Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 11

2009
‎Euskaltzaindiak orain arte erabaki dituen arauak kontsulta daitezke, besteak beste: " Munduko estatu izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak" (38)," Santutegiko izen ohikoenak" (66)," Latin eta greziar pertsona izen klasikoak euskaraz emateko irizpideei buruzko erabakia" (76)," Euskal Herria izena" (139)," Antzinateko hirien euskarazko izenak" (147)," Espainia Frantzietako eskualdeen izenak" (151)," Europako eskualde historiko politiko nagusiak" (154)," Nafarroako udal izendegia" (155).
‎Zerbitzu honen bidez hizkuntzaren arlo desberdinetako Euskaltzandiaren erabakiak kontsulta daitezke: Gramatika, Onomastika (leku eta pertsona izenak eta abizenak), Lexikografia (aditzaren ingurukoak, atzizkiak, marratxoa), Morfologia (data, deklinabidea, zenbakiak), Sintaxia (juntagailuak).
2014
‎Funtsean, genero gramatikalik ez izatea da euskarari zama sexista arinduko liokeena, guztiz generizatuak diren beste hizkuntza batzuen aldean zailagoa gertatzen baita maskulino generikoaren bidez emakumea ikustezin egitea. Baina pertsona izenekin jazotako horrek erakusten du genero gramatikalik gabeko hizkuntza izateak ez duela ziurtatzen maskulino generikorik ez dela sortuko, eta are eta gutxiago sexismoan ez dela eroriko.
‎Jendeak pentsatzen du izen arrunten kasuan euskaraz sexu markarik ez dagoenez, sexu markarik gabeko pertsona izenak daudela, eta hori euskarazko sistemaren kontrako ustea da. Euskarazko izenak, ezagutzen ditugun neurrian, beti izan dira neska edo mutil izenak, ez dago izen mistorik.
‎Funtsean Butlerrek dioskuna da hizkuntzak, hainbatetan errealitatea deskribatzeko gaitasuna ez ezik, errealitatea moldatzeko eta sortzeko gaitasuna duela. Nago pertsona izenek, edo, bederen, euskal izendegiko hainbat izenek ez ote duten botere performatibo hori, desberdina baita norbaitek jaio denetik Ekaitz, Haritz edo Harri dela entzutea edo Estitxu, Lorea edo Maitane dela aditzea. Izen batzuek edo besteek oso desberdina egiten dute gure autoerrealitatea.
‎Hala ere, egungo genero ideologia gero eta gehiago auzitan jartzen den heinean, gero eta gehiago dira jendartean praktika disidenteak, esaterako, Euskaltzaindiak kontuan izan luke pertsona izenen auzia garrantzitsua dela jendarte parekideago baterako bidean bereizketaren kuestionamendua eta izen mistoen aldeko jarrera. Iruditzen zait Euskaltzaindiak irekitasunez hartu eta aztertu lituzkeela proposamen horiek, eta bereziki aintzat hartu lukeela hizkuntza ekintza eta gertakari soziala dela, garaiak, azturek eta pentsamenduek zedarritua.
‎Iruditzen zait Euskaltzaindiak irekitasunez hartu eta aztertu lituzkeela proposamen horiek, eta bereziki aintzat hartu lukeela hizkuntza ekintza eta gertakari soziala dela, garaiak, azturek eta pentsamenduek zedarritua. Era berean, kontuan izan lukeela pertsona izenen hau jendarte parekideago baterako bidean auzi garrantzitsua dela, hizkuntza eta haren baitan izendegiaideia, balio eta identitateak besteak beste, genero nortasun ereduakgarraiatzeko tresna nagusietakoa baita. Are, indar performatiboa aintzat harturik, garraiatzeko ez ezik, baita balio eta identitate berri eta parekideagoaksortzekoa ere.
‎1 Dokumentatuta dago euskararen komunitateak bazituela antzina pertsona izen propioak I. III. mendeetako Akitaniako idazkunetan edo Erdi Aroko monastegietako dokumentuetan agertu dira. Baina Trentoko Kontzilioan hartutako erabakiek funtsean, izen katolikoak inposatzeaeta euskara boteretik kanpo baztertutako hizkuntza izateak desagerrarazi zituzten.
‎7 Espainiako legedian jasota dago derrigorrezkoa dela pertsona izenek sexuaren araberako bereizketa egitea. Hain zuzen, hori eta umearentzat iraingarri ez izatea da izenari jartzen zaion muga.
‎Elizaldek, erlijio katolikoak onetsitakoak hartzen baitzituzten pertsona izen zilegitzat5 Bi zerrendatan banatuta eman zuten izendegia: Gixonena batetik, eta Emerena bestetik.
2018
‎Bestetik, jakina da batuaren ekarpenek harrabotsa sortzen dutela maiz, direla idazkeran berritasunak, hitz berriak gehitzeak etab., hasieran arrotzak gure belarrietara. Baina, baita ere, erabaki horiek bizitzeko eta sentitzeko modua ere baldintzatu dezaketelako, sexu biologikoen araberako pertsona izenen sailkatze polemikoa, esaterako.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia