|
2001
|
|
|
izeneko azpikapituluan, bigarren hizkuntzen jabekuntza prozesua eta erabilera prozesua nola uler daitezkeen adierazten saiatzen dena. Bi lan horiek ondo laburtzen dute
|
talde
etnikoen arteko ukipen egoeran dauden hizkuntzen jabekuntza eta erabilera orain arte nola ulertu diren.Bi lan horien artean, ezberdintasun garrantzitsua dago: Gardner eta Clement (1990) ikerlarien lana hizkuntzen jabekuntza eremu teorikoan gehien zentratu denada; Clement eta Noels (1996), berriz, taldearteko komunikazio eremu eta taldearteko ukipen egoerako hizkuntzen jabekuntza eremu teorikoen arteko lotura egitensaiatu dira.
|
|
2002
|
|
|
Beste irrati alternatibo batek oso paper garrantzitsua jokatu zuen Algeriako independentzia gerran, urtealdian, La Voix de l. Algérie libre izenekoa, alegia. Kontzientzia antikolonialista sortzeko eta
|
talde
etnikoen arteko harremana errazteko funtzioa bete zuen FLNk1sortutako emisora hark (Ibidem: 11).
|
|
2008
|
|
|
Jatorrizko komunitateak eta hizkuntzak murriztu egiten dute hein handi batean etorkinak komunitatearen barnean sartzea ahalbidetuko duten argudioak taxutzeko aukera (Kymlicka 2001: 15 kap.). Nazionalismo baztertzaile horrek, politikak bideratzeko orduan,
|
talde
etnikoen arteko antzekotasunak barik ezberdintasunak gailenarazten ditu. d) Multigobernagarritasun egoeren kudeaketa eta immigrazioa: sistema federala eta etorkinen aukera politikoak
|
|
2009
|
|
|
GGIk aztertzen dituen datu taldeetatik abiatuta eratzen da (sarrera, eskualde geografiko edo administratiboak, hiri edo landa egoitza, generoa eta etnia). Metodo horrek herrialde baterako edo eskualde, genero, landa eta hiri eremu eta
|
talde
etnikoen arteko indize orokorra ezkutatzen duen edozein desberdintasun erakusten du. Helburua da “politikak eta ekintzak bideratzen laguntzea, desberdintasunei eta akatsei aurre egiteko”.
|
|
|
Beraz, etnizitateaz hitz egiteak desberdina izatearen (diferentziaren) pertzepzio soziala sortuko duten jarreraz hitz egitea esan nahi du, jarrera politikoez, kulturalez, eta abarrez?, eta diferentzia hori da, hain zuzen, baliagarritasun bermea ematen diona, gure unibertso sinbolikoaren barruan. Hortaz, egiazko edo alegiazko
|
talde
etnikoen arteko bereizketa egitetik urrun gaude. Eta etnizitatearen inguruko eztabaidak osagai erreferentzialekin baino gehiago metadiskurtsoarekin duela zerikusia jakinik ere, ezin dugu ahaztu gizatalde gehienek modu formal eta ofizial batean bereganatzen eta gaurkotzen dituztela egunero egunero diskurtso horiek.
|
|
2010
|
|
|
Horregatik, Europako, Asiako eta Afroamerikako populazioaren laginak sartu ziren. “Interesgarria da genomaren aldaeretan
|
talde
etnikoen artean antzekotasun asko daudela frogatzea, balio lipidoetan eta gaixotasun arriskuetan duen eraginari dagokionez”, adierazi du Michael Boehnke ikerlanaren zuzendariak. Azterketa zientifikoek funtsezko lau ezaugarri lipidoren kokapena izan zuten ardatz:
|
|
2011
|
|
|
Atzerrian bizi diren gizatalde etnikoen eskubideak, hizkuntza dela, kultura dela, erlijioa dela??, osorik edo partez, oinarrizko giza eskubideen gerizpean daude. Bete eta betearazi beharreko eskubideak dira haiek, batez ere, estatuak demokraziaren izenik merezi duen herrialdeetan. Nolanahi ere, nazio zapalduen eta emigratutako
|
talde
etnikoen arteko eskubide jokoan, lurraldearen faktore erabakigarria dago tartean, eta hortxe dago aldea, guk uste. Lurraldea baita, besteak beste, jatorrizko nazio minorizatuari zor zaion oinarrizko eskubide bat.
|
|
|
Eta hau ezin da onartu estatuaren ikuspegi homogeneizatzaile batetik. Baina halako planteamenduen aurrean eman beharreko erantzuna da estatu elebakarrak
|
talde
etnikoen arteko kooperazioa eta konfiantza hausten dituela, eta hizkuntza handiaren eta ofizialaren komunitatera harrokeria, etnozentrismoa eta arrazismoa dakartzala. Eta horren ondorio izan ohi dira, sarri sarritan, komunitate txikiekiko errespetu falta, gorrotoa, eta azken muturrean hizkuntza gutxituen desagerpena (Skutnabb Kangas, 2000).
|
|
|
Aldiz, ofizialki elebakarrak diren hainbat nazio ezin esan ekonomikoki punta puntakoak direnik, esaterako, Portugal edo Afrikako edo Hego Amerikako hainbat nazio. Halaber, estatu elebakarrak
|
talde
etnikoen arteko kooperazioa eta konfiantza hausten ditu. Hizkuntza handiaren eta ofizialaren taldera harrokeria, etnozentrismoa, arrazismoa, «hizkuntzazidioa»ren aldeko ekimenak ekar ditzake.
|
|
2012
|
|
|
europarrak hirietan bildu ziren (gunea) bitartean, indigenak landa eremuetan (periferian) pilatu ziren (Olaechea, 1992). Modu horretan
|
talde
etnikoen arteko haustura geografiko ekonomiko kulturala eta bazterketa politikoa sustatu zen, indigenak haien motakoei zegozkien herrietan pilatu zituzten haiengan kontrol handiagoa izateko.
|
|
2016
|
|
|
Herrien eta
|
talde
etnikoen artean eta iraganeko bidegabekeria sozial eta ekonomikoekin minduta zeuden taldeetan ezkutuan zeuden gatazkak piztu egin dira.
|
|
2021
|
|
|
Rojavan jaio zen, Siriaren menpeko Kurdistanen, Al Hasaka eskualdean, duela 55 urte. Arabiar sunita izanda ere, arabiarrez eta kurdueraz abesten du, eta beti mintzatu da eskualdean bizi diren
|
talde
etnikoen arteko elkarbizitzaren alde. Bere musika Rojavako aniztasun horren isla da, Suleimanen beraren esanetan.
|