|
2001
|
|
|
Interneten gehien erosten diren produktuak musika, liburuak eta bidaiak dira, Merkataritza Elektronikoaren Espainiako Elkarteak (AECE) egindako azterlan baten arabera. Lan horretan, halaber, zortzi milioi
|
pertsonak
baino gehiagok, gaur egun Internet usurbilatzen ez dutenek, etorkizun hurbilean Internet erabiltzeko asmoa dute. Espainiako on line erosleen batez besteko gastua 35.000 pezetakoa da, eta produktua jaso ondoren gogobetetze maila handia dute.
|
|
|
2001 urteko lehen hiruhilekoan, Valentziako Erkidegoan 17.367 erregistratu ziren, 13.919 txartel elikagai arriskutsu eta 5.315 janari maneatzaile eman baitziren. Madrilgo Erkidegoan, elikagai txikizkako saltokien, janari establezimenduen, tabernen eta kafetegien artean 150.000
|
pertsonak
baino gehiagok egiten dute lan. Enpresaren erantzukizuna Elikagaien manipulatzaileei buruzko legediaren puntu garrantzitsuenetako bat da elikagaien industriako enpresaburua dela prestatzen eta merkaturatzen dituen elikagaien segurtasunaren erantzule nagusia.
|
|
|
Ez. Saguzarrak, esaterako,
|
pertsonak
baino askoz hobeak dira. Sitsak ez dira saguzarrak edo dortokak bezain onak baina japoniar batzuk baino hobeak bai.
|
|
2002
|
|
|
OMEren arabera, herrialde aberatsek ez dituzte baliabide asko bideratzen osasun mentalerako, eta ematen dituztenek ez dute behar adinako kalitaterik. Gainera, asistentzia psikiatrikoan diharduten profesionalak oso urriak dira munduan, 680 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok, batez ere Afrikakoak eta Asiakoak, milioi bat biztanleko psikiatra bat baino gutxiago baitute. Ildo horretatik, osasunaren antolaketak adierazten du herrialdeen %40k ez dutela osasun mentaleko politikarik, eta %25ek ez dutela arlo horretako legerik, hala nola Txina, Nigeria, Iran, Thailandia eta Turkia.
|
|
|
Azken urteotan, gaixotasun hori oso ohikoa bihurtu da mendebaldeko gizartean. Espainian, zehazki, 3,5 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok dute osteoporosia, eta gehienak emakumeak dira. Aurrerapausoak eman diren arren, oraindik ere badira pertsona asko, potentzialki kaltetuak izan arren diagnostikatu ez direnak, eta horietako askok ez dute tratatzen.
|
|
|
Munduan 2,5 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok itsutasuna dute gaixotasunaren ondorioz
|
|
|
Egun hori Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) laguntzarekin antolatu du, eta aurten diabetesak begi bistan dituen arriskuez jabetu da. FIDaren datuen arabera, gaur egun, munduan 2,5 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok ikusmen galera dute erretinopatia diabetiko baten ondorioz, erretina irrigatzen duten hodien nahaste baten ondorioz, odolean azukre gehiegi izateak eta hipertentsioak lagunduta. “2 motako diabetesak jota dauden bost pertsonatik batek, diabetea detektatzen dutenean, erretina lesioak izaten ditu jada fase aurreratuan”, adierazi zuen FIDek.
|
|
|
Zakur horiek kudeatzen dituztenek diotenez,
|
pertsonak
baino 600 aldiz gehiago aditzen dute usaina. Elurpean badira ere, zantzua hartzen dute.
|
|
2003
|
|
|
Munduko zazpi milioi
|
pertsonak
baino gehiagok dute lepra, OMEren arabera
|
|
|
Urtero, urtarrileko azken igandean, Lepraren Nazioarteko Eguna ospatzen da, gaixotasun hori oraindik desagertu gabe dagoela gogorarazteko. Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) arabera, munduan zazpi milioi
|
pertsonak
baino gehiagok pairatzen dute gaixotasun hori, eta horietatik 300 Espainian bizi dira. Kalteturik gehienak garapen bidean dauden herrialdeetan bizi dira, hala nola Indian, Brasilen, Indonesian, Madagaskarren, Txinan, Vietnamen eta Myanmaren.
|
|
|
Bertan hemezortzi ikastetxe publikok eta bi pribatuk parte hartzen dute, Andaluziako Osasun Teknologien Ebaluazio Agentziaren zuzendaritza teknikoarekin. Parkinsonaren aurkako jardunaldia zela eta, Ana Pastorrek zuzentzen duen sailak gogorarazi zuen Espainian 100.000
|
pertsonak
baino gehiagok dutela gaixotasun hori. Patologia neurodegeneratiboa da, dopamina sortzeko gaitasuna galtzeak eragindakoa, eta sintoma hauek ditu ezaugarri:
|
|
|
Ikastetxeko iturriek ziurtatzen dute 2.000 orrialde zerbitzatu direla minutuko, “BugBear” ekintzen ekipoak babesten dituen aplikaziorako sarbidearekin. Guztira, 170.000
|
pertsonak
baino gehiagok desfilatu dute zentroaren web orrian (www.alerta antibirusirus.es), eta horrek erakunde horrentzako sarrera errekorra dakar. Hala, bada, KTEren orria, Interneteko Audientzien Munduko Alexa adierazleak (www.alexa.com) 144.023 postua eman zion, 72 orduan igo zen, 3.582 posturaino.
|
|
|
Gene horrek depresioaren aurkako borrokan duen paper zehatza argitu gabeko galdera da oraindik. Bizitzako egoera zail horien kopuru bera kontuan hartuta, depresioarekiko erresistentziarik txikiena duen genearen bertsioa duten pertsonak bi aldiz eta erdi ahulagoak dira disfuntzio hori jasateko, genearen bertsiorik babesleena duten
|
pertsonak
baino, “5 HTT” siglekin ezagutzen dena. Aurkikuntzak berresten du teoria berri bat, zeinaren arabera buru gaixotasunek eta bestelako patologia konplexuek, oro har, ez baitituzte esplikatzen soilik genetikoak edo ingurumenekoak diren faktoreak, bi gauzen emaitza baitira.
|
|
|
Herbehereetako medikuek kalamua agindu ahal izango dute min kronikoa, goragalea eta apetitu galera tratatzeko minbizia edo hiesa duten gaixoetan, alboko esklerosi amiotrofikoa duten gaixoek pairatzen dituzten espasmoak arintzeko eta Tourette sindromea duten gaixoek izaten dituzten nerbio “tikak” murrizteko. Herbehereetako Osasun Ministerioaren arabera, herrialde horretan 7.000
|
pertsonak
baino gehiagok cannabisa helburu medikoetarako soilik erabiltzen dute. Baina kalkulu ofizialen arabera, erabiltzaile kopurua bikoiztu egin daiteke, mediku errezetaren bidez legeztatu baita.
|
|
|
Rauch Kallaten esanetan, “Europako hiru milioi helduk baino gehiagok, hau da, mila biztanletik zazpik, eskizofrenia dute, eta gazteen %33k arazo hori du”. Austriako ministroak gaineratu zuenez, “33, 4 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok depresio sakona jasaten dute, baita haurrek eta gazteek ere, eta horrek eragiten dituen arazoek, hala nola indarkeria gero eta handiagoak, suizidioak, mendekotasunak eta portaera nahasteak”. Bestalde, Rauch Kallat ek jakinarazi zuen bere gobernuak “proiektu nazional bat prestatzen duela, enpresekin lankidetzan, laneko estres maila murrizteko, batez ere 16 eta 25 urte bitarteko langileen artean”, eta ahaleginak egingo dituela “estresa murrizteko ez ezik, hori saihesteko ere”.
|
|
2004
|
|
|
Kalkuluen arabera Espainian 500.000
|
pertsonak
baino gehiagok arazoak dituzte jokoa dela eta, eta ia 800.000k ludopaten sintoma berezietakoren bat erakusten dute
|
|
|
Kalkuluen arabera Espainian 500.000
|
pertsonak
baino gehiagok arazoak dituzte jokoa dela eta, eta ia 800.000k ludopaten sintoma berezietakoren bat erakusten dute.
|
|
|
“Munduak produktuak eta zerbitzuak erritmo jasanezinean kontsumitzen ditu, eta emaitza larriak herrien eta planetaren ongizaterako”, nabarmendu du txostenak. Aurreko mendean, 1.700 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok hartu zituzten dietak, garraio sistemak eta bizimoduak Europan, Ipar Amerikan eta Japonian. “Kontsumoa handitzeak oinarrizko beharrei erantzuten eta enplegu iturriak sortzen lagundu du”, dio Worldwatch eko lehendakari Christopher Flavinek.
|
|
|
Espainia ez da desberdina 2000 urtearen erdialdean, Espainian, Bernard Krief Azterketa Soziologikoen Kabineteak egindako azterlan bat aurkeztu zen, obesitateak gure herrialdean dituen kostu ekonomiko eta sozialei eta horiei lotutako patologiei buruzkoa. Azterlan horren arabera, 35 eta 60 urte bitarteko bi milioi
|
pertsonak
baino gehiagok pairatzen dute gaixotasun hori, %58an emakumeei eragiten die eta %42an gizonei. Etorkizunerako aurreikuspenak, erremediorik jartzen ez bada, oso kezkagarriak izan daitezke, baldin eta Kabineteko arduradunek egindako iragarpenei kasu egiten badiegu, eta etorkizunean biztanleriaren heren batek patologia hori izango zuela uste bada.
|
|
|
Hezkuntza Ministerioaren datuen arabera, ikasturte honetan, ikastetxe, institutu eta unibertsitateetako ia zazpi milioi ikaslek ingelesa ikasten dute, munduko biztanleen heren batek ulertzen duen hizkuntza. Hizkuntza eskola ofizialen bidez ingelesaren ezagutza indartzea nahiago duten 200.000
|
pertsonak
baino gehiagok urrats bat gehiago egin dute. Espainiako Prestakuntza Zentroen eta Akademia Pribatuen Konfederazioak (CECAP) beste milioi bat herritar nahiago ditu horrelako zentroetara joan bigarren hizkuntza ikastera; pertsona horietatik 750.000 ingelesa aukeratzen dute.
|
|
|
Lanera joateko garraio publiko eta pribatuaren erabilerari dagokionez, EINek lau eta bat arteko aldea adierazten du lanera joateko. Zazpi milioi
|
pertsonak
baino gehiagok 22 minutu ematen dituzte, batez beste, etxetik lantokira autoz joateko, eta beste milioi bat lagun egiten dute. Autobusa, metroa edo trena 1.830.000 espainiarrek erabiltzen dute egunero, eta 180.000 baino gehiagok garraio pribatua eta publikoa konbinatzen dituzte.
|
|
|
Berria, egilea gaztea delako, edo molde berriz eginda dagoelako, eta horregatik publikoak oro har ezagutzen ez duelako. Aurreko bi urteetan, 5.000
|
pertsonak
baino gehiagok ikusi zituzten erakusketako lanak, guztiak oso ezberdinak. Arrakasta honen ondoren, edizio berria aurkezten dugu.
|
|
2005
|
|
|
Testuinguru honetan, Alarde tradizionalaren agintariek manifestazio deialdiaegiten dute ekainaren 20rako. Nahiz eta egun horretan, goizean, Barne Sailarenebazpena atera, manifestazioa egin zen, 10.000
|
pertsonak
baino gehiagok partehartu zuten. Barne Sailak Alarde tradizionalak proposatutako ordua errespetatukodu (goizeko 7ak), baina ibilbidea eraldatuko du.
|
|
|
Erabilera lekua Erabiltzaileak sarera sartzeko erabiltzen duten lekuari dagokionez, gehienek (%75, 8) etxetik egiten dute; %49, 7k lanean erabiltzen dute, %20, 5ek ikastegian eta %23, 1ek beste leku batzuetan (ziberkafetegiak, familiakoen edo lagunen etxebizitzak eta zentro publikoak). Datuek erakusten dute, halaber, 15 urteko edo gehiagoko biztanleen %37, 5ek erabiltzen duela Internet, hau da, 13,5 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok; beraz, hamar ordenagailu erabiltzailetik zortzi sartzen dira sarean. Autonomia erkidegoka, ehunekoa dezente aldatzen da; adibidez, Madrilen %46 eta Galizian %29, 4 Interneterako sarbidea duten etxebizitzen proportzio handienari dagokionez, Katalunia (%40, 4) eta Madril eta Euskadi (%39, 4) dira nagusi.
|
|
|
Ordenagailu motari dagokionez, mahai gainekoa etxeen %45, 5ean dago; ordenagailu eramangarriak, berriz, etxebizitzen %8, 9an daude, eta gainerako gailuak, hala nola agenda elektronikoak edo sakelako ordenagailuak, %2, 6an. Inkesta egin aurreko hiru hilabeteetan, 16,4 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok erabili zuten ordenagailua, hau da, 15 urte edo gehiagoko Espainiako biztanleen %45, 5ek.
|
|
|
Duela hilabete batzuk, OMEren eta UNICEFen txosten baten arabera, 2.600 milioi pertsonak (munduko biztanleriaren %40k baino gehiagok) ez zuten oinarrizko saneamendurik, eta 1.000 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok oraindik erabiltzen zuten iturri osasungaitzetatik lortutako ura. Orain, martxoaren 22an Uraren Nazioarteko Eguna zela eta aurkeztutako datuek egoera gelditu egin dela erakusten dute.
|
|
|
Ikerketak zeharkako 48 azterketa berrikusten ditu, Espainiako biztanleriaren arrisku kardiobaskularreko faktore nagusien maiztasunari buruzkoak. 130.000
|
pertsonak
baino gehiagok hartzen dute parte, eta, ondoren, zenbatespen bat egiten du. Gaixotasun kardiobaskularrei aurrea hartzeko, arrisku faktore nagusiak hauteman eta kontrolatu behar dira:
|
|
|
Konbentzioan zehar, adituek azpimarratu dute Afrika dela kontinente kaltetuenetako bat, guztira 1.100 milioi hektareakoa eta 120 egun baino gutxiagoko ziklo begetatiboa duena, FAOren datuen arabera. Gaur egun, desertifikazioa da 1.000 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok eragiten duten ingurumen degradazioko prozesuetako bat. Adituek aurkeztutako datuek erakusten dutenez, 1991tik 2000ra bitartean lehorteek bakarrik eragin zituzten 280.000 heriotza baino gehiago, eta urarekin lotutako hondamendi guztien %11 dira.
|
|
|
Gaien egitura grafikoa ezartzea. Arrazoi bat baino gehiagorengatik idazten bada, oso komenigarria da bakoitza beste lerroalde batean joatea, beste
|
pertsonak
baino errazago erantzun dezan puntuz puntu. Kontuan hartu behar da inguru profesionalean posta jasotzea eta erantzutea oso azkarra izaten dela, eta batzuetan historikoak (aurreko mezuen erregistroa) gehiegi luzatzen direla; beraz, horiek berrikusi behar izatea oso haserretsua izan daiteke.
|
|
|
Munduan 800 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok nutrizio egoera eskasa dute
|
|
|
Rochek atzo bertan erantzun zien informazio horiei, eta “Tamiflu” k “segurtasun profil ona” duela ziurtatu zuen. Konpainia helvetikoak gogoratu zuen munduan 30 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok erabili dutela sendagaia.
|
|
|
Mundu osoko milioi bat
|
pertsonak
baino gehiagok galtzen dute bizitza urtero, bide istripuen ondorioz. Hala ere, asko bagoaz eta autoz itzultzen gara beti eta nolanahi ere.
|
|
|
Espirituak dira pertsonak bezalakoak, baina ez dute lanik egiten eta ez dira dutxatzen, eta gomazkoak dira, gominolak bezala. Eta
|
pertsonak
baino inteligenteagoak dira, hilda daudelako, eta pertsonak baino indartsuagoak ere bai, gomazkoak direlako, gominolak bezala. Eta uste dut batzuk hegan ibiltzen direla eta beste batzuk oinez.
|
|
|
Espirituak dira pertsonak bezalakoak, baina ez dute lanik egiten eta ez dira dutxatzen, eta gomazkoak dira, gominolak bezala. Eta pertsonak baino inteligenteagoak dira, hilda daudelako, eta
|
pertsonak
baino indartsuagoak ere bai, gomazkoak direlako, gominolak bezala. Eta uste dut batzuk hegan ibiltzen direla eta beste batzuk oinez.
|
|
2006
|
|
|
Espainian telefono mugikorrak
|
pertsonak
baino ugariagoak dira.
|
|
|
Extremadura Interneteko konexioagatik azken postuan dago berriro, biztanleen %20, 5ekin, 2005eko lehen seihilekoan baino puntu bat gutxiago. Merkataritza elektronikoa hiru milioi
|
pertsonak
baino gehiagok erabili zuten bigarren seihilekoan, aurreko seihilekoan baino %14, 6 gehiagok, hau da, 15 urteko eta hortik gorako biztanleen %8, 4k. Internet bidez gehien eskatzen diren produktuak bidaiak edo oporretako ostatua izaten jarraitzen dute, internauten erosketen %59, 1, ondoren ikuskizunen sarrera (%35, 2), liburuak eta aldizkariak edo ikasketa elektronikoko materiala (%24, 6), eta bideoak eta musika (%16, 5).
|
|
|
GKE honen datuen arabera, egoera kezkagarria da: azken 24 orduetan 780
|
pertsonak
baino gehiagok hartu dute kolera eta 24 hil dira. “Mundu guztia motela izan da erantzuteko orduan”, azaldu du Richard Veermanek, MSFk Angolan duen misioaren koordinatzaileak.
|
|
|
“Faktore askok eragin dute kolera agerraldi hori Angolan izan den okerrenetako bat izan dadin. Azken 24 orduetan bakarrik 780
|
pertsonak
baino gehiagok hartu dute kolera eta 24 hil dira. Baina gaur dakigunarekin, ez dago aitzakiarik heriotza tasa are gehiago handitu ez dadin ahal den guztia gizatasunez ez egiteko, gehitu du”.
|
|
|
East Angliako Unibertsitateko (Norwich, Erresuma Batua) Lee Hooper buru duen ikerketa talde batek esaten du, eta “British Medical Journal” aldizkarian argitaratu berri du azterketa xede bat. Autoreek 15.159 lan, 48 azterketa esperimental kontrolatu eta 41 kohorte jarraipen lan aztertu dituzte, eta horietan milioi erdi
|
pertsonak
baino gehiagok hartu dute parte. Ikasketek 6 hilabete baino gehiago irauten zuten, eta baztertu egin ziren parte hartzaileak haurrak ziren guztiak, gaixorik zeudenak edo esku hartzea multifaktoriala zutenak.
|
|
|
EAACIren kalkuluen arabera, 2015erako, europarren erdiek izango dute alergiarik. Gaur egun, Europan 80 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok dituzte. Hogeita hamar milioi lagunek dute asma, eta bosten batek modu larrian.
|
|
|
Adituen arabera, lehiakideei bezeroak lapurtzea oso zaila den unean iristen dira Espainiara Jacobo García Palencia aditua, Arthur D. Little k azaldu zuenez, mugikor birtualak Espainiara iristen dira sektoreak heldutasun maila handia lortu duen unean, biztanleriaren ehuneko ehunaren barneratze tasarekin, eta lehiakideei bezeroak lapurtzea oso zaila da. Hori dela eta, iragarri du OMBak merkatuaren %3 soilik eskuratzeko gai izango direla 2012an, telefonia mugikorraren barneratze tasa Espainian %130 izan daitekeenean, hau da,
|
pertsonak
baino terminal gehiago. Arthur Dko adituen arabera.
|
|
|
Ia bi milioi haur hiltzen dira urtean ur faltagatik eta saneamendu eskasagatik. Mila milioi
|
pertsonak
baino gehiagok ez dute kontsumorako egokia den urik, eta bikoitza baino gehiagok ez dute saneamendu egokirik. Eta gabezia larri horiek ez dira bizi likidoaren urritasunagatik, baizik eta pobreziaren, desberdintasunaren eta gobernuen gaitasunik ezaren ondorioz.
|
|
|
Suaxilia 100 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok erabiltzen dute Afrikan. Hortik sortzen da hiesaren aurkako kanpaina bat sortzeko ideia, hizkuntza horretako joko baten bidez. Hiesak gehien erasandako herrialdeetako nerabeei GIBaren kutsadurari aurrea hartzen laguntzea da asmoa?
|
|
|
Kirurgiarako hautagaiak Gaur egun, eta eskura dauden estatistiken arabera, kalkulatzen da 400.000 espainiarrek baino gehiagok epilepsia pairatzen dutela eta urtero 200.000
|
pertsonak
baino gehiagok garatzen dutela gaixotasuna. Mundu mailan, 50 milioi pertsonak pairatzen dute gaitz hori.
|
|
|
Tabakoaren aurkako legea aplikatu zenetik, Espainian 500.000
|
pertsonak
baino gehiagok utzi dute erretzeari, CNPTren arabera
|
|
|
Itsasoa eta fiordoa izoztu egiten dira urritik aurrera eta hala jarraitzen dute uztailaren amaiera arte. Zakurrek edonon egiten dute zaunka Qaannaaqen,
|
pertsonak
baino askoz ugariagoak baitira. Baina Kalaallit Nunaateko zakurrak otsoaren endakoak dira, eta piztia horren izaera basatia zeharo galdu gabekoak.
|
|
|
Irudi bihurtu delako, hain zuzen ere. Errazagoak dira maitatzen sainduen irudiak, hezur haragizko
|
pertsonak
baino. Hau da, irudi direnez, maitagarri bihurtzen zaizkigu.
|
|
|
Pintura orban arruntenak ere badu kolore distirarik, eta, halaber, imitazioaren ikuspuntutik zehatza izan daiteke; horiek ezaugarri ederrak dira eta, horregatik, nekazari baten edo indiar baten gogoan miresmen handiena eragin dezake. Balada arruntenak ez dira erabat harmoniarik edo zerizanik gabeak, eta edertasun nagusietara ohituta dagoen
|
pertsonak
baino ez du salatuko doinu horien zakartasuna edo haien kontakizunaren interesik eza. Edertasuna nabarmen gutxiagotzeak min ematen dio mota horretako bikaintasunik handiena ezagutzen duen pertsonari, eta, horregatik, deformaziotzat hartzen da.
|
|
2007
|
|
|
Bikote sentimentalak aurkitzeko zailtasunak izaten dituzte normalean, baina batzuek badituzte bikotekideak, eta beste edozein pertsonak bezain bizitza normala daramaten emakumeak dira gehienak. Badirudi prostituta pertsona berezia dela, eta prostitutak ez dira beraien sexuarekin lan egiten duten
|
pertsonak
baino. Nire bizitza ez dago markatua psikologoa izatearren, beste berrehun faktore gehiagok ere markatzen naute, eta prostitutak ere berdin.
|
|
|
Kalkuluen arabera, Estatu Batuetan 12 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok daukate makularen endekapena, adinak eraginda. Eta populazioa, batez beste, zahartzen ari da.
|
|
|
Konpromiso hori hainbat herrialdek sinatu dute, besteak beste, Espainiak, bai Osasun Ministerioak bai autonomia erkidegoek. Eragin nosokomiala OMEren datuen arabera, 1,4 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok osasun arazoak dituzte mundu osoan, ospitale giroan sortutako infekzioengatik. Infekzio nosokomiala gaixoek pairatzen dituzten ondorio kaltegarrien %30 da.
|
|
|
Apdha erakundeak bere txostenean jaso du 7.000
|
pertsonak
baino gehiagok bizia galdu dutela azken urtean Espainiarako bidean
|
|
|
Horregatik, arazorik gabe mugitzeko eta ahalik eta leku gehienetara joateko aukera izatea da helburu nagusietako bat, turismo irisgarriaren giltzarria. Mugikortasuna bermatzea Espainiako biztanleriaren %9k, 3 milioi eta erdi
|
pertsonak
baino gehiagok, ezgaitasunen bat du, Estatistikako Institutu Nazionalaren (INE) arabera. Zehazki, 1,3 milioi minusbaliatuk zailtasunak dituzte etxetik kanpo mugitzeko; muga hori kontuan hartu beharrekoa da hautatu beharreko oporraldian.
|
|
|
Espainian, ez dago kaltetuen datu epidemiologikorik ere. AEBn, Cystitis Association (ICA, ingelesezko sigletan) interstizialaren datuen arabera, 700.000
|
pertsonak
baino gehiagok dute gaitz hori. Asunción Caravaca duela hiru urte eta erdi hasi zen lanean, eta elkarteko lehendakaria da.
|
|
|
Uraren kalitate eskasak edo baxuak ondorio garrantzitsuak ditu giza osasunean. Hala berresten dute Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) azken datuek; horien arabera, munduko populazioaren ia %39k, hau da, 2.600 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok, ez du saneamendu zerbitzurik. Arazoa, batez ere, populazio horiekin lotuta dago, eta EBn elikagai" segurutzat" hartzen da; hala ere, eremu batzuetan, ur kutsatuak eragindako gaixotasunak orain arte antzemandako patologiak baino gehiago izan daitezke.
|
|
|
) Larrialdi Medikoen Sisteman (LZM) detektatu dira, Hospitalet de Llobregaten, baina Generalitateko Lan Sailak kasu bakar bati buruz hitz egiten du. Azkenik, Bartzelonako Aguas taldearen egoitza den Torre Agbar en lipoatrofia erdizirkularraren kasu bat diagnostikatu da, eta hogeita hamar bat
|
pertsonak
baino gehiagok gaixotasun horren sintomak dituzte, eraikineko 700 langileetatik askok azken astean proba medikoak borondatez egin ondoren. “Gaixotasun teknologikoa” Adituek diotenez, “gaixotasun teknologiko” hori gertatzen da eraikin batean zenbait elementu konbinatzen direnean:
|
|
|
azken hilabetean 450 alta berri egin dira egunero. Horrek esan nahi du gaur egun 420.000
|
pertsonak
baino gehiagok jasotzen dituztela beren mezu elektronikoetan, berariaz hala eskatu dutelako, proiektuaren zortzi buletin elektronikoetako batek: bat, aldizkaria osorik jasotzen duena, beste bat.
|
|
|
Oro har, bat bateko heriotzaren eragina txikia da kirol jardueran, eta herrialdearen eta egindako kirolaren arabera aldatzen da (0,26 kasu inguru urtean 100.000 biztanleko). Amerikako high schools etako lehiaketa kirolarietan, urtean 200.000 kasu inguru izaten direla kalkulatzen da; maratoi lasterkarietan, berriz, intzidentzia 1/ 50.000 da, eta joggers etan, berriz, 1/ 15.000 Espainian 12 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok egiten dute kirola, 6 milioi kirolari federatu baino gehiagorekin. Ez dago datu erabakigarririk gure herrialdeko kirolari lotutako bat bateko heriotza kasuei buruz.
|
|
|
Araubide berezia 760.000
|
pertsonak
baino gehiagok osatzen dute Espainiako etxe zerbitzuan lan egiten duten pertsonen taldea. Lan hori Gizarte Segurantzako Etxeko Langileen Erregimen Bereziak arautzen du, eta, printzipioz, gainerako langileen antzeko prestazioak eskaintzen ditu:
|
|
|
E Life SIMO asteburuan irekiko da jendearentzat, eta, iaz bezala, e Life 2007 ere izango du. Aisia digitaleko ekitaldia izango da, profesionalentzat ez den jendearentzat, eta, antolatzaileen aurreikuspenen arabera, 63.000
|
pertsonak
baino gehiagok bisitatuko dute. e Life SIMO 2007k sei eduki eremu izango ditu: “Expo”, mundu digitaleko hainbat eremu ezagutzeko, hala nola telebista, telefonia eta musika; “Kafea”, Interneterako doako konexioa eta bideo-kontsolekin aritzeko elkargunea; “Cyber”, abiadura handiko konexioa duten 100 ordenagailu izango dituena; “Jokoak”, ordenagailu txapelketak eta bideo-kontsolak egiteko; eta “Dendak”, aisialdi digitaleko azken berrikuntzak erosteko.
|
|
|
65 urtetik gorako zenbat pertsona egon daitezke alderantzizko hipoteka bat kontratatzeko prest? Espainian, 7,5 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok dute 65 urte baino gehiago; horietatik %87k etxebizitza jabetzan du, eta ez dute ekonomikoki planifikatu erretiro eta/ edo alargun pentsioen plan osagarriekin, ez baitira oso handiak. Alderantzizko hipotekak eta antzeko produktuek aukera ematen diete pertsona horiei diru sarrerak handitzeko eta, ondorioz, bizi maila hobetzeko.
|
|
|
“Uste sendoa dugu inoren konturako lana funtsezkoa dela gizarteratzeko”, azaldu du Sánchezek. 7.000
|
pertsonak
baino gehiagok hartu dute parte lan merkatuko eskaintzari egokitutako prestakuntza ikastaroetan Guztira, 35.304 pertsonak hartu dute parte programan, eta horietatik 26.014k besteren konturako lana lortu dute proiektuari lotutako 350 enpresatako batean. 1.000 lanpostu baino gehiago kontratu mugagabeei egokitu zaizkie, 12.000 kontratu inguru hiru hilabete baino gehiago iraun dute, 3.227 pertsonak lortu dute lehen lana eta 7.204 pertsonak parte hartu dute lan merkatuaren eskaintzari egokitutako edukiarekin emandako prestakuntza ikastaroren batean.
|
|
2008
|
|
|
2006ko erroldaren arabera, Quebeceko frantses hiztunen kopurua handia da: 5,9 milioi biztanlek dute frantsesa ama hizkuntza, ia biztanleria osoaren %80k, eta 6 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok erabiltzen dute frantsesa etxean, ia probintziako biztanleria osoaren %82k (2006ko errolda). Quebeceko gehiengo menderatzailearen zati direnez, Quebeceko herritarren %50ek baino gehiagok frantses elebakar izaten jarrai dezake probintzian; frantses/ ingeles elebitasunak, berriz, pixka bat gorantz egin du, eta 1971 urtean %26 izatetik 2006 urtean %36 izatera pasa da.
|
|
|
Gauza ez da pertsonak mendekoak eta ez mendekoak direla, baizik eta pertsona batek, egoera batzuetan, men egin dezakeela, eta ez beste batzuetan. Mendeko
|
pertsonak
baino areago, mendeko jokabideak daude. Baita mendekoak ez direnak ere.
|
|
|
Gauza ez da pertsonak mendekoak eta ez mendekoak direla, baizik eta pertsona batek, egoera batzuetan, men egin dezakeela, eta ez beste batzuetan. Mendeko
|
pertsonak
baino areago, mendeko jokabideak daude. Baita mendekoak ez direnak ere.
|
|
|
Etorkizuneko gertaera bat simulatzean, gertaera horren hasierako uneetan soilik pentsatzen da, eta organismoak egokitzeko duen gaitasuna baztertzen da. Gilberthek eta Wilsonek istripu baten ondoren paralitiko geratzeko simulazioa jarri dute adibidetzat.' Oso ohikoa da oinez ibiltzerik ez duten
|
pertsonak
baino askoz gutxiago zoriontsu izatea, istripuaren ondorengo lehen egunetan bakarrik birsortzeko joera dela eta.
|
|
|
Bank of Americak Accolades txartela eskaintzen du, banku erakundeetan 100.000 dolar baino gehiago dituzten bezeroentzat, American Express ena. Espainian 300
|
pertsonak
baino ez dute Centurion bat, hau da, laguntzaile pertsonala edo hegaldietan eserleku bereziak izatea. Espainian ere eskuragarri daude, baina askoz tradizio txikiagoa dute.
|
|
|
Baina, bestalde, mundu arabiarrarekiko gero eta interes ekonomiko handiagoa dagoenez, Espainiako enpresa askok harreman komertzial gero eta arinagoak dituzte herrialde arabiarrekin, eta beren enplegatuen artean hizkuntza hori ikastea eskatu dute beren lana egiteko. Arabiera hizkuntza ofiziala da 23 herrialdetan, eta mundu osoko 250 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok erabiltzen dute. Baina horrek ez du esan nahi denek berdin hitz egiten dutenik, hizkuntza arabiarrak bi forma bizidun osagarri izatearen berezitasuna baitu:
|
|
|
100.000
|
pertsonak
baino gehiagok dute gaixotasun hori Espainian
|
|
|
Hala ere, aberats eta pobreen arteko arrakalak" hazten jarraitzen du". 3.000 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok ez dute bizimodu duinik pobreziaren ondorioz. Beste 850 milioi gosez oheratzen dira gauero.
|
|
|
Irudia: lalakim Mundu osoko 800.000
|
pertsonak
baino gehiagok egiten dute urtero Test of English as a Foreign Language (TOEFL). Emaitzak ingelesaren ezagutza mailaren froga gisa onartzen dituzte 10.000 eskola eta unibertsitatek baino gehiagok 110 herrialdetan, eta test horretan gutxieneko puntuazioa eskatzen dute nazioarteko ikasleek beren programan sartzeko aukera izan dezaten.
|
|
|
Irrawaddy ibaiaren deltaren egoerari buruzko bertsio ofizial birmana NBEren bertsio guztiz bestelakoa da. John Holmes gai humanitarioetako buruak esan zuen milioi bat
|
pertsonak
baino ez dituztela jaso janaria, aterpea eta botikak, zikloiak eskualdea zeharkatu zuenetik hiru aste baino gehiago igaro direnean. “Argi dago krisialdiko laguntza faseak larrialdikoa izaten jarraitzen duela”, adierazi zuen Holmesek, eta batzorde militarrari gogorarazi zion atzerriko lankideei ateak irekitzeko eta nazioarteko laguntzarako konpromisoa hartu duela.
|
|
|
Milioi eta erdi
|
pertsonak
baino gehiagok gosea pasatzen dute Espainian
|
|
|
mina, nekea, insomnioa eta antsietatea. Izan ere, milioi bat
|
pertsonak
baino gehiagok pairatzen dute gaitz hori, baina oraindik ez dakigu zer eragiten duen, eta, beraz, ez dago tratamendu eraginkorrik. CHCk estresari buruz ere lan egiten du, “pazienteak jasaten dituen asaldurekin oso lotuta”.
|
|
|
Irudia: Nick Cowie Zerbitzu hori Interneten eskaintzen duten 69 udalerri, toki erakunde eta enpresen sare baten kudeatzaile den Compartir enpresaren arabera, 2007an, Espainian 20.000
|
pertsonak
baino gehiagok partekatu zuten autoa egunero edo noizean behin antzeko ibilbidea egiten zuten beste batzuekin. Horri esker, 7.000 ibilgailu baino gehiago ibiltzea saihestu zen, ia 1.500 euro aurreztu ziren pertsonako, eta karbono dioxido (CO2) gutxiago isuri zen, urtean 3.000 etxek baino gehiagok sortutakoaren baliokidea.
|
|
|
Proiektu horiek hartu duten dimentsio instituzional eta soziala urteko parte hartze zifretan islatzen da: 500.000
|
pertsonak
baino gehiagok parte hartzen dute ikastaroetan, bi milioi baino gehiagok jarduera irekietan eta ia 4.000 profesionalek programazioetan. Herri unibertsitateek, gehienak Espainiako Herri Unibertsitateen Federazioan (FEUP) sartuak, Espainiako hainbat tokitan garatzen dute beren jarduera, eta, oro har, proiektuaz arduratzen diren udal, mankomunitate edo irabazi asmorik gabeko elkarteen mende daude zuzenean.
|
|
|
850 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok dute gosea munduan, eta beste 2.000 milioi lagunek" ezkutuko gosea" deritzona pairatzen dute.
|
|
|
Hala ere, definizio hori errealitatetik urrun geratzen da. Gaia munduko foroetan eztabaidatu den arren eta irtenbideak bilatzen diren arren, gaur egun 850 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok gosea pasatzen dute munduan, eta beste 2.000 milioi lagunek bitamina eta mineral gabezia edo “ezkutuko gosea” dute.
|
|
|
Laguntzak esparru guztietatik etorri behar du, zifrak kezkagarriak baitira: bost urtetik beherako ia 200 milioi haurrek malnutrizio akutuaren edo kronikoaren sintomak dituzte, 3.500 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok burdina falta dute, 2.000 milioi iodorik ez izateko arriskuan daude eta 200 milioi haurrek A bitamina falta dute. “Elikatzeko eskubidea.
|
|
|
Munduko 60 herrialdetan lan egiten duten 1.400
|
pertsonak
baino gehiagok Lankideen Eguna ospatzen dute, eta bertan ere beren estatutu profesionala onartu zeneko bigarren urteurrena ospatzen da. Irudia:
|
|
|
50 milioi baino gehiago mundu osoan Buru eritasunaren etengabeko berrerortzeak ondorio suntsitzaileak ditu pazienteentzat eta haien familientzat. 50 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok dute gaixotasun mental larria mundu osoan, Preston Garrisonek, Adimen Osasunerako Munduko Federazioko (WFMH) idazkari nagusiak, jakinarazi duenez. “Buru eritasun larriaren zeharkako ondorio bat zaintzaileen osasunean eragin negatiboa izan dezakeela da, fisikoa zein mentala; horregatik, hain da garrantzitsua familiako kideek behar duten laguntza lortzea, maite dituzten pertsonak hobeto zaintzeko”.
|
|
|
Autoa erabiltzea beste erremediorik ez dutenentzat, aukera ona izan daiteke autoa partekatzea: 2007an, Espainian 20.000
|
pertsonak
baino gehiagok egin zuten egunero edo noizbehinka, eta, horren ondorioz, 7.000 ibilgailu baino gehiago ez ibili, 1.500 euro inguru aurreztu pertsonako eta co2 ren emisioak murriztu, urtebetean 3.000 etxek baino gehiagok sortutakoaren baliokidea. Era berean, autoa egoera onean edukitzeak, hala nola ongi erabiltzen diren iragazkiak edo behar bezala puztutako pneumatikoak, 110 euro aurreztuko ditu urtean.
|
|
|
First, Advanced edo Proficiency dira Espainian gehien ezagutzen diren ziurtagirietako batzuk, ingelesezko hizkuntza gaitasun maila jakin bat egiaztatzen dutenak. Urtero, bi milioi
|
pertsonak
baino gehiagok titulu horietako bat lortu nahi dute, nazioartean aintzatetsita baitaude, bai enpresa arloan, bai esparru akademikoan, eta Hizkuntzen Europako Erreferentzia Esparruan ezarritako mailetara egokitzen baitira.
|
|
|
Munduan 27 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok jasaten dute esklabotza
|
|
|
Tren bidezko garraioa, oro har,% 0,6 hazi zen urte arteko tasan, Distantzia Ertaineko eta Aldirietako erabiltzaileen% 6,2 eta% 1,6 igo baitziren, hurrenez hurren. Bestalde, aire garraioko bidaiarien kopurua %5, 4 jaitsi zen urtarriletik urrira bitartean, eta AVE konpainiarena %24, 1 175 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok erabili zuten, 2008ko urrian, Espainian errepideko hiriarteko garraioa, aurreko urteko hilabete berean baino %0, 7 gehiago; urteko lehen 10 hilabeteetan, berriz, %0, 01eko jaitsiera txiki bat izan zen. Autonomia erkidegoka, nabarmentzekoa da Andaluzian urtetik urtera% 5,6 igo dela autobuseko bidaiarien kopurua; Extremaduran, berriz,% 5,6 eta Madrilen,% 3,7 Hiri garraioa, bestalde, 296,3 milioi bidaiarik erabili zuten urrian, 2007an baino %0, 42 gehiagok, metropolian %1, 1 gehiago igo zelako, autobusean ia ez baitzen bidaiari kopurua aldatu.
|
|
|
Bizipen horietan parte hartu dutenen kopuruak zertxobait gora egin du. Orotara, 400.000
|
pertsonak
baino gehiagok gozatu dute egitarauko ekitaldiekin. Dena den, jende gutxiago ibili dela aitortu dute, batez ere gauez.
|
|
|
Gaur egun, jende asko bizi da krisialdian, pobrezian murgilduta eredu horren ondorioz, janaririk gabe. Gainera, balioak ere galduta daude, diruak
|
pertsonak
baino gehiago balio du eta. Guk, langile klase gisa, gure borroka indartu nahi dugu eredu horren aldaketa bultzatzeko.
|
|
2009
|
|
|
Milioi bat
|
pertsonak
baino gehiagok egin zuten ETBrekin bat hauteskunde gauean.
|
|
|
Handik aurrera, beste hamar
|
pertsonak
baino ez dute Ilargia ukitu: Charles Pete Conrad, Alan Bean, Alan Shepard, Edgar Mitchell, David Scott, James Irwin, John Young, Charles Duke, Harrison Jack Schimitt eta Eugene Cernan.
|
|
|
Sutsuki salatu zuen zuriek beltz afrikarrei egindako neurririk gabeko kaltea eta Hego Afrikan garatutako zurien kulturaren antzutasuna. Salaketa hauek ez ziren ondo hartuak izan eta horregatik 1956.etik aurrera Hego Afrika eta Hego Rodesian sartzea galarazi zioten. 1995ean itzuli zen eta besoak zabalik zituztela hartu zuten, ordurako idazle entzutetsua izaki. Doris Lessing-ek gainerako
|
pertsonak
baino askeagoa, libreagoa izan dela uste izan zuen beti, idazle bihurtu zelako. Bere ustez, idazteak beste ikuspegi bat eskaini zion eta bere sinesmenen alde borroka egitera eraman zuen.
|
|
|
Bistan denez, hizkuntza baten ezagutza maila ona lortzeko, komeni da hizkuntza hori jatorrizko tokira ikastea, are gehiago txinera bezalako ezaugarri bereziak dituen hizkuntza bada, haren konplexutasunak erraztu egiten baitu hizkuntza ikastea. Mundu osoan 30 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok ikasi dute gaur egun hizkuntza hori, eta, horren ondorioz, Txinako goi mailako ikasketa zentro askok ateak ireki dizkie atzerriko ikasleei. Horrela, gero eta enpresa gehiagok sustatzen dituzte ikastaroak atzerrian, eta Txina dute helmuga berrienen artean.
|
|
|
Horregatik, museo edo erakusketa jakin batean interesa izanez gero, gomendagarria da museo edo erakusketa jakin bat bilatzea eta aukera hori eskaintzen den egiaztatzea. Vatikanoko museoak Online Egiptoko eta Etruskoko museo gregorianoak, Sixtina kapera, Rafaelen egonaldiak edo pinakoteka zabala dira Vatikanoak bisitariei on line ibilbideak egiteko eskaintzen dizkien aukeretako batzuk, mendeetan bizi izan diren eta urtero lau milioi
|
pertsonak
baino gehiagok bisitatzen dituzten lanak direla eta. Atari horri esker, internautek bisita panoramiko birtual bat egin dezakete museo horietako areto garrantzitsuenetan, eta, bestetik, ikusgai dauden lanen zerrenda osoa kontsultatu eta obra esanguratsuenen deskribapen fitxak irakur ditzakete.
|
|
|
“La Gioconda” edo “Venus de Milo” dira, besteak beste, Parisko Louvre Museoa urtero urtero munduan gehien bisitatzen dena izatea eragiten duten erreklamoetako batzuk. Zortzi milioi
|
pertsonak
baino gehiagok zeharkatu zituzten ateak iaz, beren aretoetan gordetzen diren 300.000 artelan inguru ikusteko. Lan horiek, orain, beren ordenagailutik ikusi nahi dituzten guztiek ikus ditzakete.
|
|
|
2008an, 115.000 lagun inguruk egin zuten Islandian zetazeoak ikusteko turismoa. Gainera, 100.000
|
pertsonak
baino gehiagok konpromiso bat sinatu dute, baleen ehizatik alde eginez gero herrialde honetara etortzeko. “Horrek 117 milioi dolar inguru ekarriko lituzke diru sarrera turistikoetan, herrialdean baleazaleek sortutako lau milioi dolarretik gora”, dio Greenpeacek.
|
|
|
Jarraitzaile gehien dituzten neguko kirolen artean eskia dago: 200 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok praktikatzen dute mundu osoan. Lehen elurra erortzean, zale asko eski pistetara joaten dira, batzuetan egoera fisiko egokirik eta gomendatutako gutxieneko teknikarik gabe.
|
|
|
Bangladeshen, Brac GKEarekin lan egiten du “biztanleria pobreenaren eta behartsuenaren garapenaren alde, eta emakumeei laguntzea du ardatz”. Kooperatiben elkarte bat da, 1978an sortua, eta 30.000
|
pertsonak
baino gehiagok egiten dute lan, %85 emakumeak. Erakunde horrek bere irabazien zati bat eskola irekiak mantentzeko, osasun laguntza emateko edo interes tasa biguneko maileguak ematen laguntzeko gizarte proiektuetarako erabiltzen du.
|
|
|
Garestiagoa Espainian, hamar pertsonatik batek ezgaitasunen bat du, Estatistikako Institutu Nazionalak (EIN) ONCE Fundazioarekin eta Adinekoen eta Gizarte Zerbitzuen Institutuarekin (IMSERSO) lankidetzan egindako inkesta baten arabera. Ezgaitasunak, jakina, askotarikoak dira, bai motaren aldetik bai graduaren aldetik, baina datu berrienek adierazten dute mugikortasunari dagokionez bakarrik 2,5 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok dutela eragina. Kopuru handia da, biztanleria osoaren %5 baino gehiago.
|
|
|
Zenbat pertsona daude egoera horretan Espainian? Hiru milioi
|
pertsonak
baino gehiagok 7.000 patologia ezberdin edo arraroetako bat dute. Eta, denbora gutxian, berri baten diagnostikoa egiten da Bai, tarteka gaixotasun arraro bat agertzen da.
|
|
|
Mundu osoan, 1,5 milioi
|
pertsonak
baino gehiagok jasaten dute arteria presio altua (hipertentsioa), eta hori da, hain zuzen ere, bihotzeko gaixotasunaren, garun hodietako istripuaren eta giltzurrun gaixotasunaren arrisku faktore nagusia, International Society of Hyatursion (ISH) erakundearen arabera. Datu horren aurrean, WASH Programan (World Action on Salt & Health), maiatzaren 17an, Hipertentsio Arterialaren aurkako Nazioarteko Eguna (HTA) ospatzen da, “Sal e hipertentsisión arterial:
|
|
|
Artritis erreumatoidea gaixotasun sendaezina da, eta sistema immunitarioan izandako akats batek eragiten du, batez ere esku eta oinetako artikulazio txikietan. Munduko bost milioi
|
pertsonak
baino gehiagok pairatzen dute, batez ere emakumeek. Gaixotasun periodontalaren kasuan, hantura bakterioengatiko toxinek eragiten dute.
|