zuela.
|
|
|
Baina hondar
|
urte
hura ere pasatu zen, bai, istripurik eta hurbileko heriotzarik gabe... baita, harekin batera, ezkongaiek ustezko probak gainditu ere; egin zituzten ezteiak, Wadi Abyadeko ohituren arabera, musika eta dantza, kantu eta irrintzi; prestatu zieten ezkonberriei etxeko logelarik onena; iritsi zen gaua...
|
|
|
" Urte guztiak ez ditun berdinak, ez horixe!", osaba Fariqen iragarpenak madarikazio itxurako hartan zerikusi garbia izan balu bezala. Osaba, berriz, agindu bezala, hurrengo Aid el Fitr a ospatzeko bezperan iritsi zen;
|
urte
hartan, ordea, aitzinekoan ez bezala, aurpegi ilunak ediren zituen osabak etxean; berehala jakin zuen arrazoia: " Urte guztiak ez dituk berdinak, ez horixe... eta aurtengoa kaka putza!", erran zion aitak.
|