|
2004
|
|
|
Besterik da, noski, esaterako, diasporaren fenomenoa: diasporaren eta antzeko emigrazio jazoeren karietara sortutako
|
talde
etnikoen existentziak ez du inolako lurralde euskarririk komunitatearen hala holako biziraupena izateko. Adibide honetan ez dute lurraldearen atxikimendu faktorea par tekatzen.
|
|
2008
|
|
|
Hala eta guztiz ere, primordialista askok ere onartuko lukete ez dagoela nazionalismoa baino lehenagoko naziorik. Dagoena gizataldeak, edo
|
talde
etnikoak, edo etniak (Anthony Smith primordialistaren terminoa erabiltzearren) dira. Nazionalismoa piztuta, etniaren iragana berrirakurtzen da, iragan hori nazioaren errealitate berrira moldatu ahal izateko.
|
|
|
Edonola ere, etniatik nazioraino bada kalitatezko jauzi bat, automatikoki gauzatzen ez dena. Ezaugarri bereziez (dela hizkuntza, dela lege sistema, dela erlijioa) jantziriko
|
talde
etnikoa nazio bat osatzeko baldintza beharrezkoa izan daiteke, baina argi dago ez dela baldintza nahikoa: munduko talde etniko guziek ez dute bere burua naziotzat jotzen.
|
|
|
Ezaugarri bereziez (dela hizkuntza, dela lege sistema, dela erlijioa) jantziriko talde etnikoa nazio bat osatzeko baldintza beharrezkoa izan daiteke, baina argi dago ez dela baldintza nahikoa: munduko
|
talde
etniko guziek ez dute bere burua naziotzat jotzen. Nazioa ez du etniak eratzen, nazionalismoak baizik (etniatik abiatuta).
|
|
|
Aipaturiko guziak, eta aipatu gabe utzi ditudan hainbat gehiago ere, ospe handiko ikerlariak dira, aintzat hartu beharreko ekarpenak egin dituztenak; eta puntu anitzetan, normala denez, elkarrekin batere ados ez daudenak. Nazionalismoaren sorrera azaltzeko, zenbaitek aldaketa sozio-ekonomikoak azpimarratu dituzte, eta bertze batzuek kultura alorreko aldaketak; zenbaitek komunikabideen garapenean kokatu dute arreta, baina bertze zenbaitendako
|
talde
etnikoetan dago nazionalismoa ulertzeko giltzarria.
|
|
|
Nazionalismo klasikoaren logikan estatua zegoen nazioproiektuaren abiapuntuan, eta estatuaren jabe zen
|
talde
etnikoaren ondare etnohistorikoa, linguistikoa eta kulturala ziren estatu horren oinarri nazional nagusiak. Gureak, ordea, ezin du bide hori urratu, gure abiapuntua ez datzalako estatuan edo marko politikoan edo burujabetza juridikoan.
|
|
2011
|
|
|
Nazio Batuen txostena giza garapenari buruz ari zaigu hemen: . Munduan dauden 200 herrialdeetan 5.000
|
talde
etniko daude. (?) Bazterketa herrialde demokratikoetan nahiz diktaduran aurki daiteke.
|
|
|
Nirekiko, zalantza gutxiko auzigaia da, hala ere. Izan ere, estatuen mundu sistema nazionalean estatus politiko beregainik erdietsi ez duen nazioak edo
|
talde
etnikoak ez baitauka egun munduan zuzenbidezko helduleku sendorik nor izateko. Estatu hegemonikoen esanera dagoen nazioarteko legeriak, salbuespenak salbuespen, gehiengoen aho beteko onespena dauka erabakigune gorenetan.
|
|
|
Gizatalde hauek kanpotik begiratuta etnikotzat hartu izan ditugu, hots, jatorri eta historia bera partekatzen duten gizataldetzat, nahiz eta, dirudienez, gizataldeak berak bere burua batzuetan halakotzat ez hartu. Gaur oraindik ere
|
talde
etnikoak non nahi idoro ditzakegu munduan, eta ez soilik Afrikan eta Asian; aitzitik, Europako estatuen baitan ere bada etniarik.
|
|
|
–Kategoria etnikoa, modu zabalean edo konplexuan ulertuz, hainbat osagarrirekin eraikitzen da, eta kategoria etnolinguistikoa horietako bat da. Identitate etnolinguistikoa da, hain zuzen ere,
|
talde
etniko eta linguistikoen artekoa, eta ukipen egoeretan erlatiboa edo konparaziozkoa da?. Maria Jose Azurmendi, Nekane Larrañaga eta Jokin Apalategi,. Identitate etnolinguistikoa Euskal Autonomi Erkidegoan?, Bat soziolinguistika aldizkaria, 67 zenbakia, 2008, 133 or.
|
|
|
Taldea erabat desagertzera ere irits daiteke. Hori da hain zuzen Siberiako taiga basoetan eta Ipar Urruneko tundra artikoan dauden
|
talde
etniko txikiekin gerta daitekeena? .
|
|
|
–Edonola ere, etniatik nazioraino bada kalitatezko jauzi bat, automatikoki gauzatzen ez dena. Ezaugarri bereziez (dela hizkuntza, dela lege sistema, dela erlijioa) jantziriko
|
talde
etnikoa nazio bat osatzeko baldintza beharrezkoa izan daiteke, baina argi dago ez dela baldintza nahikoa: munduko talde etniko guziek ez dute bere burua naziotzat jotzen.
|
|
|
Ezaugarri bereziez (dela hizkuntza, dela lege sistema, dela erlijioa) jantziriko talde etnikoa nazio bat osatzeko baldintza beharrezkoa izan daiteke, baina argi dago ez dela baldintza nahikoa: munduko
|
talde
etniko guziek ez dute bere burua naziotzat jotzen. Nazioa ez du etniak eratzen, nazionalismoak baizik (etniatik abiatuta)?.
|
|
|
Aho batez onartzen zen hitz horren esanahia garai batean: hots,
|
talde
etniko bat oinarrizko giza kategoriaren araberakoa da, eta, horrenbestez, ez beste talde handiago baten mendeko azpitalde hutsa. Hala ere, tamalez, estatubatuar soziologoen artean kontzeptu horren benetako adiera desitxuratu egin dute eta talde etnikoa ren ideia gizarte nazional handiago baten altzoan kokatzen dute haren azpimultzo gisa.
|
|
|
hots, talde etniko bat oinarrizko giza kategoriaren araberakoa da, eta, horrenbestez, ez beste talde handiago baten mendeko azpitalde hutsa. Hala ere, tamalez, estatubatuar soziologoen artean kontzeptu horren benetako adiera desitxuratu egin dute eta
|
talde
etnikoa ren ideia gizarte nazional handiago baten altzoan kokatzen dute haren azpimultzo gisa. Bestela esanda, gutxiengoaren baliokidetzat eta parekotzat hartu izan dute komunitate etnikoaren kontzeptua?
|
|
|
Atzerrian bizi diren gizatalde etnikoen eskubideak, hizkuntza dela, kultura dela, erlijioa dela??, osorik edo partez, oinarrizko giza eskubideen gerizpean daude. Bete eta betearazi beharreko eskubideak dira haiek, batez ere, estatuak demokraziaren izenik merezi duen herrialdeetan. Nolanahi ere, nazio zapalduen eta emigratutako
|
talde
etnikoen arteko eskubide jokoan, lurraldearen faktore erabakigarria dago tartean, eta hortxe dago aldea, guk uste. Lurraldea baita, besteak beste, jatorrizko nazio minorizatuari zor zaion oinarrizko eskubide bat.
|
|
2013
|
|
|
Handik aitzina, loreak eta laudorioak, laudorioak eta loreak, partaideen ahotik. Konstituzio hark, izan ere, bere artikuluetarik batean, xiiten eta suniten arteko berdintasuna aldarrikatzen zuen, gizon eta emakumeen artekoa eta
|
talde
etniko guztien artekoa?
|
|
|
Handik aitzina, loreak eta laudorioak, laudorioak eta loreak, partaideen ahotik. Konstituzio hark, izan ere, bere artikuluetarik batean, xiiten eta suniten arteko berdintasuna aldarrikatzen zuen, gizon eta emakumeen artekoa eta
|
talde
etniko guztien artekoa...
|
|
2015
|
|
|
|
talde
etniko budista dira. Haien bizitzako
|
|
|
(Botswana Democratic Party, BDP)
|
talde
etniko
|
|
2017
|
|
|
4. Otomanoen erregimena erregimen despotikoa zen, sultanaren borondatea besterik ez zuen ezagutzen, baina, hala ere,
|
talde
etniko eta erlijioso bakoitzaren erlijio, hizkuntza, ohiturak eta are antolamendu sozialaren erak toleratu egiten zituen?. Miquel Siguan, La Europa de las lenguas, 2005, 56.
|
|
|
19. Kontzientzia etnikoa nire iritziz
|
talde
etniko bateko kide izatearen aitortza besterik ez da, gauzak haratago joan gabe?. Fernando Sarrailh de Ihartza, La nueva Vasconia, 1979, XXVII.
|
|
2018
|
|
|
Eurasiako eta Afrikako pasabide eta loturaren erdian daude kurduak, beraz, erlijio nagusiek eta hizkuntza eta
|
talde
etniko ugarik bat egiten duten lekuan: jatorria Afrika eta Arabian daukaten semitikoak (arabiera, hebreera, arameera, asiriera dira talde horretako hizkuntzak), Mongolia eta Asia erdialdetik abiatuta Europa erdialderaino ailegatu ziren herri altaikoak (turkiar eta mongolak, tartean direla Turkiako turkiarrak, azerbaijandarrak, baita turkomanoak Sirian eta Iraken ere), eta azkenik herri indoeuroparrak, Indiatik Europara bitartean:
|
|
2022
|
|
|
Ankararen irakurketa zen ibaiaren sartaldera iritsita inoiz baino errealagoa zela Afrineko kantoiarekin bat egiteko aukera: salatzen zuen Turkia eta Siriako mugalde guztia PKKren esku egon zitekeela –axola gutxi Turkiari izenen ñabardurek, SDF deitzeak edo kurduez gain beste
|
talde
etniko batzuk egoteak–.
|
|
|
Hainbat bilera egin zituen gizarte zibileko kideekin Dolmabahçe jauregian, Turkiako estandar demokratikoak hobetzeko asmoz. Armeniarekiko eta Turkiako armeniarrekiko zenbait neurri hartu zituzten, aleviekin ere urratsak egin zituzten, baita beste
|
talde
etniko eta erlijioso batzuekin ere. Ekimen kurduaren unean," askatasun eta demokrazia handiagoa" proposatu zuen parlamentuan.
|
|
|
Eurasiako eta Afrikako pasabidearen erdian dago Kurdistan, erlijio handiek eta sinesmen zaharrek eta hizkuntza eta
|
talde
etniko ugarik bat egiten duten lekuan: semitikoak batetik –arabiera, hebreera, aramera eta asiriera dira Afrikan eta Arabian jatorria duen talde horren hizkuntzetako batzuk–; Asia erdi eta ipar ekialdetik Europaraino iritsitako altaitarrak bestetik –turkiarrak, turkomanoak, azerbaijandarrak eta abar–, eta indoeuroparrak azkenik, Indiatik Europarainoko familia handia:
|
|
|
Paul Nikolaouren iruzkinak orobat azaltzen du hori, eta agertzen du maskulinitatearen definizioa ez dela norbanako isolatu baten eraikuntza, ezpada talde baten lan kolektiboarena. Kasu honetan, nerabezaroko lagun
|
talde
etnikoak eta, aski hurren den ezkontzari lotuta, sare etniko osoak osatzen dute talde hori.
|
|
|
Arraza harreman kolonialak betikotzeko saiakera bortitza izan zen apartheida, baina porrot egitea beste irtenbiderik ez zuen; hala, haren osteko trantsizioak paisaia sozial ezohikoa sortu du. Politika eta ekonomia globalean atzera integratzen ari da herrialdea, langabezia gorantz doa, indarkeriak jarraitu egiten du, eta GIB/ hiesaren epidemia hazten ari da; testuinguru horretan, patriarkatu etsaiak berrezartzeko ahaleginean ari dira
|
talde
etniko desberdinak. Saiakera horiek talka egiten dute maskulinitatearen modernizazioaren aldeko agendekin, Hego Afrikako feminismoarekin eta kongresuan gobernuak plazaratzen duen" giza eskubideen" diskurtsoarekin.
|
|
|
Ordezkari gayak udalerrietako gobernuetan sartu eta enpresari gayek presentzia politikoa garatu ahala, erakunde politika berri bat sortu zen. AEBetako politikagintza hiritarrean, presio
|
talde
etnikoen politika moldearen antza zuen zerbaitek ordezkatu zuen Gayen Askapenaren bulkada iraultzailea, eta sistema iraultzen saiatu ordez, harekin espazioa eskuratzeko lehian sartu zen.
|
|
|
Maskulinitate gogor eta boterezalea da nagusi diplomazia, gerra eta botere politiken eremuan: etxeko mundu feminizatutik aldentzen da, baina berebat bereizten da beste maskulinitate batzuetatik ere; hala nola langile klaseko gizonengandik, zapaldutako
|
talde
etnikoengandik, ahulengandik eta homosexualengandik. Hemen kontua ez da soilik aurretik existitzen zen maskulinitate bat nazioarteko politikan adierazten dela.
|