|
2001
|
|
|
Gogoan dut Pako Aristik Sautre la ETBko literatur saioko aurreneko denboraldiko" Solasa" sailari zuzendu zion komentario adeitsua (Gar a, VI): horrela —zioen— ez da (euskarazko) irakurzaletasunik bultzatzen;" jendeari irakurtzeko gogoak kentzeko edo zer ez duen irakurri behar esateko ez zegoela telebista programa bat
|
sortu
beharrik". Ez nago ados:
|
|
|
Unescon uste dugu iritsi dela hizkuntz erkidegoen arteko harreman gatazkatsuak gainditzeko ordua. Kultur giro berezia
|
sortu
behar dugu(...) Hizkuntz erkidego guztietako kideek aurki dezatela beste hizkuntza batzuk jakiteak dakarren plazera.
|
|
|
Izan ere, nola jokatu behar den kezka handia da. Aurrera egin behar da, batetik; eta bestetik, euskararen biziberritzearen aurka ez da erretxazorik
|
sortu
behar. Jarrera tinkoa eta aldi berean malgua nola uztartu.
|
|
|
Beste" txiringito" berri bat ez da
|
sortu
behar. Egungo OINARRIAK plataformaren inguruan joan daiteke, baina planteamendu zabalago batekin eta kontsentsu handiarekin," txip" batzuk aldatuz komunitate erdalduna gureganatzeko eta estrategia egokiak erabiliz.
|
|
2002
|
|
|
Unibertsitateek jakintza
|
sortu
behar dute
|
|
|
Unibertsitateek jakintza
|
sortu
behar dute
|
|
2004
|
|
|
Beraz, euskaraz egindako zinemagintza garatzeko eremu eta baliabide propioak
|
sortu
beharra aldarrikatu zuten.
|
|
|
ekoitzi egin behar da, aretoetara eraman, iragarri, telebista kateei saldu, munduan zabaldu. Filmarekiko irrika
|
sortu
behar da, ikusmina. Horregatik nahi izaten dituzte ekoizleek izarrak, arginda rra pilatu behar dute proiekzioa egoki irtengo delaziurtatzeko.
|
|
|
Baina naturala izan daitekeen prozesua areagotu nahi izaten dela ematen du sarritan. Hor dugu, esaterako, zenbait agintariren aldetik herrietako jaiak (herri jaiak diren neurrian) zapuzteko ahalegina, eta Euskal Herri osoko jaibatzorde, talde eta kolektiboek zapuzketa nahiari aurre egiteko ekimena
|
sortu
behar izan dute.
|
|
2005
|
|
|
7) Telebista ikustea ohitura eta heziketa kontua da, eta ikusleen alfabetatze mailari lotua dago. ETB1ek —telebista publikoa den heinean— euskarazko telebista kontsumitzeko ohitura
|
sortu
behar du ikus entzuleengan eta ikusleria hezteko lana bultzatu behar du. Gaur Euskal Herrian bizidi ren gazte gehienek ez dute arazorik komunikabideetako euskara ulertzeko.
|
|
|
Beren oinarrizko ezaugarriak: ez dira izango gizakia baino gutxiago (adimen eta sentimenei dagokienez; kalkuluari dagokionez, jakina, gehiago dira); ez dira gizakien tresna bat izango; arriskutsuak izan beharrik ez dute; eta horiek existitzeak (hasiera batean, gizakiok sortzeak) ez du zertan arazo moralik
|
sortu
behar. Bestaldetik, konpainia egiteko robotak diseinatzen ari gara eta horrek sentimenekin du zerikusi handia.
|
|
|
Urtero kurtso berri bat
|
sortu
behar genuen. Jende oso jatorra aurkitu nuen irakasle izateko.
|
|
2007
|
|
|
1) hileroko agerkari txiki bat sortzea(" Jakintxo"), aldizkaria arintzeko hizkuntzaren inguruko eztabaidak hara bideratuz; 2) garbi ala mordoilo eztabaida irtenbiderik gabeko zaku kalea gertatzen ari baitzen, hurrengo bilerak beste gai batzuen inguruan antolatzea(" urtean barrena pentsatuko dugu nola eta noiz billera ori egin"); 3) inkesta bat egitea irakurleen iritzi bila, besteren artean galdera hau ere egiten zela: " teknika eta kultura itzak euskeraz
|
sortu
bear ditugu, edo kanpokoak ere onartu?". Anekdota gisa gomuta daiteke, joera berriaren etsai amorratuenak (kalean, ez jakinlarien artean), beti ez eleganteak, EAJ PNVko edo inguruko jendea izan dela.
|
|
|
Lazgarri ta giza-ezkoak izan dira 1956’ko udazkenean Hungria’n gertatuak. Gizonei ta erriei lots goaitkarriena
|
sortu
bear liekenak. Erri ta biotz zuzen guzien ezespen gogorrena irabazi dutenak.
|
|
|
Pentsalari italiarrak bestelako sistema informatiboak
|
sortu
behar zirela aldarrikatu zuen, audientzia unibertsalera iristeko gai diren hedabideak. Internetekin ari zen amesten, sarearen sarea asmatu baino 25 urte lehenago.
|
|
|
Gorago aipatu denez, gutxiengoen gizatalde nazionalek eduki luketen muga nagusia giza eskubide unibertsalek izan lukete, eta horrek ez luke arazorik
|
sortu
behar lan honetan defendatu dudan nazio eraikuntzaren prozesuarekin. Estatuen lurraldetasuna eta subiranotasuna ezin dira herritarren eskaera demokratikoentzat muga izan.
|
|
2008
|
|
|
Euskarari literaturarako uzten zitzaion batez ere tokia (gehienbat olerkiei, gutxiago prosari). Azkuek, bada, intelektual gisa euskaraz aritu ahal izateko ezer baino lehen kazetaritza oinarriak berak
|
sortu
behar izan zituen. Funtzio hori zuten hein handiz Euskalzale eta Ibaizabal aldizkariek:
|
|
|
Hitzen udalekuak
|
sortu
behar genituzke. Xabi Payari entzun nion duela gutxi:
|
|
|
Eraikinak energia kolektore bihurtu behar dira. Kontsumitzen duten energia beraiek
|
sortu
behar dute eta sobera dutena gorde edo sarean dauden beharrak asetzeko usatu.
|
|
|
Ikasleen ebaluaziorako gogoeta ere garrantzitsua izan da, eta dokumentazioa eta eredu berritzaileak
|
sortu
behar izan dira ikaskuntzari jarraipena egiteko.
|
|
2009
|
|
|
Interesatzen zaion liburu bat aurkitzen duenean online erosten du. Lehenbiziko aldiz liburu bat erosten duenean, kontua
|
sortu
behar du, erabiltzaile izenarekin eta pasahitzarekin. Gero kreditu txartelaz ordaindu eta jaitsi egiten du liburua.
|
|
2010
|
|
|
Gizartea osatzen duten gizabanakoen artean ezberdintasunak egoten dira, beti. Norberak bere burua definitzeko ezberdindu behar du bere burua besteengandik, eta horretarako ezberdintasunak azalarazi edo
|
sortu
behar ditu. iraila urria
|
|
2012
|
|
|
komunikazio teorietatik euskararen beharrizanetara", Bat. Soziolinguistika aldizkaria 76, 2010, 53); bertan, euskarari buruzko diskurtsoaren bilakaera aipatzen du, gero iritzi publikoa nola sortzen eta aldatzen den aztertzen du, eta, bukatzeko, euskalgintzatik diskurtso berri bat
|
sortu
behar dela aipatzen du. Ezinbestekoa dirudi mota horretako lanak irakurtzea eta bide horretatik lanketak egitea, txotxongiloak bihurtu nahi ez badugu.
|
|
|
Arrakastatsua izan da eredu hori, sekulako kapital metatzea ekarri du oro har; horregatik, kapitalismoaren burdinazko legeari jarraikiz —kapitalak kapital gehiago produzitu behar du, ezinbestean eta etengabean—, ekonomiaren finantzaratzea etorri zen. Horri esker burbuilak metatzen hasi ziren —ekonomia errealak jadanik metaketarako ahalmenik ez zuenez, ekonomia birtuala
|
sortu
behar zen—, eta, horiek lehertzerakoan, gaur egungo krisi larriaren eztanda. Zertarako, beraz, desarautu eta malgutu merkatua?
|
|
|
Hauxe litzateke, hain zuzen ere, erlatibismoan txertatutako jarrera postmodernoaren leloa: egia ez da existitzen, norberak beretzat (eta ez beste inorentzat)
|
sortu
behar du. Postmodernitatean egia bakarra egiarik ez dagoela da.
|
|
|
Maite zuen Labaienek adierazpen biribil eta hanpatuak egitea; aitagandik jasotako teatro zaletasuna eta espainolak zirikatzeko umore tolosarra nahastuta egongo dira horretan, baina Garaikoetxearen lehen gobernu hartan batzuek behintzat zituzten ametsak ere adierazten ditu. Adibidez, gogoan dut nola esan zuen behin, gutxi gorabehera, Estatu berri bat eratzen denean, berehala
|
sortu
behar dituela bere txanpona, aire linea eta orkestra sinfonikoa. Lehen biak ez baina hirugarrena sortu zuen behintzat Labaienek (gero Espainiako komunitate autonomo guztiek sortuko zuten zeinek berea, gure berezitasun nahiaren zaputzerako eta Espainiako gastu publikoaren biderketarako).
|
|
2013
|
|
|
Edukiak eduki, horien egokitasuna gorabehera, bada besterik: hemen zabaltzen den liburuaren kostua ez da bera edukiaren zati nagusia autonomia guztietarako mamitu ala hutsetik berton
|
sortu
behar denean, euskal curriculuma lantzen dutenen kasuan bezala. Merkatuan eragiteko indarrean, marketinean eta promozioan abantaila dute Estatuko enpresek.
|
|
|
Ez,
|
sortu
behar izan zen erreakzioa ez zen sortu. Gazteek ez zuten bideo bat ekoitzi denen artean Iturramaren egunerokoa irudikatzeko kolorezko puxikekin edo kantari, edo protesta alaitsuan, edo ikasgeletan ikasten duten bitartean rapeatzen, edo lip dub irreberente baten bidez euren frustrazioa eta amorrua erakusten; ez ziren gurasoak eta irakasleak eta ikasleak patioan elkartu manifestu baten irakurketa bateratua egiteko edo institutu osoa giza kate solidarioaz inguratzeko; ez da Nik ere Iturraman ikasi nuen kanpainarik egin.
|
|
|
Gai honetaz harekin sarritan hitz eginik, uste dut Jean Mixel Bedaxagar Urdiñarbeko arotz kantari adiskideak ere nik hementxe azaltzen ditudan kezka hauekin, gutxi edo aski, bat egiten duela. Hortaz, ikusmin handia
|
sortu
behar luke Bedaxagarrek aurtengo apiril amaiera inguruan oholtzara eramango duen Akitaniako Alienor trajeriak. Ez da inolako zalantzarik Akitania zaharra lurralde indartsuko subiranoa izateaz gain, Frantzia eta Ingalaterrako erregina izan zen andere handi horren bizi urratsen kontakizuna pastoral bidez egin daitekeela.
|
|
2014
|
|
|
Banaketa prozesuan trantsizio epe bat ere aurreikusten denez, atentzioa ematen du Espainian gai arantzatsu bat izan daitekeen horretarako agertzen duen naturaltasunak: estatu bi
|
sortu
behar badira, negoziaketak egin eta adostasunak lortu dituzte bi gobernuek. Ezkon bikote batek dibortzio baketsu bat adostu dezakeen ber gisan.
|
|
2015
|
|
|
Eta esan nien nire lana hor bukatzen zela. Orain beraien artean hiru lau pertsonako batzorde bat
|
sortu
behar zutela, eta EAJrengana jo baldintzak negoziatzera. Eta EAJk ezetz bazioen, hurrena UCDrengana joateko.
|
|
|
Mekanismo sozialak izan behar dira horiek guztiak. Hizkuntza arauak
|
sortu
behar ditugu eta horiei babes soziala eman. Bere ustez, pertsona edo talde bat euskaraz aritzen hasten bada, inguruko jendea horretara egokituko da.
|
|
|
Eta euskal nazionalismo modernoarentzat Tubal pertsonaia ezezaguna da. Nazionalista espainol betiko edo konbertsoen gai faboritoa da, mitoa
|
sortu
behar duten arren desmitifikatu orduko. Txorimaloaren falaziaren adibide perfektua (684).
|
|
|
UPV/EHUn egindako lan batzuek erakusten dutenaren ildotik, hizkuntza gutxituak sustatzeko politikak dauzkaten unibertsitateetan, hizkuntza gutxituan gauzatzen den irakaskuntza ezohiko baldintzetan garatu da behin baino gehiagotan: zenbaitetan, irakasleak irakasgai gehiago irakasten ditu, irakas kredituen gainzama izan ohi du, ez du eskura izaten irakaskuntza materialik hizkuntza gutxituan, edo irakas testuak
|
sortu
behar izaten ditu hizkuntza horretan landu gabe dagoen hizkera zientifikoan. Baldintza horietan, irakaskuntza jarduera razionaltasun instrumentaletik urrun
|
|
|
Euskararen ‘berezkoa’ omen den ingurunea babestean baino, euskarari ingurune berriak sortzean dago gakoa. Inoiz existitu ez diren ‘berezkotasunak’ dira
|
sortu
behar ditugunak
|
|
|
Euskararen ‘berezkoa’ omen den ingurunea babestean baino, euskarari ingurune berriak sortzean dago gakoa. Inoiz existitu ez diren ‘berezkotasunak’ dira
|
sortu
behar ditugunak, eta hori lortzeko euskarak berezitasunaren estatusari muzin egin eta normaltasunarenari heldu behar dio.
|
|
|
Baliteke, baina ez nuke esango gauza bera ez direnik. Txillardegik eta enparauek lortu bezala, garai berrietara hobeto egokitzen den euskal mundu berri bat eta berarekin euskaltasun berri bat
|
sortu
behar dugu. Eta ari gara sortzen, ari garenez.
|
|
2019
|
|
|
Emakumeen sareak
|
sortu
behar dira, baita profesionalki ere, etxebizitzan, auzoan, hirian eta lurraldean sortzen diren harremanak aztertzeko eta hiriaren barruan forma eta funtzio berriak izendatu ahal izateko.
|
|
2020
|
|
|
Lurralde baten batasuna bermatzen zuen erreferentzien translazio bat gertatu zen, monarkiatik nazio politiko burujabera. Baina, horretarako, existitzen ez zen nazio politiko batua
|
sortu
beharra zegoen.
|
|
|
Goikoetxeak zehazten duenez, mekanismo diziplinatzaile eta biopolitiko bidez (osasun sistema, pentsioak, hezkuntza, familia egitura, arauak...) egiten den domestikazio eta menderakuntza prozesuen baitan zein horien kontra soilik izango gara gai subjektu gisa boteretu eta baieztatzeko: demokratizaziorako" norbanakoak
|
sortu
behar dira, hau da beren gorputzak gobernatzeko gai (gaiago) diren gizakiak, eta horretarako mekanismo diziplinarioak behar dira, horiek sortzen baitituzte norbanako boteretu auto diziplinatuak" (ibid.: 90).
|
|
|
29). Goethe ere hizkuntza literario bat
|
sortu
beharraz kezkatu da hasieratik: herri bakoitzak bere baitatik eta bere gisara sortu behar du literatura propioa (Azurmendi 2007d:
|
|
|
Goethe ere hizkuntza literario bat sortu beharraz kezkatu da hasieratik: herri bakoitzak bere baitatik eta bere gisara
|
sortu
behar du literatura propioa (Azurmendi 2007d: 29).
|
|
|
Baliabiderik ez badago,
|
sortu
behar dira. Eta, bien bitartean, lana eskatzen zaio kulturgileari.
|
|
|
Agenda politiko berri bat dago munduan. Herri bat izaten jarraitu nahi badugu, munduan lehiatu eta errentagarriak (sistema kapitalistan) izango diren euskal enpresak behar ditugu, aberastasuna
|
sortu
behar dugu (banatu ahal izateko ezinbesteko baldintza) eta berehalako etorkizunean ‘lana’ zer izango den eta gizartean zer funtzio izango duen hausnartu behar dugu. Inteligentzia artifizialera konputazio kuantikoa barneratuz, jauzi teknologiko handi bat ematera behartuta gaude, karbonorik gabeko ekonomia berri bati ekitera behartuta gauden bezala aldaketa klimatikoari dagokigun arduraz aurre egin nahi badiogu.
|
|
|
Azurmendik dioen moduan, nazioa kontzeptu prepolitikoa da, eta horrek egiten du aske, eta horrek ematen dio bidea eskubide politikoen aldarrirako. Baina komunitate berri bat dago birdefinitu beharra (noski, hutsetik hasita; noski, errealitatea kontuan hartu gabe fikzioak sortuz; noski, mundua norantz doan kontuan hartu gabe), baina errealitate berri bat
|
sortu
behar da. Eta errealitate komunitarioaren birdefinizio eta ahalduntze hori bere baitan komunitateak egituratzeko gaitasuna duen indarraren bitartez hasi behar da egiten, etorkizunean lortuko genukeen egitura politikoak sor diezazkigukeen baldintzei itxaron gabe.
|
|
|
Goikoetxeak zehazten duenez, mekanismo diziplinatzaile eta biopolitiko bidez (osasun sistema, pentsioak, hezkuntza, familia egitura, arauak...) egiten den domestikazio eta menderakuntza prozesuen baitan zein horien kontra soilik izango gara gai subjektu gisa boteretu eta baieztatzeko: demokratizaziorako" norbanakoak
|
sortu
behar dira, hau da beren gorputzak gobernatzeko gai (gaiago) diren gizakiak, eta horretarako mekanismo diziplinarioak behar dira, horiek sortzen baitituzte norbanako boteretu auto diziplinatuak"
|
|
|
43). Euskaldunok gure erreferentzia mundu propioa
|
sortu
behar dugula esaten ez baita aspertu Torrealdairen belaunaldia. Geroago helduko diogu berriz horri.
|
|
2022
|
|
|
familia heteronuklearra. Bizilagun edo subjektu periferikoak sortzeko, espazio periferikoak
|
sortu
behar baitira.
|
|
|
Lan indar eta subjektu berrien produkzioa. Lan indar zehatz bat behar du produkzio erregimen bakoitzak, subjektu espezifikoak
|
sortu
behar dira, beraz. Aipatu bitartekotza horrek esan nahi du frankizia horietan lanaren dimentsio ia guztiak langileen eskutik kentzen direla (zerbitzua izan ezik) kontabilitatea, legeria, erosketak, lehengai edo manufakturen aukeraketa, eta hori bitartekotzak egiten duela.
|
|
|
emakumeon desjabetze eta esplotazioaren gune pribilegiatua den familia nuklearraren inguruan egituratu delako sistema politiko, ekonomiko, kultural eta urbano osoa modernitatean. Hori lortzeko, ezagutza eta praktika berri asko
|
sortu
behar dira, eta horiek egituratu eta birsortzeko gaitasuna izango duten erakunde edo dentsifikazio lurraldetuak.
|
|
|
Ez dago formula sinplerik Euskal Unibertsitatea sortzeko. Antolaketa eredu modernoa, originala eta ausarta
|
sortu
behar dugu, erakargarria eta lehiakorra izango dena.
|
|
|
irakasleei, ikasleei, ikertzaileei, enplegatzaileei. Enpresek eta sare publikoak ondo baloratzen duten proiektu bat
|
sortu
behar dugu. Zalantzarik gabe, euskara izango litzateke balio erantsi handia gainerako eskaintzekin alderatuta, baina ingelesa eta beste hizkuntza posible batzuk uztartzeko modua ikusi litzateke.
|
|
2023
|
|
|
Gainera, formatuak ziren eta ainitz ez ziren itzultzen berriro. Lanpostuak hemen
|
sortu
behar zirela zioten, dirua hemen geldi zedin. Arrasateko kooperatibekin elkarlana abiatu zen eta Copelec izan zen hemen sortu zen lehen kooperatiba.
|
|
|
Ez zuten egiten hemengo gazteen alde. Hemen
|
sortu
behar zen lana, hemengo gazteentzat.
|
|
|
Plano horretan, botere publikoarekiko harremanetan pertsonek bi hizkuntza ofizialekiko dituzten posizio juridikoak berdinak izan lukete. Aukeratutako hizkuntza ofizialak eraginak
|
sortu
behar ditu harreman horietan.
|
|
|
Euskal esperientziak iradokitzen du, halaber, kosorkuntza prozesu horiek mugimendu kooperatiboaren eraikuntzan edo euskararen berreskurapenean deskribatutakoak, kasuinterpretazio kolektiboa (informazioa biltzeko prozesuaren sentsazioa, sistemaren kartografia eta narrazioen identifikazioa) ekintza estrategiko zehatz batzuekin lotzea ahalbidetu zutela. Ekimen horiek aukerak eta erronkak aztertzeko prozesuen azken emaitza gisa interpreta daitezke, eta ideia, produktu edo prozesu berriak
|
sortu
behar dira errealitate eta testuinguru desberdinei erantzun ahal izateko. Ideia horiek tokiko arazo zehatzak konpontzera bideratuta daude (berrikuntza komunitarioa), ekintzailetzara edo abian jartzeko ekimenetara, lankidetza publiko/ pribatuetara, zerbitzu publikoetara edo eskala proiektuetan arautzera eta aldaketa sistemikora bideratuta (Westley et al. 2013).
|