|
2002
|
|
|
Adituek diotenez, kontsumitzaileei eskaintzen zaizkien elikagaien ekoizpena askoz eraginkorragoa eta kalitatezkoa izan dadin bideratu behar da ikerketaren helburua. Alde horretatik, eta duela
|
urte
batzuetatik hona, geneen analisian jarri da arreta genomaren ikerketan, eta horri esker abereen hazkuntza hobetu da. Gainera, Red Herring zientzia aldizkariak dioen bezala, 80ko hamarkadan lehen sagu transgenikoa garatuz eta klonazioan egin berri diren aurrerapenekin, konpainiek, produkzioa hobetzeko animalien eraldaketa genetikoa egiteaz gain, gizakientzako aplikazio terapeutikoetarako erabil daitezkeen geneak zehaztu dituzte.
|
|
|
Testamenturik ez dagoenean, diru guztia seme alabentzat izango da, zati berdinetan. Duela
|
urte
batzuetatik hona, oinordekoak ezkontidea, aurrekoak edo ondorengoak direnean, erabakia notario aktaren bidez egin daiteke, dagokion dokumentazioarekin eta lekukoen lekukotzarekin batera. Horrela, tramiteak erraztu eta nabarmen merkatzen dira.
|
|
|
Duela
|
urte
batzuetatik hona hainbat substantzia erabili izan dira ekoizten ari diren animaliak gizentzeko. Helburua da animaliek ohi baino pisu handiagoa izatea.
|
|
|
Haur batek gabezia bat jasaten badu, hazkuntzaren atrofia nabarmen bat gertatzen da, lehen pluralismo deitzen zena, gizonezkoen eta 150en artean behin betiko altuera 160 zentimetrokoa baino txikiagoa duena. Duela
|
urte
batzuetatik hona, zientzialariek frogatu dute hormona horren administrazioak ondorio positiboak dituela hazkuntza fasea amaitu duten helduengan.
|
|
|
Agirrek adierazi zuen drogen kontsumoa zabaldu egin dela eta aisialdirako tresna bihurtu dela, eta behar adina ikertu ez diren substantzia mota berriak sortzen ari direla. «Adibidez, ketamina, albaitaritzan erabiltzen den substantzia anestesiko bat, abusu droga gisa erabiltzen da duela
|
urte
batzuetatik hona, zehazki euforizatzaile eta haluzinogeno gisa», adierazi zuen. Norberto Agirrerentzat, ez dago droga hoberik edo okerragorik, droga gutxi asko txarrak baizik.
|
|
|
“Akrilamidaren ondorioak arintzeko formula bat” esan du, “fruta eta barazkietan aberatsa den dieta askotarikoa kontsumitzea da”. Industriatik sortu den eta, paradoxa badirudi ere, duela
|
urte
batzuetatik hona hemen gomendio bera: produktu gutxi batzuetan oinarritutako eguneroko irensketa batez ere industria prozesaketako instalazioetan egiten dena kaltegarria da epe luzera kontsumitzailearen osasunerako.
|
|
2003
|
|
|
Bi jarrerak akats bat dira, eta, adituen arabera, “mikroorganismoekiko (bakterioekiko, esaterako) erresistentzia agertzea laguntzen dute. Erresistentzia hori,
|
urte
batzuetatik hona, oso ondo ari da hartzen antibiotikoen neurria, bereziki antibiotikoak gaizki erabiltzen direnean edo dosi eta jarraibide egokiekin ematen ez direnean”.
|
|
2004
|
|
|
Duela
|
urte
batzuetatik hona, irradiazioa sistema erabilgarritzat hartu da patogenoek eragindako elikagaien kutsadura murrizteko. Hala ere, oraindik erabilera mugatua du.
|
|
|
Duela
|
urte
batzuetatik hona, azukrerik gabeko turroi eta beste gozoki batzuen eskaintza (mazapanak, bonboiak, txokolateak, etab.) leku nabarmena hartzen du apalategietan denda eta merkatuetakoak. Osasun arazoengatik, diabetesagatik, pertsona askok eta obesitateak, batez ere, horrelako produktuetara jotzen dute, halakotzat hartzen baitituzte.
|
|
2005
|
|
|
Bi arrazoik azaltzen dute. Duela
|
urte
batzuetatik hona, eskolek eta guraso eta nerabeek laguntza handia eskatzen dute, jokabide arriskutsuak ikusten dituztelako kezkatuta baitaude, nahiz eta oraindik arazorik ez izan. Bestalde, jakin badakigu, egin diren azterketengatik, batez ere Estatu Batuetan, prebentzioak, ondo egiten bada, funtzionatzen duela.
|
|
|
bizirauteko praktika informala izan ordez, beste ekoizpen modu batzuekiko osagarritasun erronka bat gehiago da, batez ere konbentzionala, helburu horretarako berariaz ezarritako lursailetan ulertzen dena. Duela
|
urte
batzuetatik hona, ikerketa eta ikerketa ugari egin dira arlo horretan, bai Espainian bai nazioartean. Joera horren arrazoia da gero eta jende gehiagok duela interesa nekazaritzaren praktikarekin eta arazo metropolitarrekin lotutako programak kudeatzeko.
|
|
|
Turismoa, Barne Produktu Gordinaren (BPG) %11 eta enplegu nazionalaren %12 ematen duena, “osasuntsua eta etorkizuna duena” da, baina presazko modernizazioa behar du gero eta “zorrotzagoak” diren bisitariei eta nazioarteko lehia gogorrari egokitzeko. Horixe aldarrikatu zuen atzo José Montilla Industria, Turismo eta Merkataritza ministroak, jarduera hori suspertzeko onartu duen neurri sorta baten aurkezpenean, duela
|
urte
batzuetatik hona moteltze zantzuak edo atzerako baititu. Uda hasi aurretik, Ministroen Kontseiluaren ohiko asteroko bilerak ia modu monografikoan jardun zuen turismoaren egoera, haren etorkizuneko aukerak eta ekonomiarako funtsezkoa den arlo batean mundu lidergoari eusteko beharrezko estrategia aztertzen.
|
|
|
Bertan, “etekin maila minimo eta homogeneoa” bermatu nahi da Estatu osorako, eta, era berean, ikusi du “ia ez” direla arautzen lehendik dagoen araudiarekiko onura berriak edo handiagoak. Federazioaren arabera, irizpenak bere argudioak jasotzen ditu, eta gogorarazten du duela
|
urte
batzuetatik hona autonomia erkidego guztietan gutxieneko babes neurriak ezarriko dituen estatu itun bat aldarrikatzen duela, “gaur egun familiek bizi diren lekuaren arabera jasaten dituzten konparaziozko bidegabekeriak amaitzeko, laguntza aniztasuna dela eta”.
|
|
|
Duela
|
urte
batzuetatik hona, Espainiako osasun zentroek “pixkanakako narriadura” dute. Hala salatu dute Medikuntza Orokorreko Espainiako Elkarteak (EMG), Landa eta Orotariko Medikuntzakoak (SEMERGEN) eta Familia eta Komunitate Medikuntzakoak (SEMFYC).
|
|
2006
|
|
|
asma agertzea saihestea, errinitis alergikoa duten pazienteek arrisku handiagoa baitute arazo hori izateko. Mihipeko txertoen alternatiba Duela
|
urte
batzuetatik hona, halaber, txerto sublingualak ditugu, injektagarrien alternatiba ona, eraginkorragoak eta emateko erosoagoak baitira. Ondo toleratzen dira, eta batzuetan ahoan azkura arina edo digestio arazoak izaten dituzte.
|
|
|
Estetikarekin eta erosotasunarekin zerikusia duten beste elementu batzuk, hala nola pintura metalizatua, martxak automatikoki aldatzea edo eserlekuen doikuntza elektronikoa, izendapen askeko aukerako elementu gisa mantendu ziren iaz, MSI aholkularitza enpresak Automozioaren Emakidadunen Elkarteen Federaziorako (FACONAUTO) egindako azterlan baten arabera. Lan horren arabera, segurtasunaren kulturak, duela
|
urte
batzuetatik hona, zuzeneko eragina du merkatuan saltzen diren ibilgailuen serieko ekipamenduan. Hala, patronalaren azterketak erakusten duenez, aurreko ekitaldian matrikulatutako ibilgailuen %98, 4k unitateak ABS balaztak zituen, eta %99k helbide lagundua zuen.
|
|
|
Mikroorganismoaren interesa kasuen kopuruaren arabera sailkatzen badugu, beti bezala, Salmonella eta Campyobacter ekin hasi behar dugu, 192.703 eta 183.961 kasurekin, hurrenez hurren. Bi bakterio horien atzean, duela
|
urte
batzuetatik hona arrisku handiena dutenak, Yersinia dago (10.381), orain arte garrantzitsutzat jotzen ez zen bakterioa. Hala ere, txerri haragi freskotik eta produktu eratorri batzuetatik egiten den transmisioak eta hainbat gainazaletatik egiten diren kutsadura gurutzatuek handitu egiten dute haien erikortasuna.
|
|
|
Gaur egun, hainbat forma eta diseinurekin aurki daitezke, eta, gainera, haurrei asko gustatzen zaien aukera da, jolas ugari eskaintzen baititu. Irtenbide klasikoa litera da, haurrei asko gustatzen zaien alternatiba, jolas ugari eskaintzen dituelako Duela
|
urte
batzuetatik hona, ohe labaingarriak edo ohe labaingarriak dira nagusi. Ohe bat da, azpian beste bat duena, eta, behar izanez gero, atera egiten da.
|
|
2007
|
|
|
Droga instituzionalizatua Legez, edari alkoholdunak elikagaitzat hartzen dira. Hala ere, agian ezezagunena da, duela
|
urte
batzuetatik hona, «droga instituzionalizatu»tzat hartzen direla, eta inork ez duela garrasirik jarri zeruan. Agian, hain lege tratamendu berezia ez jakiteagatik, eta beste kontsumo produktu batzuen maila berean kokatzen dituelako, tabakoarena kasu, garai batean neurri sendoak hartu baitzituen, bai etiketatzean, bai publizitatean, sustapenean eta babesletzan.
|
|
|
Lehen lerroan, Oscar sarien banaketa ikustea, nazioarteko espazio estaziora bidaiatzea, Afrikako oihanean eguzkia sartzen denean birentzako afaria, benetako jauregi flotatzaile batean bizitzea edo 1 Formularen munduko txapelketan parte hartu duen ibilgailu bat gidatzea, duela urte gutxi arte, kimerak ziren turismo esklusibo eta ez konbentzionala maite dutenentzat. bidaiariaren beharren arabera, 5.000 eurotik hasi eta astebetera arte ordain daiteke, gurutzaldi tradizional batean. Hala ere, duela
|
urte
batzuetatik hona, “neurrira” egindako eskaintza hori ugaritu egin da luxuzko edo eliteko bidaiak diseinatzen dituzten agentzien sorrerarekin, diru kopuru handien truke eskaera bitxienak asetzeko gai baitira. Horrelako abenturek ez dute kostu berezirik, ezta tarifarik ere:
|
|
|
Ibilbide horien %40 ibilgailu partikularretan eta bakarrik egiten dira. Espainiako langileen% 30ek ez du bizilekuz beste udalerri batean lan egiten Alternatibak Enpresa, gobernu eta sindikatu arloetako eta Europako hainbat sektorek duela
|
urte
batzuetatik hona eskatu dute lanera modu iraunkorrean joatea sustatuko duten politikak garatzeko, langileentzat eta ingurumenerako kostu txikiagoekin. Gure herrialdean dagoeneko funtzionatzen duten modalitateak hauek dira:
|
|
|
3 x 4 metroko gela batek 30 x 40 zentimetroko bat besterik ez du behar. Duela
|
urte
batzuetatik hona, aluminiozko profilekin egindako eta eguzki izpiak iragazten dituen akriliko ketua saltzen dira. Beira zuntzez indartutako poliesterrez eta poliuretanoz egindako isolamendu termikoaz ere egiten dira.
|
|
|
Liburu denda horrek alea ongi zaintzearen ardura izango du eta edozein gorabeheraren aurrean erreklamatu ahal izango zaio. Egungo merkatua Bigarren eskuko liburuaren merkatuaren egoera aldatu egin da Espainian duela
|
urte
batzuetatik hona. Liburu dendek azoken, bezeroei bidaltzen dizkieten katalogoen eta ekitaldien bidez merkaturatzen dituzte erabilitako lanak.
|
|
2008
|
|
|
ekintza guztiak saldu edo mantendu; inbertsio funtsak kendu edo gertutik jarraitu. Duela
|
urte
batzuetatik hona, posible da banku bulegotik milaka kilometrora jardutea, nahiz eta orain sistema horrek sofistikazioa eta segurtasuna irabazi dituen. XXI. mendean, diru guztia berreskuratu eta adreilu baten azpian gordetzeko aukera erabat zaharkituta dago.
|
|
|
Eredu matematiko hori, beraz, tresna erabilgarria da arrantzaren kudeaketa jasangarria egiteko. “Duela
|
urte
batzuetatik hona, arrantza kudeatzeko beharraz hitz egiten da, ez bakarrik espezie jakin baten kantitatearen arabera, baizik eta espezie jakin baten arrantzak zuzenean edo zeharka ekosistema osoaren bilakaeran izango duen eraginaren arabera”, ondorioztatu du CSICek.
|
|
|
Entzima horiek geneen isiltzea, DNA konpontzea, zahartzea eta programatutako zelula heriotzaren erregulazioa erregulatzen dituzte. Duela
|
urte
batzuetatik hona, hainbat ikerketa zentro daude dietak sirtuinetan duen eragina zehaztasun handiagoz ezagutzeko. Horrek nahaste metabolikoak erregulatzeko eta endekapenezko gaixotasunen aurka borrokatzeko terapia berriak garatzen lagunduko luke.
|
|
|
Hori dela eta, gaixotasun autoimmuneen diagnostikoan, tratamenduan eta jarraipenean, barne medikuek esku hartzen dute —giza gorputzaren ikuspegi orokorra eta integrala dute, eta, normalean, gaixo autoimmuneei ematen zaien arretaren oinarri izaten dira—, baina baita, zer gaixotasun den, erreumatologoek, nefrologoek, kardiologoek, neurologoek, hematologoek, immunologo klinikoek eta dermatologoek ere parte hartzen dute, besteak beste. Are gehiago, Espainiako ospitale batzuetan, duela
|
urte
batzuetatik hona, gaixotasun autoimmuneen unitateak edo zerbitzu batzuk sortu dira gaixotasun horiei arreta, irakaskuntza eta ikerkuntzan aritzen diren espezialistekin. Eta gero?
|
|
|
Bi gurasoek lan egiten duten familientzat arazo larria da itxiera hori, etxeko txikienen kargu egiteko irtenbide alternatiboak bilatzera behartzen baititu. Duela
|
urte
batzuetatik hona, udal erakundeek, erakunde autonomikoek edo ikastetxeek berek ematen dizkiete gauzak. Erakunde horiek oporraldietan ikastetxeak irekitzeko hainbat programa antolatzen dituzte, familiei beren seme alabak beren ikastetxera edo beste ikastetxeetara joateko aukera ematen dietenak lanegun horietan.
|
|
|
Azken hamabi hilabeteetan, burtsan inbertitzen duten planak batez beste %26, 5 jaitsi dira. Pentsio plana aldatu Duela
|
urte
batzuetatik hona pentsio plan bat sinatua dutenek beste batera pasatzeko aukera azter dezakete, ematen dien errentagarritasunarekin ados ez badaude. Eragiketa horrek ez du inolako gasturik eragiten.
|
|
2009
|
|
|
Garestiagoa izango da, halaber, honako museo hauek bisitatzea: ..., Amerika, Trajea, Antropologia, Arte Apaingarriak, Erreprodukzio Artistikoak eta Erromantikoa, guztiak ere Madrilgoak; Altamirako Museo Nazionala, Santillana del Mar en (Kantabria); Cervantes etxea, Valladolid; Ciudad Nacional del Cerámica, Almardedo, Museoa, Hala ere, igoerak ez die eragingo Madrilgo Prado eta Sofia Erreginari, estatus juridiko desberdina baitute, eta sarrerak sei euro balio du
|
urte
batzuetatik hona. Lau egun doan Museo horietara sartzea doakoa izango da abenduaren 6an (Konstituzioaren eguna), urriaren 12an (Hispanitatearen eguna), maiatzaren 18an (Museoen Nazioarteko Eguna) eta apirilaren 18an (Munduko Ondarearen Eguna).
|
|
|
Duela urte gutxi arte, urretan inbertitu nahi zuten inbertitzaileek erosketa fisikoaren bidez soilik egin zezaketen, lingoteen bidez, edo bitxigintzaren sektoreak kanalizatuta. Baina metal horiaren eboluzioaren ondorioz, inbertsiogile txikiek inbertsio mota hori errazago kontratatzeko ahaleginak bikoiztu egin dira, eta duela
|
urte
batzuetatik hona, munduko meatze enpresa garrantzitsuenetan kokatutako inbertsio funtsen bidez eros daiteke. Errenta aldakorraren bidez ere, nazioarteko burtsa plaza nagusietako batzuetan kotizatzen duten enpresa horien akzioak erosiz, hala nola Ipar Amerikan eta Ingalaterran.
|
|
2010
|
|
|
Harrigarria dirudi, baina
|
urte
batzuetatik hona, esku telefonoa bihurtu da hirugarren mundukoen kreditu txartel (halako bat erosteko baliabideak dituztenentzat, jakina).
|
|
|
Etorkinei dagokienez, kolektibo hori langabeziak eragin handienetakoa izan du, hein handi batean eraikuntzan ari baitziren lanean. Hori dela eta, kanpotarren enplegu eskariak %60 inguru hazi dira duela
|
urte
batzuetatik hona. Gainera, pertsona horiek hizkuntzaren zailtasun erantsia dute.
|
|
|
Orduan, mailak Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) aseguru gisa proposatutakoak baino handiagoak izan ziren, edateko uraren kalitaterako ezarritako balioen arabera. Duela
|
urte
batzuetatik hona, elikagai industriak maila horiek murrizteko egin dituen lanen helburua da elikagaien azukre kopurua eta asparagina murriztea. Horrek esan nahi du akrilamida sortzeko arriskua murriztu egin dela, gutxienez pasta bezalako elikagaietan.
|
|
|
Duela
|
urte
batzuetatik hona, zenbait ikerketak frogatu dute elikagai batzuk kutsatzaile kimikoen eraginpean egon daitezkeela. Arrainek eta itsaskiek kontzentrazio kimiko handiagoa dute, eta lekaleek, tuberkuluek, arrautzek, frutek eta barazkiek, berriz, gutxiago ematen diote dietari.
|
|
2011
|
|
|
Fantasiazko generoa modan dago duela
|
urte
batzuetatik hona, baina moda joango da, eta sekula joan ez den hori itzuliko da: gertatu ez diren historiak, baina gerta litezkeenak.
|
|
|
Eraikinen irisgarritasuna zaintzen da, baina baita horien eta antolatzen diren jardueren barruan ere. Antzerkiaren kasuan, duela
|
urte
batzuetatik hona, pertsona itsuentzako lanak interpretatzen dira, edo adimeneko, fisikako edo entzumeneko ezgaitasuna duten beste batzuentzako obrak. Hala, ikusle guztiek eserleku bat eta, batzuetan, agertokia betetzeko aukera dute.
|
|
|
Lanpostu horietako gehienak langile ordainduak edo boluntarioak dira, lan osagarrietan laguntzen dutenak. Baina duela
|
urte
batzuetatik hona, GKEek aparteko baliabide bat erabili dute: bekadunak.
|
|
|
Estolderia saretik etorri ohi da, eta hustubideetatik ateratzen da. Azkenik, eta duela
|
urte
batzuetatik hona, beste espezie inbaditzaile bat Amerikako Periplaneta da (cucaracha americana), supercucaracha deritzona, besteak beste Kanariar Uharteetan, Levanten eta Andaluziako kostaldean bizi dena. Kolore gorrixka eta tamaina handikoa (3 – 5 zentimetro), Mediterraneo aldeko portuetara iritsitako itsasontzien bidez sartu da Espainian, eta hiriguneetara zabaldu da, estoldetara batez ere.
|
|
|
Duela
|
urte
batzuetatik hona, “publiko guztiengana” iristeko ahaleginean, bankuek beste merkatu hobi batera jo dute: haurrentzako eta haur txikientzako kontuak.
|
|
2012
|
|
|
Nolanahi ere, komeni da gertuko desegite instalazioetan galdetzea. Duela
|
urte
batzuetatik hona, desegiteen ordez beste zentro garbi eta ekologiko batzuk jarri dira, CAVT (Ibilgailuak Tratatzeko Zentro Baimendua) deritzenak. Ibilgailu zahar bati behin betiko baja emateko aukerarik erosoena eta merkeena dira.
|
|
|
Bartzelonako Santa Creu i Sant Pau ospitaleko kardiologia zerbitzuko ikertzaileek gizonezkoen estirpeko kardiomiozitoak (XY) aurkitu zituzten, seme alabak izan zituzten amen bihotzean. Haurdunaldian zelula amak igarotzea fenomeno ezaguna da duela
|
urte
batzuetatik hona, bi norabideetan gertatzen den bezala: amaren eta semearen arteko zelula amen trukea ere badago.
|
|
|
maskotak. inprimaketaren etxeko merkatua Hala ere, duela
|
urte
batzuetatik hona, etxeko merkaturako proiektu eta ekimen hauek elkarrekin bizi dira: ezaugarri horietara egokitutako inprimagailua izateko aukera ematen dute, 500 eta 1.800 dolar bitartean, kostu merkeagoa erabiltzaileen zati bat.
|
|
|
Baratxuria kontserbatzeko propietateak Baratxuria kontserbatzeko propietateak ez dira berriak. Duela
|
urte
batzuetatik hona, birusen eta bakterioen aurka borrokatzeko gaitasuna aitortu zaio elikagai horri. Kipulekin eta beste espezie batzuekin batera, baratxuriak mikrobioen aurkako agente indartsuak ditu.
|
|
|
Orain arte, ostalaritzako establezimendu batean bazkaria edo banketea izaten zen sakramentua ospatzeko modurik zabalena. Gonbidatuen kopurua jaitsi egin da duela
|
urte
batzuetatik hona, baina funtsezkoa da ondo aukeratzea non, zer menu mota eta zenbat mahaikide dauden, aurrekontua ez dadin zabaldu. Kostua 30 eta 70 euro bitartekoa da pertsonako.
|
|
|
1,8 1,8 Arazo psikologikoak arazo fisiko larrien kausa izan daitezke. Duela
|
urte
batzuetatik hona ezagutzen da estresaren edo lo alterazioen arteko erlazioa eta miokardio infartua jasateko probabilitatea. Hala ere, azken garaiotan, zientzialariek alderantzizko elkarteak bilatzen dituzte:
|
|
|
de qué materiales está hecho (algunos son más contaminantes que otros); si tiene en cuenta su reciclaje posterior; si llega algún tipo de etiqueta ambiental como la EPEAT (con tres categorías, oro, plata y bronce) o la Energy Star; si el fabricante tiene una determinada política medioambiental, etc. Ingurumen txostenak ere lagungarriak izan daitezke. Greenpeace talde ekologistak hainbat txosten argitaratu ditu duela
|
urte
batzuetatik hona. Txosten horiek ordenagailu eta telefono mugikorren fabrikatzaile nagusien ingurumen portaera ebaluatzen dute, adibidez, Elektronika Berdeago baterako Gida edo Elektronika Berdearen Inkesta.
|
|
|
Elikagaien kontserbazioaren arloko ikerketa duela
|
urte
batzuetatik hona zuzendu da, ezaugarri organoleptiko eta segurtasunekoekin gehiago iraun dezaten. Arlo horretan egindako ikerketek, batez ere, espazioan gero eta elikagai gehiago eta seguruak garatzeko beharrari esker garatu dira.
|
|
2013
|
|
|
Defizitaren amortizazioa(% 8,5): Duela
|
urte
batzuetatik hona, gobernuek elektrizitate kontsumitzaileak zorpetzea erabaki dute, elektrizitate tarifak horniduraren kostu errealetara egokitu beharrean. Zorra eta interesak amortizatzeko kostua urtean 2.200 milioi eurotik gorakoa da.
|
|
|
Chagas gaixotasunaren erronka: amaren eta haurraren arteko transmisioa saihestea Duela
|
urte
batzuetatik hona, Chagas-en gaitza kutsatzeko arriskua kontrolatzeko protokoloa egiten ari da Espainia, odola eman eta organoak transplantatzeagatik. Hala ere, oraindik ere badago amaren eta semearen arteko transmisioa kontrolatzea.
|
|
|
Izurriteak eta birusak babesteko erabiltzen dira, eta elikagaiak babesten dituzten edo mehatxu bat diren galdetzen dute. Duela
|
urte
batzuetatik hona, eremu honetan hartutako ikerketak eta neurriak konplexutasuna murrizteari buruzkoak izan dira, jateko muga seguruak finkatzeko, herrialde bakoitzeko dieta aniztasuna eta erabiltzeko modu desberdinak oztopo handiak baitira. Kontuan hartu behar da, Nekazaritzarako eta Elikadurarako Nazio Batuen Erakundeak dioenez, substantzia horiek gaizki erabiltzeak «elikagaietan ondorioak utzi» ditzakeela.
|
|
|
Mikrobioen aurkako erresistentziari aurre egiteko, 2006an Erkidegoko legediak debekatu egin zuen ganadua hazteko pentsuetan antibiotikoak erabiltzea. Duela
|
urte
batzuetatik hona proposatu diren irtenbideetako batzuk animalietan mikrobioen aurkako erabilera zuhurra da, eta kasu jakin batzuetan, beste tratamendu batzuek erantzuten ez dutenean bakarrik erabiltzen dira. Erresistentzia mekanismoak zein diren zehazteko ere lan egiten da, baldin eta alderdi genetikoekin, biokimikoekin, albaitaritzakoekin edo ingurumenarekin zerikusia badute.
|
|
|
Irudia: estadioak Lubrifikatzaileak, haurdunaldirako kaltegarriak Duela
|
urte
batzuetatik hona, zenbait azterketa zientifikoren emaitzetatik abiatuta, baginako lubrifikatzaileak kaltegarriak direla uste da haurdunaldia lortzea. Arrazoia: hauen pH maila aldatzen dute:
|
|
|
Sendagaien koordainketa edo ospitaleko laguntzailearen besaulkia: Duela
|
urte
batzuetatik hona, ospitalean telebista ikustea ez da doakoa, baina gaixo dagoen senide bati laguntzeagatik (Kataluniako zentro batzuetan gertatzen den bezala) edo gaixotasun baten gastuak ordaintzeagatik ordaintzea ordaintzeak eten egiten du osasun zerbitzu publikoetarako sarbide unibertsala, berdintasun baldintzetan. Baina, gastu saihestezinetako bat Izan ere, ordaindu edo ez da zerbitzurik jasoko.
|
|
|
Elikagaien eritasun zoonotiko nagusiak salmonelosia, campylobakteriosoak, listeriosia, E.coli, bruzelosia edo toxoplasmosia dira. Duela
|
urte
batzuetatik hona frogatu da albaitariaren kontrolak garrantzi handia duela osasun publikoaren aurrean, bereziki diagnostikoari eta prebentzioari dagokienez. 2013 urtean Europako Batzordearen Animalien Osasunaren Estrategia amaitu da.
|
|
|
Duela
|
urte
batzuetatik hona, hazkunde handia izan du binilozko diskoak, eta joera bilakatu da. Gorakada horrekin batera, disko jokoak beste leku bat irabazten du aretoan edo etxeko beste edozein egonalditan.
|
|
2014
|
|
|
Landare eta lore artifizialak badira ere, duela
|
urte
batzuetatik hona ur solidoa edo simulatua merkaturatzen da, agerian dagoen beirazko ontzi baten barruan ura ematen duen substantzia, baina berez zurrun mantentzen da. Horrela, ondoren azaltzen den bezala, landare artifizialentzako eta beste apaingarri batzuentzat (adibidez, harriak edo itsas maskorrak) osagarri bikaina bihurtzen da.
|
|
|
Munduko hiri berdeenak Irudia: labout george Green Uptown aldizkariak munduko hiri berdeenak erakusten ditu duela
|
urte
batzuetatik hona. Jarraian ematen den sailkapenak kontuan hartzen ditu 2013an eta 2014an aipatutako hiriak.
|
|
|
Batetik, tripulazio guztiarentzako janaria ematen du, eta, bestetik, barneko airearen kalitatea hobetzen du. Duela
|
urte
batzuetatik hona, hainbat ikerketa egiten ari dira ingurune horretan landareak hazteko mekanismoak nolakoak diren zehazteko. Helburua da azken urteotan asko hobetu den astronautek elikagai freskoak edukitzea misio luzeetan.
|
|
|
Simon Yeo Erabiltzailearentzat hain onuragarriak diren txartel adimendunak erosteko ideia posible zen, baina hainbat arazo zituen Apple aspalditik erabiltzea planteatzen bada ere, softSIMak ez dira enpresa honen sorkuntza. Duela
|
urte
batzuetatik hona hainbat proiektu abian jarri dira, telefonoarekin inolako kontraturik egin gabe denda batean eros daitezkeen txartel adimendunei (smart SIM ere deitzen zaie), inolako operadorerekin kontraturik egin gabe, eta, gainera, zerbitzu esklusibo bakar baten ordez. Hegaluzea bai, baina ez hain erraza Horrek esan nahi du Smart SIM zenbakia telefonoan sartzean, operadore guztien sareak detekta ditzakezula, une horretarako deiaren prezioa aztertu eta eskaintzarik merkeena kontratatu.
|
|
2015
|
|
|
Espainian, RAIS Fundazioak honako hauek ezarri ditu sarbide irizpidetzat: 18 urte baino gehiago izatea, eskaera egitean eta duela
|
urte
batzuetatik hona «etxerik gabe» egotea, osasun mentaleko arazoak, mendekotasunak eta/ edo minusbaliotasuna izatea. Baldintza horiek betez gero, etxebizitza eskuratzeko berdintasuna bermatzeko, zozketa bidez esleituko da zozketa bidez. Etxebizitza zozketa bidez esleitzen zaie bakarrik bizi diren pertsonei, eta, hala izanez gero, higiezinera bikotekidearekin sartzen diren erabakitzen dute.
|
|
|
Elikagaientzako jarraipen orria Elikagai baten ekoizpen prozesua jarraitzea da Europako kontsumitzaile gehienen eskakizunetako bat. Duela
|
urte
batzuetatik hona, eta bereziki «behi eroen» gaizkiaren krisitik (lehen kasuak 2000 urtearen amaieran aurkitu ziren). Informazioa funtsezkoa da edozein trazabilitate sistematan.
|
|
|
Irudia: Dustin Ginetz Animalien osasuna, duela
|
urte
batzuetatik hona, nazioarteko erakunde garrantzitsuenek (OIE, OMS edo FAO) esku hartu dute, frogatuta baitago funtsezkoa dela animalien gaixotasunak garaiz detektatzea bermatzea, elikagaien kalterik eza ziurtatzeko. Animalien osasuna eta ongizatea ere Europako Batasunaren politikaren lehentasun nagusietako bi bihurtu dira (Animalien Osasunaren Estrategia Europar Batasunarentzat,), eta horren helburua da animalien gaixotasunen hedapena murriztea prebentzioaren bidez. Gainera, pertsonen eta animalien mugimenduak areagotu egin dira testuinguru horretan, eta, gainera, adituen iritziz, elikagaien segurtasuna funtsezko erronka da munduko herrialde guztietan.
|
|
2016
|
|
|
Eta ia denak ausartzen dira lasterketa edo running a egiten. Izan ere, duela
|
urte
batzuetatik hona, jarraitzaile gehiago ditu praktika horrek. Hala ere, gehienen eskura dagoela dirudien arren, ez dira beti behar diren neurriak hartzen.
|
|
|
Elikadura arriskua nola hautematen eta kudeatzen den jakiteko, hainbat faktorek hartzen dute parte, besteak beste, gaiari buruzko ezagutza mailaren eta kontsumitzaileari informazioa helarazteko moduaren arabera. Duela
|
urte
batzuetatik hona konpondu egin da ez bakarrik elikagaien industriako ikuskatzaileen, ekoizleen eta langileen prestakuntza, baita kontsumitzaileena ere. Kontsumitzailerik esanguratsuenetako bat izan liteke kontsumitzailea, elikadura katearen kate maila gehiago.
|
|
|
Horregatik, lesio horiek arazo larriak dira mundu osoan. Duela
|
urte
batzuetatik hona, OMEk «nahigabeko lesioak» espresioa erabiltzea sustatzen du «istripuak» terminoaren ordez. Helburua da «saihestezina da gertaera saihestezina delako ikusmoldea aldatzea», adierazi duenez, Espainiako Pediatria Elkarteak (AEP) argitaratu du, eta, horren arabera, «Haurren adinaren araberako lesioen prebentzioari buruzko gurasoentzako gida».
|
|
|
Irudia: Maridavera Duela
|
urte
batzuetatik hona, taxi tradizionalaren ordezko zerbitzu ugari daude. Lankidetza ekonomiek kostu aurreztean duten oinarria erabiltzaileek beraiek eskaintzen dizkiete beste pertsona batzuei.
|
|
|
Espezialistak bakarrik egin dezake diagnostikoa proba egokien bidez. Prostatako minbizia: gizonezkoen artean ohikoena Munduan, gizonezkoen artean gehien diagnostikatutako bigarren minbizia da, baina Europan eta Espainian, duela
|
urte
batzuetatik hona, diagnostikoa egiten lehena da (436.500 Europan 2012an eta 32.641 Espainian 2014an). Gure herrialdean, beste mendebaldeko askotan bezala, diagnostikoa izugarri handitu zen 90eko hamarkadaren hasieratik, Prostata Antigeno Espezifikoaren (PSA) testaren erabilera sartu eta orokortzearen ondorioz.
|
|
|
Irudia: hundrefroom Duela
|
urte
batzuetatik hona, iaz baino indar handiagoz, Black Friday Espainiako hiri gehienetan instalatu da. Madrilen eta Bartzelonan era guztietako saltokiak bihar, azaroak 25, izango dira.
|
|
2017
|
|
|
Irudia: Skitterphotoa Duela
|
urte
batzuetatik hona, NBEk errentaren% 0,7 du helburu gisa laguntza mota horretan. Espainiak eta beste herrialde «aberats» batzuek 2015ean Milurtekoko Garapen Helburuekin kopuru horretara iristeko konpromisoa hartu zuten arren, sei bakarrik bete dituzte (Suedia, Norvegia, Luxenburgo, Danimarka, Herbehereak eta Erresuma Batua).
|
|
|
Hori dela eta, abeltzaintza ustiategiak zaintzeko estrategiak eta elikagaiekin batera doazen informazio sistemak garatu behar dira. Orain dela
|
urte
batzuetatik hona, erronka da kontsumitzailearengana iristen den animalia produktuaren eta haztegian aplikatutako hazkuntza praktiken arteko erlazioa estutzea. Zeregin horretan, gero eta zorrotzagoak diren ekoizleen (animalien kudeaketa eta kontrola), egiaztatzaileen (granja eta hiltegien ebaluazioa) eta kontsumitzaileen lanak bateratu behar dira, erosten dituzten elikagaiak eta nola ekoitzi diren kontzientziatuago baitaude.
|
|
|
Bestalde, beste helduik gabe lan egiteaz gain, zereginari haurtxo bat edo haur txiki bat gehitzen bazaio, konplikazioak ugaritu egiten dira. Posible da, noski, eta etxetik lan egiteko eta haur bat hazteko gako batzuk zerrendatzea, hala nola jolasak eta jarduerak prestatzea, ordutegiak oso malguak izatea onartzea, haur batzuk gehiago entretenitzea eta gurasoen artean zaintza txandakatzeko, etab. Etxetik bakartasunari eta laneko isolamenduari aurre egiteko modu gisa, duela
|
urte
batzuetatik hona coworking edo kolan deritzona dago, enpresa berekoak ez diren eta sektore berera ere ez diren beste profesional batzuekin partekatzean datza. Orain dela gutxi sortu den berrikuntza familiaren coworking-a da:
|
|
|
Mehea izan arren, 0,2 mm-ko lodiera du, eta modu eraginkorrean babesten du. Baina, elikagaiekin zerikusia duten gai askotan bezala, duela
|
urte
batzuetatik hona bulu bat dabil. Bulu horren arabera, alderik distiratsuenak janaria kutsa dezake, eta distiratsuenak ukitu behar luke.
|
|
|
Irudia: Surfriderra Horrela, zure belarriei kotoi txotxak kalte egiten diete Zenbait ikerketak eta adituk, duela
|
urte
batzuetatik hona, belarrietako argizaria, cerum a, garbitzeko makilek dituzten ondorio negatiboak ohartarazi dituzte. 2011n, Henry Ford Ospitaleko ikertzaileek argitaratutako lan baten arabera, Estatu Batuetan, kotoizko txotxak eta tinpanoak apurtzeak harreman zuzena dute.
|
|
|
Irudia: blackreg2 Bizi ohitura osasungarriek eragin zuzena dute pertsonen osasunean eta haien bizi kalitatean, orain dela
|
urte
batzuetatik hona, alor horretako profesionalak irensten baitituzte. Elikadurarekin, ariketa fisikoarekin edo substantzia toxikoen kontsumoarekin zerikusia badute, frogatuta dago ohitura horiek funtsezkoak direla transmititzen ez diren patologia kronikoen garapenean:
|
|
|
Nekazaritza ekoizpenaren garrantzia Landareek funtsezko lekua dute elikaduran ez ezik, ingurumenean eta nekazaritzan ere. Duela
|
urte
batzuetatik hona, komunitate zientifikoari buruzko galderetako bat da jakitea nekazaritza produkzioak gero eta elikagai eskari gero eta gero eta handiagoa hornitzen duela. Eta, duela urte batzuetatik, lan egiten da nekazaritzaren zeregina zehazteko, aldaketa panoramika globalen testuinguruan.
|
|
|
Une horretatik aurrera, ikerketetan aurrera egin da hori egia den jakiteko. HAMLET tumore zelulen kontra Duela
|
urte
batzuetatik hona, HAMLETi buruzko azterketak argitaratu dira, baita zelula minbizi sortzaileak suntsitzeko gaitasuna ere. Advancesin Cancer Research en (2003) egindako lan zientifiko batek ziurtatzen zuen HAMLET zelulak tumore zelulak hiltzen zituela apoptosiaren antzeko mekanismo baten bidez, baina erabat bereizita uzten zituen zelulak.
|
|
2019
|
|
|
Hala izan den jakiteko, zenbait xehetasuni erreparatu diezaiekegu, hala nola partikula karbonizatuen presentziari, zaporeari edo usainari (zaharrak diren edo aurretik frijitutako beste elikagai batzuetatik ateratako nota arraroak dituzten). Alergenoak Duela
|
urte
batzuetatik hona, Europako legediak behartzen ditu taberna eta jatetxeak kontsumitzaileei alergenoen berri ematera. Praktikan, establezimendu askok kartel bat erakutsi dute, ohartarazteko legedian zehaztutako alergeno guztiak egon daitezkeela eskaintzen dituzten elikagai guztietan, eta hori ez da batere baliagarria pertsona alergikoentzat, oso zaila izaten baitute pintxoz gozatzeko.
|
|
|
Turkia, ile mentuaren erregina Turkiak, oro har, eta Istanbulek, bereziki, turismo helmuga ukaezina osatzen dute, baina duela
|
urte
batzuetatik hona beste erakargarri bat du: prezio ezin hobeetan txertatutako mentuak.
|
|
2020
|
|
|
Iraganean, kirolari profesionalek edo erdiprofesionalek bakarrik kontsumitzen zituzten kirol edariak, baina duela
|
urte
batzuetatik hona amateurren kirolera ere hedatu da. Izan ere, produktu batzuk asko zabaldu dira, eta, gainera, herritarrek freskagarri gisa hartzen dituzte.
|
|
2021
|
|
|
Batzuk (muesli batzuk bezala) B edo A batez sailkatuta daude. Chocapic zerealen kontsumoa ez da gomendatzen haien nutrizio osaeragatik, baina onartu behar da duela
|
urte
batzuetatik hona hobetu egin dela, hasiera batean D batekin sailkatutako produktua baitzen eta, azukre edukia murriztu ondoren, C-ra pasatu baitzen. Gero, zuntz ugariko gari integrala erabiliz, B-ra igaro da.
|
|
|
Palmondoa landatzeko mozketa masibo hori benetako ingurumen arazoa da, bai biodibertsitatea galtzean, bai animalia espezie askoren habitata suntsitzean, suteak hedatzean eta urak kutsatzean. Duela
|
urte
batzuetatik hona, ordea, handitu egin dira palma olioaren laborantza iraunkorrak.
|
|
|
Duela
|
urte
batzuetatik hona, nabarmen hazi da kolageno gehigarrien ekoizpena eta kontsumoa, tendoi eta kartilagoetako lesioak eta minak tratatzeko egokiak direlakoan. Hala ere, horrek ez du behar adinako babes zientifikoa.
|
|
2022
|
|
|
Oraingoz, aldaketa gertatu arte, ikasturte honetan bi autonomia erkidego bakarrik daude astean hiru ordu Lehen Hezkuntzan: Aragoi, duela
|
urte
batzuetatik hona, eta berriago Andaluzia. Bestela, Madril –erdia besterik ez du, hau da, ordu eta erdi– eta Nafarroa, batez beste 1,65 ordu.
|
|
|
Lehen azido azetilsalizilikoa (ASS) ere gomendatu zuten, aspirina ezagunaren printzipio aktiboa. Baina duela
|
urte
batzuetatik hona, 16 urte baino gutxiago dituztenek ez dute erabilera hori onartzen Espainian. Zergatik?
|
|
|
Espainiako nekazaritza eskualdeetan honela erabiltzen da: haize babesak, errepideen ondoko pantaila akustiko natural gisa, eta duela
|
urte
batzuetatik hona, potentzial gisa duen gaitasunaz ere hitz egiten da. suebakiak. Irudia:
|
|
2023
|
|
|
Lan bazkideak, kontsumo bazkideak, jabe eta protagonista direnak, lanean dihardutenak eta parekotasunean erabakitzen dutenak. Duela
|
urte
batzuetatik hona, konpainien administrazio organoetan profil independenteak sartzea praktika egokia dela uste da. Guk 50 urte baino gehiago daramagu praktikatzen!
|
|
|
Aperitiboetan ere nabaritzen da, itxuraz osasungarriak diren produktuen eskaintza gero eta handiagoa baita. Duela
|
urte
batzuetatik hona, patata frijituen eta arto puztuaren poltsek espazioa partekatzen dute supermerkatuetako apaletan osagai osasungarrietan oinarritutako beste produktu batzuekin, hala nola ilarrekin, chia haziekin, osoko zerealekin, barazkiekin edo fruitu lehorrekin. Baina klasikoak baino hobeak dira?
|
|
|
Azken urteotan ekoizpen sistemetan edo globalizazioan izandako aldaketak eragin erabakigarria izan du elikagaien segurtasunean. Duela
|
urte
batzuetatik hona, segurtasun eta kalitate terminoak gero eta onartuagoak, onartuagoak eta kontsumitzaileek gero eta gehiago eskatzen dituzte, eta horrek ere erronka eta erronka berriei aurre egin beharra ekarri du, elikagaien arriskuei aurrea hartzeko. Elikagaien segurtasunak, gaur egun ezagutzen den bezala, batez ere elikagaiak osasunerako arriskurik ez sortzeko eta osasungarriak izateko ardura du.
|
|
|
Nazio guztiak daude hezkuntza alarman, baina pedagogia nahasia da eta ez daki nola jokatu. Esan bezala, duela
|
urte
batzuetatik hona hezkuntzari buruzko nazioarteko txostenek ez dute Espainia toki onean uzten. Eraikinaren ikuspegi globalaren metaforarekin jarraituz, barruan ikusten duzunarekin, gauzak aldatu edo eraikina beherantz bota eta zerotik zimendatzen hasi behar da?
|
|
|
Hori bai, beste distira bat erabil dezakezu. ✨ Purpurinaren alternatiba ekologikoak Duela
|
urte
batzuetatik hona, merkatuan hainbat distira mota biodegradagarri aurki ditzakezu, material polimeriko naturaletik eta landareetatik, itsas algetatik eta pigmentu naturaletatik abiatuta. Hori bai, betiko purpurina baino merkeagoa.
|