|
2003
|
|
|
Globalizazioaz hausnartzen hasita, hori datorkit burura niri behintzat. Estreinako biderrez munduko hiritar izangogarela, mugak desagertuko direla, herri eta
|
pertsonen arteko
distantziak murriztueta harremanak areagotuko direla... Zer ez ote dute esan azken boladan prozesujakin bat justifikatu eta haren azpian dautzan kontraesan lazgarriak estaltzeko?
|
|
2009
|
|
|
“Internetek ez du izan behar posta elektronikoa edo informazio-orriak irakurtzeko soilik. Internet kulturarako leihoa izan daiteke, eta, hartara,
|
pertsonen arteko
distantzia laburtzeko bidea”, dio GKE honek. Interesdunek liburuak@iwith.org helbide elektronikora bidali behar dituzte, honako hauek biltzen dituen fitxa bat erantsita:
|
|
2012
|
|
|
lehendabiziko pausoa eman eta hizketan hastea. Badaki hitzaren bidez berdintzen dela, berdintzekotan, bi
|
pertsonen arteko
distantzia. Baina bera isilik gelditzen da beti, jakinda ere horrek handitu egingo duela bestearen presentzia.
|
|
2015
|
|
|
ez nuela nirea ez zen ingeles trauskil hartan pentsatu beharrik. Hizkuntza sinplifikatu hura, herrialde eta
|
pertsonen arteko
distantzia areagotze lanean baizik ez zela trebatzen iruditzen zitzaidan eta zera oldoztera heldu nintzen, bakardadea ez ote den distantziaren aztarna besterik.
|
|
2017
|
|
|
Bi
|
pertsonen arteko
distantzia fisikoak haien arteko distantzia emozionala adierazten du. Bien arteko harremana zenbat eta azalekoagoa izan orduan eta handiagoa izango da distantzia fisiko hori.
|
|
|
Ikus ditzagun
|
pertsonen arteko
distantzia desberdinak eta bakoitzaren esanahia:
|
|
2019
|
|
|
Arrazoia? Azken hiru hauetan, norekin ari zen arabera, garbi ikusten baita garaiko erabilera;
|
pertsonen arteko
distantziari dagokionez, behintzat, oso ongi markatuta agertzen da. Guk glosariotik hauxe aukeratu dugu gaurkoarekin konparatzeko (Klasikoen Gordailutik hartutakoa eta, ikusten den bezala, gaurko grafiaz eguneratuta dago):
|
|
2020
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak Alarma Egoera egun batzuk lehenago indargabetzea erabaki du, eta iragarri ditu hemendik aurrera zeintzuk izango diren jarraitu beharreko neurri eta irizpideak:
|
pertsonen arteko
distantziak metro eta erdikoa izan behar du, eta, tarte hori mantendu ezin denean, derrigorrez erabili beharko da maskara. Kantabriara joan gaitezke gaurtik aurrera, baina Nafarroara, adibidez, oraindik ez.
|
|
|
Gaur goizean Eusko Jaurlaritzako eledun Bingen Zupiria elkarrizketatu dute Euskadi Irratian, eta ez du zehaztu zein aldaketa proposatuko dituzten bilera horretan; esan du xedea izango dela ororen gainetik" egoerarik arriskutsuenak" eragoztea. Gogorarazi du, adibidez, toki" itxietan" sarri zaila izaten dela aireztapen neurri egokiekin jardutea eta
|
pertsonen arteko
distantzia egokiak bermatzea.
|
|
|
Adituek jakinarazi dutenez, tantaxketan birusek aire librean egin dezaketen bidea ez da oso luzea. Haizeak eragin handia izango du, noski, baita
|
pertsonen arteko
distantziak eta kokapenak ere, eta elkarren ondoan egiten duten denborak. Hau da, ez da gauza bera parez pare egokitzea une jakin batean, edo bata bestearen atzetik joatea, haizeak jotzen duen norabidean, ordubetez.
|
|
|
Eta bestetik, ziurtasun faltsua emateko arriskua dagoelako, eta urruntze neurriak lasaitzekoa eta uztekoa. Neurri eraginkorrena
|
pertsonen arteko
distantzia mantentzea da, eta eskuak eta gainazalak garbitzea. Maskarak erabiltzeak ez luke sekula neurri hauek lasaitzea ekarri behar.Maskaren erabileraz zein COVID-19arekin lotutako beste zenbait alderdiz gehaigo jakin nahi izanez gero, entzun Euskadi Irratiko Osasun Etxea saioko atal hau.
|
|
|
Eta garraio publikoan bagoaz? Metroan, trenean edo autobusean doazenentzat, osasun-agintariek gomendatzen dute
|
pertsonen arteko
distantzia gordetzea, maskara higienikoa erabiltzea eta gidarien jarraibideei jarraitzea. Gidariek, autobusen kasuan, bidaiarien artean segurtasun-distantzia hori errespetatzen dela zainduko dute.
|
|
|
Normaltasunera itzultzeak erronka berriak dakartza. Prebentzio orokorreko arauak betetzeaz gainera —adibidez, espazio publikoetan edo garraio kolektiboan— eta norbanakoen arreta eskuen higienean, maskarak erabiltzean edo
|
pertsonen arteko
distantzian jartzeaz gain, hirugarren arazo bati aurre egin behar diogu: koronabirusak kutsatzeko arriskua dela-eta etxetik irteteko beldurra.
|
|
|
— Kanpoan erabiltzea komeni da Egia. Osasun Ministerioak adierazi du oso gomendagarria dela espazio publikoetan erabiltzea —ezinbestekoa,
|
pertsonen arteko
distantzia egongo dela bermatu ezin bada— Nolanahi ere, gomendagarria da segurtasun-tartea mantentzea eta higiene-neurriak muturreraino eramatea eskuetan, arropetan eta oinetakoetan, baita etxetik kanpo erabiltzen ditugun objektuetan ere. Osasun Sailak nahitaez erabili behar du garraio publikoko joan-etorrietan.
|
|
|
Hasieran, Osasunaren Mundu Erakundea (OME) ez zegoen biztanleria osasuntsuaren artean maskarak erabiltzearen alde, “segurtasun-zentzu faltsua” sor zezaketelako, eta, hala, pandemiaren aurkako neurri eraginkorragoak hartzea saihets zezaketelako, hala nola eskuak xaboiarekin garbitzea edo disoluzio hidroalkoholikoa eta urruntze fisikoa. Maskarak erabiltzea garrantzitsua da, baina eskuen higienea eta
|
pertsonen arteko
distantzia ezinbestekoak dira. — Espazio publiko itxietan eraman behar dira.
|
|
|
Gela bakoitzeko ratioak murriztu eginen dira, baina ez da zehazten zenbatekoa den eta autonomia erkidegoak erabakiko du. 3 Maskara Maskara nahitaezkoa izango da 6 urtetik gorakoentzat, une oro eta ikastetxeko leku guztietan,
|
pertsonen arteko
distantzia mantendu edo ikasleak burbuila-talde berekoak izan. 4 Pertsonen arteko distantzia 1,5 m Errespetatu egin beharko dira, burbuila-talde bereko kideen artean izan ezik, eremu komunetan, jantokian eta ikastetxeko sarrera eta irteeretan.
|
|
|
Autonomia erkidego bakoitzak erabakiko du non egin kontrol hori, etxean edo ikastetxean. Tenperatura hori ikastetxean hartuz gero, aglomeraziorik ez gertatzea eta
|
pertsonen arteko
distantzia errespetatu ahal izatea bermatu beharko da. 9 Jantokia eta eskola garraioa Jangelan ikasleen artean 1,5 metroko distantzia bermatu behar da, burbuila-talde berekoak ez badira behintzat.
|
|
|
Orain arte, gaitzaren atzetik joan gara; gaur ikusten ari garen kasu larriak orain 15 egun inguru hartuak daude. Txertorik eta tratamendu eraginkorrik gabe,
|
pertsonen arteko
distantzia da neurri eraginkor bakarra, isolamendua. Isolamendua egokia izan dadin, ezinbestekoak diren zerbitzuak izan ezik, lantegi guztiak geratu beharra daukagu, osasun ikuspegi batetik, gaitza hedatu ez dadin.
|
|
|
Kirola egiteari dagokionez, proposatu du espazio irekietan egin ahal izatea, kasu horretan denbora mugatu batean eta banaka. Azkenik, saltoki eta enpresa txikiak irekitzea proposatu du, «segurtasun neurri zorrotzekin eta
|
pertsonen arteko
distantzia gordez».
|
|
|
Pandemiaren fase txarrena igaro bada ere, hurrengo hilabeteetan biziko duguna “normaltasun berria” izango omen da. Hots,
|
pertsonen arteko
distantzian oinarritutako bizimodua.
|
|
|
Edukierari dagokionez ez da mugarik hirugarren fasean, baina mahaien eta
|
pertsonen arteko
distantziari eutsi ahal izateko, mahaia batzuk kendu dituzte eta %50eko muga mantenduko dute: 60 pertsona Trebiñu Sagardotegian, 80 -100 Kuartangon, eta 70 Iturrietan.
|
|
|
-Nahitaezko maskara sei urtetik aurrera erabiltzea,
|
pertsonen arteko
distantzia mantentzea alde batera utzita.
|
|
|
-Jantokietan
|
pertsonen arteko
distantzia 1,5 metrokoa izango da gutxienez, bizikidetz-talde egonkor bereko ikasleen kasuan izan ezik. Ikasleek lanpostu finkoak izango dituzte urte osoan.
|
|
|
Maskara erabiltzeko araudiaMusukoa erabiltzea nahitaezkoa da 12 urtetik gorako pertsona guztiendako, nahiz eta segurtasuneko pertsonen arteko 1,5 metroko distantzia bermatu ahal izan, honako egoera hauetan: ...n eta aire zabaleko espazioetan; erabilera publikoko espazio itxietan edo publikoa, eta espazio berean beste pertsona batzuekin topo egin ahal izatean; musukoa eraman behar da ere edozein garraio publiko edo pribatutan, baldin eta okupatzaileak etxebizitza berean bizi ez badira; 6 eta 12 urte bitarteko adingabeek kalean eta aire zabaleko espazioetan maskara jantzi beharko dute, betiere 1,5 metroko
|
pertsonen arteko
distantzia bermatu ezin bada.
|
|
|
Oraindik ezingo da barran kontsumitu. Nafarroako Gobernuak aukera hori astebetez atzeratuko du
|
pertsonen arteko
distantzia gordetzeko zailtasunagatik.
|
|
|
Gaur goizean Eusko Jaurlaritzako eledun Bingen Zupiria elkarrizketatu dute Euskadi Irratian, eta ez du zehaztu zein aldaketa proposatuko dituzten bilera horretan; esan du xedea izango dela ororen gainetik «egoerarik arriskutsuenak» eragoztea. Gogorarazi du, adibidez, toki «itxietan» sarri zaila izaten dela aireztapen neurri egokiekin jardutea eta
|
pertsonen arteko
distantzia egokiak bermatzea.
|
|
|
" Dekretu honetan aurreikusitako neurrien jarraipena eta etengabeko ebaluazioa egingo da, gehienez ere 15 eguneko epean, egoera epidemiologikoaren bilakaerara egokitzen direla bermatzeko. Ondorio horietarako, neurriak luzatu, aldatu edo ondoriorik gabe utzi ahal izango dira." Etxeratze-agindua 22:00 -6: 00 artean.Musukoen erabilera6 urtetik gorako herritarrek derrigorrez jantzi beharko dute musukoa,
|
pertsonen arteko
distantzia edozein delarik ere; bide publikoan, aire zabalean, erabilera publikoko edo jendaurreko espazio itxietan edota lantokietan.Merkataritza guneakFarmaziak eta gasolindegiak izan ezik, gainerakoek 21:00etan itxi beharko dute.Kultu-lekuak%35eko edukierarekin zabaldu ahalko dira. Gehieneko edukiera zehaztu beharko da gunean bertan, ikusteko moduan.Ostalaritza guneak (tabernak, jatetxeak, txokoak, elkarte gastronomikoak) Guneon itxiera agindu du Eusko Jaurlaritzak," hoteletako eta ostatu hartuta dauden bezeroen zerbitzurako beste ostatu batzuetako jantokietan izan ezik.
|
|
|
Hildakoaren ehorzketan edo haren errausketarako agurrean, 30 pertsona egon ahalko dira, gehienez, betiere espazio irekian egiten bada. Espazio itxian eginez gero, gehienez 10 pertsona batu ahalko dira, eta, nolanahi ere,
|
pertsonen arteko
distantzia gorde beharko da.
|
|
|
-Hildakoaren ehorzketan edo haren errausketarako agurrean, 30 pertsona egon ahalko dira, gehienez, betiere espazio irekian egiten bada. Espazio itxian eginez gero, gehienez 10 pertsona batu ahalko dira, eta, nolanahi ere,
|
pertsonen arteko
distantzia gorde beharko da.
|
|
|
Baina igerilekua olgetarako erabiliz gero, jende kopuru muga
|
pertsonen arteko
distantzia betetzeko metro koadroak zenbatuta kalkulatzen da. Kiroldegiko igerilekuan, ohiko baldintzatan, 81 lagun sartzen dira, eta kopuru hori mugatu egingo da pertsonen arteko distantzia betetzeko; baina, hala ere, kirol-jardueretarako ahalbidetzen den kopurua baino handiagoa izango da.
|
|
|
Baina igerilekua olgetarako erabiliz gero, jende kopuru muga pertsonen arteko distantzia betetzeko metro koadroak zenbatuta kalkulatzen da. Kiroldegiko igerilekuan, ohiko baldintzatan, 81 lagun sartzen dira, eta kopuru hori mugatu egingo da
|
pertsonen arteko
distantzia betetzeko; baina, hala ere, kirol-jardueretarako ahalbidetzen den kopurua baino handiagoa izango da.
|
|
2021
|
|
|
Lokal eta instalazio guztietan arreta berezia jarri beharko da instalazioetara sartzeko eta instalazioak uzteko protokoloetan, batez ere edukiera handienekoetan. Nolanahi ere,
|
pertsonen arteko
distantziak mantentzea eta jende pilaketak saihestea gomendatzen da.
|
|
|
Maskara erabiltzeaz gain, barrualdeen etengabeko aireztapena,
|
pertsonen arteko
distantzia eta eskuen higienea. Jende pilaketak saihestea, txertaketan parte hartzea, kasuak arakatzen laguntzea eta berrogeialdiak eta isolamenduak betetzea.
|
|
|
Bide horretan, gogoan izan zuten Espainiako Gobernuak maskara kanpoaldean janzteko derrigortasuna kentzea erabaki duen egun berean kontrakoa dioen lege bat onartu duela Eusko Legebiltzarrak. Zehazki, testuaren 20.3 artikuluak dio derrigorrezkoa izango dela maskara erabiltzea «6 urtetik gorako pertsonentzat,
|
pertsonen arteko
distantzia edozein dela ere, espazio itxietan zein kanpoaldean». Urkulluk iragarria du aurki pandemiaren aurkako legearen artikulu hori bertan behera uzteko dekretua sinatuko duela, maskararen erabilerari buruz Madrilek hartutako erabakia legebiltzarrak onartutako legearen gainetik dagoelako.
|
|
|
Urte berriaren hasierarekin batera, astelehen honetan, hilak 11, Aquavox San Agustinek zuzendutako ekintzei ekingo die. Beren instalazioetan egingo dira, betiere osasun-agintaritzak horretarako aukera ematen badu, edukiera-mugen eta
|
pertsonen arteko
distantziaren neurriak errespetatuz.
|
|
|
Orain arte bezala derrigorrezkoa izango da maskara erabiltzea sei urtetik gorako pertsonentzat,
|
pertsonen arteko
distantzia edozein dela ere, bai bide publikoan eta aire zabaleko espazioetan daudenean; bai erabilera publikoko espazio itxietan daudenean edo jendearentzat irekitakoetan daudenean; bai espazio berean beste pertsona batzuekin elkartu ahal direnean.
|
|
|
Gainera, komeni da norberaren zaintzarako eta higienerako ohiko prebentzio-neurriak zorroztea (eskuen higienea,
|
pertsonen arteko
distantzia, maskara nahitaez erabili behar izatea); etxetik irten aurretik tenperatura hartzea eta 37º edo gehiagorekin ez joatea dohaintzan ematera; dohaintzan emanen ez duten laguntzailerik gabe joatea; eta alkoholik ez duten likidoak ondo hidratatzea eta edatea, bai eman aurretik, bai eman ondoren.
|
|
|
Kontsumoa mahaian eserita eginen da beti, eta 2 metroko distantzia errespetatu beharko dute, gehienez ere lau pertsonakoa. Salbuespen gisa, 6 izan ahalko dira, mahaien edo mahaien multzoen neurriek 1,5 metroko
|
pertsonen arteko
distantzia bermatzea ahalbidetzen dutenean. Bezeroek barrak erabili ahal izango dituzte edaria eskatzeko eta jasotzeko.
|
|
|
Kirol-jarduerari dagokionez, espazio itxietan zuzendutako kirol-jarduera fisikoak egiteko taldeak hamar lagunekoak izan ahalko dira, lehen sei pertsona zirenean. Gainera, adierazten da korrikalariek maskara eraman behar dutela, 1,5 metroko
|
pertsonen arteko
distantzia bermatu ezin badute. Gainera, pertsona asko biltzen diren lekuetan, hala nola parkeetan, ibai-pasealekuetan edo hiriguneetan, jarduera banaka egitea gomendatzen da.
|
|
|
Carmen Diaz Gizarte Kohesiorako zinegotziak adierazi duenez, eskola-esparru horietako patioetan edo eremu irekietan karpak jartzeak bermatuko du haurrek ikastetxean ahalik eta modu normalizatuenean jardutea, aire zabaleko aisialdi-eta jolas-jarduerak behar diren osasun-bermeakaz eginez, baita eguraldi txarrak zailtzen duen urteko hilabeteetan ere. “Premiazkotzat jotzen dugu horiek instalatzea, erabilerak antolatuko direla bermatzeko, txandak handituz eta pilaketak saihestuz eta, beraz,
|
pertsonen arteko
distantzia beteko dela eta bizikidetza-talde egonkorrak mantenduko direla bermatuz, kontuan hartuta hirugarren pandemia-boladan bete-betean gaudela, gero eta joera goranzkoagoan, eta, beraz, pertsonak babestea dela premiazkoa”.
|
|
|
-Mantendu beharreko prebentzio-jarrerak. Maskara erabiltzea, barrualdeak etengabe aireztatzea,
|
pertsonen arteko
distantzia, eskuen eta gainazalen higienea. Jende pilaketak saihestea, txertaketan parte hartzea, eta kasuen miaketan laguntzea eta, hala dagokionean, berrogeialdiak eta isolamenduak betetzea.
|
|
|
-Hildakoaren ehorzketan edo haren errausketarako agurrean, 30 pertsona egon ahalko dira, gehienez, betiere espazio irekian egiten bada. Espazio itxian eginez gero, gehienez 10 pertsona batu ahalko dira, eta, nolanahi ere,
|
pertsonen arteko
distantzia gorde beharko da.
|
|
|
2020an filmaketetan ezarri ziren neurri espezifikoek urte honetan jarraitu dute:
|
pertsonen arteko
distantzia, bi metrokoa; filmaketa lantaldearentzat, maskara kirurgikoak erabiltzea, eskuak etengabe garbitzea, batez ere platora sartzean eta bertatik irtetean edo lokalizazioan. Instalazioak aldizka desinfektatzea, testak egitea, egunero tenperatura hartzea...
|
|
|
Espazio itxietan eta 5.000 lagunetik gorako edukiera duten esparruetan antolatutako ekitaldietan %80ko mugari eutsiko diote. Era berean, indarrean jarraituko du maskara erabili beharrak barnealdeetan eta baita kanpoaldeetan ere,
|
pertsonen arteko
distantzia mantendu ezin denean.
|
|
2022
|
|
|
" Euskaldunek ondo baloratzen dituzte, euskaraz egin ahal izan direlako saioak, eta ez dakitenek ere ondo baloratzen dituzte, besteekin batera jarraitu ahal izan dituztelako azalpenak". Denak ondo sentitzea giltzarria da Arregiren eta Makazagaren ustez,
|
pertsonen arteko
distantziak murrizteko eta euskararekiko jarrera baikorra garatzeko bidean. Izan ere, gogorarazi dutenez, hizkuntza batekiko jarrera positiboa lantzen bada, etorkizunean jende gehiagok ikasten eta erabiltzen du hizkuntza hori.
|
|
|
Hain zuzen ere, aire-bidezko transmisioa eragozten duten neurriak dira eraginkorrenak: maskarak, aireztapen egokia, eta
|
pertsonen arteko
distantzia. Ukaezina da norbanako gehienek kontuan hartzen dituztela, maskara behar ez denean ere jantzita eramateraino.
|