|
2002
|
|
|
Errudun sentimendu hori izaten duten
|
pertsonek
beren burua obligazioz betetzeko joera izaten dute, eurei ez dagozkienak izan arren.
|
|
2003
|
|
|
Idorreria kronikoa duten
|
pertsonek
beren kabuz botikak hartu ohi dituzte, seguruenik, arazoari aurre egiteko erarik okerrena dela jakin gabe: epe luzera, libragarrien dosia handituz doan heinean larriagoa da idorreria.
|
|
|
Teknologiak, berriz ere, bere alderdirik atseginena eta erabilgarriena erakusten du. Gaur egungo eguneroko bizitzan sakelako telefonoen edo mikrouhinen bidez erabiltzen diren mikroprozesadoreei esker, hanka anputatuak dituzten
|
pertsonek
beren mugimenduen erabateko kontrola lortu dute, teknologia mikroelektronikoarekin erabat kontrolatutako munduko lehen protesiari esker. Hori posible izan da “C Leg” izenekoari esker, “computerized leg” ingelesezko siglak edo hanka konputarizatua.
|
|
2004
|
|
|
Alacanteko Ospitale Nagusiko Ugalketa Laborategiko zuzendariak, María Nieves Cremadesek, teknika berri bat garatu du. Teknika horri esker, antzutakotzat jotzen diren
|
pertsonek
beren zeluletatik abiatuta eta gameto emaileengana jo gabe izango dute ondorengotza. Metodo berri hori fase esperimentalean dago, eta obuluak eta espermatozoide emankorrak lortzen ditu pertsona horien odol zeluletatik, hasiera batean seme alabarik izan ezin zutenak.
|
|
|
Plan honen oinarrizko jarraibideek jarduteko oinarrizko printzipio batzuk betetzen dituzte. Horien artean, nabarmendu behar da botere publikoek bermatu behar dutela ezgaitasuna duten
|
pertsonek
beren eskubide guztiak modu eraginkorrean eta berdintasun baldintzetan izango dituztela. Era berean, lehentasuna izan behar dute autosufizientzia ekonomikoa eta ezgaitasuna duten pertsonek komunitatearen bizitzan parte hartzea sustatzen duten politikek.
|
|
2005
|
|
|
Bakarrik bizitzen ohitu diren
|
pertsonek
beren bizi espazioa moldatu dute, ohitura eta azturez josita.
|
|
|
Fenomeno horri “partzialtasun optimista” esaten zaio, eta ondorio praktiko garrantzitsuak ditu osasunean eta elikadura aldaketa sustatzeko; izan ere, gizabanakoak beren portaeraz ohartzea ez da aldaketa hori egiteko motibazio falta. Eufic en aburuz, informazio gehiago behar da
|
pertsonek
beren elikadura ohiturak nola konparatzen dituzten jakiteko, eta horrek elikagaien kontsumoa eta kontsumo hori zehazten duten faktoreak hobeto ulertzen lagunduko luke, bai eta elikaduraren arloko hezkuntza ekintzak hobetzeko ideiak ematen ere. Aldaketaren beharra onartu ondoren, elikadura erregimen osasungarriagoa izateko oztopo nagusietako bat lehentasun pertsonalak dira.
|
|
|
Elikagaiekiko alergiak ez du denbora edo urte mugarik (udaberrian, udan, otroñoan edo neguan gerta daitezke). Normalean,
|
pertsonek
beren burua diagnostikatzen dute, eta uste dute erreakzio alergikoak izaten dituztela elikagai batzuen edo haien osagaien aurrean. Zoritxarrez, elikadura alergien autodiagnostikoak beharrezkoak ez diren murrizketak eragiten ditu, eta, ondorioz, elikagaien kontsumoan hutsuneak sor daitezke.
|
|
2006
|
|
|
Epaileek eta legegileek adierazi dutenez, bistan da auziak sortzen dituen gatazkak, bai nazioartean, bai Estatuan, ez direla soilik ingurumen, osasun edo kontsumitzaile arlokoak, baizik eta politikoak eta, batez ere, herrialde industrializatuen arteko interes ekonomiko indartsuak. Gainera, globalizazio prozesu baten barruan kokatzen da; prozesu horretan, batetik, merkataritza librerako eskubidea dute, eta, bestetik,
|
pertsonek
beren osasuna eta ingurumena zaintzeko, informatuta egoteko eta kontsumitu nahi dituzten elikagaiak aukeratzeko eskubidea dute. Argentinako kasua Argentinako arauak kontsumitzaileari eskaintzen dizkioten produktu transgenikoen zerrenda edukitzea eskatzen die saltokiei Duela urtebete eskas, Argentinako justiziak, eta zehazkiago Río Negroko Auzitegi Gorenak, Sofía Ak planteatutako gai bitxi bati buruzko iritzia eman behar izan zuen.
|
|
|
Duela gutxi egindako Alergiaren, Asmaren eta Immunologiaren Amerikako Akademiaren azken bileran, polenari alergia dioten
|
pertsonek
beren osasunari buruz duten pertzepzioa nabarmen alda dezakeen berri bat eman zen. Azterketa zabal batean lortutako emaitzen arabera, mingainaren azpiko pilula gisa aho txerto berri bat emateak (mihiaren azpian disolbatzen utzi behar da) nabarmen murrizten ditu polenaren alergiari lotutako sintomak.
|
|
2007
|
|
|
Baina ikerketa berriek frogatu dute ondorioak desberdinak direla gizakiengan. Alde batetik,
|
pertsonek
beren organismoko substantzia karraskariek baino azkarrago metabolizatzen eta iraizten dute. Faktore horrek mugatu egiten du dosi baxuetan eta karraskariekin egindako azterketetan gizakientzat aurkitutako arriskuen balorazioak duen garrantzia.
|
|
|
bizilagunak, merkataritzako instalazioak, trafikoa, aireontziak eta abar, aurtengo urtarrilean egindako azterketa adierazten du. Lanak paradoxa bat ere nabarmentzen du,
|
pertsonek
berek eta besteek sortzen duten zarataz duten pertzepzioari buruzkoa: inkestatutakoen %50ek uste zuen bizilagunek baino zarata gutxiago egiten zuela, eta %10ek bakarrik uste zuen zaratatsuagoak zirela.
|
|
|
Hori horrela, edukia zabaltzeko eskatzen denarekin batera, susmatzen bada egiazkoak direla. Ideia da
|
pertsonek
beren agendan sartzea sakelako telefonoa ICE hitza aurrean hurbileko kontaktuak Ez izan ere, bulos topaguneak dira Sarea eta hiri legendak birbidalketa frenetikoaren erritmora hedatzea. Ez baina, kasu horrek aurrekari erreala duenez, ICE kontzeptua ‘meme’ baten parekoa izan liteke, hau da, ideia hori errepikatu egiten da, jendeari ona eta erabilgarria dirudi, nahiz eta guztiz egiazkoa ez izan.
|
|
|
" Espainian asko aurreratu dugu, irisgarritasuna kontuan ez hartzetik ekimenak sortzera igaro gara eta administrazio publikoen laguntza izatera. Ikusten dugu ezgaitasuna duten
|
pertsonek
beren hurbileko ingurunea kontrolatuta izan dezaketela, baina kontua da oporretara doazenean ez dakitela zer aurkituko duten, eta normalean aurkitzen dutena ez dela haientzat irisgarria", dio. Mugikortasun murriztua Mugikortasun murriztua duten pertsonak (MMP) dira bidaiatu dezaketen ezgaitu gehienak, baina, aldi berean, horiek dira turismo programak egitean oztopo fisiko gehien dituztenak.
|
|
|
Funtzionamendua Ahalegin etxe batean mailegua lortu nahi duten
|
pertsonek
beren baliozko piezak eraman behar dituzte etxe horretara, telefonoz hitzordua eskatuta, aditu batek ondasunen tasazioa egin dezan. Profesionalak merkatuko balioak hartuko ditu kontuan birrindu beharreko objektuak tasatzean, nahiz eta maileguaren zenbatekoa ondasunen benetako balioaren %60tik %75era bitartekoa izan ohi den, etxe batzuetako datuen arabera, Piedad mendiek eskaintzen dutena baino ehuneko txikiagoa, %70etik %85era bitartekoa.
|
|
2008
|
|
|
Proposatutako maila berria gaur egun EBn indarrean dagoena baino nabarmen handiagoa da. Arriskuaren azterketa Fruitu lehorrek eman dezaketen aflatoxina kantitatea
|
pertsonek
beren elikaduran duten guztizkoaren ehuneko txiki bat baino ez da. EBk ezarritako maila maximoa 4 µg/ kg koa da aflatoxina totalentzat, hau da, B1, B2, G1 eta G2 aldaeren batuketa almendretan, hurretan eta pistatxoetan.
|
|
|
Irudia: Jeff OsbornAdibidez, lanera, ikastera edo bidaiatzera joateko garaje bat libre uzten duten
|
pertsonek
beren bizilekura datorren norbaitekin truka dezakete. Interneten bidez, garajeko plazak alokatu edo saltzeaz gain, partekatu ere egin daitezke.
|
|
|
Duela urte gutxi arte, urritasuna duten
|
pertsonek
beren izaeraren ezaugarri berezietara egokitutako produktuak eskura izateko aukera oso urria zen. Hala ere, badirudi finantza mundua bere beharrekiko sentsibilizatu dela, eta erakunde batzuek haientzat diseinatutako pentsio planak dituztela.
|
|
|
Murrizte horrekin indarra eta mugikortasuna galtzen dira, eta hezurrak erortzeko eta hausteko arriskua handitzen da. Gorputz osaeran gertatzen diren aldaketen eta jarduera fisikoa gutxitzearen ondorioz, adineko
|
pertsonek
beren elikadura egokitu behar dute, eta, muskulu masaren galera konpentsatzeko, beharrezkoa da kalitatezko proteinen ekarpen egokia bermatzea dietaren bidez.
|
|
|
Gauez lan egiteak berariazko ordainsaria eta lanaren izaerari egokitutako babesa ditu. Gauez lan egiten duten
|
pertsonek
beren lanaren izaerari egokitutako babes maila izan behar dute osasun eta segurtasun arloan, babes eta prebentzio zerbitzu egokiak barne, eta gainerako langileen parekoak. Lan mota horren ordainsaria berariazkoa da, eta negoziazio kolektiboan zehazten da, salbu eta soldata lana berez gauekoa delako ezarri bada edo lan hori atsedenaldiengatik konpentsatzea erabaki bada.
|
|
2009
|
|
|
Azterketa baten arabera, dieta mediterraneoak hobetu egiten du
|
pertsonek
beren osasun fisiko eta mentalari buruz duten pertzepzioa
|
|
|
“Bizi kalitateak lotura estua du hautemandako egoera fisiko eta mentalarekin. Hala, bada, faktore askok zerikusia izan dezakete
|
pertsonek
beren osasunari buruz duten pertzepzioarekin, eta, beraz, beharrezkoa zen balorazio orokorra egiteko gai zen azterketa bat, hori jakiteko”, esan zuen IMIMek.
|
|
|
Bereizkeria identifikatzea CERMIren gidan, Ana Sastre autoreak azpimarratzen du nork bere burua defendatzea dela, norbanakoen eskubideak eta diskriminazioaren aurka hitz egitea. Hortik aurrera, ezgaitasuna duten
|
pertsonek
beren erabakiak hartu ahal izango dituzte, beren bizi baldintzak eta kalitatea zuzendu eta kontrolatu, eta “balio bereko, duintasun eta eskubide bereko pertsona gisa” sinetsi. Beste pertsona batzuen iritziak errespetatu behar dira, horiekin ados egon ez arren.
|
|
|
Eskoletan, lantegietan, lehiaketetan eta jaialdietan, minusbaliatuek ekoitzi edo protagonista dituzten filmak aurkezten dira. Ezgaitasuna duten
|
pertsonek
beren burua ordezkatu nahi dute, inguruan dituzten aurreiritziekin amaitzeko eta beren egia lehen pertsonan kontatzeko.
|
|
|
Kontsumo murrizketak Lekadunen kontsumoa ona da osasunerako, baina kontraindikatua dago batzuetan, karbohidratoen edukia dela eta. Diabetea edo obesitate arazoak dituzten
|
pertsonek
beren dietetan gomendatutako kalorien arabera egokitu behar dute lekale kopurua. Zuntz asko izatea (13 g/ 100 g) eragozpen bat da dibertikulitisa dutenentzat edo hondakin gutxi (zuntz gutxi) duen dieta egiten dutenentzat, bai eta hesteetan ebakuntza egin diotenentzat (kolostomiak eta ileostomiak) edo ebakuntza ondoko baten ondoren gaixorik daudenentzat ere.
|
|
|
Hala ere, legegintzarako egokitzapena ez da behar bezain azkar egiten, nahiz eta “aurtengo martxoan, Diputatuen Kongresuak aho batez onartu zuen lege proposamen bat aintzat hartzea, Espainiako legedia NBEren Hitzarmenera egokitzeko zeharkako araudi bat bultzatzeko eskatzen baitzion Gobernuari”. Garcíak azpimarratu duenez, “urritasunen bat duten
|
pertsonek
beren eskubideen urraketak desagerrarazi behar dituzte, eta urraketa horiek ahalik eta azkarren berrezarri, Konbentzioak urte eta erdi baino gehiago baitarama indarrean gure herrialdean”. Horregatik, beharrezko lege erreformak sartzeko eskatzen du, baina baita zaharkituta geratzen diren legeak indargabetzeko ere; izan ere, “gaur egun ezin da onartu elementu diskriminatzailerik egotea Estatuko Segurtasun Indar eta Kidegoetara iristeko arau jakin batzuetan, ezta notario egintza jakin batzuetan lekuko gisa jarduteko orduan eta prozesu judizial batean epaimahaiko kide gisa parte hartzeko orduan ere”.
|
|
|
Kasu gehienetan, zerbitzu merkeak dira nagusi, eta, beraz, ohikoa da literak edo asentu etzangarriak dituzten konpartimentuak aukeratzea. Erosteko ahalmen handiena duten
|
pertsonek
beren lehentasunak aldatzen dituzte. Hurrengo adin taldean garrantzi handiagoa du esperientziaz gozatzeak eta atseden hartzeko aukera errealak.
|
|
2010
|
|
|
Eskoletan programa behar bezala garatzeko, Lipmanek eta Sharp ek irakasleentzako prestakuntza programa sendo bat diseinatu dute. Proiektuan adituak diren
|
pertsonek
beren ikastetxeetan aplikatzeko prestatzen dituzte, eta oinarrizko jarraibideak eta teknikak ematen dizkiete.
|
|
|
“Nature” ren on line edizioan argitaratu zen aurkikuntza, eta Arup Chakraborty (MIT) eta Bruce Walker (MGH) irakasleek zuzendu zuten. Aurkikuntza horri esker, ikertzaileek gene berezi hori duten
|
pertsonek
beren kabuz sortzen duten GIBaren birusaren aurrean erantzun bera ematen duten txertoak garatu ditzakete. Pertsonak GIBaz infektatzen direnean, normalena denbora kontua baino ez izatea da, botikak hartzen ez badira behintzat, organismoak hiesa garatzea.
|
|
|
Odoleko glukosa maila ohi baino handiagoa izatea da aurrediabetesaren ezaugarri nagusia, baina ez da nahikoa diabetea diagnostikatzeko; izan ere, egoera hori aldatu egin daiteke, edo, gutxienez, %58 atzeratu, ohiturak aldatuz gero. American Diabetes Association ek gomendatzen du aurretiko egoera horretan dauden
|
pertsonek
beren pisua %5etik %10era jaistea eta jarduera fisiko neurritsua egitea egunean 30 minutuz. Odoleko glukosa maila dietaren bidez maila egokietan mantentzea da gomendioetako bat.
|
|
|
Corbachok adierazi zuen “saihestezina” dela egungo epea gainditzea, “sistemaren egonkortasuna epe ertain eta luzera bermatu” nahi bada. Ministroak lan merkatuaren egitura berrian justifikatu zuen bere proposamena; izan ere, kotizazio aldi luzeak dituzten
|
pertsonek
beren eskubideak murrizten dituzte lan bizitzaren azken zatian lana galdu eta, azkenean, “ia gutxienekoen” pentsioak jasotzen dituzte, berrogei urtez kotizatu arren. 2011ko aurrekontuak Ekonomia Gaietarako Ordezko Batzordearen ondoren, ekonomia lehendakariordeak 2011ko aurrekontua aztertu zuen, eta irailaren amaieran aurkeztuko da, aurreikuspenen arabera.
|
|
|
Etxeko altzariak eta tresneria, bai eta zordunaren eta bere familiaren arropak ere, ezinbestekotzat jo ezin den guztian. Oro har, ondasunak, hala nola elikagaiak, erregaia eta, epaimahaiaren iritziz, zordunak eta haren mende dauden
|
pertsonek
beren biziraupenari arrazoizko duintasunez erantzun ahal izateko ezinbestekoak direnak. Bere lanbide, arte edo ofizioan aritzeko behar diren liburu eta tresnak, haien balioa erreklamatutako zorraren zenbatekoaren araberakoa ez denean.
|
|
|
David DeHetre Izarrak ikustea gehienen eskura dagoen ametsa da, baita pertsona itsuena ere. Bartzelonako planetarioan izango dute aukera, non, ekimen aitzindari bati esker, ikusmen eta entzumen arazoak dituzten
|
pertsonek
beren egoerara egokitutako instalazio bakarra baitute. Lehenek audiodeskribapen sistema bat dute, eraikinaren kupula nagusian irudikatzen den proiekzio astronomiko baten xehetasunak entzuteko.
|
|
|
Interneteko zerbitzu hornitzaileek eta bilatzaileek datu bilketa behar den gutxienekora mugatu dute, eta erabiltzaileei modu gardenean jakinarazi diete nork biltzen eta erabiltzen dituen beren datuak, bai eta nola, zertarako eta zenbat denboran biltzen dituen ere. Gainera, baimenik ez duten
|
pertsonek
beren datu pertsonaletarako legez kanpoko edozein sarbide jakinarazi diete konpainiek bezeroei. Bruselak “ahanzturarako eskubidea” arautu nahi du, hau da, erabiltzaileek Interneteko zerbitzu hornitzaileei beren datuak erabat ezabatzeko eska diezaieketen eskubidea, datuak bildu ziren helburuetarako beharrezkoak izateari uzten diotenean edo bezeroari baja ematen zaionean.
|
|
2011
|
|
|
Horietatik erdiak, gutxi gorabehera, sei hilabeteko epean berreskuratzen dira, baina pazienteen %10ek hiru urteren buruan izaten dute, eta hamarretik batek baino ez du hobera egiten. “Gaixoek eta haien familiek ikaragarri sufritzen dute, eta, askotan, uste dute tratamendu konbentzionalek huts egiten dutenean ezin dela beste ezer egin”, azaldu du azterlanaren egileetako batek, Andrea Malizia doktoreak, eta gogoratu du depresio kronikoa duten
|
pertsonek
beren lanpostuak, etxea eta familia galdu ditzaketela. “Sentitzen duten estutasun pertsonala handia da, eta %15 inguruk suizidiora jotzen dute beren tristura amaiarazteko aukera bakartzat”, erantsi du ikertzaileak.
|
|
|
Asmoa da teknologia berriak pertsona guztien adierazpide izatea. Kasu honetan, alfabetatze digitalerako bitarteko gisa ere erabiltzen da, ezgaitasuna duten
|
pertsonek
berek sor ditzaten edukiak eta informazioak. Beren kabuz sortutako espazio propioa ematen zaie, beren intereseko gaien arabera molda dezaten.
|
|
|
bereizkeriarik eza, legearen aurreko tratu berdintasuna eta aukera berdintasuna, bizimodu independentea, normalizazioa, irisgarritasun unibertsala, guztientzako diseinua, elkarrizketa zibila, ezgaitasun, parte hartze, erantzukizun publiko, osotasun eta estentsibitate, eraginkortasun eta eraginkortasun, ezgaitasunaren ekonomia, sentsibilizazio eta irudimena eta sormena. Estrategiaren xedea da ezgaitasuna duten pertsona guztiek beren eskubide guztiak izan ditzaten laguntzea, bai gizarte osoak, bai ezgaitasuna duten
|
pertsonek
berek ere, pertsona horiek ekonomian eta bizitza sozialean egiten duten ekarpenaren onura osoa izan dezaten. Osasunak azaldu zuen testuak neurri estrategiko batzuk definitzen dituela, batez ere lan merkatuan, hezkuntzan eta pobrezian eta gizarte bazterketan oinarritutako zeregin eta jarduera tenporalizatuetan gauzatzen direnak.
|
|
|
Barandak, arrapala estuak edo paperontziak dira ezgaitasuna duten
|
pertsonek
beren ibilbideetan saihestu behar dituzten zailtasun batzuk.
|
|
2012
|
|
|
AFANIAS elkartearen kasuan, erakundeko kultur zerbitzuak gaur egungo dantza, perkusioa, pintura, eskultura edo antzerki jarduerak ditu, besteak beste, profesionalek emanak. Ekimen honen helburua da urritasuna duten
|
pertsonek
beren bizi kalitatea hobetzea, arte ekoizpen mota hori baloratzea eta “ezaugarri horiek dituen pertsonaren rol berria lortzea kulturen arteko elkarrizketa berrian, komunikatzaile eta kultura ekoizpeneko agente aktibo gisa”. Sare sozialen eginkizuna ezgaitasunak dituzten pertsonen aisialdian Sare sozialek kultura bildu eta zabaltzeko gunea osatzen duten unean, aisia inklusiboak bitarteko hori baliatu behar du integrazioaren alde egiteko.
|
|
|
Ezgaitasuna duten
|
pertsonek
beren burua defendatzeko aukera dute, bereizkeria egoeren biktima izan direla uste dutenean.
|
|
|
Ezgaitasuna duten
|
pertsonek
beren burua defenda dezakete. Bereizkeriazko tratu baten biktima izan direla uste dutenean, salatzeko aukera dute, tratu hori sortu zuen egoera konpontzen saiatzeko.
|
|
|
Hamar urte barru, enpresa asko oraindik ez dira jaio! Lankidetzarako leku bikainak egongo dira, eta, seguru asko, ondoen prestatuta dauden eta nazioarteko bokazioa duten
|
pertsonek
beren bidea aurkituko dute”. Roberto Ruiz Roblesek dio ekintzailetza berdearen sektorea gero eta handiagoa dela, eta arrakasta kasu ugari dituela dagoeneko:
|
|
|
Irudia: Karamellzucker Biomekanikako Institutuak (IBV) egindako «Hautemandako bizi kalitateari buruzko azterlanean», gure herrialdean adineko
|
pertsonek
beren bizitzako zenbait alderdirekin duten adostasun maila aztertu da. Ondorioek piramidearen erpinean jartzen dituzte helduak.
|
|
|
Albaitari batzuek eta animalien ospitale batzuek beren dohaintza emaileak dituzte, eta beren erreserbekin hornitzen dira; beraz, ez dute odol bankuetara joan beharrik. Valentziako zakurren odol bankuko Baucis Mitjanaren arabera, “normalean, odol emaile diren
|
pertsonek
beren animaliak ere emaile bihurtzen dituzte”. Zein animaliak eman dezakete odola?
|
|
2013
|
|
|
(http://www.mascotea.net/) sare sozial bat da, animaliekin bizi diren
|
pertsonek
beren kezkak parteka ditzaten sortua; horretaz gain, informazio baliagarria ematen du maskotak zaintzeko zenbait zerbitzuri buruz.
|
|
|
Borondatezko erretiratuak baliagarri eta aktibo sentitzen dira, errutina eta asperdura saihesteaz gain. Adineko
|
pertsonek
beren esperientzia eta jakinduria jar diezaiekete gazteei beren negozioetan aholkatu, adineko pertsonei lagundu, egoitzetan lagundu eta beste jarduera mordo batean parte hartzeko. 5 Erakunde bateko kide izatea.
|
|
|
hiltzaile isila Gaixotasun honen berezitasuna da: ez du sintomarik izaten konplikazioak sortu arte. Horregatik, ezinbestekoa da
|
pertsonek
beren balioak ezagutzea. Garrantzitsua da arteria presioa urtean behin kontrolatzea, edo pisua nabarmen handitzen denean edo menopausian sartzen denean.
|
|
|
Langileen sexua edo adina kontuan hartu gabe eginen da, finkoak, behin behinekoak edo aldi baterakoak izan. Bestela esanda,
|
pertsonek
beren lan kontratuen bidez kobratu dezaketen gutxienekoa da. Gaur egun, 2013ko ekitaldi osorako, 645,30 eurokoa da.
|
|
|
Gida «Beste era batera egin», FEAPS (Adimeneko Ezgaitasuna duten Pertsonen aldeko Erakundeen Espainiako Konfederazioa), horiek ez baztertzearen alde dago, ez eta bereizkeriaz tratatzearen alde ere, bereziki lanean. Aitzitik, integrazioa, haietara hurbiltzea eta denbora partekatzea. Adimen urritasuna duen pertsona batengana joatean, beti kontatu behar diogu egia, argi eta lasai hitz egin eta entzun Liburuxka «Adimen urritasuna duten
|
pertsonek
beren kabuz erabaki dezakete» gogoratu ez da «haien gaitasuna gutxietsi behar, ez dira haur gisa ikusi behar, erabakiak hartzeko eta akatsak egiteko gai diren pertsona gisa baizik». . Hori dela eta, nabarmentzen du kontuan hartuko direla eta beren ekarpenei balioa emango zaiela.
|
|
|
Bi milioi ahoskapen baino gehiago erregistratu dira 300 hizkuntza baino gehiagotan eta baita eskualdeko azentuen arabera ere. Erregistraturiko
|
pertsonek
beren erabakiak grabatzen dituzte eta interesdun guztiak bertara sar daitezke. Etxeko Internet zerbitzurik merkeena kontratatzea Etxean Internet zerbitzua kontratatzea oinarrizko kontua da ikasleentzat.
|
|
2014
|
|
|
Irudia: M I L I N T O C 1 Ezgaitasuna duten
|
pertsonek
beren botereak argitzen dituzte Irudia: FEAPS Bideoa «#superpertsonak gara», FEAPS (Adimen edo Garapen Urritasuna duten Pertsonen aldeko Erakundeen Espainiako Konfederazioa), minutu eta erdian kondenatzen ditu pertsona berezien superbotereak, «beren benetako nortasuna argitzera ausartzen ez direnak».
|
|
|
Down Españak «adimen minusbaliotasuna duten gazteen ahotsa eta eskubideak kontuan hartzen ez diren egoerak islatzeko» abiarazi du. Hori dela eta, Charlie «Super Chari», «konponbideak eta adibideak planteatzen» dituen heroia, Down sindromea duten
|
pertsonek
beren eskubideak urratzean nola erantzun jakin dezaten da. Komikiaren berezitasuna da egoera horiek desgaitasunen bat duten pertsonek azaldu dituztela, eta, beraz, gertaera errealak eta egunerokoak islatzen dituztela, eta pertsona horiei ez zaiela beti erantzuten nola erantzun.
|
|
|
Galtzadaren zati bat moldatu zen, oinezkoentzako eta jendea biltzeko, pintura eta hiri altzariak erabiliz, obrarik egin beharrik gabe. Aulkiak eta mahai mugikorrak jartzen dira, eta
|
pertsonek
beren nahierara erabiltzen dituzte. Elementu horiek gauez gordetzen dira, inguruko negozioek ordainduta.
|
|
2015
|
|
|
«Proiektua bakarrik dauden pertsonei zuzenduta dago, baina bikotekidea badute, onuradunaren erabakia izango da harekin etxebizitzan sartzea», azaldu dute RAIS Fundazioan. Inolaz ere ez da lotura hori apurtzea nahi, baizik eta higiezinera sartzen diren
|
pertsonek
beren kideekin egitea. Gizonek zein emakumeek programa honetan parte hartzeko aukera dute, nahiz eta kasu honetan irizpide diferentzial bat aplikatzen den:
|
|
|
Bai, ordea, ohiko etxebizitza 2013ko urtarrilaren 1a baino lehen erosi zutenek, 9.040 euroko oinarri batean aurkeztutako kopuruen% 15 desgraba dezaketelako. 2015eko sarreraren aurretik etxebizitza alokatzea aukeratu duten
|
pertsonek
beren Zerga Aitorpenean jasoko dute onura, eragiketa horrengatik kenkaria sortu ahal izango baitute. Atzerrian dauden langileek abantaila bat izango dute:
|
|
2016
|
|
|
ason Tester Guerrilla Futures Aparkatzeko aplikazioak, nola funtzionatzen dute? Teknologia berrien aurrerapenari esker, gero eta aukera gehiago ematen dira
|
pertsonek
beren inguruarekin duten elkarreraginean gailu mugikorren bidez. Hori dela eta, udal askok dute profil digitala udal zerbitzuei, hala nola mugikorrarekin aparkatzen laguntzen duten aplikazioak. Irudia:
|
|
|
hil den txakur edo katu maitea. Dozenaka mila
|
pertsonek
beren maskoten hondarrak bitxi bihurtu dituzte, eta, haiek begiratzean, beren lagun iletsuetatik eta maitekorrengandik hurbilago sentiarazten dituzte. Gustu guztietakoak dira:
|
|
|
Gehienek aparteko gaitasun bisual, artistiko edo akademikoak dituzte. Laguntza teknologien erabilerari esker, hitzezkoa ez den autismoa duten
|
pertsonek
beren gaitasunak komunikatzen eta beren gaitasunak partekatzen dituzte. Autismoaren espektroan dauden pertsonen talentua onartzea funtsezkoa da benetan inklusiboa den gizarte bat sortzeko.
|
|
|
Zer esan nahi du? Metakognizioa
|
pertsonek
beren pentsamendu prozesuei buruz eta gauzak ikasteko duten moduari buruz duten gaitasuna da. Horri esker ezagutzen eta erregulatzen dira ezagutza eskuratzeko moduan esku hartzen duten prozesu mentalak.
|
|
|
Noiz ikusiko dugu? Gainera, beren inguruko
|
pertsonek
berek eta beren gurasoek «betierekoak direla eta inoiz hilko ez direla» dioten ideiak txandakatzen dira. Bestela esanda:
|
|
|
Hori gertatzen denean, lehenik eta behin galdetu behar da zergatik gertatzen den, eta bigarrenik, zer egin daitekeen arazoa konpontzeko. Une honetan, bi gai horien erantzunak diabetologia prestakuntza ona eta egokia izaten jarraitzen du, diabetesa duten
|
pertsonek
beren gaixotasuna ezagutu dezaten. Hurrengo artikuluan azaltzen dira arrazoiak.
|
|
2019
|
|
|
Artikulu honetan erizaintzako profesionalei erreparatzen diegu. Diabetesa duten
|
pertsonek
beren gaixotasuna hobeto ezagut dezaten nola lagun dezaketen azalduko dugu. .
|
|
2020
|
|
|
Gainera, batzuetan, laneko arriskuen eraginpean egoteak larriagotu egin ditzake. Oin diabetikoa duten
|
pertsonek
beren izaera larriagotzeko arriskua izan dezakete lanpostu jakin batzuk badituzte edo, ikusmen gaixotasunak izanez gero, zailtasunak izan ditzakete beren eginkizunak betetzeko. Kasu horietan, gaixotasun baten ondorioz edo, are gehiago, konplikazio gehiago izateko arriskua dagoenean, pertsona hori lanerako ezindua izan daiteke.
|
|
|
Izan ere, nahiz eta estatu mailan Polizia Nazionala edo Espetxeetako Laguntzaileak bezalako oposizioetako bazterketa koadro medikoak eguneratu, autonomia eta toki mailan asko dago egiteko, urrats hori ez baita oraindik egin. 2020an, Espainiako Diabetearen Federazioak (FEDE) eta haren federazio eta elkarte kideek, beraz, diabetesa duten
|
pertsonek
beren autonomia erkidegoetan eta udalerrietan plaza publikoak eskuratu ahal izatea lortu nahi dute. Helburu hori lantzen ari dira dagoeneko.
|
|
|
Aitzitik, badira zenbait hormona immunopotentziatzaile (endorfinak), erlaxazio eta asebetetze egoeretan askatzen direnak. Halaber, ikusi da bizitza sozial onargarria duten adineko
|
pertsonek
beren defentsak egoera hobean dituztela bakarrik daudenek baino. apenaGure immunitatearen egoera onean eragin dezakegu Ezin ditugu gure geneak aldatu, ez gure adina, ez igaro dugun gaixotasun kopurua, baina aldatu egin ditzakegu gure bizimoduan eragina duten faktore guztiak, hala nola ariketa egitea, dieta osasuntsua egitea, lo ondo egitea, txertoa jartzea… Eta zenbat denbora behar da hobeku... Horren arabera.
|
|
2021
|
|
|
geralt Nor da kontsumitzaile zaurgarria? Egoera ahulean dauden
|
pertsonek
beren kontsumo erabakiak hartzen dituzte maiz, beren inguruabarren arabera, eta, beste egoera batean egonez gero, “ez lukete onartuko erlazio desorekaturik”. Badira ahulenentzako emaitza negatiboak dituzten kontsumo harreman horiek bultzatzen dituzten alderdi batzuk, errege lege dekretuan adierazten denaren arabera:
|
|
2023
|
|
|
Derrigorrezkoa denentzat Gerrikoa nahitaez erabili behar da, bai aurreko eserlekuetan bai atzekoetan, bidaiari guztientzat, baita edozein ibilbide laburretan ere. 12 urtetik beherakoek edo 135 zentimetroko altuera lortzen ez duten edozein adinetako
|
pertsonek
beren pisuari eta altuerari egokitutako euste gailua erabili behar dute. Atzeko eserlekuetako bidaiariek uhalarekin bidaiatu behar dute beti.
|
|
|
Historia medikoa dokumentu konfidentziala eta pribatua da, eta gaixoa tratatzen ari diren profesional medikoek bakarrik kontsulta dezakete, hirugarren pertsonek aldez aurreko baimen baten bidez. Gainera, araudi berriaren arabera, bizi aseguru baten hartzaileak ez du deklaratu minbizia izan duen tratamendua amaitu eta bost urte igaro ondoren. Gidabaimenak epeak berdintzen ditu Hauteskundeetarako deia egin baino lehentxeago, Gidarien Erregelamendu Orokorraren erreforma onartu zen, minbiziak jotako
|
pertsonek
beren gidabaimena berritzeko epeak eguneratzen dituena. Aldez aurretik, paziente onkologikoek hiru urtean behin eguneratu behar zuten baimena, eta, horrekin batera, espezialista batek egindako txosten mediko bat ere aurkeztu behar zuten, gidatzeko gaitasuna frogatzen zuten arrazoiak azaltzeko.
|
|
|
Helburu hori lortzeko, Federaziorako inspirazio iturri garrantzitsu bat hartutako kalte zerebrala duten pertsonen Galiziako elkarte mugimenduaren barruan dauden partaidetza taldeak izan ziren. Espazio informal horien helburua da, izen eta eredu desberdinekin, herritarren eragina eta parte hartzea sustatzeko ekintzak diseinatzea, identifikatzea eta horietan lan egitea, hartutako kaltea duten
|
pertsonek
beren bizitzako dimentsio guztietan aktiboki parte har dezaten. Hala ere, tresna horiek ez daude orokortuta kolektiboaren artean, eta ez dute, martxan daudenen artean, elkarrekin lan egiteko mekanismorik.
|